در سرتاسر جهان گزارشات زیادی مبنی بر بروز بیماری پوستی و التهابات در بیماران مبتلا به بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ یا کووید۱۹ پاندمی (COVID-19 pandemic) وجود دارد. این بثورات پوستی می‌توانند انواع زیادی داشته باشند؛ برخی از آنها به شکل لکه‌های کوچک قرمز رنگ ظاهر می‌شوند، در حالی‌که انواع دیگر آن به شکل ضایعات بزرگ‌تر صاف یا برجسته بروز پیدا می‌کند.
برخی از این بثورات پوستی ظاهری کهیر مانندی دارند، در حالی‌که سایر آن ها ظاهری شبیه به “سرمازدگی” روی انگشت پا دارند، که روی پای بیماران مبتلا به کووید۱۹ پاندمی (COVID-19 pandemic) ظاهر می‌شود و به آن انگشت پای کوویدی گفته می‌شود.
هرچند هنوز وقت آن نرسیده تا بتوانیم درباره اینکه آیا این بثورات پوستی به دلیل کرونا ویروس جدید به وجود آمده یا بر اثر سایر عوامل شکل گرفته، اظهار نظر قطعی کنیم. به نظر دکتر کناد شینکای، پروفسور درماتولوژی (پوست‌شناسی) در دانشگاه کالیفرنیا، این یک سوال بسیار مهم است که پاسخ دادن به آن قدری دشوار است.
مشخص نیست که ضایعات پوستی مشاهده شده در کووید۱۹ (COVID-19 ) نشانه‌ی مستقیم اثر ویروس در پوست هستند، یا واکنشی در برابر افزایش کارکرد سیستم ایمنی بدن! همچنین این احتمال وجود دارد که برخی از این بیماری پوستی (بثورات پوستی) به سبب عوارض بیماری، واکنش به داروها یا حتی به دلیل وجود سایر ویروس‌ها در بیماران مبتلا به عفونت‌های همزمان رخ داده باشد.
به تحقیقات بیشتری برای پاسخ به سوالات بدون جواب، نظیر این که چقدر این بیماری پوستی رایج است و این که پیامد نهایی آنها برای بیماران چیست؟ نیاز است. برای آشنایی بیشتر در این باره، در ادامه این مطلب، با ما همراه باشید.
میزان شیوع این بثورات پوستی چقدر است؟
(بروز این بثورات یا راش پوستی در بیماران مبتلا به ویروس کرونا چقدر رایج است؟
می‌دانیم که برخی بیماری‌های ویروسی، نظیر آبله مرغان، سرخک و بیماری دست، پا و دهان می‌توانند باعث ایجاد بیماری پوستی شوند.
اما بثورات پوستی مرتبط با ویروس، معمولا در کودکان دیده می‌شود. به همین دلیل مشاهده گزارشات متعدد درباره وجود بثورات پوستی در بزرگسالان مبتلا به کووید۱۹ توجه پزشکان و محققان را به خود جلب کرده‌است.
میزان دقیق شیوع این بثورات پوستی نامشخص است. در یک مطالعه اولیه منتشرشده در مجله پزشکی نیوانگلند در ۲۸ فوریه، که روی ۱۰۰۰ بیمار مبتلا به کووید۱۹ در چین انجام شد، بثورات پوستی فقط در 2/0 درصد از بیماران مشاهده شد. هرچند بر اساس گزارشات مطالعه اخیر روی ۱۵۰ بیمار بستری شده مبتلا به کووید۱۹ در ایتالیا، ۲۰ درصد از بیماران به بثورات پوستی مبتلا بودند. این مطالعه در ۲۶ مارچ در مجله آکادمی بیماری پوستی و مقاربتی اروپا توسط جمعی از متخصصان پوست انجام شد که قرار است تغییرات پوستی دقیق‌تر و هوشمندانه‌تری را به طور نامحسوس کشف کنند.
برای فهم بهتر میزان واقعی شیوع بثورات پوستی مرتبط با کووید ۱۹ (COVID-19 pandemic)، باید طی یک دوره زمانی طولانی‌تر روی بیماران مطالعات بیشتری انجام شود. هرچند دشواری این امر در این است که برخی بیماران دارای علائم خفیف هستند و یا هیچ علامت دیگری ندارند و ممکن است هیچوقت تشخیص داده نشود که به کووید۱۹مبتلا هستند.
بثورات پوستی چه شکلی هستند؟
گاهی اوقات بثورات پوستی مشهود، می‌توانند نشانه‌ی وجود یک عفونت خاص باشند. تا به حال انواع مختلفی از بثورات پوستی و راش در بیماران مبتلا به کووید۱۹ دیده شدهاست.
مطالعه اسپانیایی منتشرشده در مجله پوست شناسی بریتانیا در ۲۹ آوریل، بثورات پوستی مرتبط با کروناویروس را به ۵ دسته طبقه‌بندی می‌کند:
۱) علائمی شبیه به سرمازدگی (chilblian_like symptoms)
بر اساس گزارشات این مطالعه در ۱۹ درصد موارد، بیمار علائمی شبیه به سرمازدگی داشته که با سرخ شدن پوست، تاول یا جوش‌های چرکی در نواحی اندام‌های انتهایی بدن (نوک انگشتان دست و پا و روی دست و کف وکناره‌ی پا) همراه بوده است.
این بیماری پوستی دست و پا را درگیر می‌کنند و ممکن است به سرمازدگی های با ورم‌های کوچک و همراه با خارش شبیه باشد.
در این عارضه به دلیل خونریزی های کوچک زیر پوستی، لکه‌های کوچک قرمز یا بنفش رنگ در پوست بیماران ظاهر می‌شود که معمولا شکل نامتقارنی دارند.
این عارضه که به طور میانگین ۱۲ روز و نیم طول می‌کشد، معمولا در موارد خفیف‌تر ابتلا به ویروس و در بیماران جوان‌تر و معمولاً در زمان دیرتری در دوره ی ابتلا به کووید 19 دیده می‌شود.
۲) تاول‌های ترشح دار کوچک همراه با خارش (vesicular eruption)
متخصصان پوست “تاول‌های ترشح دار کوچک همراه با خارش” را که در بالاتنه ظاهر می‌شود، در ۹ درصد از بیماران شناسایی کرده اند. ممکن است این تاول‌ها مملو از خون بوده، بزرگ تر شده یا در بدن پخش شوند. این عارضه به طور بالقوه می‌تواند دست و پای بیمار را تحت تاثیر قرار دهد.
این عارضه پوستی که به طور میانگین ۱۰ روز طول می‌کشد، معمولا قبل از سایر علائم بروز یافته و بیشتر در بیماران پوستی میانسال که شدت بیماری‌شان متوسط بوده دیده شدهاست.
۳) برجستگی‌های کهیرمانند (wheals)
روی پوست ۱۹ درصد بیماران مبتلا به کرونا ویروس، زخم‌هایی کهیرمانند ظاهر شده است. این برجستگی‌ها که سفید یا صورتی رنگ بوده و شبیه به کهیر لکه‌های برجسته و خارش دار هستند، به طور میانگین ۶ و نیم روز روی پوست باقی می‌مانند.
این بیماری پوستی که معمولا با نام کهیر شناخته می‌شود، همراه با خارش بوده و می‌تواند در سرتاسر بدن، به طور مثال در برخی موارد روی کف دست‌ها پخش شود.
۴) سایر بثورات پوستی ماکولوپاپول ها (maculopapules)
سایر بثورات پوستی ماکولوپاپول ها که در ۴۷ درصد از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ (covid 19) شناسایی شده، با برآمدگی‌های جوش (مانند برجسته، کوچک، صاف و قرمز رنگ توصیف می‌شود. (جوش قرمز کوچکی که در ناحیه قرمزی از پوست ایجاد شده است)
در برخی موارد این بثورات پوستی در اطراف فولیکول‌های مو ایجاد شده و پوسته‌ریزی متفاوتی داشته اند. گزارشات این مطالعه نشان داد که ظاهر این بثورات پوستی شبیه به یک عارضه پوستی رایج به نام پیتریازیس روزه‌آ (جوش پولکی یا فلس مانند) است. همچنین ممکن است لکه‌های خونی زیر پوست به شکل لکه یا نقطه ظاهر شوند، یا قسمت‌های وسیع‌تری از پوست را درگیر کنند.
این عارضه که به طور میانگین ۸ روز طول می کشد، معمولا همزمان با سایر علائم کروناویروس و در موارد شدیدتر ابتلا به ویروس ظاهر شده و خارش در آن بسیار رایج بوده است.
محققان تاکید کرده‌اند که بثورات پوستی ماکولوپاپولار و کهیر، بیماری پوستی شایعی هستند که ممکن است بر اثر عوامل مختلفی ایجاد شوند؛ به همین دلیل نمی‌توانند در تشخیص کووید۱۹ کمک‌کننده باشند.
۵) آبی شدن پوست یا بافت مردگی (livedo or necrosis)
آبی شدن پوست (livedo) به صورت لکه هایی برجسته و گسترده با تغییر رنگ روی پوست و در اثر احتقان به وجود می آیند. به مرگ زودرس بافت‌های پوست، بافت‌مردگی یا نکروز گفته می‌شود.
این بیماری پوستی که فقط در ۶ درصد از بیماران مبتلا به ویروس کرونا تشخیص داده‌شده، به دلیل اختلال در گردش خون رگ‌های خونی پوست رخ داده و سبب بروز لکه‌هایی با رنگ های ناواضح آبی یا قرمز رنگ با الگویی شبیه به تور (شبکه) تشکیل شده است.
میزان این ضایعات پوستی در بیماران، درجات مختلفی دارد؛ در افراد مبتلا به بیماری گرفتگی رگ‌های قلب (تصلب شرایین)، که در آن شریان‌ها باریک یا مسدود شده و جریان خون در برخی نواحی بدن کم می‌شود، متفاوت است.
این عوارض در سالمندان مبتلا به موارد شدید کووید۱۹ مشاهده شده است؛ هرچند نحوه بروز و علامت بیماری در این گروه از بیماران متغیر است.ضایعات لویدوئید و نکروز (بافت‌مردگی) عارضه‌ای نسبتا نادر است، اما تشخیص اینکه به طور مستقیم به علت کروناویروس رخ داده یا بر اثر عوارض دیگری بروز کرده دشوار است.
اینکه علائم بثورات در چه مرحله‌ای از ظاهر شوند، بسیار متغیر است. در برخی موارد بثورات پیش از علائمی مانند تب ظاهر می‌شوند، در سایر موارد بثورات طی چند روز از بیماری پوستی بروز کرده و یا تا اواخر دوره عفونت ظاهر نمی‌شوند.
سوالات بدون پاسخ درباره کرونا ویروس
برای ارزیابی کامل این بثورات و آگاهی از زمان بروز آن ها به تحقیقات بیشتری نیاز است. برای تشخیص اینکه آیا می‌توان ویروسی که باعث کووید ۱۹ یا (SARS_COV_2) شده را به تنهایی در پوست یافت، (در بسیاری از بیماری‌هایی که باعث ایجاد بثورات پوستی می‌شود، صدق می‌کند) پزشکان باید نمونه‌های بافت پوست را آزمایش کنند.
علاوه بر اهمیت بیماری پوستی، چه آن هایی که با پیامدهای بهتری همراه بوده و چه آن هایی که سبب عوارض بدتری در بیماران شده نیز باید مطالعه شود. برای مثال برخی بیماران مبتلا به انگشت پای کوویدی گزارش کرده‌اند که به کووید۱۹ خفیف یا بدون علامت مبتلا هستند.
تجربه شما
نظر شما در این باره چیست؟ با ما و دیگران به اشتراک بگذارید…
منبع:
تیم نویسندگان
دکتر زهرا کلاهدوز
