12 روش برای درمان پسوریازیس

به طور کلی، استفاده از روش‌های درمان خانگی در کنار درمان‌های پزشکی نتایج بهتری دارند؛ برخی درمان‌های خانگی تا حد زیادی به تسکین علائم این بیماری کمک می‌کنند. برای آشنایی با روش‌های موثر درمان پسوریازیس در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.

پسوریازیس که به آن بیماری صدف نیز گفته می‌شود، نوعی بیماری پوستی خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به اشتباه باعث تولید بیش از حد سلول‌های پوستی می‌شود. پسوریازیس باعث به وجود آمدن لک ‌های برآمدۀ قرمز رنگ و فلس‌مانندی به نام پلاک، روی پوست می‌شود. پلاک‌ها معمولاً روی آرنج، زانو، پوست سر (پسوریازیس سر) و حتی ناخن (پسوریازیس ناخن) ظاهر می‌شوند، اما می‌توانند در هر نقطه‌ای از بدن ایجاد شوند.

در برخی موارد، پسوریازیس پس از مدتی خود به خود برطرف می‌شود، اما در اکثر افراد نیازمند درمان و پیگیری جدی است، زیرا نوع خطرناک آن (پسوریازیس اریترودرمی) حتی می‌تواند کشنده باشد.

درمان خانگی پسوریازیس

استفاده از درمان‌های خانگی به تنهایی و یا در کنار درمان‌های پزشکی ممکن است علائم انواع پسوریازیس را بهبود ببخشد. با این وجود، برخی از این درمان‌ها ممکن است با درمان‌های پزشکی تداخل داشته باشد؛ بنابراین بهتر است قبل از به کار بردن آنها با پزشک مشورت کنید. به خصوص اگر مسئله، پسوریازیس در کودکان باشد، به دلیل ظرافت و آسیب‌پذیری بیشتر پوست کودکان، استفاده از روش‌های درمان خانگی بدون مشورت پزشک متخصص به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

همچنین در حین درمان، باید علائم پسوریازیس را به دقت زیر نظر داشته باشید تا مطمئن شوید که این روش درمانی شما باعث بدتر شدن این علائم نمی‌شود.

1) قرار گرفتن در معرض نور خورشید

گاهی اوقات قرار گرفتن در معرض نور خورشید، می‌تواند ظاهر پوست را در زمان ابتلا به پسوریازیس بهبود ببخشد. برای این کار بهتر است در دوره‌های کوتاه مدت و به صورت تدریجی در معرض آفتاب قرار بگیرید.

بنابر توصیۀ بنیاد ملی پسوریازیس امریکا بیماران بهتر است روزانه به مدت 5 تا 10 دقیقه، هنگام ظهر در معرض نور آفتاب قرار بگیرند. یادتان باشد که تنها قسمت‌های آسیب دیدۀ پوست باید در معرض نور خورشید قرار بگیرد و بخش‌های سالم پوست باید با کرم ضد آفتاب و لباس‌های مناسب پوشانده شوند.

در صورت تحمل پوست مبتلا به پسوریازیس، می‌توان زمان مواجهه با آفتاب را کم کم و به مدت 30 ثانیه در هر روز افزایش داد. در صورت بروز آفتاب سوختگی، از قرار گرفتن در مقابل نور خورشید خودداری کنید و موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید، زیرا آفتاب سوختگی می‌تواند عوارض ناشی از پسوریازیس را تشدید کند.

سولاریم علائم پسوریازیس را تشدید می‌کند

برای بهبود علائم پسوریازیس نه پرتوهای UVA، که پرتوهای UVB خورشید مفید است. لامپ‌های خورشیدی و تخت‌های برنزه (سولاریوم) اکثراً پرتوهای UVA ساطع می کنند؛ به همین دلیل افرادی که از تخت‌های برنزه استفاده می‌کنند، با احتمال بیشتری دچار آسیب دیدگی در پوست خود خواهند شد.

برنزه کردن با این روش می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوستی ملانوما را تا 59 درصد افزایش دهد. بسیاری از کارشناسان، از جمله بنیاد ملی پسوریازیس و آکادمی درماتولوژی آمریکا، استفاده از تخت‌های برنزه تجاری را توصیه نمی‌کنند.

