ستاره | سرویس آرایش و زیبایی – اصلاح مشکلات بینایی مثل نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگمات اصلی‌ترین موارد استفاده از لنزهای تماسی چشمی به شمار می‌روند، اما گاهی استفاده از لنزها، علاوه بر موارد پزشکی، مصارف آرایشی و زیبایی نیز دارند. در این مقاله پس از آشنایی با انواع لنز طبی و غیر طبی، اطلاعاتی در زمینه چگونگی نگهداری از این وسیله حساس ارائه می‌شود، تا در هنگام انتخاب لنز مناسب، با دید بازتری تصمیم بگیرید.
انواع لنز طبی و غیر طبی
لنزها بر اساس هدف استفاده به دو نوع طبی و غیرطبی و بر اساس نوع ماده سازنده و جنسی که دارند به سه نوع سخت و نرم و هیبریدی تقسیم می‌شوند. در ادامه به بررسی این لنزها می‌پردازیم.
انواع لنز نرم طبی
در بین انواع لنز طبی و غیر طبی می‌توان با لنز طبی نرم اشاره کرد. همان‌طور که از اسمشان پیداست، این لنزها بسیار نرم و انعطاف پذیرند؛ بنابراین تحمل آن‌ها روی چشم راحت‌تر از لنزهای سخت است. این نسل جدید از لنزها به دلیل ساخته شدن از موادی که توانایی جذب محلول نمکی (آب نمکی که در اشک چشم انسان وجود دارد)، اصطلاحا «هیدروفیل» یا دوست دار آب نامیده می‌شوند.
لنزهای نرم برحسب نسبت درصد آب موجود در آن‌ها متفاوت هستند. هر چه درصد آب لنز بیشتر باشد، در عوض مدت استفاده از آن و ضخامتش کمتر می‌شود. این نوع لنز در اکسیژن‌رسانی به قرنیه بهتر عمل می‌کند. لنزهای نرم بر اساس طول مصرف گونه‌های مختلفی دارند که در زیر به آن‌ها اشاره شده‌است.
۱. لنز طبی نرم یکبار مصرف یا روزانه
عمر مفید آن‌ها فقط یک شبانه روز بوده و بعد از یک بار مصرف باید دور انداخته شوند. (شب‌ها موقع خواب آن‌ها را از چشم خود بیرون بیاورید.)
معایب: نسبت به مدل‌های دیگر گران‌تر است. از لنزهای تماسی نرم روزانه نباید بیشتر از ۱۸ ساعت در طول روز استفاده کنید.
موارد مصرف: این لنزها برای افرادی با شرایط زیر مناسب است.
- افرادی که آلرژی دارند.
- افرادی که لنزشان به سرعت رسوب می‌گیرد.
- افرادی که به‌دلیل مشغله زیاد فرصت تمیز کردن لنزها را به صورت روزانه ندارند.
- افرادی که فقط در بازه‌های زمانی خاص می‌خواهند از لنز بجای عینک استفاده کنند؛ مثل ورزشکاران.
۲. لنز طبی نرم هفتگی
می‌توان به صورت روزانه تا یک هفته از آن‌ها استفاده کرد؛ بعد از استفاده با توجه به شرایط ساخت باید لنز دیگری جایگزین شود.
نکته: این لنزها هم حتما شب‌ها موقع خواب باید از چشم خارج شوند و در محلول تمیز کننده قرار گیرند.
مزایا: مدت زمان استفاده نسبت به لنزهای روزانه طولانی‌تر است.
معایب: این لنزها دارای معایبی هستند که در زیر به آن‌ها اشاره شده‌است.
- لازم است به‌طور روزانه نگهداری و تمیز شوند؛ بنابراین اگر فرد پرمشغله‌ای هستید، شاید بهتر باشد نوع دیگری را انتخاب کنید.
- نیاز به محلول تمیز کننده لنز دارند؛ اپتیسین محلولی مناسب برای لنزهای هفتگی است.
موارد مصرف: شرایط و نوع این لنزها باعث شده تا برای افراد زیر توصیه شود.
- افرادی که قصد خرید لنزهای دائم را دارند بهتر است قبل از خرید، برای مدتی به صورت آزمایشی از این نوع لنزها استفاده کنند؛ سپس در صورت تمایل و نبود هیچ مشکلی به خریداری نوع دائمی آن اقدام نمایند.
- آن دسته از افرادی که از خشکی چشم رنج می‌برند و توانایی استفاده بلند مدت از لنزها را ندارند.
۳. لنز طبی نرم ماهانه
برای مصرف ماهیانه طراحی شده و بعد از گذشت یک ماه باید نسبت به تعویض آن‌ها اقدام کرد.
مزایا: طول عمر مفید آن‌ها بیش از لنزهای روزانه و یا هفتگی است. همچنین هزینه خرید این لنزها نسبت به روزانه و هفتگی مناسب‌تر است.
معایب: این لنزها نیز مانند لنزهای هفتگی نیاز به مراقبت دائم و محلول تمیزکننده دارند. علاوه بر این این لنزها باید هر شب برداشته شده و صبح روز بعد گذاشته شوند.
موارد مصرف: افرادی که صرف هزینه روزانه یا هفتگی برای آن‌ها مشکل است.
۴. لنز طبی نرم طولانی مدت
اگر از این نوع لنز استفاده می‌کنید، هفته‌ای یک بار آن‌ها را از روی چشم برداشته و با محلول مخصوص تمیز و ضدعفونی کنید.
مزایا: نیازی نیست که هر شب آن‌ها را از چشم خارج کنید، اما این موضوع می‌تواند عوارض داشته باشد!
معایب: استفاده از این لنزها به دلیل مصرف شبانه‌روزی، خطر عفونت قرنیه را افزایش می‌دهند.
موارد مصرف: افرادی که تمایل دارند از لنز‌هایی بدون نیاز به نگهداری و مراقبت روزانه استفاده کنند.
۵. لنز طبی نرم دائمی
در بین انواع لنز طبی و غیر طبی، لنز طبی نرم دائمی ویژگی‌های جالبی دارد. این لنز یک لایه شفاف و نازک با طراحی منحنی متناسب با ساختار چشم داشته و با قرار گرفتن روی چشم، زمینه تغئیر در میزان بینایی یا تغییر در رنگ چشم را فراهم می‌کند. معروف‌ترین نوع لنز دائمی، لنز طبی سیلیکون هایدروژل بوده که در رساندن اکسیژن به سطح چشم موفق عمل می‌کند؛ به همین دلیل این نوع را لنزهای قابل تنفس نیز می‌نامند.
مزایا: لازم است بدانید که یکی از مشکلاتی که در رابطه با لنزهای رنگی و لنزهای طبی با مدت زمان محدود وجود دارد، بحث رسیدن اکسیژن به چشم و جلوگیری از صدمه به آن است. اما لنزهای دائمی از موادی ساخته می‌شوند که توانایی بالایی در رساندن اکسیژن به چشم دارند. بنابراین فرد در هر حالتی از جمله زمان خواب یا حتی دوش گرفتن، امکان استفاده از این لنزها را دارد.
معایب: کیفیت لنز دائمی به دلیل استفاده طولانی مدت بسیار مهم است. اگر تمایل به استفاده از لنزهای هیدروژل سیلیکونی دارید، به خاطر داشته باشید که همه لنزهای دائمی با این ماده ساخته نشده‌اند.
موارد مصرف: لنزهای دائمی برای افراد زیر مناسب است.
- بهترین گزینه ممکن برای کسانی است که به‌طور مداوم از لنز استفاده کرده و آن‌ها را به عینک یا سایر گزینه‌ها ترجیح می‌دهند.
- برای افرادی که تمایل دارند از لنزهای بدون نیاز به نگهداری استفاده کنند.
۶. لنز نرم طبی توریک
این نوع لنزها معمولا گران‌تر از بقیه‌ی لنزهای نرم بوده و برای درمان آستیگماتیسم استفاده می‌شوند. اما برای اصلاح آستیگماتیسم چشم به اندازه لنزهای سخت اکسیژن‌رسانی ندارند.
انواع لنز طبی سخت
هر چند که در سال‌های اخیر با ورود لنزهای نرم به بازار، لنزهای سخت، برتری و محبوبیت خود را از دست داده‌اند، اما در عین حال این لنزها ویژگی‌هایی داشته که همچنان برخی افراد طالب آن هستند. جنس این لنزها از ترکیب سیلیکون و فلوراید است؛ به همین دلیل پروتئین و مواد دیگر را جذب نمی‌کنند. این لنزها نسبت به نوع نرم، مقاوم‌تر بوده و برای مدت زمان زیادی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. همچنین نحوه استفاده از آن‌ها راحت‌تر است. لنزهای سخت به دو نوع استاندارد و نافذ اکسیژن تقسیم شده که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.
۱. لنز سخت استاندارد
نوعی لنز تماسی که قادر به انتقال اکسیژن نیست. می‌توان گفت این لنزها در برابر اکسیژن نفوذناپذیر هستند؛ در نتیجه قرنیه برای تهیه اکسیژن متکی به پمپاژ اشک میان قرنیه و لنز در اثر پلک‌زدن است. این نوع از لنزها با استفاده از محلول نرم‌کننده روی چشم قرار می‌گیرند.
مزایا: قیمت مناسب، نگهداری آسان و اصلاح مشکلات بینایی به‌خصوص آستیگماتیسم از مزایای این لنزهاست.
معایب: امکان ایجاد تاری دید و ایجاد هیپوکسی (نارسایی اکسیژن به اعضای بدن) را در پی خواهد داشت.
۲. لنز سخت نافذ اکسیژن
مزایا: از جمله مزایای لنز سخت نافذ اکسیژن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- هم خصوصیات اپتیکی لنزهای سخت استاندارد را داشته و هم نافذ اکسیژن هستند.
- این لنزها دید شفاف‌تری نسبت به لنز طبی نرم می‌دهند.
- استفاده از آن‌ها راحت‌تر از نوع استاندارد است.
- برای افرادی که مشکل آستیگمات دارند گزینه مناسب‌تری است.
- برای افرادی که به دوربینی مبتلا هستند و نیاز به لنزهای دوکانونی و چندکانونی دارند، بهترین انتخاب است.
- برای افرادی که پس از جراحی انکساری چشم به لنز احتیاج دارند، مناسب است.
- می‌توان این لنزها را در روش‌های ارتو-کی که در آن لنزها در طول شب، بر روی چشم‌ها قرار می‌گیرند تا شکل قرنیه را تغییر دهند، به کار بست.
معایب: با وجود مزایای زیاد، این لنز دارای معایبی که در زیر به آن اشاره شده نیز است.
- نسبت به لنزهای طبی نرم، نیازمند مراقبت و توجه بیشتری هستند.
- لازم است به‌طور منظم استفاده شده تا چشم به آن‌ها عادت کند. (گاهی حتی استفاده یک هفته‌ای از آن‌ها نیز برای عادت کردن چشم کافی نبوده و زمان بیشتری لازم است.)
- راحتی کمتری نسبت به لنزهای نرم دارند.
- در هنگام فعالیت‌های بدنی شدید، امکان دارد به دلیل کوچک بودن اندازه‌شان از چشم خارج شوند.
موارد مصرف: این لنز برای افراد با شرایط زیر توصیه می‌شود.
- افرادی که آستیگماتیسم دارند؛ زیرا که لنزهای سخت به خوبی عیب انکساری را اصلاح می‌کنند.
- افردای که در حالات خاصی به بی‌نظمی در دیدن اشکال دچار می‌شوند.
- مصرف‌کنندگان لنزهای نرم که با تاری دید مواجه هستند.
لنز طبی هیبریدی
این لنزها جنسی ترکیبی داشته و در آن‌ها از هر دو نوع بافت نرم و سخت استفاده شده‌است. مرکز آن‌ها سخت، اما حلقه دور آن‌ها از جنس لنز طبی نرم است؛ بنابراین برای افرادی که بنا به نیاز‌های خاص خود باید از لنز طبی سخت استفاده کنند، این امکان را فراهم خواهد کرد که راحت‌تر بتوانند خود را با لنز وفق دهند. این لنزها را می‌توان با تشخیص متخصص برای افراد نزدیک‌بین و دوربین، افراد مبتلا به قوز قرنیه و افراد کم بینای ناشی از کهولت سن، به کار برد.
انواع لنز طبی و غیر طبی رنگی
لنزهای رنگی اعم از طبی یا غیرطبی به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
- لنز رنگی مرئی
- لنز رنگی تشدیدکننده
- لنز رنگی مات
- لنز رنگی فیلتر نور
۱. لنز رنگی مرئی
این لنزهای شفاف اغلب جنبه درمانی دارند. تناژ کم‌رنگ آبی یا سبز که به این لنزها اضافه می‌شود، روی رنگ چشم اثری نداشته و فقط به این منظور استفاده می‌شود که در زمان گذاشتن یا برداشتن، لنز بهتر دیده شود.
۲. لنز
رنگی تشدید کننده
این لنزها نسبت به لنزهای مرئی تیره‌تر بوده و روی رنگ چشم اثر می‌گذارند. این نوع لنز بیشتر برای افراد با رنگ چشم روشن که می‌خواهند رنگ چشم‌شان تیره‌تر شود کاربرد دارد.
۳. لنز رنگی مات
این لنزها که در انواع طیف رنگی موجودند برای تغئیر محسوس رنگ چشم بکار می‌روند.
۴. لنز رنگی فیلتر نور
این لنزها که از جدیدترین انواع لنزهای تماسی هستند، میان ورزشکاران حرفه‌ای محبوبیت دارند. بیشترین کاربرد این لنزها تشدید رنگ‌های خاص است. مثلاً فیلتر زرد باعث می‌شود توپ تنیس یا گلف در زمینه مشخص‌تر شده و راحت‌تر هدف قرار گیرند.
معایب استفاده از لنزهای رنگی غیر طبی
عدم رسیدن اکسیژن کافی به قرنیه چشم، مهم‌ترین موضوعی بوده که می‌تواند سلامت چشم را تهدید کند. این موضوع در لنزهای طبی با وجود منافذ ریز روی آن‌ها و پراکندگی اصولی رنگ، قابل حل است. این منافذ در لنزهای رنگی غیرطبی برای یک‌پارچه شدن رنگ و زیبایی لنز مسدود شده و می‌توانند کاملا آسیب‌زا باشند
شما می توانید در این راستا مطلب انتخاب لنز بر اساس رنگ پوست و مو را در ستاره بخوانید.
نحوه مراقبت از لنز
- هنگام استفاده از لنز (انواع لنز طبی و غیر طبی) و در زمان خارج کردن آن، باید دست‌ها را با آب و صابون ملایم شسته و با یک حوله بدون پرز خشک کرد.
- ساختار لنزهای تماسی نرم، بسیار ظریف و حساس بوده و آسیب‌پذیری بالایی دارند؛ پس به دقت باید تمیز شوند.
- هر شب باید لنزها را از چشم خارج کرده و در محلول پاک کننده قرار داد. (توجه داشته باشید که بعضی محلول‌ها نیاز به سائیدن لنز دارند، ولی بعضی دیگر فقط با ریختن محلول روی لنز، تمام رسوبات را پاک می‌کنند.)
- هنگام استفاده از محلول پاک‌کننده برای لنزهای نرم، باید لنز را به طور خطی (عقب و جلو) شستشو داد. در غیر این صورت امکان آسیب دیدن و پارگی لبه‌های لنز وجود دارد.
- لبه‌های لنز (انواع لنز طبی و غیر طبی) محل مناسبی برای تجمع آلودگی‌ها است؛ در شستشوی آن باید دقت کرد.
- در زمان شستشوی لنز به روش مالش به جلو و عقب، حتما انگشت از لبه‌ی لنز خارج شود و به کف دست برسد تا لنز کاملا تمیز شود؛ بعد از ضدعفونی کردن لنز، حتما با آب شسته شود.
- بلافاصله پس از پاک کردن لنزها، باید هر کدام را به‌طور کامل با محلول ضدعفونی‌کننده شسته و سپس هر کدام را در جای مناسب خود در محفظه مخصوص لنز قرار داد.
- هنگامی که هر دو لنز در محفظه نگهداری قرار گرفت، دو سمت ظرف باید به اندازه کافی با محلول ضدعفونی‌کننده پر شود؛ به‌نحوی که سطح لنزها را بپوشاند.
- ظرف لنز روزانه باید با آب گرم تمیز و استریل شسته شده و در معرض هوای تمیز خشک شود.
- نباید به نوک و لبه‌های ظرف لنز دست زد؛ چرا که قابلیت انتقال آلودگی بالاست و می‌تواند به سرعت به ظرف، محلول و لنزها منتقل شود.
- بعد از بیرون آوردن لنزها و گذاشتن آن‌ها در چشم، باید حتما محلول از ظرف لنز بیرون ریخته شود.
- لازم است که ماهی یک بار جای لنز عوض شده تا ریسک عفونت کاهش یابد.
- لنز (انواع لنز طبی و غیر طبی) وسیله‌ای شخصی است؛ امکان انتقال بیماری‌های عفونی مثل ایدز و هپاتیت از طریق قرض دادن لنز وجود دارد!
- در صورت بروز حساسیت، خارش، درد چشم و مواردی از این قبیل، در اولین فرصت به پزشک مراجعه شود؛ شاید لازم باشد که نوع لنز تغییر کند.
- برای تمیز کردن لنز (انواع لنز طبی و غیر طبی) باید از آب استریلیزه استفاده شود.
- نباید از محلول آب‌نمک برای شستن و ضدعفونی کردن لنز استفاده شود.
- تنها قطره چشمی که همراه لنز می‌توان استفاده کرد، قطره خشکی چشم است، در موارد دیگر باید با چشم پزشک مشورت کرد.
مدت زمان استفاده از لنز
در ایران از بین انواع لنز طبی و غیر طبی معمولا از لنز‌هایی استفاده می‌شود که عمر بیشتری دارند. اما اگر اولین بار است که از لنز استفاده می‌کنید، پیشنهاد بیشتر چشم پزشکان این است که در چند روز اول در ساعات محدودی از لنز استفاده کرده تا چشم به آن عادت کند. همچنین می‌توانید به تناوب لنز را از چشم خارج کرده تا در مورد تحریک نشدن بیش از حد چشم و یا ایجاد حساسیت اطمینان حاصل کنید. در ابتدای استفاده ممکن است احساس ترسی مبهم و حتی خارش در چشم داشته باشید، ولی این موضوع به مرور زمان حل خواهد شد و چندان نگران کننده نیست؛ اما در صورت بروز حساسیت و خارش و قرمزی غیرعادی و یا تاری دید، لنزها را از چشم خارج کرده و به پزشک مراجعه کنید.
توصیه چشم پزشکان این است که افراد حتما موقع خواب، لنز (انواع لنز طبی و غیر طبی) را از چشم خارج کرده و هیچ وقت با لنز نخوابند. رعایت تمام مسائل بهداشتی از جمله عدم تماس دست‌های آلوده با لنز نیز فراموش نشود.
نکته: هرگز با لنز طبی در مقابل آتش قرار نگیرید؛ زیرا گرما موجب ذوب شدن لنز در چشم شده و موجب نابینایی می‌شود. همچنین با لنز به استخر و حمام داغ نروید.
معرفی ۱۵ عدد از بهترین مارک های لنز طبی
در میان انواع لنز طبی و غیر طبی، برندهای زیادی در حال رقابت هستند که چند نمونه از بهترین آن‌ها را در زیر گردآوری کرده‌ایم.
- لنز ایراپتیکس (Air optix)
- لنز پیورویژن
- لنز مورنینینگ محصولی از کشور کره جنوبی
- لنز آرین (Aryan)
- لنز دهب (DAHAB)
- لنز سولکو (Soleko)
- لنز ماکسیما (Maxima)
- لنز بلا
- لنز زایس (Zeiss)
- لنز هِرا (HERA)
- لنز بیاند (BEYOND)
- لنز یوروپا Europa
- لنز بایوفینیتی (Biofinity)
- لنز کلیرویژن
- لنز اپل (APPLE)
معرفی بهترین برندهای لنز رنگی
- سولوتیک
- لومینوس
- ایلوژن کالر
- نئو ویژن (نیو کاسمو)
- دسیو
- سولکو
- بیوترو
- اکیو ویو اویسس
- آویرا
سخن آخر
در این مقاله با انواع لنز طبی و غیر طبی آشنا شدید. از آنجا که لنزها با یکی از حساس‌ترین اعضای بدن یعنی چشم‌ها در ارتباط هستند، انتخاب نوع لنز باید توسط پزشک متخصص انجام گیرد. اما اگر قصد استفاده از لنز در موارد آرایشی را دارید، با بکارگیری توصیه‌های این مقاله، در استفاده از آن‌ها دقت کنید. لطفا نظرات خود را در قسمت ارسال نظر با ما در میان بگذارید.
مطالب زیر نیز می تواند برایتان جالب باشد:
