جالب است بدانید سرطان پوست به سن ربطی ندارد و همه‌ی افراد ممکن است به آن مبتلا شوند. خوشبختانه، امکان درمان سرطان پوست، در مراحل آغاز ابتلا به آن بسیار بالاست. پس، روشن است که تشخیص سریع نشانه های سرطان پوست تا چه اندازه مهم است.
نشانه های سرطان پوست چیست؟
شناسایی سرطان پوست بسیار ساده‌تر از سرطان‌های دیگر است. چون معمولاً سرطان پوست از جایی آغاز می‌شود که می‌توانیم آن را ببینیم.
سرطان پوست ممکن است از هر قسمتی از پوست (پوست سر تا کف پا) شروع شود و احتمال دارد در بخش‌هایی که نور کمی دریافت می‌کنند هم، گسترش یابد.
گاهی سرطان پوست در قسمت‌هایی از پوست ایجاد می‌شود که ما را شگفت زده می‌کند مثل زیر ناخن پا یا دست، روی اندام تناسلی، درون دهان یا روی لب. با ما همراه باشید و متن زیر را بخوانید تا با شیوه‌های تشخیص انواع سرطان پوست آشنا شوید.
نشانه‌های سرطان پوست روی بدن
اگر از نشانه های سرطان پوست آگاه باشید، زودتر می‌توانید آن را تشخیص دهید. پس توصیه می‌کنیم حتماً با علائم هشدار دهنده‌ی آن آشنا شوید تا بدانید هنگام بررسی پوست خود باید دنبال چه چیزی باشید. تشخیص سریع سرطان، قبل از گسترش آن، درمانش را آسان‌تر می‌کند.
برخی پزشکان و متخصصان معتقدند وارسی پوست بخشی از چکاپ معمول سلامتی است. بسیاری از پزشکان نیز توصیه می‌کنند که هر ماه پوستتان را بررسی کنید.
هنگام این وارسی‌ها باید حواس‌تان به تمام نقاط پوستتان باشد و آن را با دقت نگاه کنید. از پوست سر گرفته تا پنجه و کف پا را کنترل کنید. (پوست سر را باید کامل و بدون در نظر گرفتن موها بررسی کنید).
برای این کار، در یک اتاق پر نور روبه روی یک آینه‌ی قدی بایستید. از یک آینه‌ی دستی کوچک هم استفاده کنید تا بتوانید قسمت‌هایی را که دشوارتر دیده می‌شوند نیز، بررسی کنید. اگر به طور مداوم پوستتان را بررسی کنید متوجه تغییرات آن می‌شوید. پس، بررسی ماهانه خیلی مفید است.
اگر دارای علائم سرطان پوست باشید، متخصص پوست زمان دقیق بررسی پوست را به شما اعلام می‌کند. (در ادامه‌ی این مقاله می‌خوانید که هنگام بررسی پوست خود باید دنبال چه باشید.)
چگونه انواع سرطان پوست را تشخیص دهیم؟
سرطان پوست یکی از شایعترین انواع سرطان در آمریکاست، این سرطان زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌هایی که لایه‌ی پوست را تشکیل می‌دهند، به صورت کنترل نشده‌ای رشد می‌کنند و به سرعت تقسیم می‌شوند.
سرطان پوست را به سه نوع اصلی تقسیم می‌کنند:
- کارسینوم یا سرطان سلول پایه‌ای پوست
- کارسینوم یا سرطان سنگفرشی پوست
- ملانوما
ملانوما
سرطان ملانوما (Melanoma) خطرناکترین و کشنده‌ترین نوع سرطان پوست است. این نوع سرطان به شکل‌های مختلفی روی بدن ظاهر می‌شود. این سرطان معمولاً مانند یک زخم یا برآمدگی قهوه‌ای رنگ است.
ملانوما شبیه یک خال معمولی است اما در بیشتر موارد ظاهری غیر معمولی دارد. نشانه های زیر ممکن است بیانگر سرطانی شدن خال باشند. پس، به این موارد حساس باشید:
- نامتقارن بودن خال؛ قسمتی از خال یا نشانه‌های مادرزادی با دیگر بخش‌های آن تقارن نداشته باشد.
- اگر لبه‌ها و مرزهای خال نامنظم، ناصاف، فرو رفته یا محو باشد.
- ناهماهنگی رنگ خال در قسمت‌های مختلف آن؛ خال در برخی قسمت‌ها سیاه و قهوه‌ای باشد یا تکه‌های صورتی، قرمز، سفید یا آبی داشته باشد.
- اگر اندازه‌ی خال بزرگتر از 6 میلی متر باشد؛ تقریباً اندازه‌ی پاک کن تهِ مداد، گرچه ممکن است ملانوما گاهی کوچکتر از این باشد.
- اگر اندازه، شکل و رنگ خال یا لکه تغییر کند.
سرطان‌های سلول پایه‌ای و سنگفرشی پوست از ملانوما شایع‌ترند. اما، معمولاً بیشتر به درمان جواب می‌دهند.
سرطان سلول پایه‌ای
سرطان سلول پایه‌ای بیشتر در قسمت‌هایی از پوست ایجاد می‌شود که در معرض مستقیم نور خورشید است، مثل صورت، سر و گردن. البته این نشانه های سرطان پوست ممکن است در هر جایی از بدن ظاهر شوند.
برای پیدا کردن و تشخیص سرطان سلول پایه‌ای دنبال علائم زیر باشید:
- نواحی صاف، سفت، رنگ پریده یا زرد مشابه جای زخم (اسکار)
- تکه‌های برجسته قرمز رنگ که گاه با خارش همراه است.
- برآمدگی‌های کوچک صورتی-قرمز، شفاف، براق و مرواریدی، که ممکن است قسمت‌هایی از آن آبی، قهوه ای یا سیاه باشد.
- تومورهای صورتی با لبه‌های برجسته و ناحیه فرو رفته در مرکز آن، که ممکن است رگ‌ها به طور غیر طبیعی (مانند پره‌های چرخ) در آن پخش شده باشند.
- زخم‌های بازی که گاه با چرک و عفونت همراه‌اند یا لایه سختی روی آن‌ها شکل می‌گیرد، این زخم‌ها بهبود نمی‌یابند یا پس از بهبود، دوباره باز می‌گردند.
سرطان سلول سنگفرشی
سرطان یا کارسینومای سلول سنگفرشی، نیز معمولاً در قسمت‌هایی که نور خورشید بیشتر به آن‌ها می‌تابد، ایجاد می‌شود مانند صورت، گوش، گردن، لب و دست. اما، این سرطان نیز ممکن است در هر جای دیگری رشد یابد.
برای تشخیص سرطان سلول سنگفرشی پوست، دنبال علائم زیر باشید:
- تکه‌های سفت یا پوسته پوسته شده قرمز رنگ که ضخیم شده‌اند یا خونریزی دارند.
- توده‌ها و نواحی برجسته‌ای که گاهی در مرکزشان فرو رفتگی دارند.
- توده‌های شبیه زگیل
در صورت مشاهده هر کدام از این نشانه‌ها بلافاصله به متخصص پوست مراجعه کنید
همه نشانه های سرطان پوست به شکل موارد گفته شده نیستند و لازم نیست همه این موارد را به خاطر بسپارید. فقط، اگر متوجه هر یک از علائم زیر شدید، به متخصص پوست مراجعه کنید:
- ایجاد هر گونه خال یا لکه جدید
- لک یا خال‌هایی که شبیه بقیه لک و خال‌های بدنتان نیستند.
- زخم‌هایی که درمان نمی‌شوند یا پس از درمان باز می‌گردند.
- قرمزی و تورم حاشیه‌های خال و اطراف آن
- پخش شدن رنگ خال در اطراف پوست آن
- خارش، درد، حساس شدن و تحریک پذیری زیاد
- رشد گنبدی شکل
- ایجاد تکه‌هایی روی پوست که پوسته پوسته می‌شوند.
- خطوط و رگه‌های قهوه‌ای یا مشکی زیر ناخن
- ایجاد تغییرات در سطح خال شامل: ترشح عفونت، پوسته پوسته شدن، خونریزی یا ظاهر توده‌ای و ایجاد برآمدگی
علل و عوامل خطر در ایجاد سرطان پوست
محققان، به طور قطعی، نمی‌دانند چرا برخی سلول‌ها سرطانی بدخیم می‌شوند، اما، عوامل خطر زایی که باعث ایجاد سرطان پوست می‌شوند، مشخص شده‌اند.
مهم‌ترین عامل در ابتلا به ملانوما، قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش خورشید است که به DNA سلول‌های پوستی آسیب می‌زند. DNA تعیین می‌کند که سلول‌ها چگونه تکثیر و تقسیم شوند و زنده بمانند.
این اشعه به میزان زیادی با نور خورشید به پوست ما می‌رسد. در فعالیت‌هایی مانند برنزه کردن بدون آفتاب و هم چنین آفتاب گرفتن با نور مصنوعی پوستمان با اشعه فرابنفش در تماس است.
عوامل خطر دیگر شامل موارد زیر است:
- خال زیاد: افرادی که بیشتر از 100 خال بر بدن خود دارند، بیشتر ممکن است که به ملانوما مبتلا شوند.
- پوست روشن، موهای روشن و کک و مک: خطر گسترش ملانوما و سرطان پوست در افرادی که پوست روشنی دارند، بیشتر است. (احتمال ابتلای افرادی که زودتر دچار آفتاب سوختگی می‌شوند، بیشتر است.)
- سابقه خانوادگی: حدود 10 درصد افرادی که به سرطان پوست مبتلا می‌شوند، در خانواده‌ی خود نیز سابقه‌ی ابتلا به این بیماری را دارند.
- سابقه فردی: افرادی که سابقه‌ی ابتلا به ملانوما را داشته‌اند، بیشتر ممکن است دوباره به آن مبتلا شوند. افراد مبتلا به سرطان سنگفرشی پوست نیز بیشتر احتمال دارد به ملانوما دچار شوند.
ممکن است فردی احساس کند سالم است. اما، دارای نشانه های سرطان پوست باشد.
بیشتر افرادی که نقاط مشکوکی را بر پوست یا خطوط نازکی را زیر ناخن خود مشاهده می‌کنند، احساس بیماری، درد یا ناخوشی ندارند.
تنها تفاوتی که این افراد متوجه آن می‌شوند ظاهر مشکوک این نقاط و لکه‌هاست که با درد، خارش و خونریزی همراه نیست. گرچه باید توجه کرد که سرطان پوست گاهی با این علائم نیز همراه است.
اگر نقاط و لکه‌های مشکوک دیدید، به متخصص پوست مراجعه کنید
اگر لکه و نقطه‌ای بر پوستتان دیدید که نشانه های سرطان پوست دارد، خیلی سریع به یک متخصص پوست مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام این نوع سرطان امکان درمانش را افزایش می‌دهد.
در بیشتر اوقات متخصص پوست، سرطانی را که زود کشف شده است، با برداشتن و حذف بخش کوچکی از پوست درمان می‌کند. اما، با گذشت زمان و ایجاد فرصت رشد برای سلول‌های سرطانی، درمان آن دشوارتر خواهد شد.
نمونه‌برداری (بیوپسی) از بافت برای تشخیص علائم سرطان پوست لازم است.
اگر پس از دیدن نقاط و لکه‌های مشکوک به متخصص مراجعه کنید. او این ضایعات پوستی را معاینه می‌کند. در صورتی که این نقاط به سرطان مشکوک باشند، متخصص پوست به راحتی می‌تواند (حتی در طول وقت ملاقات) قسمتی از آن یا کل آن را بر دارد. بیوپسی نام روشی است که متخصص پوست برای حذف و برداشتن این نقاط از آن استفاده می‌کند.
انجام بیوپسی پوستی لازم و ضروری است. زیرا راه قطعی دیگری برای تشخیص سرطان پوست وجود ندارد. متخصصان قسمت نمونه برداری شده را زیر یک میکروسکوپ بررسی می‌کنند و در صورت مشاهده سلول‌های سرطانی، گزارشی را درباره‌ی نوع آن ارائه می دهند.
اما، اگر سلول‌های مشاهده شده، سرطانی نباشند. در نتیجه‌ی بیوپسی، اطلاعاتی از هرچه که زیر میکروسکوپ دیده شده، به شما گزارش می شود.
جلوگیری از ابتلا به سرطان پوست
بهترین راه جلوگیری از سرطان پوست، محدود کردن مواجهه‌ی پوست با اشعه فرابنفش (UV) است. طبق نظر بنیاد سرطان پوست، این کار با قرار گرفتن در سایه، استفاده از کرم ضد آفتاب طیف گسترده، دوری کردن از سولاریوم و پوشیدن لباس و کلاه آفتابگیر مناسب امکان پذیر است.
نوبت شما
در این مقاله انواع و نشانه های سرطان پوست و راه تشخیص آن را آموختید. حال به ما و خوانندگان دیگر بگویید که به نظرتان دانستن این نکات چقدر مفید است؟ همچنین بنویسید آیا خواندن این گونه مقالات باعث شده تغییری در زندگی خود ایجاد کنید؟
هدف ما سلامت شماست. ما را در رسیدن به آن یاری دهید و سؤال، انتقاد و پیشنهاد خود را با ما در میان بگذارید.
منابع
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK65824
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK247164
https://www.medicalnewstoday.com/articles/323486
https://www.nhs.uk/conditions/melanoma-skin-cancer
https://www.aad.org/public/diseases/skin-cancer/find/know-how
تیم نویسندگان
لافارر
