معمولا افراد برای پیشنهاد کرم ضد آفتاب به شما توصیه می‌کنند که به مقدار SPF آنها توجه کنید. اما آیا می دانید معنی SPF چیست و spf مناسب برای ضد آفتاب چقدر است؟ در ادامه با دو مفهوم SPF و طیف گسترده در ضد آفتاب ها آشنا خواهید شد.
یک روش عمده برای محفاظت از پوست شما در مقابل اشعه‌های مضر خورشید، استفاده از کرم ضد آفتاب است. البته این کرم‌ها انواع و اقسام گوناگونی دارد و با چنین تنوع گسترده‌ای از محصولات چگونه باید تشخیص دهیم که کدام محصول بهترین گزینه و کدام spf ضد آفتاب مناسب برای انتخاب است؟
فلسفه وجودی محصولات ضد آفتاب، محافظت پوست شما در برابر سرطان و دیگر مشکلاتی است که سلامتی شما پوست‌تان را به خطر می‌اندازند. به همین دلیل، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) ضد آفتاب‌ها را در دسته دارو در نظر گرفته و بر فروش و برچسب‌گذاری آنها نظارت می‌کند.
مطابق قانون، برچسب محصولات ضد آفتاب باید دارای شماره SPF (فاکتور حفاظتی در برابر خورشید) باشد که نشان‌دهنده میزان حفاظت از پوست در برابر اشعه فرابنفش B است. ویژگی دیگری که به صورت برچسب بر بسته‌بندی ضد آفتاب‌ها قید می‌شود این است که آیا این محصولات آزمایش طیف گسترده بودن برای حفاظت پوست در برابر اشعه فرابنفش A را هم گذرانده است یا خیر.
SPF کرم ضد آفتاب به چه معناست؟
SPF یک معیار اندازه‌گیری علمی است و درک مشخصی درباره این موضوع ارائه می‌دهد که استفاده از یک ضد آفتاب مشخص تا چه میزان باعث کاهش آسیب‌های پوستی می‌شود.
اگر بر پوست‌تان ضد آفتاب زده باشید، در مقایسه با زمانی که ضد آفتاب نزدید، مدت بیشتری طول می‌کشد تا اشعه فرابنش B به پوست شما نفوذ کند و سبب قرمزی آن شود. در واقع، SPF روی این مدت زمانی تأکید دارد و آن را محاسبه می‌کند.
به عبارت دیگر، این فاکتور از طریق تقسیم کردن میزان تابشی از خورشید که برای قرمز شدن پوست با ضد آفتاب نیاز است بر میزان تابشی از خورشید که برای قرمز شدن پوست بدون ضد آفتاب نیاز است، محاسبه می‌شود. این برآورد بر اساس استفاده از دو میلی‌گرم ضد آفتاب در هر سانتی‌متر مربع از سطح پوست، به دست می‌آید.
اگر آفتاب سوختگی پوست دارای ضد آفتاب، 15 برابر بیشتر از پوست بدون ضد آفتاب طول بکشد، SPF کرم ضد آفتاب 15 خواهد بود. بر این اساس، اگر آفتاب سوختگی پوست حفاظت‌نشده شما هنگامی‌که اشعه های فرابنفش به شما می‌تابد در 10 دقیقه اتفاق بیفتد، با یک ضد آفتاب که 30 SPF دارد می‌توانید تا 300 دقیقه یا پنج ساعت یعنی 30 برابر بیشتر، از آفتاب سوختگی جلوگیری کنید.
پس کرم ضد آفتاب با spf 100 بهترین محافظت را دارد؟
با این‌حال، اشتباه است که فکر کنید بهترین درجه spf، بالاترین آنهاست و شما با استفاده از ضد آفتاب‌هایی که SPF بالاتری دارند، می‌توانید مدت زمان بیشتری را در آفتاب صرف کنید. عوامل دیگری مانند شرایط آب و هوایی، ساعات مختلف روز، نوع پوست، نحوه استفاده از کرم ضد آفتاب و مقدار آن و سایر عوامل محیطی و فردی نیز در این امر مؤثرند.
به عنوان مثال، بیشتر افراد تنها 25 تا 50 درصد از مقدار توصیه‌شده از محصول را استفاده می‌کنند. علاوه بر این، تأثیر محافظتی محصولات ضد آفتاب با هر SPF بعد از حداکثر دو ساعت از بین می‌رود و نیاز است که آن را تجدید کنید.
spf مناسب برای ضد آفتاب چقدر است؟
زمانی که زیر نور آفتاب هستید، در معرض تابش دو نوع اشعه فرابنفش A و B قرار دارید که شدیدا آسیب‌زا هستند. SPF به صورت یک عدد هست مثلا SPF 15 که نشان می‌دهد ضد آفتاب تا چه اندازه از پوست شما در برابر نور فرابنفش B محافظت می‌کند. هرچه محصولی دارای SPF بالاتری باشد محافظت بیشتری هم دارد.
هر محصولی که در آمریکا فروخته می‌شود باید دارای برچسب SPF باشد و عدد آن را نشان دهد. این محصولات همچنین باید نشان دهند که ضد آفتاب آزمایش طیف گسترده بودن را گذرانده است یا خیر.
طبق تحقیقات سازمان غذا و داروی آمریکا، spf مناسب برای پوست 15 و بالاتر است، در صورتی‌که با اقدامات دیگر نظیر استفاده از عینک آفتابی و اجتناب از قرار گرفتن در آفتاب ظهر همراه شود. با رعایت این چند کار ساده می توانید از آفتاب سوختگی، پیری پوست و از همه مهم تر ابتلا به سرطان کشنده پوست جلوگیری کنید.
سطوح محافظت در بعضی موارد به شرح زیر است:
- محافظت کم: SPF کمتر از 15
- محافظت متوسط: SPF 15 تا 29
- محافظت خوب: SPF 30 تا 49
- محافظت عالی: SPF بیشتر از 50
همان‌طور که گفته شد، برچسب ضد آفتاب شما غیر از شماره SPF، باید نشان دهد که آیا محصول آزمایش طیف گسترده بودن را گذرانده است. سطح محافظت از اشعه فرابنفش A نیز باید به تناسب سطح SPF که میزان محافظت از اشعه فرابنفش B را نشان می‌دهد، افزایش یابد.
ضد آفتابی که SPF زیر 15 داشته باشد نمی‌تواند ادعا کند که توانایی محافظت طیف گسترده را هم دارد.
کرم ضد آفتاب تا چه اندازه مانع اشعه فرابنفش می‌شود؟
یکی از پرسش‌های معمول در مورد ضد افتاب ها این است که چند درصد از اشعه فرابنفش توسط ضد آفتاب مسدود می شود؟ این میزان با عدد SPF قابل شناسایی است. میزان محافظتی که توسط SPF های مختلف ارائه می‌شود، به شرح زیر است:
- ضد آفتاب SPF 15: تا 93 درصد
- ضد آفتاب SPF 30: تا 97 درصد
- ضد آفتاب SPF 50: تقریبا 98 درصد از نفوذ اشعه فرابنفش B به پوست جلوگیری می‌کند.
این درصدها نشان می‌دهند که هیچ ضد آفتابی اشعه فرابنفش B را تماما مسدود نمی‌کند. همچنین افزایش چشمگیر SPF، قدرت انسداد را تنها با درصد کمی افزایش می‌دهد.
ضد آفتاب طیف گسترده چیست؟
ضد آفتاب ها به حفظ پوست شما از پرتوهای فرابنفش A و B که به صورت بالقوه مضر هستند، کمک می‌کنند. اشعه فرابنفش B موجب قرمزی پوست و آفتاب سوختگی می‌شود اما اشعه فرابنفش A این اثر را ندارد؛ با وجود این می‌تواند منجر به پیری زودرس پوست یا چین و چروک شود و هر دو اشعه خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهند.
اگر شما spf مناسب برای ضد آفتاب انتخاب کنید که در انسداد اشعه فرابنفش B مؤثر باشد، تضمینی وجود ندارد از پوست در برابر اشعه فرابنفش A هم محافظت کند. به همین دلیل، شما باید محصولی با SPF مناسب انتخاب کنید که طیف گسترده نیز باشد.
در ضد آفتاب های طیف گسترده به همان نسبتی که اشعه فرابنفش B توسط SPF مهار می‌شود، اشعه فرابنفش A هم مسدود می‌شود.
خرید ضد آفتاب و نحوه استفاده از آن
از نظر متخصصان و کارشناسان بهترین spf برای ضد افتاب 15 و بالاتر است و طیف گسترده بودن آن بسیار مهم است.
بسیاری تصور می‌کنند اگر در نور مستقیم خورشید نباشند، از مضرات اشعه های فرابنفش در در امان هستند. به نظر شما این تصور حقیقت دارد؟ همواره به یاد داشته باشید تنها نور مستقیم خورشید نیست که آسیب‌زاست؛ زمانی‌که اشعه فرابنفش به برف، آب، فلز و برخی سطوح دیگر برخورد می‌کند نیز می‌توانند با انعکاس روی پوست، شما را بیشتر در معرض تابش قرار دهد.
به گفته این مرکز علوم پزشکی، اشعه های فرابنفش می‌توانند تا عمق یک متری آب نفوذ کنند. شما حتی اگر در حال شنا باشید احتمال دارد دچار آفتاب سوختگی شوید. در این زمینه، ضد آفتاب های ضدآب می‌توانند تا 40 دقیقه از پوست شما در آب محافظت کنند.
بنابراین، حتی وقتی در هوای ابری، زیر یک چتر ساحلی یا در سایه هستید هم در معرض اشعه های فرابنفش قرار دارید. البته مکان‌های پر درخت مکان مناسبی را برای محافظت از پوست شما در برابر اشعه های مضر خورشید فراهم می‌آورند.
انواع پوست
برخی می‌پرسند نوع پوست با میزان آفتاب سوختگی و مقدار استفاده از ضد آفتاب ارتباط دارد؟ توجه کنید که خطر آسیب‌دیدگی پوست تا حدی به نوع پوست و میزان فعالیت بستگی دارد. در ادامه ویژگی‌های انواع پوست را در این زمینه را بررسی می‌کنیم:
- پوست خیلی روشن به دلیل داشتن مقدار متفاوت ملانین، آسیب‌پذیری بیشتری در برابر آفتاب دارد.
- پوست روشن در شرایط یکسان، انرژی خورشیدی بیشتری به نسبت پوست تیره جذب می‌کند.
- پوست تیره هم در برابر نور فرابنفش آسیب‌پذیر است اما به میزان کمتری؛ چراکه ملانین که جذب‌کننده زیست‌شناختی نور فرابنفش است در این نوع پوست بیشتر وجود دارد.
فعالیت‌های پرخطر
فعالیت‌هایی که می‌توانند نیاز به استفاده مکرر از ضد آفتاب را افزایش دهند، فعالیت‌های پرخطری هستند که احتمال آفتاب سوختگی و آسیب دیدن پوست را افزایش می‌دهند؛ از جمله شنا کردن یا هر فعالیتی که منجر به افزایش تعریق شود یا فعالیت‌های فیزیکی که باعث پاک شدن ضد آفتاب می‌شوند. همچنین اسکی و سایر فعالیت‌هایی که روی ارتفاع انجام می‌شوند نیز از فعالیت‌های پرخطر هستند، زیرا در آن شرایط نور فرابنفش کمتری توسط جو جذب می‌شود.
تجربه شما
آیا شما هم برای انتخاب ضد آفتاب به این دو ویژگی، یعنی مقدار SPF و طیف گسترده بودن آن توجه می‌کنید؟ برای ما و سایر خوانندگان درباره دیگر ویژگی‌های یک کرم ضد آفتاب خوب و spf مناسب برای ضد آفتاب بنویسید.
منابع:
https://www.aad.org/media/stats/prevention-and-care/sunscreen-faqs
https://www.skincancer.org/prevention/sun-protection/sunscreen/sunscreens-explained
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/in-depth/best-sunscreen/art-20045110
https://www.fda.gov/drugs/understanding-over-counter-medicines/questions-and-answers-fda-announces-new-requirements-over-counter-otc-sunscreen-products-marketed-us
تیم نویسندگان
دکتر مهدیه بهشادفر
