ملانوما (تومور با منشا سلول‌های ملانین‌دار) خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست است که علاوه بر بزرگسالان، کودکان نیز ممکن است به آن دچار شوند. هر ساله فقط یک درصد از موارد جدید ملانوما در ایالات متحده مربوط به کودکان است. اگرچه این بیماری نادر است اما ملانومای بدخیم، شایع‌ترین نوع سرطان پوست در کودکان و نوجوانان به شمار می‌آید.
از سال 1970 تا 2009، آمار ابتلا به این بیماری سالانه 2 درصد افزایش داشته است. ملانوما همیشه به عنوان سرطان پوست شناخته می‌شود اما اشکال دیگر آن که دستگاه گوارش و غدد مخاطی را درگیر می‌کند، کمتر شایع هستند. در ادامه درباره علائم سرطان پوست و عوامل تشدید کننده ملانوما و همچنین راه‌های پیشگیری و درمان آن بیشتر آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید…
ملانوما از سلول‌های ملانوسیت آغاز می‌شود. ملانوسیت‌ها سلول‌های تولید کننده ملانین (رنگدانه اصلی پوست و مو) هستند. ملانوما در مراحل اولیه، اغلب به شکل یک خال روی پوست دیده می‌شود؛ اما مانند سایر سرطان‌ها می‌تواند به بخش‌های دیگر بدن از جمله اندامهای داخلی نیز گسترش یابد.
ملانومای کودکان ممکن است متفاوت به نظر برسد
ملانوما در مراحل اولیه قابل درمان است ولی در کودکان ممکن است تظاهرات بالینی متفاوتی نسبت به بزرگسالان داشته باشد. همچنین در تشخیص ملانومای کودکان نیز می‌توان از روش ABCDE استفاده کرد، ولی در صورت مشاهده علائم دیگری که در ادامه توضیح خواهیم داد، حتما به یک متخصص پوست مراجعه کنید. آگاهی از نشانه‌های هشدار دهنده ABCDE ملانوما، می‌تواند در تشخیص سریع آن کمک کند. این علائم عبارتند از:
- عدم قرینگی (Asymmetry): نصف خال یا لک، مشابه نیمه دیگر نیست.
- حاشیه (Border): لک یا خال که حاشیه نامنظم، کنگره‌ای و نامشخص دارد.
- رنگ (Color): لک، رنگ غیر یکنواختی دارد، مثلا قهوه‌ای، سیاه، برنز یا در برخی نواحی سفید، قرمز یا آبی است.
- قطر (Diameter): قطر ضایعه ملانوما معمولا بزرگتر از 6 میلی متر است.
- رشد (Evolving): ضایعه ملانوما در حال تغییر در سایز، شکل و رنگ است و با سایر خال‌های پوستی تفاوت دارد.
سایر نشانه‌های سرطان پوست در کودکان (از نوع ملانوما)
- لک یا برآمدگی قرمز، صورتی، بنفش و یا به رنگ پوست. همان‌طور که گفته شد، ملانوما در افراد بالغ اغلب چند رنگ است و معمولا یکی از این رنگ‌ها، سیاه یا قهوه‌ای است. در کودکان فقط یک رنگ می‌بینید که ممکن است قهوه‌ای یا سیاه نباشد.
- لک یا برآمدگی که خونریزی یا خارش دارد. مطالعات نشان می‌دهد که ملانوما در کودکان همراه با خونریزی یا خارش شدید است.
- برآمدگی پوست که شبیه یک زخم باز است. این زخم باز ممکن است التیام یافته و مجددا بازگردد.
- برآمدگی پوست که به سرعت رشد می‌کند. ملانوما در افراد بالغ، صاف و در کودکان اغلب برجسته دیده می‌شود.
اگر یک خال یا زائده گوشتی رشد سریعی داشت و از سایر خال‌های روی پوست کودک بزرگتر بود، به یک متخصص پوست یا متخصص پوست کودکان مراجعه کنید. - خط تیره زیر ناخن انگشت دست یا پا. این علامت می‌تواند نشانه ملانوما باشد، در نتیجه بهتر است به متخصص پوست مراجعه کنید.
چه عواملی احتمال ابتلای کودکان به ملانوما را بیشتر می‌کند؟
بچه‌هایی با پوست و موی روشن، بیشتر به ملانومای کودکان مبتلا می‌شوند. قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش خورشید یا داشتن سابقه آفتاب سوختگی، کودک را بیشتر مستعد ابتلا به ملانوما می‌کند.
سابقه خانوادگی ملانوما، احتمال ابتلای کودک به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. کودکانی که ملانومای آن‌ها درمان شده، نسبت به افرادی که هیچ‌گونه سابقه خانوادگی سرطان پوست ندارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پوست هستند.
همچنین سولاریوم و برنزه کردن، خطر ابتلا به ملانومای کودکان به خصوص نوجوانان را افزایش می‌دهد. به طور کلی عوامل خطرزا در کودکان بالای 10 سال شبیه به افراد بالغ است، اما در کودکان کوچکتر این عوامل کمتر تشخیص داده شده است.
چگونه سرطان پوست در کودکان درمان می‌شود؟
سرطان پوست در افراد بالغ و کودکان، از 0 تا 4 دسته‌بندی می‌شود. هر چه سرطان پیشرفته‌تر باشد این عدد بالاتر است. گزینه‌های درمانی به مرحله و ناحیه‌ای از پوست که درگیر سرطان شده بستگی دارد.
مرحله 0 تا 1 ملانوما
خال و پوست سالم اطراف آن با عمل جراحی برداشته می‌شود. این روش درمان موفقی است که با برش نامحدود یا گسترده انجام می‌شود. ملانوما مرحله 0 با “کرم ایمی‌کوئیمود ( Imiquimod )” یا “زی کلارا” (Zyclara) ممکن است قابل درمان باشد. این پماد با نسخه پزشک قابل تهیه است و می‌تواند زوائد گوشتی روی پوست را اعم از سرطانی و غیر سرطانی از بین ببرد.
مرحله 2 ملانوما
نیاز به برش گسترده و احتمالا بیوپسی غدد لنفاوی دارد. زیرا ممکن است غدد لنفاوی نیز درگیر شده باشند. با پزشک کودک خود درباره ضرورت بیوپسی در این مرحله مشورت کنید.
مرحله 3 ملانوما
جراحی برای برداشتن تومور و همچنین جراحی غدد لنفاوی، که سرطان در آن‌ها گسترش یافته است. در این مرحله ممکن است پرتو درمانی نیز ضروری باشد.
مرحله 4 ملانوما
به سختی درمان می‌شود. در این مرحله، سرطان به غدد لنفاوی در نقاط دورتر و احتمالا به سایر بخش‌های بدن سرایت کرده است. ممکن است برای درمان روش‌های جراحی، شیمی درمانی و ایمونو تراپی را با هم انجام دهند.
چشم اندازسرطان پوست در کودکان چیست؟
متاسفانه، سرطان پوست در سنین پایین (کودکان) در حال افزایش است. آگاهی درباره خطرات قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض اشعه ماورا بنفش و همچنین اهمیت غربالگری سرطان پوست، پیشرفت چشم‌گیری داشته است. در این راستا به کودکان خود آموزش دهید که در صورت مشاهده خال جدید یا متفاوت، زخم یا برآمدگی حتما به شما اطلاع دهند. همچنین برای ملاقات با پزشک متخصص کودکان برنامه سالیانه ترتیب دهید.
اگر احتمال ابتلا به ملانوما در کودک شما زیاد است و همچنین شما یا پزشک کودک‌تان ضایعه مشکوکی را مشاهده کردید، حتما به متخصص پوست مراجعه کنید. این کار کمک می‌کند که ملانوما یا هر نوع سرطان پوست را در کودک خود در قابل درمان‌ترین مرحله تشخیص دهید.
درمان ملانوما در مراحل اولیه معمولا موفقیت آمیز است. اگر ضایعه ملانوما زمانی که کوچک است تشخیص داده شود، هیچ اثر زخمی به جا نمی‌گذارد، یا فقط اسکار کوچکی روی پوست باقی خواهد ماند.
چگونه می‌توان از سرطان پوست کودکان جلوگیری کرد؟
مهم‌ترین عامل جلوگیری از سرطان پوست، کمتر قرار گرفتن کودک در معرض اشعه مستقیم ماورا بنفش است. طبق تحقیقات انجام شده، استفاده از ضد آفتاب با SPF 15، خطر ابتلا به ملانوما را تا 50 درصد کاهش می‌دهد.
بهتر است اجازه دهید کودکان اوایل صبح یا عصر که میزان تابش اشعه خورشید کمتر یا ضعیف‌تر است بیرون رفته و بازی کنند. همچنین استفاده از لباس‌هایی با پارچه رنگ تیره محافظ خوبی برای این کار است، در واقع هر گونه لباس، کلاه یا هر نوع پارچه‌ای از نبود آن بهتر است.
کودکان و نوجوانان نباید از روش‌های برنزه شدن استفاده کنند. مرتبا پوست فرزند خود را در ناحیه صورت، گردن و پاها مشاهده و چک کنید. در بچه‌هایی که وقت زیادی را بیرون از خانه و بدون بلوز یا تی‌شرت می‌گذرانند، احتمال ابتلا به سرطان پوست پیشرفته در ناحیه بالاتنه زیاد است. بهتر است یک متخصص پوست هر گونه ضایعه قابل ملاحظه‌ای را بررسی کند.
شما چه تجربه‌ای درباره سرطان پوست در کودکان دارید؟ برای پیشگیری یا درمان آن چه اقداماتی انجام داده‌اید؟ تجربیات خود را در این زمینه، با ما و دیگران به اشتراک بگذارید…
منبع:
cancer.org/cancer/melanoma-skin-cancer/treating/by-stage.html
melanoma.org/understand-melanoma/preventing-melanoma/detecting-melanoma-early
curesearch.org/Skin-Cancer-Lower-Your-Risk-Know-the-Signs
تیم نویسندگان
لافارر
