تستوسترون یکی از هورمون‌های بدن انسان است که در هر دو جنس زن و مرد وجود دارد. این هورمون به مانند سایر هورمون‌ها از جمله هورمون رشد چند سالی است که در بین ورزشکاران محبوبیت پیدا کرده است. اینکه چرا تاثیرات تستوسترون در بدنسازی اهمیت دارد را در ادامه این مطلب از داروخانه آنلاین بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
تستوسترون چیست و چه کارایی در بدن دارد؟
تستوسترون هورمونی است که قبل از دو ماهگی در جنین در رحم مادر ظهور پیدا می‌کند، به سادگی از همین جا می‌توان دریافت که این هورمون از جمله عناصر ضروری بدن انسان است که از همان روزهای ابتدایی تشکیل نطفه حضور دارد.
تستوسترون به لحاظ شیمیایی از هورمون‌های استروئیدی مهم در پستانداران است و به لحاظ بیولوژیکی یک آندروژنیک به شمار می‌رود. به بیان واضح‌تر آندروژنیک به معنی جنسیتی و آنابولیک به معنی فرآیندی است که منجر به افزایش متابولیسم سازنده می‌شود.
یعنی هورمون مذکور هم در ساخت و رشد سلول‌ها تاثیرگذار است و هم در جنسیت زنان و مردان تاثیرگذار است.
مردان و زنان هر دو این هورمون را تولید می‌کنند، یک مرد بالغ روزانه 5 تا 10 میلی‌گرم و یک زن بالغ روزانه حداقل 10 برابر کمتر از مردان در روز آن را تولید می‌کنند.
عملکرد تستوسترون در بدن به چه صورت است؟
تستوسترون از مهم‌ترین هورمون‌های مردانه و بسیار مؤثر در رشد و تکامل اندام‌های جنسی و بروز صفات ثانویه جنسی مانند رویش موی صورت، بم شدن صدا، ریزش موی مدل مردانه و خواص آنابولیک مانند رشد عضلات و توده استخوانی است.
این هورمون باعث جهش رشد در نوجوانان و توقف رشد قدی با بستن صفحات رشد در دو انتهای استخوان‌ها می‌شود.
تستوسترون باعث ساخته شدن بافت‌ها می‌شود. محل اصلی ساخت و ترشح این هورمون در بدن مردها بیضه است و در بدن زنان تخمدان‌ها است. هر چند که مقدار کمی در غده فوق کلیوی هم در هر دو جنس تولید می‌شود.
تستوسترون همانند سایر هورمون‌ها و بافت‌های بدن با افزایش سن دچار کاهش می‌شود. کاهش سطح تستوسترون علائمی به مانند افسردگی، کاهش انرژی، کاهش میل جنسی، کاهش تحرک، پرخاشگری، عدم تمرکز، درد عضلانی و بی‌خوابی را با خود بهمراه دارد.
نگاهی دقیق و موشکافانه از تاثیر تستوسترون در بدنسازی…
آنها پیام‌رسان‌های شیمیایی هستند که در یک بافت رها شده‌اند و توسط جریان خون به منظور تغییر فعالیت‌های سلول‌های دیگر در بافت‌های دیگر بدن منتقل می‌شوند.
هر هورمون سلول‌های خاصی را مورد هدف خود قرار می‌دهد که گیرنده‌های خاصی را برای دریافت آن پیام هورمونی دارند. بعلاوه هورمون‌ها عملیات سلول‌های هدف را با تغییر آنزیم‌های مهم و پروتئین‌های ساختاری تغییر می‌دهند.
در کل اتفاق مهم و هدف اصلی هر بدنسازی افزایش میزان عضلات بدن است که این مهم با آمپول تستوسترون امکان پذیر است. این هورمون در عضله‌سازی بی‌نظیر است اما اگر ورزشکاری استفاده نادرست از آن داشته باشد، در جوامع ورزشکاری به منزله دوپینگ در نظر گرفته می‌شود.
تاثیرات تستوسترون در بدن انسان کدام است؟
پوست: بهبود تولید کلاژن و مو
قلب: بهبود جریان خون و سلامت سیستم قلبی و عروقی
مغز: افزایش قدرت شناخت، حافظه، میل جنسی و احساسات
عضلات: افزایش سنتز پروتئین و افزایش حجم و قدرت عضلانی
کلیه‌ها: تولید اریتروپویتین (EPO) که باعث ساخت سلول‌های قرمز خون می‌شود
استخوان: افزایش سلول‌های قرمز خون و بهبود رشد استخوان‌ها و کنترل تراکم آنها
اندام جنسی مردان: پشتیبانی از تولید اسپرم و باروری، بهبود رشد آلت جنسی و توانایی نعوظ
چربی بدن: جلوگیری از جذب بیش از حد چربی و ذخیره آن و افزایش تعداد گیرنده‌های بتاآدرنرژیک چربی سوز
به‌علاوه تستوسترون باعث افزایش فاکتور رشد شبیه انسولین (IGF-1) شده و داشتن سطح تستوسترون مناسب باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش مرگ ناگهانی، چربی بدن پایین و افزایش نرخ متابولیسم می‌شود.
در مردان دارای سطح تستوسترون پایین، مصرف مکمل‌های حاوی هورمون باعث افزایش انرژی، حجم عضلانی، کارایی جنسی، تراکم استخوان، کاهش چربی بدن و جلوگیری از افسردگی تستوسترون باعث فعال‌سازی و افزایش سلول‌هادر فیبرهای عضلانی می‌شود.
