این موضوع که یک بیمار روحی برای درمان بیماری خود به هنر پناه ببرد، ابتدا کمی عجیب به نظر می‌رسد.
اما نگاهی به زندگی پرفراز و نشیب هنرمندان ــ‌چه غنی و چه فقیر‌ــ نشان‌دهنده نقش هنر در تلطیف روحیات این قشر از جامعه است.
تحقیقات سال‌های اخیر نشان داده است که هنر می‌تواند تاثیر شایان توجهی بر بیماران در بهبود برقراری ارتباط، غلبه بر استرس و کشف جنبه‌های مختلف شخصیتشان داشته باشد.
در واقع هنرـدرمانی تکنیک‌های روان‌‌ـ‌درمانی را با فرایندهای خلاقانه در هم می‌آمیزد تا سلامت روانی را بهبود ببخشد.
اگرچه ایرانیان از هزاران سال پیش با هنر درمانی آشنا نبودند، همواره در خانه‌های خود با خلق آثار هنری، از مزایای این نوع هنر بهره‌مند می‌شدند.
اندکی دقت در تمام هنرهای ایرانی نشان‌دهنده این موضوع است که هنرـدرمانی تنها به چند رشته هنری محدود نمی‌شود و شاید بسیاری از هنرها امکان درمان بیماریهای روحی و روانی را برای بیماران فراهم کنند.
هنر درمانی، روشی برای درمان بیماریهای روحی در تمام سنین
یک مشاور خانواده در خصوص درمان بیماری از طریق هنر می‌گوید: کیفیت زیبایی‌شناختی آثار هنری می‌تواند نشاط، عزت نفس و آگاهی شخصی بیمار را بهبود ببخشد؛ به‌علاوه خلق هنر فرصتی است تا هماهنگی چشم‌ها و دست‌ها ایجاد شود.
«سعید محمدی» تصریح می‌کند: از هنرـدرمانی می‌توان برای درمان محدوده وسیعی از اختلالات ذهنی و درماندگی‌های روانی استفاده کرد.
وی می‌گوید: ناتوانی‌های یادگیری کودکان، استرس شدید بالغان و مشکلات رفتاری یا اجتماعی کودکان در مدرسه یا خانه، برخی از شرایط و وضعیت‌هایی است که ممکن است در آن‌ها هنرـدرمانی به کار گرفته شود.
وی تاکید می‌کند: برای افراد آسیب‌دیده از مشکلات روانی، اجتماعی و جسمانی خلق اثر هنری ممکن است به شکلی شگفت‌آور منجر به بهبود کیفیت زندگی شود.
سفالگری یکی از هنرهایی است که در هنرـدرمانی بیش از سایر هنرها کاربرد دارد و با توجه به تمایل کودکان به هنر سفالگری امروزه شاهد افزایش کاربردهای این هنر هستیم.
رسالت اصلی هنر بیان دردها و زیباییهای درون در اشکال مختلف است
یکی از سفالگران رسالت اصلی هنر را بیان دردها و زیباییهای درون در شکلهای مختلف می‌داند و می‌افزاید: هنر در اندیشه و قالب یک شیء هنری تجلی پیدا می‌کند و این اساس تکامل هنر جهان امروزی است.
«ایرج گلزاری جمیل» می‌گوید: سفالگری به عنوان اولین هنرـ‌صنعت پیش از تاریخ، در جهان از جایگاه خاصی برخوردار است و امروز علاوه بر جنبه‌های هنری و کاربردی در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته به شکل آرت تراپی و یا هنرـدرمانی نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
وی می‌گوید: توانایی ترکیب این هنر با سایر صنعتها و استفاده از آن در معماری از ویژگیهای این هنر اصیل و اولیه به شمار می‌‌آید که بیانگر خلاقیت و تجلی فکر و اندیشه است.
این سفالگر یادآور می‌شود: استفاده از هنر روشی مطمئن برای بهبود سلامتی انسان در جامعه امروز که مصایب و مشکلات متعددی گریبانگیر انسان شده است، به شمار می‌‌آید.
صنایع دستی بیماریهای روحی را درمان می‌کند
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان از موسسه بهبود که یک مرکز توان‌بخشی است، به عنوان فضای مناسبی برای هنرـدرمانی در البرز نام میبرد.
«اسدالله بیات» تاکید می‌کند: بانوان هنرمندی در این موسسه حضور دارند که دارای بیماریهای روحی، جسمی و ذهنی‌اند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان تصریح می‌کند: اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان 2 سال است که رشته‌های سفال، نقاشی سفال، چرم، بافتنی‌ها و رودوزی‌های سنتی را در این موسسه آموزش می‌دهد.
وی از اجرای موفق و تاثیرگذار برنامه‌های آموزشی در این موسسه خبر می‌دهد و می‌افزاید: به گفته مسوولان موسسه بهبود، بخشی از تولیدات بانوان تحت پوشش این موسسه نیز از سوی افرادی که برای دلجویی از بیماران مراجعه می‌کنند، خریداری می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان یادآور می‌شود: قرار است غرفه‌ای در نمایشگاه‌های سراسری صنایع دستی به ارائه محصولات بانوان تحت پوشش این موسسه اختصاص یابد.
وی تاکید می‌کند: فعالیت در عرصه صنایع دستی به‌ویژه سفالگری تاثیر بسزایی در روحیه و درمان این بیماران گذاشته است.
بهبود کامل بیماران اسکیزوفرنی البرز با ورود به عرصه صنایع دستی
مدیرکل میراث فرهنگی البرز درمان بیماران اسکیزوفرنی استان با هنر سفال نقش‌برجسته را یکی از اقدامات ارزشمند این اداره کل در سال 91 می‌داند.
«محمدرضا پوینده» می‌گوید: این اقدام از طریق انعقاد تفاهم‌نامه آموزشی میان معاونت صنایع دستی البرز و انجمن احیای استان با هدف آموزش برخی از رشته‌های صنایع دستی به افراد تحت پوشش این انجمن انجام شده است.
وی با تاکید بر این که کارشناسان یکی از راهکارهای موثر در بهبود کامل بیماران اسکیزوفرنی را کاردرمانی و یا هنرـدرمانی می‌دانند، می‌افزاید: انجمن احیای استان وظیفه رسیدگی به بیماران اسکیزوفرنی را بر عهده دارد.
وی با بیان این که بیماران مذکور بعد از درمان نباید منزوی شوند، تصریح می‌کند: در قالب این تفاهم‌نامه برخی از رشته‌های صنایع دستی که می‌توانند در تحقق این اهداف موثر باشند، از سوی مربیان و اساتید معاونت صنایع دستی بر اساس استانداردها آموزش داده می‌شوند.
مدیرکل میراث فرهنگی البرز یادآور می‌شود: در نخستین دوره، آموزش‌ها در 2 رشته سفال نقش‌برجسته و سراجی سنتی برگزار شد.
وی می‌گوید: از اهداف این تفاهم‌نامه فراهم کردن زمینه مناسب برای ایجاد اشتغال در جامعه با عنایت به آموختن حرفه و دریافت مدرک رسمی از معاونت صنایع دستی و بهبود کامل این بیماران است.
