حتما می‌دانید که دوران بارداری و شیردهی دوران بسیار حساسی هستند که مصرف بسیاری از داروها و یا حتی فرآورده‌های گیاهی در آن ممنوع است. در دوران حاملگی آنچه که مادر باردار می‌خورد از طریق بند ناف به جنین رسیده و در دوران شیردهی نیز مواد غذایی مورد استفاده مادر از طریق شیر وی به نوزاد منتقل می‌شود. بنابراین به دلیل عوارضی که ممکن است شامل حال جنین یا نوزاد شود، در مورد مواد خوراکی، مکمل‌ها و داروها باید نهایت دقت را به کار بست. اگر به طور حرفه‌ای ورزش می‌کنید، احتمالا از مکمل ورزشی نیز استفاده می‌کنید. اما در دوران بارداری و شیردهی همچنان می‌توان به مصرف این مکمل‌ها ادامه داد؟ مصرف مکمل های بدنسازی در دوران بارداری و شیردهی موضوع مورد بحث در این مقاله است.
مصرف پروتئین وی در دوران بارداری و شیردهی
عضلات، استخوان‌ها و سایر بافت‌های بدن جهت رشد و سلامتی خود به مقدار مناسبی از پروتئین نیاز دارند. اگر به هرم تغذیه نگاه کنید، متوجه می‌شوید که پروتئین یکی از گروه‌های غذایی است که هر روز باید مورد استفاده قرار گیرد. تامین پروتئین برای زنان به ویژه در 3 ماهه دوم و سوم بارداری و همچنین دوران شیردهی اهمیت دارد؛ به طوری‌که توصیه می‌شود در این زمان روزانه 71 گرم پروتئین مورد استفاده قرار گیرد. یکی از بهترین مکمل های بدنسازی در دوران شیردهی و بارداری مکمل وی یا همان پروتئین whey است.
در دوران شیردهی افزایش مقدار مصرف پروتئین موجب افزایش شیر مادر نیز خواهد شد و حتی تعداد زیادی از شواهد بالینی نشان می‌دهد که افزایش پروتئین با زمان بهبودی سریع‌تر بعد از زایمان و بازگشت سریع‌تر به وزن قبل از بارداری مرتبط است. پروتئین وی در دوران بارداری و شیردهی بی‌خطر است اما نگرانی‌هایی در مورد مواد افزودنی به آن مانند طعم‌دهنده‌ها، شیرین‌کننده‌ها و مواد نگهدارنده و همچنین آلوده شدن در طول ساخت این مکمل وجود دارد. عاقلانه آن است که اگر می‌خواهید به هر دلیل در دوران حساس حامگلی و شیردهی از پروتئین وی استفاده کنید، حتما با پزشک خود مشورت نمایید.
مصرف BCAA در بارداری و شیردهی
اسیدهای آمینه به طور طبیعی در بدن تولید می‌شوند تا به ترمیم عضلات کمک کنند. مصرف مکمل BCAA که از اسیدهای آمینه تشکیل شده است، به طور معمول در دوران بارداری و شیردهی مشکلی را به وجود نیاورده و ایمن است. مکمل BCAA می‌تواند برای کمک به تسریع ریکاوری، کاهش خستگی و درد عضلانی و کمک به ایجاد سنتز پروتئین در طول ورزش بسیار مفید باشد. هنگام بارداری و شیردهی بسیاری از مواد مغذی مورد استفاده مادر به کودک می‌رسد تا به رشد وی کمک شود.
استفاده از BCAA می‌تواند جهت اطمینان خاطر از ترمیم عضلات مادر به هنگام ورزش گزینه ایده‌آلی باشد. اگر شیرده هستید و BCAA مصرف می‌کنید، بهتر است به واکنش‌های کودک خود خوب توجه کنید زیرا ممکن است بی‌قراری‌های وی به دلیل مصرف این مکمل توسط شما باشد. در این صورت واضح است که مصرف BCAA را باید کنار بگذارید. در مورد مصرف کلیه مکمل های بدنسازی در دوران بارداری و شیردهی با پزشک خود مشورت کرده و بعد اقدام نمایید.
استفاده از کراتین در دوران بارداری و شیردهی
کراتین یک اسید آمینه است که به طور طبیعی توسط بدن تولید می‌شود تا به رشد عضلانی کمک کند. کراتین به مقدار مناسبی در گوشت و ماهی وجود دارد و هنگامی‌که مصرف می‌شود به کراتین فسفات تبدیل شده و در ماهیچه‌ها به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تاکنون تحقیقات زیادی در مورد مصرف کراتین در دوران حاملگی و شیردهی صورت نگرفته است اما در یک مطالعه مشخص شد که مصرف کراتین در مادران شیرده ممکن است اختلالاتی را در عملکرد کلیه نوزاد ایجاد کند. بنابراین باز هم اگر برای مصرف کراتین مصر هستید، بهتر است با پزشک در این زمینه مشورت کنید.