همچنین مصرف برخی داروها می‌تواند پوست را نسبت به نور خورشید حساس‌تر کند. قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید (به عنوان یک درمان خانگی) باید با پزشک مشورت کنید. افرادی که دارای سابقه خانوادگی سرطان پوست هستند، ممکن است لازم باشد از آفتاب دور بمانند و به دنبال درمان‌های دیگری باشند.

2) روغن ماهی یا چربی‌های امگا 3

نتایج تحقیقات درباره خواص امگا 3 نشان می‌دهد که اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی‌ها و مکمل‌های روغن ماهی، باعث کاهش التهاب و بهبود بیماری‌های خود ایمنی می‌شوند.

یافته‌های یک مطالعه، نشان می‌دهد که روغن ماهی می‌تواند برای درمان پسوریازیس که نوعی بیماری خودایمنی و التهابی است، مفید باشد. با این حال، میزان سودمندی این روش درمانی ممکن است به نوع روغن ماهی، دوز مصرف و نوع پسوریازیس بستگی داشته باشد. اسیدهای چرب امگا 3 مؤثرترین مادۀ موجود در روغن ماهی هستند.

مصرف روغن ماهی ممکن است برای برخی افراد عوارض جانبی به همراه داشته باشد، عوارضی مانند:

• حالت تهوع
• سوء هاضمه
• اسهال
• احساس مزۀ ماهی در دهان

مصرف داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین به همراه مکمل‌های امگا 3، احتمال خونریزی را افزایش می‌دهد. برای جلوگیری از ناراحتی‌های احتمالی معده، میزان مصرف این مکمل‌ها را مطابق دستورالعمل رعایت کنید.

از آنجایی که مکمل‌های روغن ماهی می‌توانند با برخی داروها تداخل داشته باشند، قبل از مصرف آنها، با پزشک مشورت کنید. به طور کلی بهتر است خوردن ماهی‌های حاوی امگا 3 را جایگزین مصرف مکمل کنید.

3) کپسایسین

کپسایسین یکی از ترکیبات مهم در فلفل قرمز است و خاصیت ضد التهابی دارد. تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که کرم‌های حاوی کپسایسین می‌توانند علائم بیماری پوستی پسوریازیس را تا حد زیادی بهبود ببخشند. این کرم‌ها معمولاً در داروخانه‌ها قابل تهیه هستند.

4) پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها، باکتری‌های مفیدی هستند که در ماست و غذاهای تخمیر شده وجود دارند و همچنین می‌توانند به صورت مکمل نیز مصرف شوند. وجود تعادل در باکتری‌های موجود در بدن، به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.

پسوریازیس نوعی بیماری خود ایمنی است، بنابراین پروبیوتیک‌ها می‌توانند در کنترل علائم این بیماری مفید باشند. برخی از انواع پروبیوتیک‌ها‌ می‌توانند به تعدیل پاسخ‌های التهابی در بدن که منجر به بروز علائم پسوریازیس می‌شود، کمک کنند.

5) کورکومین

کورکومین ماده موثره ادویۀ زردچوبه است. این ادویه می‌تواند باعث کاهش التهاب شده و در درمان بیماری پسوریازیس نیز مفید باشد. کورکومین به شکل قرص و یا کپسول قابل تهیه است.

6) انگور اورگون (Oregon)

انگور اورگون با نام علمی ماهونیا آکویفولیوم (Mahonia aquifolium) نوعی گیاه دارویی است که به کاهش واکنش‌های ایمنی در بیماری پسوریازیس کمک می‌کند. نتایج تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که این گیاه، دارویی موثر و ایمن همراه با عوارض جانبی اندک، برای درمان پسوریازیس خفیف تا متوسط است.

7) آلوئه ورا

در طب سنتی از ژل موجود در داخل گیاه آلوئه ورا برای درمان زخم‌های پوستی استفاده می‌شود. همچنین استفاده از پمادهای حاوی آلوئه ورا می‌تواند به کاهش قرمزی، پوسته پوسته شدن و التهاب ناشی از پسوریازیس کمک کند. با این وجود، برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف آلوئه ورا هیچ تاثیری بر درمان بیماری پسوریازیس ندارد.

افراد باید آلوئه ورا را مستقیماً روی پوست خود مالیده و از مصرف خوراکی آن خودداری کنند. بنابر توصیۀ بنیاد ملی پسوریازیس آمریکا، کرم یا ژلی را انتخاب کنید که حداقل 0.5 درصد آلوئه ورا داشته باشد. کرم و ژل آلوئه ورا در اکثر فروشگاه‌ها و داروخانه‌ها موجود است.

8) مرطوب کننده‌ها

خارش و پوسته پوسته شدن پوست باعث ایجاد ظاهر ناخوشایند پسوریازیس و احساس بد در بیمار می‌شود. بنابراین مرطوب نگه داشتن پوست امری ضروری است. بر اساس نظر آکادمی درماتولوژی آمریکا، استفاده از کرم مرطوب کننده یا امولینت‌ها (نرم کننده‌های پوست) روشی استاندارد در کنار سایر روش‌های درمانی است.

استفاده از پمادهای قوی یا کرم‌های غلیظ، به صورت سه بار در روز، می‌تواند به کنترل علائم و تسکین پوست کمک کند. افراد مبتلا به پسوریازیس باید کرم‌های فاقد عطر و رنگ و دارای برچسب “مخصوص پوست‌های حساس” را انتخاب کنند. کرم‌های حاوی آلوئه ورا می‌تواند بسیار مفید باشد.

همچنین پزشک ممکن است داروهای موضعی و کرم‎‌های حاوی قطران زغال سنگ، اسید سالیسیلیک و سایر مواد موثره دارویی را توصیه کند.

9) سرکه سیب

شواهد روایی و غیرقابل استناد، حاکی از آن است که سرکۀ سیب ممکن است به تسکین خارش و سوزش ناشی از پسوریازیس پوست سر کمک کند، اگرچه استفاده از سرکۀ سیب برای بخش‌هایی از پوست که ترک خورده‌اند مناسب نیست.

سرکۀ سیب دارای خاصیت میکروب کشی بوده و می تواند به تسکین پوست سر کمک کند. برای ملایم‌تر شدن درمان می‌توانید سرکه را با مقدار مساوی آب رقیق کنید. اگر در حین استفاده یا بعد از آن، احساس سوزش داشتید، حتما استفاده از آن را قطع کنید. تاکنون هیچ دلیل علمی برای مصرف سرکۀ سیب به منظور درمان پسوریازیس یافت نشده است.

10) پانسمان مرطوب و حمام آب گرم با نمک اپسوم یا جو دوسر

اگرچه حمام کردن و دوش گرفتن بسیار آرامش بخش است، اما اگر برای طولانی مدت و با آب خیلی داغ صورت گیرد، باعث از بین رفتن چربی طبیعی پوست و بدتر شدن پسوریازیس می‌شود.

حمام آب گرم به همراه جو دو سر کلوئیدی و یا نمک اپسوم می‌تواند تسکین دهنده باشد و علائم بیماری پسوریازیس را تا حد زیادی کاهش دهد. طبق تحقیقات انجام شده، حمام جو دوسر یا پانسمان‌های مرطوب می‌تواند خارش پوست را تا حدودی کاهش دهد. همچنین حمام گرم با روغن حمام مناسب، می‌تواند به مرطوب شدن پوست کمک کند.

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که نمک دریای مرده ممکن است به بهبود خشکی پوست و کاهش التهاب کمک کند. این نمک از دریای مرده در اردن استخراج می‌شود. ساختار آن با نمک دیگر دریاها و اقیانوس‌ها بسیار متفاوت بوده و بخش عمده‌ آن املاح منیزیم است.

استفاده از مرطوب کننده مناسب بلافاصله بعد از استحمام و در حالی که هنوز پوست نمناک است می‌تواند مانع از دست رفتن رطوبت پوست شود.

11) ورزش و رژیم غذایی صحیح

برخی از مبتلایان به پسوریازیس با احتمال بیشتری دچار اضافه وزن می‌شوند و بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت نوع دو قرار دارند. ورزش کردن می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری‌ها را کاهش دهد. رژیم غذایی صحیح برای داشتن وزنی سالم و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و دیگر انواع بیماری‌ها اقدامی بسیار ضروری است.

نکاتی که ممکن است دراین مسیر به شما کمک کند عبارتند از:

• اجتناب از مصرف قند
• نوشیدن آب فراوان
• حذف چربی‌های ترانس که در غذاهای فرآوری‌شده و فست فودها وجود دارد
• خوردن غذاهایی که خواص ضد التهابی دارند؛ مانند بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات

12) سایر روش‌های درمانی جایگزین

سایر روش‌های درمان خانگی پسوریازیس عبارتند از:

• طب سوزنی
• طب فشاری
• ماساژ
• ریکی (نوعی انرژی درمانی)
• یوگا یا تای چی

البته هیچ دلیل علمی مشخصی برای سودمند بودن این روش‌ها جهت درمان پسوریازیس وجود ندارد. با این وجود طب سوزنی و ماساژ می‌تواند به تسکین درد کمک کرده و برای افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک (التهاب مفاصل به همراه پسوریازیس) مفید باشد.

قبل از انجام هرگونه روش درمانی مانند ماساژ (به کمک اسانس‌های روغنی) با پزشک مشورت کنید؛ زیرا برخی از این محصولات باعث بدتر شدن علائم پسوریازیس می‌شوند. پزشک می‌تواند محصولات مناسب را به شما پیشنهاد دهد.

دوری از محرک‌ها

بیماری پسوریازیس دارای دوره‌های عود و بهبود است. در زمان عود بیماری علائم رو به بدتر شدن می‌روند و در دوره بهبود ممکن است بیمار هیچ علامتی نداشته باشد. دوری از محرک‌ها تا حد امکان، می‌تواند به جلوگیری از عود و شعله ور شدن پسوریازیس کمک کند. محرک‌های رایج عبارتند از:

• استرس
• سیگار
• آسیب دیدگی‌های پوستی مانند بریدگی، خراش و آفتاب‌سوختگی
• داروهای خاص مانند برخی داروهای تجویزی برای فشار خون بالا، اختلالات روانی، التهاب مفاصل (آرتریت) و مالاریا
• عفونت‌ها و بیماری‌هایی مانند گلودرد استرپتوکوکی، سرماخوردگی و سایر بیماری‌های شایع

محرک‌ها برای افراد مختلف متفاوت است. هر فردی باید محرک‌های خود را تشخیص داده و از آنها دوری کند.

درمان‌های پزشکی

درمان‌های مختلفی برای پسوریازیس وجود دارد و با پیشرفت علم پزشکی روش‌های درمانی مؤثرتری نسبت به گذشته ایجاد شده است. اصلی‌ترین روش‌های درمانی موجود عبارتند از:

• داروهای بیولوژیک که برای بیماری با علائم متوسط تا شدید موثر است
• داروهای سیستمیک، که بر کل بدن تأثیر می‌گذارند
• نور درمانی، که در مطب پزشک صورت می‌گیرد
• درمان‌های جدید خوراکی که با مهار مولکول‌های خاصی در بدن از التهاب جلوگیری می‌کنند
• درمان‌های موضعی روی پوست

پزشک متخصص برای انتخاب هر کدام از این روش‌ها در کنار درمان‌های خانگی، شما را راهنمایی خواهد کرد.

نتیجه گیری

بعضی اوقات تنها با استفاده از درمان‌های خانگی می‌توانید پسوریازیس خفیف را کنترل کنید. در صورت بدتر شدن علائم بهتر است برای گزینه‎‌های درمانی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. جهت اطمینان از مناسب و ایمن بودن مکمل‌ها، گیاهان دارویی، ویتامین‌ها یا سایر درمان‌های خانگی با پزشک مشورت کنید.

بعضی اوقات، درمان های طبیعی با داروهای شیمیایی دچار تداخل شده و برای افرادی که بیماری‌های خاص دارند، مشکل آفرین می‌شود.

بسیاری از مبتلایان به پسوریازیس با کمک درمان‌های خانگی مختلف و درمان‌های پزشکی می‌توانند علائم آزاردهنده را تا حد زیادی کاهش داده و یا از بین ببرند. شما چه تجربه‌ای از این بیماری دارید؟ کدام روش‌‌های درمانی یا اقدامات مراقبتی، به شما در درمان پسوریازیس کمک کرده‌اند؟ با ما و دیگران به اشتراک بگذارید…

تیم نویسندگان

دکتر مهدیه بهشادفر

• کانسیلر چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟
• پرایمر: انواع، مزایا و نحوه استفاده از آن
• انواع ویتامین‌های گروه ب و نقش آن‌ها در سلامت بدن
• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید