سیامک انصاری بازیگر سینما و تلویزیون که او را اغلب در نقش های کمدی میبینیم و این روزها هم با ایفای نقش حمید در فیلم خانوم روی پرده سینماها دیده می شود. در ادامه گفت وگوی این بازیگر را میخوانید.
یادتان هست اولین بار مهران مدیری را کی و کجا دیدید؟
بله، ما برنامه «گل های 77» را ضبط می کردیم، مهران اینها (مهران مدیری و گروهش) هم داشتند برنامه «جنگ 77» را می ساختند. درواقع لوکیشن هر دو کار در خیابان یاسر بود. «گل های 77» اولین کاری بود که مهران غفوریان کارگردانی می کرد. ما شب ها آنجا آیتم هایی ضبط می کردیم و صبح کارگردان تلویزیونی ما مهدی مظلومی آنها را نشان مهران مدیری می داد تا نظر او را هم درباره کار بداند. در یکی از این دفعات مهران من را دید و به من گفت:چقدر ترکیب تو و جواد رضویان خوب است و امیدوارم بتوانیم روزی سه تایی کار کنیم. بعد از آن مدتی همدیگر را ندیدیم، چون من درگیر چند کار سینمایی و سریال تلویزیونی شدم. تا این که مهران «طنز80» را برای عید نوروز کار کرد که هر شب کمدین هایی را به برنامه دعوت و فضای کمدی کشور را به اتفاق آنها نقد و بررسی می کرد. یک شب هم من و جواد رضویان را دعوت کرد و ما هم گفتیم که مجموعه های کمدی متن و دکور مناسبی ندارد و امیدواریم روزی این آثار چفت و بست درستی داشته باشد. درست سال بعدش بود که من سریال «پاورچین» را با مهران کار کردم.
رازی در این دوستی و همکاری مداوم نهفته است یا همه چیز خیلی ساده پیش رفت؟
همه چیز خیلی ساده است.
این سوال را به این خاطر می پرسم که بسیاری از زوج ها یا گروه های هنری به مرور زمان از هم جدا یا منحل می شوند و هر کدام به راه خود می روند.
خب، چنین چیزی فقط در اینجا باب است.
البته در دنیا هم چنین جدایی هایی اتفاق افتاده است؛ مثل جدا شدن جری لوییس و دین مارتین که زمانی زوج کمدی درخشانی بودند.
بله، می دانم، ولی فراگیر نیست. ببینید، این کاری که ما می کنیم، ماحصل یک تلاش گروهی است. اگر گروهی نباشد، من تنهایی بروم چه کار کنم؟ مهران مدیری، جواد رضویان، مهران غفوریان، محمدرضا هدایتی یا هادی کاظمی تنهایی بروند چه کار کنند؟ شما بگویید.
شما به هر حال باتوجه به تحصیلات، تجربه و پیشینه کاری تان باز در همین رشته فعالیت خواهید کرد. حالا با مهران مدیری نشد، با کارگردان دیگری کار می کنید.
الم همین است، چرا باید با افراد دیگری کار کنم؟ اصلا چرا باید کاری را که جواب داده عوض کنیم؟ این چه سوالی است که همیشه از ما می پرسند که تا کی می خواهید با هم کار کنید؟
من که از طرفداران زوج شما و مهران مدیری هستم، می خواهم به دلایل موفقیت و تداوم این همکاری اشاره کنید.
به هر حال بعد از این همه سال صد درصد، هم بازیگر و هم کارگردان راحت ترند با کسی کار بکنند که همدیگر را درک کنند و بفهمند. دوست دارند با کسی کار کنند که شناخت کاملی از او دارند و زیروبم یکدیگر را بهتر می شناسند. این مساله را هم نباید فراموش کنیم که ما یک فیلم سینمایی کار نمی کنیم، ما معمولا 90 برنامه 40 دقیقه ای می سازیم. این فرق می کند با فیلمی سینمایی که شما با کارگردانی کار کنید و بعد به او بگویید خداحافظ. ما 12 سال این طوری با هم کار می کنیم که لازمه این وضع شناخت خیلی کامل است. اصلا باید روحیه و اخلاقمان یکی باشد که در مسیر ساخت پروژه روی مخ همدیگر راه نرویم! در 12 سال گذشته این گروه از خانواده هایشان بیشتر همدیگر را دیده اند. این مساله برای آدم ها تا نیایند این طور با هم کار کنند قابل درک نیست.
