هیپوترمی چیست ؟ هر آنچه باید درباره علل و راه‌های درمان کاهش دمای مرکزی بدن بدانید

هیپوترمی زمانی رخ می‌دهد که دمای بدن شما به زیر 35 درجه سانتی‌گراد برسد. این افت دما می‌تواند عوارض زیادی و حتی مرگ را در پی داشته باشد. هیپوترمی بسیار خطرناک است، چون بر توانایی تفکر شفاف شما تأثیر می‌گذارد و در آن صورت حتی نمی توانید درخواست کمک‌ پزشکی بدهید. برای اینکه بدانید هیپوترمی چیست و چگونه درمان می‌شود، با ما همراه باشید.

علائم هیپوترمی چیست ؟

شایع‌ترین علائم هیپوترمی شامل موارد زیر است:

• لرز شدید
• تنفس کند
• تکلم کند
• حرکات ناهماهنگ اندام های حرکتی
• عدم تعادل در حین راه رفتن
• گیجی و سردرگمی

فردی که دچار خستگی مفرط یا نبض ضعیف ‌شود و یا سطح هوشیاری پایینی داشته باشد هم ممکن است دچار هیپوترمی شده باشد.

دلایل هیپوترمی چیست ؟

دلیل اصلی هیپوترمی هوای سرد است. وقتی بدن شما در دمای فوق‌العاده پایین قرار می‌گیرد، خیلی سریع تر از آنکه گرما را تولید کند، آن را از دست می‌دهد. ماندن طولانی مدت در آب سرد هم می‌تواند موجب بروز این علائم ‌شود.

ناتوانی بدن در تولید گرمای کافی بسیار خطرناک است. دمای بدن شما ممکن است به شکل ناگهانی و به طور چشمگیری افت کند.

قرار گرفتن ناگهانی در معرض هوای سردتر از هوای معمولی هم می‌تواند منجر به هیپوترمی شود. به عنوان مثال اگر به شکل ناگهانی وارد اتاقی شوید که به خاطر استفاده از دستگاه های تهویه، هوای بسیار سردی دارد، این خطر وجود دارد که در مدت زمان بسیار کوتاهی بخش بسیار زیادی از گرمای بدن را از دست بدهید.

عوامل خطر برای هیپوترمی چه مواردی هستند؟

سن

سن یک عامل خطر هیپوترمی است. نوزادان و افراد مسن بیشتر در معرض خطر هیپوترمی هستند. این موضوع به توانایی کمتر آن ها در تنظیم دمای بدنشان مربوط می شود. این گروه‌های سنی باید در هوای سرد لباس مناسب بپوشند. همچنین باید تهویه ی هوا را تنظیم کنند تا از هیپوترمی در خانه جلوگیری کنند.

بیماری روانی و زوال عقل

بیماری های روانی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی، شما را بیشتر در معرض خطر هیپوترمی قرار می‌دهد. زوال عقل و از دست دادن حافظه هم که اغلب با مشکلات ارتباطی و درک مفاهیم همراه هستند، می توانند خطر هیپوترمی را افزایش دهند.

افرادی که اختلالات ذهنی دارند ممکن است در هوای سرد لباس مناسب نپوشند و احساس سرما نکنند و برای مدت طولانی در هوای سرد باقی بمانند.

استفاده از مشروبات الکلی و مواد مخدر

مشروبات الکلی و مواد مخدر هم می‌توانند مانع درک و احساس هوای سرد شوند. با استفاده از این مواد، به احتمال زیاد هوشیاری خود را از دست می‌دهید و این موضوع ممکن است در هوای فوق‌العاده سرد بیرون رخ دهد.

الکل بسیار خطرناک است چون درک اشتباهی از گرمای درونی را به فرد القا می‌کند. در حقیقت، الکل باعث گشاد شدن رگ‌های خونی شده و پوست، گرمای بیشتری را از دست می‌دهد.

دیگر بیماری ها

اکنون که دانستید هیپوترمی چیست ، خوب است در مورد رابطه آن با سایر بیماری‌ها نیز آگاه شوید.

دیگر بیماری ها هم می‌توانند بر میزان توانایی بدن در حفظ دمای مناسب و یا احساس سرما تأثیر بگذارند. این موارد عبارت اند از :

• کم کاری تیروئید؛ زمانی رخ می‌دهد که غده ی تیروئید هورمون خیلی کمی تولید می‌کند.
• آرتریت یا التهاب مفاصل
• کم آبی بدن
• دیابت
• بیماری پارکینسون؛ یک اختلال در سیستم عصبی که بر حرکت بدن تأثیر می‌گذارد.

موارد زیر هم می‌توانند سبب کمبود احساس سرما در بدن شما شوند:

• سکته ی مغزی
• صدمات نخاعی
• سوختگی
• سوء تغذیه

داروها

برخی از داروهای ضدافسردگی، آرام‌بخش‌ها و داروهای ضدسایکوز (روان‌پریشی) می‌توانند بر توانایی بدن شما در تنظیم دمای خود تأثیر بگذارند. اگر از این داروها استفاده می‌کنید، با پزشک خود مشورت کنید، مخصوصاً اگر مدام در هوای سرد بیرون کار می‌کنید و یا اگر در جایی زندگی می‌کنید که آب و هوای سردی دارد.

جایی که زندگی می‌کنید

محل زندگی شما بر میزان سرمای بدن شما تأثیر می گذارد. زندگی کردن در مناطقی که همیشه دمای خیلی پایینی دارند خطر مواجه شدن با سرمای بیش از حد را زیاد می کند.

راه درمان هیپوترمی چیست ؟

هیپوترمی یک مشکل پزشکی فوریتی است. اگر احتمال می دهید که خودتان یا فرد دیگری دچار هیپوترمی شده است، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

هدف از درمان هیپوترمی، افزایش و رساندن دمای بدن به یک حد نرمال است. تا زمان رسیدن اورژانس برای بهبود اوضاع می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

فرد را با احتیاط جابه جا کنید.

بیمار را با احتیاط جابه‌جا کنید. از ماساژ دادن آن ها به منظور بهبود جریان خون بپرهیزید. هر حرکت شدید و اضافه‌ای ممکن است سبب ایست قلبی شود. سعی کنید آن ها را از سرما دور کنید.

لباس‌های خیس فرد را درآورید

لباس‌های خیس فرد را درآورید. در صورت لزوم آن ها را پاره کنید تا مجبور به تکان دادن فرد نشوید. کل بدن آن ها، حتی صورتشان را با پتوی گرم بپوشانید. پتو را روی دهان فرد قرار ندهید. اگر به پتو دسترسی ندارید، از گرمای بدن خود برای گرم کردن آن ها استفاده کنید.

اگر هوشیار هستند، سعی کنید به آن ها سوپ و یا نوشیدنی گرم بدهید، چون این ها دمای بدن را افزایش می دهند.

از کمپرس گرم استفاده کنید

از کمپرس گرم و خشک (نه داغ) مانند یک بطری آب گرم و یا یک حوله ی گرم استفاده کنید. کمپرس را فقط روی قفسه سینه، گردن یا کشاله ی ران قرار دهید.

از گذاشتن کمپرس روی بازوها یا پاها خودداری کنید و از لحاف برقی یا پد گرمکن یا لامپ حرارتی استفاده نکنید. قرار دادن کمپرس روی این مناطق، خون سرد را به سمت قلب، شش‌ها و مغز بازمی‌گرداند که این موضوع می‌تواند مرگبار باشد. دمای خیلی بالا هم می‌تواند پوست را بسوزاند و یا سبب ایست قلبی شود.

بررسی تنفس فرد

تنفس فرد را بررسی کنید. اگر تنفس آن‌ها به طرز خطرناکی کند است و یا اگر هوشیاری خود را از دست داده‌اند، در صورتی که آموزش های لازم را دیده‌اید اقدامات احیای قلبی- ریوی (CPR) را انجام دهید.

درمان پزشکی

از لحاظ پزشکی، هیپوترمی شدید با تزریق وریدی مایعات گرم و عمدتاً سرم‌های نمکی درمان می‌شود. پزشک خون را با انجام اقداماتی دوباره گرم می کند؛ در این پروسه خون بدن را بیرون می کشند، آن را گرم می کنند و سپس به بدن بازمی‌گردانند.

گرم کردن مجدد مجاری تنفسی با استفاده از تجهیزاتی مانند ماسک‌ها و لوله‌های بینی هم می تواند انجام شود. گرم کردن معده از طریق شستشوی آن و یا استفاده از پمپ معده، به واسطه ی وارد کردن محلول نمکی گرم به درون معده هم می‌تواند به گرم شدن بدن کمک کند.

هیپوترمی چه عوارضی در پی دارد؟

اکنون که دانستید هیپوترمی چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد، باید در مورد عوارض آن نیز آگاه باشید.

مراقبت های پزشکی فوری برای پیشگیری از عوارض هیپوترمی ضروری هستند. وقفه ی طولانی تر سبب بروز عوارض بیشتر می شود. عوارض هیپوترمی شامل این موارد می شوند:

• سرما‌زدگی یا مرگ بافت، شایع‌ترین عارضه‌ است و زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های بدن یخ بزنند.
• سرماسوزَک، یا آسیب رگ های خونی و اعصاب
• قانقاریا (سیاه مردگی)، یا تخریب بافت
• پای خندقی یا پای سرمازده؛ به معنای تخریب رگ های خونی و اعصاب در نتیجه ی غوطه‌ور ماندن پا در آب

لازم به ذکر است که هیپوترمی می‌تواند منجر به مرگ شود.

راه پیشگیری از هیپوترمی چیست ؟

اقدامات پیشگیرانه، کلید مقابله با هیپوترمی است.

لباس

ساده‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید پوشیدن لباس مناسب است. در روزهای سرد چند لایه لباس بپوشید، حتی اگر بیرون از خانه خیلی احساس سرما نمی‌کنید.

درآوردن لباس خیلی راحت‌تر از مقابله با هیپوترمی است. همه ی قسمت‌های بدن خود را بپوشانید و در طول زمستان کلاه، دستکش و شال‌گردن بپوشید.

همچنین زمانی که در روزهای سرد در فضای باز ورزش می‌کنید، از خود مراقبت کنید. توجه کنید که بعد از عرق کردن، بدن شما خنک می شود و مستعد هیپوترمی خواهد شد.

خشک بمانید

خشک ماندن اهمیت بسیاری دارد. از شنا کردن طولانی مدت بپرهیزید و حتماً در زمان بارش باران و برف لباس ضدآب بپوشید. اگر در حین قایقرانی دچار حادثه شدید، سعی کنید روی قایق یا درون قایق بروید و تا جایی که ممکن است خود را خشک نگه دارید. تا زمانی که در نزدیکی خود کمک پیدا نکرده اید از شنا کردن خودداری کنید.

برای پیشگیری از هیپوترمی حفظ دمای طبیعی بدن اهمیت بسیاری دارد. اگر دمای بدن شما به زیر 35 درجه سانتی گراد رسید، حتی اگر نشانی از هیپوترمی حس نکردید، باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.

حالا که دانستید هیپوترمی چیست و با علل و راه‌های درمان آن آشنا شدید، با ما و خوانندگان دیگر ارتباط بگیرید. قسمت «بیان نظر» پل ارتباطی ما و شماست. پس، لطفاً پیشنهاد، انتقاد، سؤال و تجربه های خود در این بخش بنویسید.

منبع:

تیم نویسندگان

دکتر مهدیه بهشادفر

• کانسیلر چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟
• پرایمر: انواع، مزایا و نحوه استفاده از آن
• انواع ویتامین‌های گروه ب و نقش آن‌ها در سلامت بدن
• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید