برای افزایش انرژی و بیشتر کردن تمرکز به ویژه به هنگام مطالعه و کار قرص‌های کافئین عالی عمل می‌کنند. اما آیا استفاده از آنها ایمن و بی‌خطر است؟ کافئین در نوشیدنی‌هایی مثل قهوه نیز وجود دارد. یک فنجان قهوه هم می‌تواند مانند قرص کافئین به طور موقت انرژی، حافظه و تمرکز را افزایش داده و احساس لذت‌بخشی را ایجاد نماید. در این مقاله در مورد فواید و مضرات قرص کافئین با شما صحبت خواهیم کرد.
قرص کافئین چیست ؟
کافئین یک داروی محرک است که فعالیت سیستم عصبی مرکزی را افزایش می‌دهد. قهوه و چای از جمله منابع طبیعی حاوی کافئین به شمار می‌آیند. کافئین اغلب به نوشابه‌های انرژی‌زا و گازدار نیز اضافه می‌شود. قرص‌های کافئین ممکن است حاوی شکل طبیعی یا مصنوعی کافئین باشند. بسته به برند مکمل مقدار کافئین در هر یک از مکمل‌های کافئین متفاوت است. معمولا 100 تا 200 میلی‌گرم کافئین در هر قرص کافئین وجود دارد. این مقدار کافئین از کافئین موجود در یک فنجان قهوه بیشتر است. اما از کافئین موجود در بعضی از نوشابه‌های انرژی‌زا ممکن است بیشتر نباشد. به مقادیر زیر دقت کنید:
- 226 گرم چای (8 اونس): 30 تا 40 گرم کافئین
- 226 گرم قهوه: 80 تا 100 میلی‌گرم کافئین
- یک نوشیدنی انرژی‌زا (8 اونس): 40 تا 250 میلی‌گرم کافئین
دارد. طبق گفته FDA افراد می‌توانند روزانه تا 400 میلی‌گرم کافئین مصرف کنند. این مقدار اغلب ایمن بوده و عارضه جانبی خاصی به همراه نمی‌آورد.
فواید قرص کافئین
در این مقاله که قرار است به بررسی فواید و مضرات کافئین بپردازیم، ابتدا به سراغ فواید می‌رویم. بیشتر تحقیقاتی که تاکنون روی کافئین صورت گرفته، اثر کافئین موجود در قهوه را بررسی کرده‌اند که البته چندان فرقی با کافئین موجود در مکمل‌ها وجود ندارد. فواید قرص کافئین به شرح زیر است:
افزایش انرژی با مکمل کافئین
کافئین می‌تواند سطح انرژی را افزایش دهد تا فرد در طول روز فعال‌تر بماند. زیرا کافئین یک محرک طبیعی بوده و کمک می‌کند تا احساس خستگی و خواب از بین رفته و فرد توانایی بیشتری برای بیدار ماندن داشته باشد. اکثر مصرف‌کنندگان قرص‌های کافئین ورزشکاران یا افرادی هستند که در کارهای خود نیاز به هماهنگی بدنی دارند. همچنین کافئین برای افرادی که در شیفت شب کار می‌کنند یا به هنگام شب مجبور به مطالعه هستند، عالی به نظر می‌رسد.
نقش کافئین در چربی سوزی
کافئین دارای ترکیبات طبیعی است که به چربی‌سوزی کمک می‌کند. ورزشکاران با مصرف قرص کافئین علاوه بر افزایش انرژی، لاغر شدن را نیز می‌توانند تجربه کنند. از طرف دیگر کافئین می‌تواند موجب کاهش اشتها شود و از این طریق هم در کاهش چربی‌های بدن تاثیر مثبت بر جای گذارد. البته دوزهای بالای کافئین باعث عوارض جانبی می‌شوند که در بخش‌های بعدی مقاله به آنها اشاره خواهیم کرد. بنابراین با هدف چربی‌سوزی نباید بیش از حد مجاز کافئین بخورید.
ریکاوری عضلات با کافئین
بعد از تمرینات سخت و سنگین ورزشی مکمل کافئین می‌تواند در ریکاوری ماهیچه‌ها موثر باشد. کافئین با ورود به بدن مشکلات مربوط به افزایش اسید اوریک در بدن را به حداقل رسانده و بعد از آنجایی‌که حاوی آنتی اکسیدان است به بازیابی توان عضلات کمک می‌کند. بسیاری از مطالعات مصرف کافئین را با تولید بیشتر گلیکوژن مرتبط می‌دانند. وقتی سوخت‌رسانی به سلول‌ها بیشتر می‌شود، بافت‌های آسیب‌دیده سریع‌تر می‌توانند توان خود را مجددا بدست آورند.
قرص کافئین جایگزین نوشیدنی های انرژی زا
قرص‌های کافئین جایگزین‌های مناسبی برای نوشیدنی‌های انرژی‌زا هستند. زیرا در ترکیبات آنها از مواد مضری که در بعضی از نوشابه‌های انرژی‌زا وجود دارد، استفاده نمی‌شود. قرص‌های کافئین منبع انرژی بوده و در افرایش تمرکز عالی عمل می‌کنند.
بهبود عملکرد مغز
با مصرف مکمل کافئین می‌توانید شاهد عملکرد بهتر مغز باشید. کافئین به عنوان یک محرک تمرکز را بهبود بخشیده و هشیاری را افزایش می‌دهد. اگر قرص کافئین بدون کالری باشد، سریع‌تر عمل می‌کند. کاهش خستگی، بهبود خلق و خو و افزایش استقامت بدن از فواید قرص کافئین و دیگر فرآورده‌های حاوی کافئین است.
کاهش احتمال ابتلا به بعضی بیماری ها
بیماری‌های زیادی وجود دارد که کافئین ممکن است در پیشگیری از آنها مفید واقع شود. یکی از دلایل این امر شاید به خاصیت آنتی اکسیدانی کافئین مرتبط باشد که باعث می‌شود از سلول‌ها در برابر عوامل بیماری‌زا محافظت به عمل آید. خاصیت آنتی اکسیدانی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. بعضی از بیماری‌هایی که کافئین ممکن است در جلوگیری از آنها موثر باشد عبارتند از: دیابت نوع 2، آلزایمر، بیماری‌های قلبی، افسردگی، پارکینسون، سنگ کلیه و بیماری‌های کبدی.
تاثیر کافئین در رشد مو
برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مکمل کافئین در افزایش رشد مو می‌تواند تاثیری مثبت داشته باشد. با افزایش سن موها به مرور نازک و کم‌پشت شده و دچار ریزش می‌شوند. یکی از دلایل طاسی، کاهش گردش خون در کف سر است. کافئین گردش خون را در اطراف فولیکول مو افزایش داده و موها را در برابر ریزش مقاوم می‌کند.
مضرات قرص کافئین
در مقاله فواید و مضرات قرص کافئین، حالا نوبت آن است که در مورد عوارض مصرف بیش از حد کافئین صحبت کنیم:
افزایش اضطراب
دوزهای کم و متوسط کافئین می‌تواند هوشیاری و تمرکز را افزایش دهد اما دوزهای بالای آن ممکن است اضطراب و احساس عصبانیت را در فرد بیشتر کند. در یک مطالعه روی مردانی که روزانه حدود 300 میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کردند، مشخص شد که نسبت به سایرین اضطراب بیشتری دارند.
فواید و مضرات قرص کافئین برای خواب
مقادیر مناسب از کافئین می‌تواند به شما کمک کند تا در طول روز بیدار بمانید. اما ممکن است در کیفیت و کمیت خواب شبانه تاثیر منفی گذاشته و اختلال ایجاد کند. سعی کنید از غروب به بعد از قرص کافئین یا قهوه استفاده نکنید تا خواب خوبی داشته باشید.
