پیری زودرس پوست چیست و برای درمان آن چه باید کرد؟

با افزایش سن، چین و چروک ها و لک های پوستی بیشتر می شوند. این مسئله، بخشی از چرخه طبیعی زندگی است. اگر این تغییرات زودتر از زمان موعد بروز یابند، طبیعی نیستند. به همین دلیل به آن پیری زودرس پوست می گویند. به هر حال، راه هایی وجود دارد که با کمک آن می توانید علائم پیری پوست را کاهش دهید. برخی از این کارها بسیار ساده است، مثل داشتن یک برنامه خواب منظم، نوشیدن آب و استفاده از ضد آفتاب. برای آشنایی با راهکارهای دیگر توصیه می کنیم متن زیر را بخوانید. علل پیری زودرس و کارهایی را که باید برای مقابله با آن انجام دهید، توضیح داده ایم.

پیری زودرس پوست چیست؟

هرچه سن بالاتر می‌رود، فرآیندهای داخلی بدن (از رشد دوباره سلول های پوستی گرفته تا فرآیند بهبود بدن بعد از ورزش) کند می‌شوند. به همین دلیل، بدن برای انجام دادن این فرایندها به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. علائم پیری (مانند چین و چروک یا احساس خستگی) به همین دلیل ایجاد می‌شوند. اگر این تغییرات زودتر از آنچه که انتظار می‌رود، بروز یابند، طبیعی نیستند. به همین دلیل به آن پیری زودرس می‌گویند.

در پیری زودرس، چروک زیر چشم پیش از همه نمایان می‌شود. پوست زیر چشم نسبت به سایر نواحی صورت نازک‌تر است، تعداد کمتری غده چربی دارد و به دلیل حرکات صورت، در معرض انقباض‌های مکرر است. تمام این عوامل باعث می‌شوند پوست لطیف زیر چشم، نسبت به عوامل محیطی حساس‌تر بوده و با سرعت بیشتری علائم پیری را بروز دهد.

علت پیری زودرس چیست؟

چند عامل بر زمان بروز علائم پیری زودرس پوست تأثیر مستقیمی دارند. برخی از این عوامل کنترل پذیرند و برخی نه. در ادامه این عوامل را نام می‌بریم:

سیگار کشیدن

بر اثر سموم موجود در دود سیگار پوست شما در معرض استرس اکسیداتیو (از بین رفتن تعادل آنتی اکسیدان ها و رادیکال های آزاد در بدن) قرار می گیرد. به همین دلیل، پوست خشک می شود و چین و چروک و سایر علائم پیری زودرس آشکار می شوند.

قرار گرفتن در معرض آفتاب و برنزه کردن پوست

اگر زمان زیادی در زیر نور آفتاب باشید یا از تخت های برنزه استفاده کنید، باعث آسیب اشعه فرابنفش به پوست خود می‌شوید. این پرتوها به DNA سلول های پوست شما آسیب می زنند و به دنبال آن پوستتان چروک می شود.

ژنتیک

طی شرایط ژنتیکی بسیار نادری علائم پیری در کودکی و ابتدای بلوغ بروز می یابند. این حالت را پیری زودرس یا پروگریا (Progeria) می نامند.

از هر یک میلیون نفر، یک نفر به سندرم ورنر (Werner) مبتلا می شوند. این سندرم در سنین 13 تا 30 سال بروز می یابد. مبتلایان سندرم ورنر به چین و چروک، سفید شدن مو و طاسی دچار می شوند.

سندرم هاچینسون-گیلفورد (Hutchinson-Gilford) نوعی بیماری بسیار نادر است. از هر 8 میلیون نوزاد، 1 نفر به این عارضه مبتلا می شود. کودکان مبتلا به سندرم هاچینسون-گیلفورد به سرعت همسالان خود رشد نمی کنند. این کودکان معمولاً اندام های نحیفی دارند و طاس می شوند. میانگین امید به زندگی کودکان مبتلا به این سندرم، 13 سال است.

