12 علت گرفتگی عضلات و آشنایی با بیماری های مرتبط

اگر شما هم جزء افرادی هستید که تا بحال با احساس بدن درد از خواب بیدار شده اید، مطمئناً تنها نیستید. تیر کشیدن مفاصل و گرفتگی عضلات افراد زیادی را تحت تأثیر قرار می دهد. در واقع، افراد بسیاری از درد مزمن رنج می برند و اگر دردهای ناشی از شرایط فصلی را هم به آن بیفزاییم، می بینیم که درد ماهیچه ها و مفاصل خیلی شایع است. در مقاله‌ی زیر شایع ترین علت گرفتگی عضلات، درد بدن و مفاصل را بیان کرده ایم. پس، با ما همراه شوید.

علت گرفتگی عضلات

عوامل مختلفی می‌توانند سبب گرفتگی عضلات شوند. در ادامه به بررسی 12 مورد از این علت‌ها می‌پردازیم.

1) سرماخوردگی

سرماخوردگی معمولاً با آبریزش بینی، گرفتگی بینی و گلو درد شناخته می شود. با این حال، ممکن است طی بهبود، بدن درد را تجربه کنید. زیرا در طول بیماری کمتر فعالیت دارید و بیشتر در بستر هستید. به همین دلیل، عضلاتتان حرکت نمی کنند، اما عضلات صاف بدن شما دوست دارند حرکت کنند، مثلاً بعد از یک ماشین سواری طولانی، ممکن است در کمر و لگن خود ضعف و درد احساس کنید. بنابراین، حتی چند روز استراحت در بستر معمولاً علت گرفتگی عضلات می شود.

2) آنفلوانزا

علائم آنفولانزا شامل تب، خستگی، ضعف، سردرد، گلو درد، گرفتگی بینی، لرز و احساس درد است. به نظر می‌رسد که علت گرفتگی عضلات در آنفولانزا، آزاد شدن مواد شیمیایی طبیعی در بدن شما باشد، این مواد شیمیایی در مبارزه با عفونت به گلبول های سفید خون شما کمک می‌کنند.

بنابراین، درد ناخوشایند است، اما علامت می دهد که بدن شما سخت در حال کار است تا حالتان بهتر شود. بیشتر موارد آنفلوانزا طی دو هفته برطرف می‌شود و اگر دچار آنفلوانزا شدید، بهترین کاری که برای درمان آنفولانزا می توانید انجام دهید این است که استراحت کنید، خوب بخوابید و مایعات کافی بنوشید تا بدنتان بی آب نشود. اگر واجد شرایط باشید، می‌توانید واکسن آنفلوانزا را نیز دریافت کنید.

3) هوای سرد

مبتلایان به آرتروز ممکن است در طی ماه های سرد افزایش درد و سفتی مفاصل را تجربه کنند. زیرا فشار پایین هوا روی مفاصل تأثیر فیزیکی دارد، به این ترتیب که التهاب را تحریک و حرکت مفصل را دردناک می کند. علاوه بر این، در هوای سرد گردش خون بیشتر بر اطراف بدن و اندام های اصلی جاری است. به همین دلیل، خون کمتری به عضلات و مفاصل می رسد. در نتیجه، ممکن است انعطاف پذیری مفاصل شما کاهش یابد.

پزشکان توصیه می کنند تا حد ممکن فعال باشید و برای قوی و منعطف نگه داشتن مفاصل، عضلات و رباط های حمایت کننده آنها، ورزش منظم و ملایمی مانند پیاده روی، شنا و یوگا انجام دهید.

4) کمبودهای تغذیه‌ای

مردم اغلب فکر می کنند درد مفاصل و علت گرفتگی عضلات ربطی به سبک زندگی و رژیم غذایی آنان ندارد، اما به نظر متخصصان تغذیه، هر دوی اینها نقش عمده‌ای دارند. ساختارهای مفصل (از جمله استخوان، غضروف، رباط، تاندون و کلاژن) برای سالم ماندن به یک منبع خوب از مواد مغذی نیاز دارند. مواد مغذی کلیدی برای سلامت مفصل شامل ویتامین D، ویتامین سی و کلسیم است.

متخصصان توصیه می کنند برای تأمین این مواد مغذی مصرف غذاهایی مانند کلم بروکلی، اسفناج، آلبالو، سیر، فلفل، بادام، کلم کِیل و گوجه فرنگی را افزایش دهید. علاوه بر این، باید از غذاهایی که التهاب را بیشتر می کنند (مانند غذاهای پر قند) بپرهیزید.

5) استرس

احتمال اینکه استرس شدید بر سلامت جسمی شما تأثیر بگذارد، بسیار زیاد است. در بسیاری از موارد، علت دردهای شانه، کمر و گردن شما استرس است. اگر استرس و اضطراب داشته باشید، معمولاً قوز می کنید و شانه های خود را به جلو گرد می کنید. در نتیجه، فشار و کشش بر ستون فقرات و عضلات افزایش می یابد و باعث گرفتگی عضلات و درد مفاصل می شود.

6) درد عضلانی تأخیری

اگر ورزش را تازه شروع کرده اید یا به تازگی تمرینات خود را افزایش داده اید، ممکن است دردی که تجربه می کنید نتیجه ی درد عضلانی تأخیری (DOMS) باشد. این درد معمولاً 24 تا 72 ساعت پس از تمرین جدید یا شدید تجربه می شود و نتیجه ی پارگی های ریز در فیبرهای عضلانی شماست.

ممکن است به نظرتان عجیب باشد، ولی نترسید! درد عضلات بعد از ورزش کاملاً طبیعی است و هیچ جای نگرانی نیست. در واقع، هنگامی که بدن شما آسیب جزئی را ترمیم می کند، عضلات شما قوی تر می شوند. انجام دادن حرکات آرام در حین درد عضلانی تأخیری خوب است. در واقع، این کار باید به کاهش درد کمک کند. همچنین، پیاده روی، شنا یا یوگا نیز مفیدند.

7) وضع بد قرار گیری بدن

بیشتر موارد علت گرفتگی عضلات ممکن است با وضع بد بدن (ایستادن یا نشستن نادرست و …) مرتبط باشد، مگر مواردی که به آسیب های جسمی مانند شکستگی و آسیب مهره‌های گردن مرتبط است. طبق مطالعات انجام شده وضع بد بدن یکی از شایع ترین علل درد کمر و گردن است.

پیامدهای نادیده گرفتن طولانی مدت این امر متعدد است، اما معمولاً منجر به مشکلات مربوط به فرسودگی و ساییدگی مانند استئوآرتریت (آرتروز) یا اسپوندیلوز (بیماری تخریبی مهره های ستون فقرات) می شود. اگر گردن درد یا کمر درد دارید، نزد متخصص ارتوپد بروید تا به اصلاح وضع بدن شما کمک کند.

8) کار سنگین فیزیکی

وقتی ورزش می کنید، یا تمام روز را در حال بازی کردن با فرزندان خود هستید، ممکن است بعد از آن عضلات و بدن شما درد کند. همچنین، ممکن است بعد از فعالیت فیزیکی بیش از حد، دچار درد عضلانی و بدن درد شوید. گاهی این موضوع در شرایطی که فعالیت فیزیکی سنگین ندارید نیز رخ می دهد. معمولاً درد عضلانی بعد از ورزش سنگین یا کار فیزیکی بعد از چند روز از بین می رود.

9) آسیب دیدگی

در بعضی موارد، درد عضلانی یا بدنی علامت ورزش بیش از حد یا استرس است. همچنین، ممکن است نشانه ی بارز نوعی آسیب دیدگی باشد. اگر استراحت نکنید یا از پزشک کمک نگیرید به احتمال زیاد این درد بهتر نخواهد شد و ممکن است بدتر شود.

اگر خود را مجروح کرده باشید، نه فقط درد، بلکه کبود شدن بدن، تورم و مشکل حرکتی را تجربه خواهید کرد. همچنین، ممکن است اسپاسم عضلانی را تجربه کنید، به خصوص اگر عضلات شما کشیده شده باشند. برای تسکین دردهای ماهیچه ای و درمان کبودی می توانید از کرم دمو لافارر استفاده کنید.

10) کم آبی بدن

مانند بسیاری از ناراحتی‌های جزئی، گرفتگی عضلات و ماهیچه‌ها ممکن است نشانه کمبود آب بدن باشد. بر اثر کم آبی فرآیندهای طبیعی بدن مانند ورود اکسیژن به نقاط ضروری و هضم غذا عملکرد صحیح خود را از دست می دهند.

در نتیجه، ممکن است احساس ناراحتی یا درد داشته باشید. علائم دیگر کمبود آب بدن عبارتند از تشنگی، خستگی، گیجی و ادرار تیره رنگ یا کدر.

11) اختلال خواب

بدن شما برای بازیابی توان خود پس از فعالیت های روزانه به زمان نیاز دارد و اگر به اندازه کافی نخوابید، بهبود نمی یابد. کم‌خوابی سبب بدن درد می‌شود، زیرا در هنگام خواب بدنتان نمی تواند به قدر کافی استراحت کند.

علائم دیگر کمبود خواب شامل مشکلات حافظه، مشکل در درک مسائل و سردرگمی است. از مدیتیشن کمک بگیرید، شیر گرم بنوشید یا به موسیقی گوش دهید تا با این مسئله مقابله کنید.

12) مشکل پزشکی و علت گرفتگی عضلات

اگر مفاصل شما درد دارد، ممکن است درد مفاصل ناشی از مشکلی پزشکی باشد. این امر با افزایش سن شایع تر می شود و اگر مفصل شما قبلاً آسیب دیده باشد، احتمال آن بیشتر است.

این مسئله هنگامی اتفاق می افتد که غضروف پوشاننده‌ی مفصل از بین می رود و دو طرف مفصل با یکدیگر برخورد می کنند و ساییده می‌شوند. ساییدگی مفاصل معمولاً فقط در هنگام حرکت باعث درد می شود و باید با استراحت تسکین یابد.

بیماری های مربوط به درد بدن و ماهیچه ها

1) Fibromyalgia

افرادی که مدتی طولانی درد دارند و علت گرفتگی عضلات و بدن درد خود را نمی دانند ممکن است دچار فیبرومیالژی باشند. افراد مبتلا به Fibromyalgia در تمام بدن خود احساس درد دارند، این مشکل خوابیدن را سخت می کند و سبب بروز علائم کمبود خواب می شود. هم علت و هم درمان Fibromyalgia ناشناخته است. اگر فکر می‌کنید این بیماری را دارید، با پزشک خود صحبت کنید.

2) Hypocalcaemia (نوعی کمبود)

اگر بدن شما به اندازه ی کافی گلبول قرمز نداشته باشد، عملکرد آن مختل می شود، به این شرایط آنمی می گویند. کسانی که مقدار کمی کلسیم در خون خود دارند، وضعی به نام هیپوکلسمی را تجربه می کنند. هر دوی این کمبودها علت گرفتگی عضلات و بدن درد می شود. اگر به یکی از این کمبودها دچار باشید، پزشک مورد دیگر را نیز بررسی می کند تا به درمان شما کمک کند.

3) Chronic fatigue syndrome ( سندروم خستگی مزمن)

نشانه ی اصلی این سندرم خستگی مفرط و مزمنی است که با انجام هرگونه فعالیت ذهنی یا جسمی به مراتب شدیدتر می شود. سندرم خستگی مزمن طوری است که فرد حتی اگر استراحت زیادی داشته باشد، احساس خستگی مفرط می کند. علائم این سندرم با گذشت زمان تغییر می یابد. اغلب مداوای پزشکی آن ضروری است. در بعضی موارد، سندرم خستگی مزمن فروکش می کند، اما بهتر است سندرم خستگی مزمن را نادیده نگیرید، زیرا ممکن است زندگی روزمره ی شما را مختل کند.

4) Multiple sclerosis (مولتیپل اسکلروزیس)

مولتیپل اسکلروزیس یا MS یک بیماری خود ایمنی است که بافت های اطراف سلول های عصبی شما را از بین می برد. از دیگر علائم بیماری MS ، تاری دید، خستگی مفرط و مشکلات حافظه است. گاهی اوقات، MS سبب کوری موقت یا دائم می شود. این شرایط به تشخیص و معالجه پزشکی نیاز دارد.

5) Lupus (لوپوس)

طبق مطالعات، لوپوس نوعی بیماری است که طی آن سیستم ایمنی بدن به بافت های خود حمله می کند. بیماری لوپوس ناراحت کننده و دردناک است. افزون بر این، ممکن است سبب تورم، بثورات پوستی، تب و حتی تشنج شود. بسیاری از افراد با این بیماری خود ایمنی زندگی می کنند، اما لازم است برای تشخیص صحیح و درمان آن نزد پزشک بروید.

نوبت شما

علت گرفتگی عضلات شما چیست؟ چگونه آن را مداوا می‌کنید؟ به این پرسش ها پاسخ دهید و نظرات خود را در قسمت «بیان نظر» بنویسید.

تیم نویسندگان

دکتر مهدیه بهشادفر

• کانسیلر چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟
• پرایمر: انواع، مزایا و نحوه استفاده از آن
• انواع ویتامین‌های گروه ب و نقش آن‌ها در سلامت بدن
• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید