13 علت خارش واژن در زنان و روش‌های درمان آن

قسمت‌های مختلف بدن ممکن است دچار قرمزی، سوزش و خارش شود؛ اما اگر این مشکلات در ناحیه تناسلی باشد، آزاردهنده‌تر است، زیرا واژن به خارش و سوزش حساس‌تر است. حتی خاراندن ساده این ناحیه، کار آسانی نیست. اما ناراحت‌کننده‌تر از خاراندن این ناحیه در محیط عمومی، ندانستن علت آن است. این مشکل فکر شما را مشغول می‌کند و مدام در پی یافتن علت آن هستید. از خود می‌پرسید علت خارش واژن التهابی ساده است یا مسائل جدی‌تری مانند عفونت واژن یا شپش ناحیه تناسلی باعث آن شده است؟

شناخت علت‌های خارش واژن

به طور کلی، وقتی دچار خارش واژن می‌شوید، احساس می‌کنید گویی ژاکتی پشمی با این ناحیه در تماس است و آن را ملتهب می‌کند. نگران نباشید، می‌خواهیم کمک کنیم تا نگرانی شما کمتر شود. با ما همراه باشید، در ادامه این متن، علل خارش واژن و راه‌های درمان آن را بررسی کرده‌ایم.

۱) عفونت باکتریال

عفونت باکتریایی واژن از بیماری‌های بسیار شایع ناحیه تناسلی است. واژینوز باکتریایی (BV) بر اثر رشد بیش از حد باکتری‌ها و برهم خوردن تعادل pH واژن ایجاد می‌شود.

علائم و نشانه‌های واژینوز باکتریایی

خارش واژن اولین نشانه عفونت واژینوز باکتریایی نیست. ترشحات رقیق و بد بو  به همراه سوزش واژن، علائم اولیه این بیماری است. اگرچه خود این علائم نیز باعث خارش واژن می‌شوند.

درمان واژینوز باکتریایی

برای درمان واژینوز باکتریایی می‌توانید از ژل بهداشتی بانوان استفاده کنید. با استفاده از ژل واژینال تعادل pH واژن برمی‌گردد و محیط آن اسیدی‌تر می‌شود. اسید واژن به کشتن باکتری‌های بد و مضر کمک می‌کند و مفید است. اگر با استفاده از ژل بهداشتی بهبود نیافتید، نزد پزشک بروید. با مصرف آنتی‌بیوتیک تجویزی این عفونت درمان می‌شود.

۲) عفونت قارچی

عفونت قارچی واژن در واقع، رشد بیش ‌از حد قارچی به نام کاندیدا است. وقتی خارش قابل توجهی در ناحیه واژن وجود داشته باشد، اولین بیماری‌ای که به ذهن می‌آید، عفونت قارچی است.

علائم و نشانه‌های عفونت قارچی

ترشحات غلیظ و پنیری شکل، قرمزی ناحیه لابیا (بافت بیرونی آلت تناسلی) و فرج و خارش از علائم شناخت ‌شده عفونت قارچی واژن است. در نتیجه، علت خارش واژن با ترشح می‌تواند عفونت قارچی باشد.

تشخیص و درمان عفونت قارچی

باید به این نکته توجه کنید که فقط یک سوم زنانی که به خارش و سوزش واژن دچار می‌شوند، عفونت قارچی دارند. یکی از داروهای مؤثر این بیماری میکونازول است. میکونازول جزو داروهای ضد قارچ است و برای درمان عفونت قارچی واژن می‌توانید از این دارو استفاده کنید.

۳) اگزما یا پسوریازیس

بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس بر اثر حساسیت یا بیماری خود ایمنی ایجاد می‌شوند. اگزما معمولاً روی قسمت‌های داخلی آرنج، چین و چروک‌ها، ناحیه کشاله ران، و ناحیه لابیا (بافت بیرونی آلت تناسلی) ظاهر می‌شود. علاوه بر اگزما، پسوریازیس نیز ممکن است روی واژن ایجاد شود.

پوست در برابر عوامل مختلف از خود واکنش نشان می‌دهد. واکنش پوستی ممکن است رنگ، شکل و بافت پوست را تغییر دهد. این تغییرات و ضایعات پوستی را راش می‌نامند.

بیشتر مبتلایان اگزما و پسوریازیس در درمان و کنترل بثورات پوستی (ضایعات و لکه های قرمز رنگ) خبره‌اند، اما اگر برای اولین بار است که دچار علائم پسوریازیس یا اگزما می‌شوید، نزد پزشک بروید. چنانچه اگزما یا پسوریازیس عود کند، می‌توانید آن را کنترل کنید. پزشک ممکن است برای درمان پسوریازیس، داروی خوراکی یا کرم موضعی را برایتان تجویز کند.

۴) درماتیت تماسی

درماتیت یا اگزما دسته‌ای از بیماری‌های پوستی است که سبب التهاب پوست می‌شوند. در درماتیت تماسی پوست بر اثر تماس مستقیم با یک ماده خارجی؛ قرمز، دردناک یا ملتهب می‌شود.

مواد و عواملی که پوست قسمت‌های مختلف بدن را ملتهب می‌کنند، ممکن است پوست ناحیه تناسلی را هم دچار حساسیت کنند. همان‌طور که کرم مرطوب‌کننده جدید ممکن است حساسیت پوستی (نظیر خشکی، ترک خوردگی، لکه و جوش) ایجاد کند.

عوامل محیطی و مواد آرایشی-بهداشتی مختلف نیز احتمال دارد واژن را ملتهب کنند. صابون، مواد شوینده، کف حمام، لباس زیری با جنس جدید یا هر محصول جدیدی که با واژن شما تماس یابد، ممکن است سبب خارش آن شود.

اگر در ناحیه واژن به ‌غیر از احساس سوزش و خارش، علائم دیگری ندارید، به‌ احتمال ‌زیاد علت واکنش بدن شما استفاده از یک محصول جدید است. تامپون و نوار بهداشتی، کاندوم و لوبریکانت، لوازم و محصولات اصلاح و حتی دستمال توالت نیز می‌تواند علت خارش واژن باشد. در واقع، هر چیزی که دارای عطر و مواد شیمیایی باشد، ممکن است حساسیت ایجاد کند. اگر پوست شما هم حساس است، باید از محصولات و مواد ضد حساسیت یا هیپوآلرژنیک استفاده کنید.

درمان درماتیت تماسی

هرگونه مواد، لوازم و لباس‌هایی را که فکر می‌کنید به آن حساسیت دارید، کنار بگذارید. حمام با نمک اپسوم برای خارش واژن توصیه می‌شود. نمک اپسوم یا نمک حمام، نام رایج سولفات منیزیم است. مصرف موضعی کرم هیدروکورتیزون نیز در درمان خارش واژن مؤثر است. کرم هیدروکورتیزون را می‌توانید بدون نسخه از داروخانه بخرید. اگر بعد از چند روز خارش تسکین نیافت، نزد پزشک بروید.

۵) بیماری‌های مقاربتی (STD)

برخلاف تصور رایج، خارش واژن جزو علائم شناخته ‌شده اکثر بیماری های مقاربتی نیست، اما گاهی اوقات از اولین نشانه‌های ابتلا به بیماری است. ممکن است خارش واژن شدت یابد و سبب سوزش، ادرار همراه با درد، ترشحات بدبو، زخم‌ در ناحیه تناسلی و رابطه جنسی دردناک شود. اگر این علائم را تجربه کردید، باید نزد متخصص زنان بروید و حتماً آزمایش کشت ترشحات واژینال انجام بدهید.

زگیل تناسلی از جمله بیماری‌های مقاربتی است که اغلب با خارش همراه است. عامل ابتلا به زگیل تناسلی معمولاً نوع کم‌خطر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. زگیل تناسلی سبب ایجاد ضایعات پوستی می‌شود. این نوع از بیماری‌های مقاربتی pH واژن را تغییر می‌دهند و سبب خشکی و خارش می‌شوند.

درمان زگیل تناسلی

ویروس HPV به طور کامل درمان نمی‌شود. درمان‌های موجود زگیل‌های تناسلی قابل مشاهده را از بین می‌برند. با مراجعه به پزشک می‌توانید علائم و نشانه‌های زگیل تناسلی را درمان کنید و میزان بروز آن را کاهش دهید. مانند بیماری‌های مقاربتی دیگر، آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان زگیل تناسلی نیز مؤثرند. پس، برای درمان زگیل تناسلی و مصرف آنتی بیوتیک حتماً نزد پزشک بروید و از خوددرمانی بپرهیزید.

۶) شپش ناحیه تناسلی

وجود حشره و انگل در هر یک از قسمت‌های بدن ناخوشایند است، مخصوصاً ناحیه تناسلی. شپش تناسلی یا شپش عانه، نام نوعی حشره‌ از راسته شپش است که در ناحیه تناسلی زندگی می‌کند. این حشره فقط در بدن انسان زنده می‌ماند. شپش عانه انگل خارجی محسوب می‌شود و در خارج از بدن انسان زندگی می‌کند.

تنها منبع تغذیه شپش تناسلی خون انسان است. آلودگی‌های انگلی ناشی از شپش عانه در ناحیه تناسلی به‌راحتی قابل انتقال است و می‌تواند علت خارش واژن شدید باشد. شپش‌های تناسلی برای تغذیه شما را گاز می‌‌گیرند. گزش شپش و تخم‌ شپش روی پوست، دو دلیل ایجاد خارش و سوزش در ناحیه تناسلی است.

راه‌های انتقال شپش ناحیه تناسلی

رابطه جنسی تنها راه انتقال شپش تناسلی نیست. تماس پوستی هم ممکن است شپش عانه را انتقال دهد. به عنوان مثال شپش تناسلی ممکن است از طریق تماس با ملافه آلوده به شپش و تخم شپش در یک هتل غیربهداشتی به شما انتقال یابد و سپس از طریق تماس پوستی یا رابطه جنسی به شریک جنسی‌تان هم منتقل شود. شپش تناسلی با پوشیدن شلوار و لباس زیر فرد آلوده نیز انتقال می‌یابد.

پیشگیری و درمان شپش ناحیه تناسلی

شپش ناحیه تناسلی با داروهای بدون نسخه‌ای مانند کرم پرمترین قابل‌ درمان است، اما همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. برای پیشگیری از ابتلا به شپش ناحیه تناسلی حتماً به نکات مهم زیر توجه کنید:

• از رابطه جنسی محافظت نشده بپرهیزید.
• به بهداشت هتل و محل اقامت خود اهمیت دهید.
• شلوار و لباس زیر دیگران را نپوشید.
• شلوار و لباس‌ زیر خود را به دیگران ندهید.

۷) لیکن اسکلروزیس

لیکن اسکلروزیس مانند اگزما یا پسوریازیس نوعی بیماری پوستی است که به شکل لکه‌ و بثورات پوستی سفید رنگ ظاهر می‌شود. این بیماری در همه قسمت‌های پوست ممکن است ایجاد شود، اما اغلب ناحیه تناسلی را درگیر می‌کند. لیکن اسکلروزیس سبب خارش شدید می‌شود.

تشخیص و درمان لیکن اسکلروزیس

مصرف استروئید موضعی (با دوز تجویزی پزشک) این بیماری پوستی را درمان می‌کند، اما شباهت ظاهر لیکن اسکلروزیس و سرطان مهبل یا ولوو، ممکن است کار را کمی پیچیده ‌کند. سرطان مهبل بیشتر در بانوان مسن رخ می‌دهد. در نتیجه، مشاهده علائم در زنان جوان‌تر بیشتر نشانه بیماری لیکن اسکلروزیس است.

برای اطمینان بهتر است بعد از گذشت چند هفته از معاینه و تشخیص، دوباره نزد پزشک بروید. اگر در سنین بالاتر دچار علائم بیماری لیکن اسکلروزیس شدید، رعایت این نکته اهمیت بیشتری دارد. اگر استروئید علائم بیماری را از بین نبرد، برای رد کردن احتمال سرطان، نمونه‌‌برداری انجام می‌شود.

۸) تغییرات هورمونی و دوران قبل از یائسگی (پری منوپوز)

تغییرات و نوسانات هورمونی که در چرخه قاعدگی اتفاق می‌افتد، ممکن است سبب خشکی بافت واژن شود. این خشکی ممکن است سبب خارش شود. در دوران پری منوپوز (قبل از شروع یائسگی) نیز استروژن کاهش می‌یابد. پری‌منوپوز یکی از علل شایع خشکی و خارش واژن است.

درمان خارش واژن ناشی از تغییرات هورمونی و دوران قبل یائسگی

پس از سه روز استفاده از مرطوب‌‌کننده‌های مخصوص بدون‌نسخه، خارش داخلی واژن برطرف می‌شود. برای درمان هرگونه خارش در قسمت خارجی واژن، می‌توانید از کرم استروژن تجویزی پزشک استفاده کنید.

۹) عفونت دستگاه ادراری

علت خارش واژن و تکرر ادرار ممکن است عفونت دستگاه ادراری باشد که به اختصار (UTI) نامیده می‌شود. عفونت ادراری می‌تواند در کلیه‌ها، مجرای ادراری، حالب (لوله انتقال ادرار از کلیه‌ها به مثانه) و مثانه رخ دهد.

علائم و نشانه‌های عفونت دستگاه ادراری

• درد لگن
• احساس نیاز فوری به دفع ادرار
• احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• ادرار کدر یا بدبو

از دیگر علائم تائیدشده عفونت دستگاه ادراری، ایجاد خارش به شکل سوزن سوزن شدن و احساس گزگز است. اگر عفونت نزدیک مجرای ادراری رخ دهد، احتمال بروز این نشانه‌ها بیشتر می‌شود. در صورت مشاهده این علائم باید نزد پزشک بروید. پزشک با آزمایش ادرار، وجود باکتری در دستگاه ادراری را بررسی می‌کند.

درمان عفونت دستگاه ادراری

با مصرف آنتی‌‌بیوتیک، باکتری‌ها از بین می‌روند و عفونت درمان می‌شود.

۱۰) درمان‌های زیبایی

در دهه‌های اخیر، اهمیت ظاهر آلت تناسلی نزد زنان بسیار بیشتر شده است. مهم شدن ظاهر آلت تناسلی را می‌توان به رواج از بین بردن موهای زائد در ناحیه تناسلی نسبت داد. در نتیجه، بسیاری از زنان برای بهبود ظاهر آلت تناسلی خود از درمان‌های زیبایی غیرمتعارف کمک گرفته‌اند. ماسک زغال فعال مهبل (استفاده از ماسک زغال فعال صورت در ناحیه تناسلی) و بخور واژینال دو نمونه از درمان‌های زیبایی غیرمتعارف است.

هرگز این درمان‌های غیرمتعارف زیبایی را به کار نبرید. نه فقط به این دلیل که این روش‌ها غیر ضروری هستند، بلکه به این علت که درمان‌های غیرمتعارف زیبایی واژن، ممکن است سبب حساسیت و واکنش پوستی شوند و در نتیجه، خارش و سوزش ایجاد کنند. آلت تناسلی، ظریف‌ترین و حساس‌ترین بافت بدن است. بنابراین، باید به‌آرامی و با دقت با این اندام رفتار کنید. بنابراین، از هرگونه درمان غیرضروری بپرهیزید.

۱۱) سوختگی ناشی از سولاریوم

شاید باور نکنید که استفاده از دستگاه سولاریوم، علت خارش واژن‌تان باشد. در واقع، اگر مضرات سولاریوم (تخت‌های برنزه‌کننده) را بدانید، شاید دیگر هرگز به آن فکر نکنید. سولاریوم احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد، افزون بر این، اگر به‌ صورت برهنه از دستگاه سولاریوم استفاده کنید، واژن شما می‌سوزد، قرمز و پوسته‌ پوسته و دچار خارش می‌شود. بنابراین، به شدت توصیه می‌کنیم برای برنزه کردن پوست خود هرگز از سولاریوم استفاده نکنید.

درمان سوختگی ناشی از سولاریوم

برای درمان سوختگی واژن، می‌توانید کمی آلوورا را با روغن نارگیل یا چند قطره روغن درخت چای مخلوط کنید و آن را به ‌صورت موضعی در ناحیه تناسلی خود استفاده کنید. مصرف این مواد در ناحیه واژینال ضرری ندارد.

۱۲) سوزش ناشی از وکس کردن و اصلاح کردن

پوست ناحیه تناسلی به اندازه تمام قسمت‌های دیگر بدن (حتی بیشتر) نسبت به سوزش ناشی از تیغ اصلاح، وکس کردن و اصلاح کردن حساس است. هنگامی که هرجایی از پوست بدن خود را اصلاح یا وکس می‌کنید، یکپارچگی پوست را بر هم می‌زنید. اگر به وکس کردن و اصلاح کردن حساسیت داشته باشید، امکان قرمزی، خارش و سوختگی پوستتان وجود دارد.

۱۳) آتروفی واژینال

همان‌طور که در سایت healthline گفته شده، آتروفی واژینال معمولاً در زمان یائسگی و بعد از آن رخ می‌دهد. هر قدر، از زمان یائسگی بیشتر گذشته باشد، احتمال بروز آتروفی واژینال بیشتر است. روش‌های درمانی سرطان پستان مانند شیمی درمانی هم، ممکن است اثر مشابهی در بروز آتروفی واژینال داشته باشد.

به دلیل بالا رفتن سن، به طور طبیعی تولید استروژن در بدن کاهش می‌یابد. در نتیجه، بافت واژن نازک می‌شود. نازکی بافت واژینال منجر به آتروفی واژینال می‌شود. آتروفی واژینال اصطلاحی عمومی برای تمام نشانه‌ها و مشکلات بعد از یائسگی مانند خارش، درد، خشکی واژن و اختلالات ادراری است.

درمان آتروفی واژینال

خوشبختانه، برای کاهش علائم و ناراحتی های ناشی از آتروفی واژینال، می توانید مرطوب کننده های واژن را که به راحتی در دسترس هستند، به کار ببرید.

درمان خانگی خارش واژن

در ادامه به چند نکته کاربردی برای پیشگیری و درمان خارش واژن در خانه اشاره شده است:

• عدم استفاده از دوش‌های واژینال
• تعویض پوشک نوزادان دختر به طور منظم
• پرهیز از آمیزش جنسی تا زمان بهبود علائم
• استفاده از لباس زیر نخی و تعویض روزانه آن
• خودداری از خاراندن ناحیه تناسلی؛ چراکه این امر باعث تحریک بیشتر این ناحیه می‌شود
• استفاده از کاندوم به هنگام رابطه جنسی برای کمک به پیشگیری از انتقال بیماری‌های آمیزشی
• شستشوی اندام تناسلی تنها یک بار در روز (شستشوی بیشتر باعث خشکی واژن می‌شود.)
• استفاده منظم از آب و صابون‌های ملایم غیرمعطر برای شستشوی ناحیه خارجی اندام تناسلی
• پرهیز از استفاده از نوار بهداشتی و دستمال دستشویی معطر، کرم، اسپری‌های مخصوص بانوان و دوش واژینال
• شستشوی ناحیه واژن و مقعد، از جلو به عقب (هیچ‌گاه اجازه ندهید آلودگی مقعد با ناحیه واژن تماس پیدا کند.)
• استفاده از روان‌کننده‌های بر پایه آب در زمان رابطه جنسی و مرطوب‌کننده واژن در صورت ابتلا به خشکی واژن

نوبت شما

هدف ما از انتشار این مقاله، کمک به سلامت شماست. پس، نظرها و پیشنهادهای خود را بنویسید و ما را در رسیدن به این هدف یاری دهید. می‌توانید سؤال‌های خود را نیز درباره ” علت خارش واژن ” در همین قسمت بیان کنید تا متخصصان ما به آن پاسخ دهند.