این عوامل روند پیری پوست شما را تسریع می‌کنند

برخی عادت های نادرست سرعت بروز علائم پیری را افزایش می دهند، حتی اگر این موارد، دلیل اصلی بروز علائم پیری نباشند.

کیفیت پایین خواب

خواب به بدن شما این فرصت را می دهد تا سلول ها را بازتولید و احیا کند. طبق یک تحقیق، کیفیت پایین خواب با بروز علائم پیری و کاهش عملکرد محافظتی پوست مرتبط است.

رژیم غذایی ناسالم

برخی تحقیقات حاکی از آن است که رژیم غذایی ای که سرشار از قند و کربوهیدرات های تصفیه شده باشد، به مرور زمان به پوست آسیب می زند.

مصرف الکل و کافئین

نوشیدن بیش از حد الکل بدن شما را کم آب می کند. بابه دنبال این کم آبی، پوستتان به مرور شل می شود و حالت و شکل خود را از دست می دهد.
کافئین هم تأثیر مشابهی دارد. اگرچه تحقیقات کاملی در این زمینه وجود ندارد و اینکه مصرف روزانه قهوه سبب ایجاد چین و چروک می شود یا نه، هنوز ثابت نشده است.

آلودگی محیطی

آلاینده های زیست محیطی سبب ایجاد لک های پوستی و چین و چروک می شوند. همچنین، شدت آن را افزایش می دهند. از آنجا که پوست به طور مستقیم با هوای اطراف خود در تماس است، هنگامی که هوا آلوده است، سموم و آلاینده ها به پوست نفوذ می کنند و بر آن اثر می گذارند.

استرس

شرایط و سبک زندگی پر استرس ممکن است در بدن شما واکنش التهابی ایجاد کند. افزون بر این، استرس روی پوست و کیفیت خواب تأثیر می گذارد. به دنبال آن، پوستتان سلامت خود را از دست می دهد. هورمون های استرس و بروز التهاب، سرعت پیری بدن را افزایش می دهند.

درمان پیری زودرس پوست

هنگامی که متوجه علائم پیری شدید، می توانید با این تغییرات بجنگید و اقداماتی را برای تغییر آن انجام دهید. همچنین، ممکن است منفعل باشید و به طبیعت اجازه دهید مسیر خود را طی کند. تعریفی از روش درست یا غلط برای طی این مرحله از زندگی وجود ندارد. یعنی انتخاب مسیری که در رابطه با فرآیند پیری بدن خود در پیش می گیرید، کاملاً به عهده شماست. در ادامه، برای درمان هر کدام از نشانه های پیری پوست، پیشنهادهایی بیان کردیم.

درمان لکه های پوستی (خورشیدی)

اگر لکه های ناشی از آفتاب را روی پوست خود دیدید، به متخصص پوست مراجعه کنید تا از نبود مشکلات پوستی دیگر مطمئن شوید. پس از اینکه از مشکلات و بیماری های پوستی خود آگاه شدید، تغییراتی را که باید در سبک زندگی خود ایجاد کنید، بشناسید و به آنها پای بند بمانید.

• هر روز از کرم ضد آفتاب با حداقل 30 SPF استفاده کنید. با این کار پوستتان از اشعه فرابنفش مصون می ماند.
• همچنین، تا حد ممکن، باید از قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب، بپرهیزید
• هرگاه بیرون از خانه می روید، پوست خود را لباس های مناسب بپوشانید تا لک های آن بیشتر نشود.

لکه های خورشیدی را می توانید به صورت موضعی نیز درمان کنید. آلوئه ورا، ویتامین C و محصولات حاوی آلفا هیدروکسی اسید به درمان لکه های خورشیدی کمک می کنند. اگر این موارد مؤثر نبودند، روش های درمانی بالینی را امتحان کنید. این درمان ها عبارتند از: درمان با نور پالسی با شدت بالا (IPL)، کرایوتراپی (سرما درمانی) و لایه برداری شیمیایی.

درمان پیری و چروک پوست دست

اگر دستان شما نحیف و پوست آن چروک شده و رگ های قابل مشاهده دارد، به طور منظم آنها را مرطوب کنید. شاید زمان آن رسیده باشد که محصولی جدید را امتحان کنید که لایه های زیرین پوست شما را آبرسانی می کند. همچنین، بهتر است برای دست های خود نیز از ضد آفتاب (با حداقل 30 SPF) استفاده کنید.

اگر دستان شما (به دلیل شغلی که دارید، یا به علت کارهای خانه) به طور مرتب در معرض مواد شیمیایی و آلاینده هاست، ممکن است نتوانید این موارد آسیب زا را به طور کامل حذف کنید. به جای آن می توانید چند تغییر کوچک ایجاد کنید. مثلاً هنگام شستن ظروف یا چیدن علف های هرز باغ خود از دستکش استفاده کنید.

اگر نگران ظاهردستان خود هستید، با متخصص پوست مشورت کنید. لایه برداری شیمیایی، استفاده از ژل (فیلر) پوستی و درمان با لیزر از درمان های بالینی رایج برای دست های پیر است.

درمان التهاب و هایپرپیگمنتیشن (لکه های قهوه ای روی پوست)

اگر پوست قفسه سینه تان تغییر رنگ داده است، تا جای ممکن، آن ناحیه از بدن خود را در برابر آفتاب محافظت کنید. هر روز از ضد آفتاب (با حداقل 30 SPF) استفاده کنید، قسمت هایی آسب دیده ی پوست خود را بپوشانید و به آنها بیشتر توجه کنید.

افزون بر این، نواحی آسیب دیده پوست خود را به صورت مرتب مرطوب کنید. مصرف محصولاتی مانند سرم ویتامین C هم به خاطر خواص لایه برداری و ضدپیری که دارند، بسیار مفید است.
پزشک برای درمان هایپرپیگمانتاسیون ناحیه قفسه سینه برخی داروها را تجویز می کند. استروئیدهای ضعیف و روشن کننده ها با گذشت زمان هایپرپیگمنتاسیون را محو می کنند.

رفع خارش و خشکی پوست

اگر پوستتان خشک، پوسته پوسته و خارش دار است، لازم است با متخصص پوست مشورت کنید تا احتمال بیماری های دیگر را بررسی کند. هنگامی که مطمئن شدید خشکی پوست شما ناشی از افزایش سن است و نشانه چیز دیگری نیست، بر عواملی تمرکز کنید که ناشی از سبک زندگی شما بوده و بر پوست شما اثر گذاشته است. برای اینکه پوست خود را هیدراته نگه دارید:

• آب بیشتری بنوشید.
• زمان دوش گرفتن خود را کوتاه تر کنید.
• با آب ولرم دوش بگیرید.
• مرطوب کننده ای بیابید که با پوستتان سازگار باشد و بتواند خشکی آن را جبران کند. پوست خود را هر روز با آن مرطوب کنید.

رفع افتادگی و چین و چروک پوست

برای رفع چین و چروک صورت و افتادگی آن، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• مراقبت از پوست را با مصرف روزانه ضد آفتاب (با حداقل 30 SPF) آغاز کنید.
• از کلاه لبه دار و لباس های راحت و گشادی استفاده کنید که پوستتان را بپوشاند.
• زمان کمتری در معرض آفتاب بمانید.
• سیگار نکشید.
• آب بنوشید.
• پوست خود را هر روز مرطوب کنید.
• از محصولات مراقبت از پوست حاوی عصاره چای سبز، ویتامین A، ویتامین C، رتینوئیدها و آنتی اکسیدان ها استفاده کنید.

اگر می خواهید از درمان های بالینی استفاده کنید، روش هایی مانند بوتاکس یا استفاده از ژل (فیلر) چین و چروک پوستتان را کمتر و ظاهر شما را خوشایندتر می کند.

چگونه از پیری زودرس پوست جلوگیری کنید؟

عوامل زیادی بر بروز علائم پیری پوست مؤثرند. برخی از آنها را می توانید کنترل کنید و برخی دیگر را نمی توانید. در قسمت زیر لیستی از کارهایی که برای جلوگیری از پیری پوست می‌توانید انجام دهید را بیان کرده‌ایم:

1) از ضد آفتاب استفاده کنید

استفاده ی روزانه از ضد آفتاب طیف گسترده (با حداقل SPF 30) مهمترین کاری است که می توانید برای جلوگیری از علائم پیری زودرس انجام دهید.

2) فقط به صورت خود توجه نکنید

برنامه مرطوب کردن و محافظت از پوست خود را فقط به صورت خود محدود نکنید. حتماً از ضد آفتاب (با حداقل 30 SPF) و کرم مرطوب کننده برای سایر قسمت های بدن خود به ویژه دستانتان استفاده کنید.

3) محصولات جدید را یکی یکی امتحان کنید و برای دیدن نتیجه ی کار، صبور باشید

سازندگان برخی محصولات، ادعاهای عجیبی را برای کاهش فوری علائم پیری مطرح می کنند. واقعیت این است که هر محصول مراقبت از پوستی برای اثرگذاری به زمان نیاز دارد و رسیدن به نتایج عینی و قابل مشاهده مدتی طول می‌کشد.

4) حتماً قبل از خواب تمام آرایش خود را پاک کنید

نحوه شستشوی صورت بر ظاهر پوست شما تأثیر می گذارد. هر روز صورت خود را دو بار (صبح و شب) با آب گرم و شوینده صورت ملایم بشویید. قبل از خوابیدن مطمئن شوید که صورت شما از هر ماده آرایشی یا بقایای مواد دیگر، کاملاً پاک شده است.

5) خواب منظم داشته باشید

خواب برای تمام اعضای بدن (از جمله پوست) ضروری است. برنامه خواب منظم به پوست شما فرصت می دهد تا روزانه خود را بازسازی و تجدید کند.

6) رژیم غذایی متعادل داشته باشید

رژیم غذایی متعادل تمام مواد غذایی ای را که بدن شما برای تولید سلول های سالم پوست به آن نیاز دارد، به بدنتان می رساند.

7) آب بنوشید

کم آبی بدن سرعت بروز چین و چروک را افزایش می دهد. هر روز 8 لیوان آب بنوشید (حدودا دو لیتر) تا بدن خود را آبرسانی (هیدراته) کنید.

8) ورزش کنید

ورزش روزانه، گردش خون را افزایش می دهد. افزایش گردش خون، پوست را سالم تر نگه می دارد. همچنین، با این کار ممکن است پوست شما جوان تر به نظر برسد.

9) سیگار کشیدن را کنار بگذارید

اگر سیگار نکشید، به پوستتان فرصت می دهید خود را ترمیم کند. پژوهشی نشان می دهد شرکت کنندگانی که سیگار را ترک کردند، متوجه شدند که پوست آنها پس از ترک سیگار، جوان تر به نظر می رسد.

10) استرس خود را کنترل کنید

یوگا، پیاده روی در طبیعت و مراقبه، همگی از روش های به اثبات رسیده برای مقابله با استرس بدون دارو هستند. برای کاهش استرس خود، روشی را بیابید که بر شما مؤثر است و آن را به عادت تبدیل کنید.

کلام آخر

چنانچه هنوز هیچ یک از علائم پیری را در پوست خود مشاهده نکرده اید یا متاسفانه دچار پیری زودرس پوست شده‌اید و می خواهید علائم آن را کاهش دهید، بهتر است همیشه از ضد آفتاب و مرطوب کننده استفاده کنید. اگر به راهنمایی بیشتری نیاز دارید، پرسش های خود را در قسمت «بیان نظر» مطرح کنید.