مصرف مکمل کافئین در بارداری و شیردهی
مصرف مکمل های بدنسازی در دوران بارداری باید با دقت و حساسیت صورت گیرد. به طور کلی نمی‌توان مکمل کافئین را برای مادر باردار و شیرده و کودک وی کاملا ایمن دانست. معمولا به این افراد توصیه می‌شود که روزانه از قهوه و نسکافه نیز که حاوی کافئین هستند، بیش از 1 یا 2 فنجان در روز استفاده نشود. مکمل کراتین موجب افزایش سوخت و ساز بدن و چربی‌سوزی می‌شود و خانم‌های باردار و شیرده تنها در صورت تائید پزشک متخصص مجاز به مصرف آن هستند.
مصرف دیگر مکمل های بدنسازی در دوران بارداری و شیردهی
به طور کلی توصیه می‌شود که مادران باردار و شیرده از مصرف مکمل‌های چربی‌سوز در طی دوران بارداری و شیردهی بپرهیزند. در ادامه در مورد برخی دیگر از محبوب‌ترین مکمل‌های ورزشی و استفاده از آنها در بارداری و شیردهی توضیحاتی را ارائه می‌دهیم:
- ال کارنیتین: یک مکمل چربی‌سوز است که به افزایش حجم عضلانی و در عین حال کاهش چربی در بدن کمک می‌کند. مصرف ال کارنیتین برای بانوان شیرده و باردار توصیه نمی‌شود مگر آنکه علت خاصی داشته و پزشک آن را تائید نماید.
- ال آرژنین: گاهی مصرف مکمل های بدنسازی در دوران شیردهی و بارداری با ریسک بسیار همراه است و ال آرژنین نیز در دسته همین نوع مکمل‌ها قرار می‌گیرد. با اینکه ال آرژنین می‌تواند فشار خون بالا در مادران باردار را بهبود بخشد اما مصرف آن هرگز توصیه نمی‌شود.
- کازئین: کازئین نیز یکی از پروتئین‌های موجود در شیر است که به نظر نمی‌رسد مصرف آن در بارداری و شیردهی مشکلی ایجاد کند اما با این حال بهتر است با پزشک مشورت شود.
- CLA: یک مکمل چربی‌سوز است و بنابراین مصرف آن برای خانم‌های باردار و شیرده مجاز نیست.
- گلوتامین: به افزایش قدرت عضلانی و کاهش کوفتگی عضلات کمک می‌کند اما مصرف آن برای افراد باردار و شیرده تنها تحت نظارت پزشک مجاز است.
- گینر: مکمل گینر حاوی پروتئین، چربی و کربوهیدرات بوده و معمولا لزومی برای استفاده از آن در دوران بارداری و شیردهی مگر در موارد خاص وجود ندارد زیرا بهتر است تامین مواد مغذی به صورت طبیعی از رژیم غذایی صورت گیرد. با این حال اگر فردی در این دوران تمایل به استفاده از گینر دارد، باید با پزشک مشورت‌های لازم را انجام دهد.
پودر گینر در شیردهی
سوال بسیاری از مادران شیرده این است که آیا می‌توانند در دوران شیردهی مکمل گینر استفاده کنند یا خیر. در پاسخ به این سوال باید گفت که اگر به دنبال راهی برای چاقی در این دوران هستید، توصیه کارشناسان تغذیه این است که از شیر پرچرب، خامه کامل، میوه و سبزیجات و دیگر غذاهای پرکالری سالم مثل غلات کامل استفاده نمایید. ممکن است پودر گینر برای شما در دوران شیردهی هیچ گونه عوارضی نداشته باشد و یا حتی اگر تغذیه مناسبی ندارید، استفاده از آن به سود شما تمام شود. اما در هر صورت باید در این زمینه نظر پزشک را جویا شوید. بدون مشورت پزشک این مکمل را در زمان شیردهی مصرف نکنید.
سخن پایانی
امیدواریم این مطلب که در آن به طور اختصاصی به توضیح در مورد مصرف مکمل های بدنسازی در دوران بارداری و دوران شیردهی پرداختیم، برای شما مفید واقع شده باشد. اگرچه بارها در این مقاله تاکید کردیم اما باز هم در پایان اضافه می‌کنیم که هرگز بدون مشورت پزشک از هیچ نوع دارو، مکمل غذایی یا مکمل بدنسازی در دوران بارداری و شیردهی استفاده نکنید.
