اگر تجربه کاهش وزن در سالن‌های بدنسازی را داری د، احتمالاً می‌دانید که افتادگی پوست یکی از عوارض رایج کاهش وزن است. البته علت‌های دیگری نیز برای افتادگی و شل شدن پوست وجود دارد. شل شدن پوست (چه در صورت و چه در بدن) اغلب با از بین رفتن چربی مرتبط است. تخریب یا کاهش کلاژن و الاستین در درم یکی دیگر از دلایل شل شدن پوست است.
در حالی که افتادگی پوست ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، احتمال آن با افزایش سن افراد، بیشتر می‌شود. از دست دادن وزن به میزان قابل توجه و همچنین ابتلا به برخی از بیماری‌ها ممکن است باعث افتادگی در پوست شوند.
درمان‌های مختلفی برای افتادگی و شل شدن پوست وجود دارد؛ از محصولات بدون نسخه گرفته تا جراحی. در این مطلب، عواملی که باعث شل شدن پوست می‌شوند را در کنار روش‌های درمان افتادگی جزئی، متوسط و شدید پوست بررسی می کنیم.
کدام قسمت‌های بدن بیشتر دچار افتادگی پوست می‌شوند؟
پوست محکم می‌تواند به راحتی کشیده شده و به حالت اولیه بازگردد. زمانی که پوست این توانایی را از دست می‌دهد، کم کم شل می‌شود. افتادگی و شل شدن پوست تقریباً در هر قسمتی از بدن می‌تواند اتفاق بیفتد. بخش‌هایی از بدن که بیشتر مستعد افتادگی پوست هستند عبارت‌اند از:
- پلک‌ها
- غبغب
- چانه
- گلو
- بالای بازوها
- شکم
چه عواملی باعث افتادگی پوست می‌شوند؟
دلایل مختلفی برای افتادگی پوست وجود دارد. این دلایل عبارت‌اند از:
افزایش سن
با افزایش سن پوست، دو پروتئین مهم تولید شده در درم از دست می‌روند؛ الاستین و کلاژن. همان‌طور که از نام آن مشخص است، الاستین به پوست خاصیت ارتجاعی می‌بخشد و این امکان را برای پوست محکم فراهم می‌کند که هنگام کشش دوباره به عقب برگردد.
کلاژن توسط فیبروبلاست‌ها تولید می‌شود. این ماده از الیاف محکم تشکیل شده و به پوست کمک می‌کند ساختار و استحکام خود را حفظ کند.
تولید هر دو پروتئین الاستین و کلاژن با افزایش سن کاهش پیدا می‌کند. این دو پروتئین، همچنین می‌توانند با گذشت زمان، بر اثر عوامل خارجی تخریب شوند. این عوامل عبارتند از:
- قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش خورشید
- آلاینده‌های محیطی مثل دود سیگار
- برخی موارد در سبک زندگی مانند تغذیه نامناسب و مصرف بیش از حد الکل
قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب و عدم مراقبت از پوست یا سلامتی، باعث پیری زودرس پوست می‌شود. این امر می‌تواند باعث شود پوست شما در سنین جوانی شل و چروک به نظر برسد.
کاهش وزن
تحمل وزن اضافی برای مدت طولانی می‌تواند به الیاف کلاژن و الاستین پوست آسیب برساند. این امر باعث می‌شود که هنگام لاغر شدن، پوست سخت‌تر جمع شود. اگر مقدار زیادی از وزن تان را از دست بدهید (45 کیلوگرم یا بیشتر)، ممکن است دچار افتادگی و شل شدن پوست به شکل قابل توجهی شوید.
در کاهش سریع وزن (مانند پس از جراحی چاقی) احتمال افتادگی پوست بیشتر می‌شود. در برخی موارد، روش‌های کاهش وزن ممکن است افتادگی زیادی برای پوست ایجاد کند.
از آنجایی که پوست‌های جوان‌تر، سریع‌تر به حالت قبلی خود بازمی‌گردند، سن فرد در زمان کاهش وزن نیز می‌تواند در میزان شل شدن پوست نقش داشته باشد.
بارداری
میزانی از شل شدن پوست پس از بارداری امری رایج است. در بارداری‌های چند قلو – مانند دو قلو یا سه قلو – ممکن است افتادگی پوست بیشتری در اطراف شکم مشاهده شود. سن مادر نیز می‌تواند در میزان افتادگی و شل شدن پوست موثر باشد.
بیماری
برخی بیماری ها با افتادگی پوست شناخته می‌شوند. یکی از این بیماری‌ها، زیرگروه بسیار نادر از لنفوم سلول T پوستی است که به پوست شل گرانولوماتوز معروف است. مبتلایان به این بیماری، شل شدن بسیار تدریجی پوست را روی آرنج و زانوی خود مشاهده می‌کنند. پوست آویزان ناشی از بیماری پوست شل گرانولوماتوز، معمولاً به خوبی به درمان پاسخ نمی‌دهد.
یکی دیگر از بیماری‌هایی که باعث ایجاد پوست شل می‌شود، سندرم اهلرز – دانلوس (EDS)، یک اختلال ارثی نادر در بافت هم‌بند است. افراد مبتلا به این سندرم در تولید کلاژن نقص دارند. این مسئله منجر به ایجاد پوست شل و خمیری، غالباً در ناحیه صورت می‌شود.
درمان افتادگی پوست از خفیف تا شدید
اگر نگران نواحی شل شده پوست‌تان هستید، کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش یا از بین بردن آن انجام دهید. مقادیر پوست آویزان می‌تواند از کم تا زیاد متفاوت باشد. هنگام تصمیم‌گیری در مورد روش‌های درمانی، به این موارد توجه داشته باشید:
- ناحیه‌ای که در آن پوست دچار افتادگی شده است
- میزان افتادگی پوست
- احساس شما در مورد شرایط تان
درمان افتادگی خفیف پوست
اگر افتادگی خفیف دارید یا به نتایج متوسط راضی هستید، می‌توانید روش‌های خانگی برای سفت شدن پوست صورت و بدن‌تان را امتحان کنید. این روش‌ها عبارتند از:
ورزش
پوست آویزان ناشی از کاهش وزن متوسط و یا بارداری، از طریق ورزش قابل بهبود است. هر حرکتی که باعث ایجاد توده عضلانی شود یا ماهیچه‌ها را محکم کند، می‌تواند باعث کاهش ظاهری افتادگی جزئی پوست شود. به عنوان مثال:
- تمرین وزنه‌برداری یا تمرین استقامتی: کار کردن با وزنه‌ها، دستگاه‌ها یا باندهای استقامتی به افزایش توده عضلانی کمک می‌کند.
- پیلاتس: این روش به عنوان کنترولوژی نیز شناخته می‌شود. از حرکات کنترل شده برای سفت کردن و تقویت مرکز بدن، ماهیچه سرینی، پاها و بازوها استفاده می‌شود.
- یوگای صورت: شواهد کمی مبنی بر اینکه تمرینات یوگای صورت می‌تواند باعث کاهش پوست آویزان در اطراف چانه، غبغب و گلو شود، وجود دارد. بسیاری از طرفداران یوگا بر این باورند که تمرینات خاصی وجود دارد که برای کاهش افتادگی پوست صورت مفید است. یک حرکت عالی برای امتحان این کار سیمهاسانا (حرکت شیر) است.
مکمل‌ها
نتایج مطالعات متعدد نشان می‌دهد که مکمل‌های خوراکی حاوی ترکیباتی مانند کلاژن و اسید هیالورونیک، به کاهش افتادگی پوست ناشی از افزایش سن کمک می‌کند.
برخی از این مکمل‌ها عبارتند از:
- کلاژن هیدرولیز شده: همان‌طور که قبلاً اشاره شد، برای داشتن پوستی جوان و ظاهری شاداب، به کلاژن نیاز دارید. مکمل کلاژن می‌تواند از آثار منفی پیری پوست جلوگیری کند.
- پروتئین: اسیدهای آمینه موجود در پروتئین (لیزین و پرولین) واحدهای سازنده ضروری برای تولید کلاژن بدن هستند.
- ویتامین C: بدن برای تولید کلاژن به ویتامین C احتیاج دارد.
- ژلاتین: درواقع کلاژن پخته شده حیوانی است، که اغلب در موادی مانند ژله و پاستیل استفاده می‌شود. ژلاتین یک منبع عالی از گلایسین است که واحدی سازنده برای تولید کلاژن بدن محسوب می‌شود.
درمان‌های موضعی
کرم‌ها، لوسیون‌ها و سرم‌هایی که حاوی ترکیباتی مانند رتینول هستند می‌توانند باعث بهبود خاصیت ارتجاعی ناحیه اطراف چشم و روی پوست صورت شوند. محصولات بدون نسخه (OTC) و داروهای تجویزی می‌توانند در این مورد به شما کمک کنند.
رتینوئیدهای تجویزی مانند ترتینوئین باعث افزایش تولید کلاژن می‌شوند. اینها معمولاً نتایج قابل توجه‌تری نسبت به همتایان بدون نسخه خود ایجاد می‌کنند.
تغییر سبک زندگی
هیدراته باقی ماندن با مصرف آب کافی، استفاده از کرم ضد آفتاب و ترک عادت‌های مضر مانند استعمال دخانیات می‌تواند به ظاهر شاداب‌تر و کمتر افتاده پوست شما کمک کند.
درمان افتادگی متوسط پوست
درمان‌های غیر تهاجمی و کم تهاجم می‌توانند باعث بهبود رنگ و خاصیت ارتجاعی پوست افتاده شوند. اگر این درمان‌ها با سبک زندگی سالم مانند ترک سیگار و برنزه نشدن همراه باشند، موثرتر خواهند بود. این روش‌ها توسط متخصص پوست انجام می‌شوند و عبارتند از:
لیزر درمانی
انواع مختلفی از لیزر درمانی وجود دارد که می‌تواند به تقویت تولید کلاژن و بهبود رنگ کلی پوست کمک کند. اکثر افراد بهترین نتایج را پس از چند نوبت درمان مشاهده می‌کنند. لیزر درمانی می‌تواند برای محکم شدن پوست بازوها و شکم و سایر نواحی بدن مفید باشد.
جوان سازی پوست با لیزر
در این روش بسیار مؤثر از لیزر استفاده می‌شود، این شیوه درمانی تهاجمی‌تر است و مدت زمان ریکاوری بیشتری (به طور معمول حدود دو هفته) دارد. در جوان سازی پوست با لیزر، لایه‌های بالایی پوست از بین رفته و گرما به عمق لایه‌های زیرین منتقل می‌شود. گاهی این روش با عنوان لایه‌برداری با لیزر نیز شناخته می‌شود.
اولتراسوند فوق‌متمرکز (MFU)
این تکنیک گرما را به عمق لایه‌های پوست منتقل کرده و به تولید کلاژن و بالا کشیدن پوست افتاده کمک می کند. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا شاهد بهبود در استحکام و ارتجاع پوست تان باشید. نتایج حاصل از اولتراسوند، دائمی نیست و به طور معمول حدود 1 سال باقی می‌ماند.
درمان افتادگی شدید پوست
روش‌های جراحی برای درمان افتادگی پوست اغلب بعد از جراحی کاهش وزن توصیه می‌شود. در اکثر موارد، این جراحی‌ها به عنوان جراحی زیبایی در نظر گرفته شده و تحت پوشش بیمه‌ای نیستند. این روش‌ها، در دسته جراحی کانتورینگ بدن (پیکرتراشی) قرار می‌گیرند.
روش‌های کانتورینگ بدن می‌تواند تا حدودی جای زخم قابل مشاهده را در مناطقی مانند بالای بازوها باقی بگذارد. این روش‌ها، به زمان قابل توجهی برای بهبودی نیاز دارند، که معمولا بین 2 هفته تا 1 ماه به طول می‌انجامد. شما می‌توانید یک یا چند ناحیه از بدن را تحت درمان قرار دهید.
انواع جراحی‌های کانتورینگ بدن عبارتند از:
- جراحی شکم (ابدومینوپلاستی)
- جراحی لیفت بازو (براکیوپلاستی)
- لیفت صورت
- لیفت گردن
- لیفت پایین تنه
- لیفت بالا تنه
- لیفت بخش داخلی ران
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
براساس توصیه سایت healthline، اگر:
- به لحاظ ظاهری از شل شدن پوست ناراحت هستید.
- یک تغییر فوری یا قابل توجه در وضعیت پوست تان مشاهده کرده اید که باعث شل شدگی، تورم یا بثورات پوستی شده است.
- پوست شلی دارید که آویزان شده و با ساییدگی، سوزش یا درد همراه است.
برای درمان افتادگی پوست به پزشک مراجعه کنید.
کلام آخر
شما چه اطلاعاتی در مورد افتادگی و شل شدن پوست دارید؟ آیا تجربه‌ا‌ی از بیماری، بارداری یا کاهش وزن دارید که با افتادگی پوست همراه شده باشد؟ به غیر از روش‌هایی که به آن ها اشاره شد، چه محصولات و روش‌های دیگری برای درمان این مسئله می‌شناسید؟ تجربیات خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
منابع:
https://www.healthline.com/health/skin/saggy-skin
https://www.healthline.com/health/how-to-tighten-loose-skin
تیم نویسندگان
دکتر مهدیه بهشادفر
