قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار چیست و چگونه درمان می‌شود

قارچ پا ، بیماری پای ورزشکار و یا تینه آ پدیس (Tinea Pedis) نوعی عفونت قارچی است که معمولاً بین انگشتان پا به وجود می‌آید. این عارضه معمولاً در افرادی اتفاق می‌افتد، که پاهایشان، با پوشیدن کفش های تنگ، به شدت عرق می‌کند.

علائم و نشانه‌های بیماری پای ورزشکار بثورات فلس مانندی است که باعث خارش، گز گز کردن پوست و سوزش می شود. این بیماری مسری است و می تواند از طریق زمین، حوله یا لباس آلوده، به دیگران انتقال پیدا کند.

عفونت پای ورزشکاران رابطه نزدیکی با سایر عفونت‌های قارچی مانند خارش کشاله ران و کچلی (کرم حلقوی پوست) دارد. این بیماری با داروهای ضد‌قارچ بدون نسخه مانند پماد قارچ پا قابل درمان است، اما عفونت در اغلب موارد مجددا باز می گردد. داروهای تجویزی توسط پزشک نیز برای این بیماری وجود دارد. برای آشنایی بیشتر با این بیماری و روش‌های درمانی آن در ادامه با ما همراه باشید…

علائم قارچ پای ورزشکاران

علائم احتمالی زیادی برای بیماری پای ورزشکار وجود دارد که عبارتند از:

• خارش، گز گز کردن و سوزش بین انگشتان پا یا کف پا.
• تاول‌های روی پاها که معمولا با خارش همراه هستند.
• ترک خوردن و پوسته‌پوسته شدن پوست روی پاها، معمولاً بین انگشتان پا و کف پا.
• خشکی پوست کف یا کناره‌های پاها.
• آسیب دیدن و زخم پوست روی پاها.
• تغییر رنگ، ضخیم شدن و شکننده شدن ناخن‌های پا.
• ناخن‌های پا که از بستر ناخن خارج شده اند.

علت عفونت قارچی پا

قارچ عامل ایجاد بیماری پای ورزشکار، همان قارچ پوستی است که سبب بروز کچلی و خارش کشاله ران می‌شود. جوراب و کفش نمناک و گرم و محیط‌های مرطوب باعث رشد این ارگانیسم‌ها می‌شود.

همانطور که گفته شد این نوع عفونت مسری است و می‌تواند از طریق تماس با فرد آلوده یا از طریق تماس با سطوح آلوده مانند حوله، زمین و کفش پخش شود.

چه کسی در معرض خطر ابتلا به قارچ پا است؟

هرکسی می‌تواند دچار این نوع عفونت شود، اما برخی از رفتارها خطر ابتلا به آن را افزایش می‌دهد. عواملی که خطر ابتلا به عفونت پای ورزشکار را افزایش می‌دهد عبارتند از:

• پابرهنه راه رفتن در مکان‌های عمومی، به خصوص اتاق‌های رختکن، دوش‌ها و استخرها.
• استفاده مشترک از جوراب، کفش یا حوله با فرد آلوده به قارچ.
• پوشیدن کفش های تنگ و بسته.
• مرطوب بودن پاها برای مدت طولانی.
• داشتن پاهایی که زیاد عرق می‌کنند.
• آسیب جزئی پوست یا ناخن روی پا.

عوارض بیماری پا ورزشکار

عفونت پای ورزشکار می تواند از پاها به سایر قسمت های بدن نیز گسترش یابد، از جمله:

• دست‌ها؛ اگر قسمت‌های آلوده به قارچ (پاهای) خود را بخراشید یا بکنید، ممکن است در یکی از دستان خود دچار عفونت مشابه شوید.
• ناخن‌ها؛ قارچ‌های مرتبط با عفونت پای ورزشکار می تواند ناخن‌های پا را آلوده کند و موجب ایجاد قارچ ناخن شود. ناخن‌های شما مکانی است که مقاومت بیشتری در برابر درمان دارد.
• کشاله ران؛ خارش کشاله ران اغلب توسط همان قارچ‌هایی ایجاد می‌شود که عامل بروز عفونت پای ورزشکار است. گسترش عفونت از پاها به کشاله‌های ران امری معمول و رایج است؛ زیرا قارچ می‌تواند از طریق دست‌ها یا روی حوله نیز منتقل شود.

قارچ پا چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک ممکن است این عفونت را از روی علائم تشخیص دهد، یا اگر از بروز عفونت قارچی اطمینان نداشته باشد، ممکن است برای تشخیص علت بروز علائم، آزمایش پوستی تجویز کند.
تست ضایعات پوستی پتاسیم هیدروکسید، رایج‌ترین تست برای تشخیص عفونت پای ورزشکار است.

پزشک قسمت کوچکی از پوست آلوده را می‌خراشد و آن را در محلول پتاسیم هیدروکسید قرار می‌دهد. پتاسیم هیدروکسید (KOH) سلول‌های طبیعی را از بین برده و سلول‌های قارچی را دست نخورده باقی می‌گذارد، بنابراین این سلول‌ها به راحتی در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده می‌شوند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علائم زیر را مشاهده کردید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

• درمان‌های داروخانه‌ای مؤثر واقع نشود.
• پای شما گرم، دردناک و قرمز شود؛ این می‌تواند علامت عفونت جدی‌تری باشد.
• عفونت به محل‌های دیگری مانند دستان گسترش پیدا کند.
• مبتلا به دیابت باشید.
• سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشید. برای مثال، شیمی‌درمانی یا پیوند عضو انجام داده باشید.

عفونت پای ورزشکارا چگونه درمان می شود؟

این عفونت اغلب با داروهای ضد‌قارچ موضعی بدون نسخه (OTC) قابل درمان است. اگر داروهای بدون نسخه عفونت شما را درمان نکنند، پزشک می‌تواند پماد ضد‌قارچ پوستی یا داروهای ضد‌قارچ خوراکی قوی‌تر برایتان تجویز کند. پزشک همچنین ممکن است به شما روش‌های درمانی خانگی را برای کمک به پاکسازی عفونت را توصیه کند.

داروهای بدون نسخه

داروهای موضعی زیادی برای درمان قارچ پوستی وجود دارد که نیاز به تجویز پزشک ندارند و قابل دسترس هستند، از جمله:

• میکونازول
• تربینافین
• کلوتریمازول
• بوتنافین
• تولنفتات

داروهای تجویزی توسط پزشک

برخی از داروهای تجویزی برای عفونت پای ورزشکار می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کلوتریمازول یا میکونازول موضعی با میزان دوزی که نیازمند تجویز پزشک است.
• داروهای ضد‌قارچ خوراکی مانند ایتراکونازول، فلوکونازول یا تربینافین با میزان دوزی که نیازمند تجویز پزشک است.
• داروهای موضعی استروئیدی برای کاهش التهاب‌های دردناک
• تجویز آنتی‌بیوتیک های خوراکی در صورت بروز عفونت‌های باکتریایی به دلیل زخم شدن پوست و ایجاد تاول.

درمان خانگی قارچ پوستی پا

برای درمان خانگی قارچ پا می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• پاهایتان را مرتبا با آب و صابون بشویید.
• پاهایتان را در آب نمک یا سرکه رقیق قرار دهید تا تاول ها برطرف شوند.
• مطمئن باشید که پاهایتان پس از شستن کاملا خشک شوند، به ویژه بین انگشتان پاها.
• جوراب‌های نخی تمیز بپوشید.
• برای خشک نگه داشتن پاها، کفش‌ها و جوراب‌هایتان را مرتبا عوض کنید.
• حوله‌هایتان را مرتب بشویید و آن‌ها را با فرد دیگری به اشتراک نگذارید.

روغن درخت چای برای درمان عفونت

روغن درخت چای به عنوان یک درمان گیاهی عفونت انگشت پا با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته است. در یک مطالعه، محلول روغن چای، عفونت را در 50 درصد از 64٪ افرادی که از این محلول استفاده کرده بودند به طور کامل درمان کرد.

قبل از استفاده از روغن درخت چای از پزشک خود مشورت بگیرید؛ چرا که روغن درخت چای در برخی افراد می تواند باعث ایجاد درماتیت تماسی شود.

راه های جلوگیری از بیماری پای ورزشکار

راز این که خطر ابتلا به عفونت پای ورزشکار را به حداقل برسانید این است که همیشه پاهایتان، کفش‌ها و جوراب‌هایتان را تمیز و خشک نگه دارید. علاوه بر این، کارشناسان موارد زیر را توصیه می‌کنند:

• روزانه دو بار پاهایتان را با آب و صابون بشویید. همیشه بین انگشتان پاها را تمیز کنید.
• پاهای خود را خشک نگه دارید. استفاده از پودر تالک ضد‌قارچ می تواند به شما کمک کند. طیف وسیعی از محصولات پودر تالک ضدقارچ برای خرید در دسترس است. تا حد امکان در خانه پابرهنه راه بروید.
• به محض اتمام ورزش یا تمرین کفش‌های خود را درآورید.
• کفش‌های آزاد و کفش‌هایی که هوا درون آن ها در گردش است را بپوشید؛ مخصوصا در ماه‌های گرم سال. بهترین جنس کفش چرم یا کرباس است.
• قبل از پوشیدن جوراب، جوراب ساق بلند یا جوراب شلواری، مطمئن شوید که پاهایتان خشک است. جوراب‌هایی بپوشید که از موادی مانند نخ، ابریشم یا پشم ساخته شده‌اند و رطوبت را می‌گیرند.
• هنگام راه رفتن در استخرهای عمومی و اتاق‌های رختکن عمومی یا دوش‌ها، دمپایی بپوشید.
• به صورت منظم کفش‌هایتان را عوض کنید تا نسبتا خشک شوند. کفش‌ها برای خشک شدن به زمان نیاز دارند.
• کفش‌های خود را اشتراکی استفاده نکنید.
• حوله‌ها و ملافه‌های خود را مرتب بشویید.
• اگر حیوان خانگی شما ریزش مو دارد، این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از قارچ عامل عفونت پای ورزشکار باشد و بهتر است حیوان خانگی خود را نزد دامپزشک ببرید. قارچ عفونت پای ورزشکار می‌تواند از طریق حیوانات خانگی به انسان منتقل شود.

سخن پایانی

بیماری پای ورزشکار یک نوع عفونت پوستی قارچی است. این بیماری مختص به ورزشکاران نیست و می‌تواند در افراد مختلف ایجاد شود. اما به دلیل اینکه بیشتر در افرادی که پاهای گرم و مرطوب دارند خود را نشان می‌دهد، به این نام شناخته می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث خارش، سوزش، پوسته‌پوسته شدن و احساس ناراحتی در پا شود. ولی خوشبختانه این بیماری با استفاده از دارو قابل درمان است. همچنین، با رعایت نکات ساده بهداشتی می‌توان از ابتلا به این بیماری خودداری کرد.

نوبت شما

شما چه تجربه‌ای از قارچ پا دارید؟ کدام روش‌های درمانی یا اقدامات پیشگیرانه به شما در رفع این مشکل کمک کرده‌اند؟ تجربیاتتان را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید…

تیم نویسندگان

دکتر مهدیه بهشادفر

• کانسیلر چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟
• پرایمر: انواع، مزایا و نحوه استفاده از آن
• انواع ویتامین‌های گروه ب و نقش آن‌ها در سلامت بدن
• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید