پوست نازک یا شکننده، پوستی است که به سادگی دچار پارگی، کبودی یا ترک می شود. در این حالت پوست، ظاهری مانند بافت دستمال کاغذی پیدا می کند و به آن پوست کاغذی گفته می شود. نازکی پوست صورت ، نوعی بیماری شایع در میان بزرگسالان (خصوصاً افراد مسن‌تر) است و بیشتر در صورت افراد مشاهده می‌شود. افراد پوست نازک، حتی می‌توانند رگ‌ها، تاندون‌ها، استخوان‌ها و مویرگ‌های زیر پوست دست و بازوی خود ببینند.
پوست شما از لایه‌های زیادی تشکیل شده که به لایه میانی آن درم گفته می‌شود. لایه‌ای که 90 درصد از ضخامت پوست شما را تشکیل می‌دهد. بافت ضخیم و فیبردار درم از کلاژن و الاستین ساخته شده است. درم، قدرت، انعطاف پذیری و خاصیت ارتجاعی پوست را فراهم می‌کند. پوست نازک نتیجه نازک شدن درم است. پوست نازک اغلب به پیری مرتبط است؛ ولی می‌تواند ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش، ژنتیک و همچنین شیوه زندگی و استفاده از داروهای خاص نیز باشد.
علت نازکی پوست صورت
نازکی پوست صورت می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد ازجمله:
1) پیری پوست
با افزایش سن، بدن کلاژن کمتری تولید می‌کند. کلاژن واحد سازنده پوست است که به جلوگیری از چین و چروک، افتادگی و از دست رفتن رطوبت کمک می کند. ژنتیک نیز می تواند در میزان کاهش کلاژن (با بالا رفتن سن) موثر باشد. از آنجا که درم کلاژن کمتری تولید می کند، قدرت ترمیم پوست کاهش یافته و این امر باعث نازکی پوست صورت می شود.
2) قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش
اکثر آسیب‌های قابل توجه درم مانند چین و چروک، افتادگی، لکه‌های پیری و نازکی پوست صورت مربوط به قرار گرفتن در معرض آفتاب است. آسیب آفتاب از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، طی سالیان متمادی به وجود می آید.
پوست نازک بیشتر در دست، بازو و صورت قابل مشاهده است. قسمت هایی از بدن که در طول زندگی با لباس پوشانده نشده اند. همچنین دراز کشیدن در مقابل آفتاب برای برنزه شدن، باعث افزایش آسیب پوست در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید می شود.
3)برخی داروهای خاص
- کورتیکواستروئیدهای موضعی و خوراکی
- آسپیرین بدون نسخه
- داروهای رقیق کننده خون تجویزی
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن.
4) سبک زندگی
سبک زندگی تاثیر زیادی در پیری زودرس و نازکی پوست صورت دارد. برای پیشگیری از نازک شدن پوست صورت، نکات زیر را رعایت کنید:
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
- نداشتن فعالیت ورزشی منظم
- رژیم غذایی فاقد میوه و سبزیجات تازه
- مصرف زیاد قند و کربوهیدرات‌های تصفیه شده
درمان‌های پزشکی نازکی پوست صورت
درمان‌های پزشکی شامل میکرونیدلینگ، پرکننده‌های پوستی تزریقی، جوان سازی پوست با لیزر، نور شدید پالسی و درمان فوتودینامیک می‌شود.
میکرونیدلینگ
برای جوان سازی پوست، می توان میکرونیدلینگ یا درمارولینگ را در منزل یا مطب انجام داد. پزشکان از درمارولر با سوزن های بسیار بلند (بلندتر از سوزن های مصارف خانگی) استفاده می کنند. این روش برای افرادی که دنبال تغییرات چشمگیر پوست‌شان هستند، بسیار مفید است. پزشک پوست را با بی حسی موضعی آماده کرده و یک غلتک دستی که با سوزن‌های بسیار ریز پر شده، بر روی پوست می چرخاند.
سوزن ها باعث خونریزی کم و بسیار ریزی می شوند که به پوست آسیب نمی رساند. چندین جلسه درمان با گذشت زمان منجر به افزایش تولید کلاژن می‌شود. این روش باعث افزایش خاصیت ارتجاعی و نرمی پوست می شود.
پرکننده‌های پوستی تزریقی
پرکننده های پوستی زیادی وجود دارند که می توانند حجم پوست از بین رفته را پر کنند و به آن ظاهری پر تر و جوانتر ببخشند. در حالی که بیشتر آنها فقط برای صورت استفاده می شوند، برخی نیز برای جوان سازی دست کاربرد دارند.
برخی از پرکننده ها، نتایجی فوری ارائه می دهند که ممکن است تا دو سال روی پوست باقی بمانند. پرکننده های دیگر، برای رسیدن به نتایجی که در طی چند ماه قابل مشاهده باشند، به چندین مرحله درمانی نیاز دارند. پزشک می‌تواند بهترین پرکننده ها را برای رفع نیازهای پوستی شما پیشنهاد کند.
روش جوان سازی پوست با لیزر
درمان‌هایی با لیزر نیز وجود دارد که می‌تواند به کاهش علائم قابل رویت پیری که به دلیل قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش ایجاد شده است، کمک کند.
لیزرهای کاهنده لیزرهایی هستند که باعث تبخیر بافت و نتایج چشمگیر می شوند، البته این شیوه‌های درمانی به دوره ریکاوری طولانی‌تری احتیاج دارند. لیزرهای غیرکاهنده نتیجه متوسطی داشته و به استراحت کمی هم نیاز دارند.
متخصص پوست می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین گزینه لیزر را برای نیازهای پوستی‌تان انتخاب کنید.
نور شدید پالسی و درمان فوتودینامیک
نور شدید پالسی (IPL) یک روش جوان سازی پوست مبتنی بر نور است. در این روش یک طول موج خاص از نور بر روی پوست متمرکز می شود. همچنین IPL گاهی اوقات با عنوان فوتوفیشال (Photofacial) نیز شناخته می شود.
درمان فوتودینامیک (PDT) یک روش درمانی مبتنی بر نور شدیدتر است. در این روش پوست ابتدا با یک فرآورده حساس به نور موضعی پوشانده می شود. هر دو روش درمانی برای رسیدن به نتیجه موردنظر به چندین جلسه نیاز دارند. این شیوه های درمانی تولید کلاژن را تحریک کرده و به کاهش اثرات قابل مشاهده آسیب خورشید کمک می کنند. IPL و PDT برای استفاده در صورت، گردن، سینه و دست ها ایمن هستند.
درمان‌های خانگی رفع نازکی پوست صورت
درمان‌هایی که می‌توان در خانه انجام داد، شامل استفاده از رتینوئیدهای تجویزی روی پوست و مصرف مکمل ها می‌شود.
رتینوئیدهای موضعی تجویزی
رتینوئیدها دسته‌ای از داروها هستند که از ویتامین A به دست می آیند. رتینوئیدهای موضعی تجویزی در کاهش و جلوگیری از علائم قابل مشاهده آسیب پوستی (به دلیل قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش) بسیار مؤثر هستند. متخصص پوست در مورد بهترین رتینوئید یا محصول مورد نیاز پوست، به شما مشاوره می دهد. شخصی که از رتینوئیدهای موضعی برای مدت طولانی استفاده می کند ممکن است موارد زیر را تجربه کند.
- خشکی پوست
- قرمزی پوست
- پوسته پوسته شدن پوست
- خارش پوست
رژیم غذایی و مکمل‌های تغذیه‌ای
داشتن یک رژیم غذایی متعادل برای سلامتی پوست شما مهم است. بسیاری از مؤلفه های لازم برای سلامت پوست در میوه ها، سبزیجات، ماهی‌ها، روغن‌ها و گوشت‌ها یافت می‌شود.
مکمل های غذایی، به منظور ایجاد اثرات ضد پیری پوست
- استفاده از ویتامین C خوراکی و موضعی
- گاما-لینولنیک اسید (GLA)، مانند روغن گل مغربی
- پپتیدهای کلاژن
- اسیدهای چرب امگا 3
همیشه قبل از مصرف مکمل، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. برخی مکمل ها می توانند با داروهایی که مصرف می کنید تداخل داشته باشند.
جلوگیری از نازکی پوست صورت
معکوس کردن اکثر علائم آسیب آفتاب (به پوست) امکان پذیر نیست. اما براساس تحقیقات انجام شده برای جلوگیری از پیری زودرس و نازکی پوست صورت ، موارد زیر توصیه می شود.
- روی بخش هایی از پوست که با لباس پوشیده نیستند، کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر بزنید.
- از برنزه شدن بدون آفتاب (سولاریوم) اجتناب کنید.
- سیگار را ترک کنید.
- یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
- الکل کمتری بنوشید. الکل به شدت موجب کم آبی بدن می شود.
- به طور منظم ورزش کنید، این کار سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و ظاهری جوانتر به پوست می بخشد.
- پوست خود را به آرامی و با یک پاک کننده مناسب بشویید (به خصوص بعد از تعریق)
- روزانه از بهترین کرم مرطوب کننده استفاده کنید تا رطوبت پوست شما را نرم‌تر کند.
- استفاده از فرآورده های پوستی که باعث سوزش می شوند را قطع کنید، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشند.
جلوگیری از آسیب بیشتر
ممکن است پوست افراد پوست نازک خیلی راحت کبود، زخم یا خراشیده شود. موارد احتیاطی که می توانید برای کاهش خطر این آسیب به کار برید، به شرح زیر است.
- از پوشش لباس برای محافظت از قسمت‌های آسیب پذیر بدن مانند بازوها و پاها استفاده کنید.
- برای محافظت از پوست شکننده از دستکش استفاده کنید.
- سعی کنید پارچه‌ای را روی بازوهای خود بکشید تا از ساعدتان محافظت کند.
- به آرامی و با دقت حرکت کنید تا از کبودی، بریدگی و خراش تصادفی جلوگیری کنید.
- لبه‌های تیز مبلمان و چارچوب درب را با بالشتک نرم بپوشانید.
- ناخن‌های حیوانات خانگی را به خوبی اصلاح کنید.
- پوست خود را به خوبی مرطوب نگه دارید.
نوبت شما
آیا شما هم از نازکی پوست صورت خود رنج میبرید؟ برای پیشگیری از آسیب‌های احتمالی، چه روش‌هایی را امتحان کرده‌‌‌اید؟ نتایج آن را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
منابع:
https://www.healthline.com/health/thin-skin
تیم نویسندگان
دکتر مهدیه بهشادفر