با فعال شدن، این سلول‌ها به کمک فیبرهای عضلانی آمده و باعث بزرگ‌تر شدن آنها می‌شود. همچنین این سلول‌ها با ترکیب شدن با یکدیگر می‌توانند فیبرهای عضلانی جدید ایجاد کنند.
به‌علاوه، تستوسترون تعداد مراکز کنترل را درون فیبرهای عضلانی بیشتر می‌کند. با بروز این حالت و تمرین بدنسازی به‌صورت مرتب حساسیت گیرنده‌های آندروژن افزایش می‌یابد و تأثیر تستوسترون روی عضله و کارآمدی آن به طرز چشمگیری چند برابر می‌شود.
همچنین تستوسترون خاصیت ضد کاتابولیکی هم دارد، چرا که جلوی قابلیت هورمون‌های کاتابولیکی مثل کورتیزول را برای اتصال به گیرنده‌های اصلی‌اش می‌گیرد.
پس تستوسترون هم یک استروئید آنابولیک و هم آنتی کاتابولیک است. این خواص باعث می‌شود که تستوسترون به سنگ بنای ساخت و حفظ حجم عضلانی تبدیل شده و سرعت ریکاوری بعد از تمرین را افزایش دهد.
چگونگی تاثیرات تستوسترون بر سلامت جنسی و میزان بارداری؟
همانطور که گفته شد هورمون تستوسترون به دلیل خاصیت آنابولیک و آندروژنیکی که دارد، مکمل‌های حاوی آن موجب بهبودی فعالیت‌های جنسی در مردان به شرح زیر شده است:
ساختاری: تستوسترون موجب بهبود عملکرد آلت تناسلی در مردان می‌شود.
عصبی: تستوسترون بافت درگیر در فعالیت جنسی را بهبود بخشیده و جریان مورد نیاز را فراهم می‌سازد.
رقابتی: تستوسترون جلوی فعالیت آنزیم دخیل در از بین رفتن حالت نعوظ را می‌گیرد.
پشتیبانی: تستوسترون کمک می‌کند که تأثیرات منفی ناشی از سالخوردگی و بیماری‌ها در فعالیت جنسی از بین بروند.
روانی: تستوسترون نیتریک اسید را تحریک نموده و فشارخون را افزایش می‌دهد.
بدنسازی چگونه روی سطح تستوسترون تأثیر می‌گذارد؟
به‌طورکلی، تمرینات بدنسازی بالاتر از توانایی فعلی شما می‌تواند تولید تستوسترون را تحریک کند.
معمولاً با اجرای ۵ ست ۵ تکرار پرس سینه و استراحت ۲ دقیقه‌ای بین هر ست خسته می‌شوید، کاهش وزنه‌ها تا زمانی که بتوانید تکرارهای ۱۰ تا ۱۲ تایی در هر ست انجام دهید می‌تواند حجم نسبی تمرین بدنسازی و ترشح تستوسترون را افزایش دهد.
همین نگرش در تمرین‌های مثل دویدن یا دوچرخه‌سواری هم صدق می‌کند. تمرینات HIIT هم از این قاعده مستثنا نیستند.
کار بیشتر در زمان کمتر انجام دهید تا تستوسترون بیشتری در بدنتان ترشح شود. بعد از اینکه بدنتان با شرایط سازگار شد باید در برنامه خود تغییری ایجاد کنید تا ترشح تستوسترون تغییر نکند.
به‌عبارت‌دیگر، اگر می‌خواهید با تمرینات بدنسازی انجام‌شده خود بیشترین تأثیر را روی تستوسترون بگذارید باید به‌صورت منظم تمرینات خود را تغییر دهید.
همچنین تحقیقات نشان داده است که تمرین بدنسازی در روز نسبت به صبح تحریک بهتری برای رشد تستوسترون محسوب می‌شود. توصیه می‌کنیم زمانی تمرین کنید که سطح انرژی شما بالا بوده و بتوانید تمرینات را با حجم زیاد و شدت بالا انجام دهید.
آیا می توان سطح هورمون تستوسترن را به طور طبیعی کنترل نمود؟
در کل سبک و شیوه زندگی و تغذیه سالم نه تنها در حفظ هورمون‌های ضروری بدن موثر هستند بلکه تمامی ارکان بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
به عنوان مثال اگر افراد سعی کنند استرس خود را کنترل کنند، الکل بیش از حد میل نکنند، پس از تمرین حتما پروتئین مصرف کنند و تمرینات استقامتی بیش از حد انجام ندهند، شک نکنید که قادر به حفظ سطوح تستوتسرون در بدن خواهند بود.
عوارض جانبی تاثیرات تستوسترون در بدن چیست؟
متاسفانه در بدنسازی بسیار عرف شده افراد تستوسترون را بی رویه و به تعداد بالا مصرف کنند. وقتی بدن بطور منظم ترشح این هورمون را انجام می‌دهد با ورود تستوسترون اضافه هم در خود تستوسترون و هم در دیگر هورمون‌های تحت کنترل اختلال ایجاد می‌شود.
یکی از عوارض مصرف خارجی تاثیرات تستوسترون کاهش تعداد اسپرم است. از دیگر عوارض مصرف خودسرانه این هورمون وقفه تنفسی در خواب، غلظت خون و مشکلات پروستات را می‌توان ذکر کرد.