مشکلات گوارشی
مقادیر متوسط قهوه یا کافئین می‌تواند حرکات و عملکرد روده را بهبود بخشد. اما دوزهای بالای کافئین موجب شل شدن مدفوع و اسهال شده و ممکن است رفلاکس معده را نیز بدتر کند. بعضی از افراد نیز با خوردن مقادیر بالای کافئین دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شوند.
عادت به خوردن کافئین
با وجود همه مزایایی که کافئین دارد نمی‌توان انکار کرد که ممکن است باعث ایجاد عادت شود. مواد شیمیایی موجود در کافئین مغز را تحریک کرده و موجب می‌شوند فرد به خوردن آن عادت پیدا کند. نمی‌توان گفت کافئین اعتیادآور است اما مطالعات نشان می‌دهد افراد معمولا به نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین‌دار وابستگی پیدا می‌کنند.
فشار خون بالا
کافئین در دوزهای بالا ممکن است افزایش فشار خون را به دنبال داشته باشد. این عارضه همچنین می‌تواند در افرادی اتفاق بیفتد که به ندرت از کافئین استفاده می‌کنند. افزایش فشار خون بر اثر مصرف کافئین احتمالا موقتی است اما اگر برای شما رخ می‌دهد، در این رابطه حتما با پزشک مشورت کنید.
افزایش ضربان قلب
چنانچه کافئین بیش از اندازه مصرف شود، احتمال دارد سبب افزایش ضربان قلب شود. این عارضه برای همه اتفاق نمی‌افتد اما اگر شما دچار آن می‌شوید، حتما پزشک را در جریان بگذارید.
تکرر ادرار
کافئین زیاد تکرر ادرار را به دنبال دارد. اگر این علامت را حس می‌کنید، باید مقدار مصرف کافئین خود را کمتر کنید. البته این عوارض بیشتر مربوط به نوشیدنی‌های حاوی کافئین است نه قرص کافئین.
کافئین چگونه به افزایش انرژی و تمرکز می کند؟
کافئین تولید یون کلسیم در ماهیچه‌ها را افزایش داده و جریان خون را در سلول‌ها بیشتر می‌کند. علاوه بر این کافئین به متابولیسم بدن کمک کرده و در فعال‌تر ماندن بدن تاثیر مثبت دارد. قرص کافئین باعث گردش کورتیزول، آدرنالین و فعالیت در سیستم عصبی شده و فعالیت ذهنی را نیز افزایش می‌دهند.
کافئین به بدن کمک می‌کند تا دوپامین و انتقال دهنده های عصبی بیشتری در بدن تولید شود. در نتیجه سیستم عصبی تحریک شده و با مسدود کردن آدنوزین از خواب‌آلودگی ممانعت به عمل می‌آید.
کافئین چند ساعت می تواند به بیدار ماندن کمک کند ؟
تحقیقات نشان داده است که اثر 200 میلی‌گرم کافئین که تقریبا معادل با 2 فنجان قهوه است می‌تواند 3 تا 5 ساعت در بدن بماند. بنابراین کافئین چندین ساعت در بدن فعال است و به جلوگیری از خواب آلودگی کمک می‌کند. پس از اینکه کافئین را مصرف می‌کنید تقریبا 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد تا اثرات خود را بر جای گذارد.
کلام پایانی در مورد فواید و مضرات قرص کافئین
قرص کافئین بیش از همه توسط ورزشکاران مورد استفاده قرار می‌گیرد. فواید و مضرات قرص کافئین را در این مطلب برای شما شرح دادیم. در صورتی که از کافئین در مقادیر توصیه شده استفاده کنید می‌تواند برای بدن شما مفید باشد اما مقادیر بالای آن با عوارض جانبی همراه است. آیا تاکنون از مکمل کافئین استفاده کرده‌اید؟ چه تاثیری روی شما داشته است؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