در این مثال هایی که من زدم سخت است بتوان گفت کدام یک تحت تاثیر دیگری هستند. درباره شما و مهران مدیری ما با تاثیری متقابل طرفیم یا یکی زیرسایه دیگری بوده است؟
قرار نیست کسی تحت تاثیر کسی باشد. ولی فکر می کنم تاثیر ما بر یکدیگر مساوی بوده و اگر آن را در دو کفه ترازو بگذاریم هیچ طرف سنگین تر نخواهد بود.
شما قهرمان اصلی کارهای مهران مدیری هستید یا دست کم شخصی هستید که بار قصه روی دوش اوست، اما انگار در نهایت همه چیز به کام و به نام نقشی که مدیری بازی می کند، تمام می شود. هرچند ایشان همیشه در تیتراژ و شناسنامه کارها اسم شما را اول می نویسد یا اگر اسم ها را به ترتیب الفبا هم می نویسد باز نام شما جلوتر از دیگران به چشم می خورد که نشانه اهمیت حضور شماست. با این حال فکر می کنید بعدها مردم آن مجموعه را با شما به یاد می آورند یا مهران مدیری یا افراد دیگری که نقش های کوتاه تری دارند؟
نه برای من، نه برای آقای مدیری و نه دیگر بازیگران مهم نیست که کار با آنها به یاد آورده شود، بلکه مهم این است که آن مجموعه ماندگار شود. وقتی «شب های برره» به یادماندنی شد، یعنی همه ما در اذهان هستیم و این یعنی به بارنشستن زحمت یک کار گروهی. در واقع همه افراد یک گروه در موفقیت یک مجموعه سهیم هستند و اصلا به نظرم بچه بازی است که هر کسی دنبال سهم خودش باشد.
با این که نقش های مختلفی در کارهای مدیری بازی می کنید، اما قالب کلی نقش ها یکی است و ما با آدمی طرفیم که با بدبیاری ها و شکست های زیادی مواجه می شود. البته این نقش ها با توانایی و شیرینی ذاتی شما به شکلی دوست داشتنی و عالی ارائه می شود، اما چرا کارگردان همیشه شما را در همین قالب می خواهد؟
چون جواب داده است، به نظر شما چه کار کنیم؟ در کارهای بعدی من سر مدیری بلا بیاورم خوب است؟! (می خندد)
خودتان کدام یک از کاراکترهایی را که بازی کردید، دوست دارید؟
کیانوش استقرارزاده در «شب های برره».
یکی از کارهای خوبی که مدیری در آثارش باب کرد، نمایش لحظات بامزه ای از پشت صحنه کار و آن خندیدن های ناگزیر حین ضبط است. در کارهای مدیری بیشتر از همه مقابل کدام بازیگر خنده تان می گیرد؟
در سریال های مختلف فرق می کند.
عموما جزو کسانی هستید که خیلی می خندید؟
خیلی نه، به هر حال بعد از پنج ماه کار روی یک مجموعه می توانیم فضا را مدیریت و کنترل کنیم، اما گاهی موقعیت هایی پیش می آید که شما بر اثر حساسیت به یک صحنه یا بیشتر خستگی ناشی از کار زیاد نمی توانید جلوی خنده تان را بگیرید.
کمدی آیتمی مثل «ساعت خوش» و «شوخی کردم» هنوز هم طرفدار دارد؟
اگر درست انجام شود بله.
از بازخوردهای شوخی کردم خبر دارید؟ خوب بود؟
بله خوب بود، چون خیلی دنبال این نبودیم که کاری مثل قهوه تلخ، ساعت خوش یا آثار دیگر ارائه دهیم. هدف مهران هم این نبود، بلکه می خواست یک کار انتقادی ـ اجتماعی بسازد، منتهی به شکل آیتمی.
مدتها به دلیل کار با مدیری از تلویزیون دور بودید و مردم شما را فقط در کارهای شبکه نمایش خانگی می دیدند. کدام یک از این دو رسانه گستردگی و تاثیرگذاری بیشتری دارد؟
صددرصد تلویزیون، به هر حال تلویزیون جایی است که کارها در آن بیشتر دیده می شود. همه ما از تلویزیون شروع کردیم و اصلا خودمان همیشه و از بچگی بیننده این رسانه بوده ایم.
به نظر می آید یکی از دلایل موفقیت کمتر مجموعه های شبکه نمایش خانگی پخش نامنظم باشد، چون آن ترتیب و نظم پخش تلویزیونی را به طور طبیعی ندارد. این طور نیست؟
چرا، در آنجا هم کار به صورت هفتگی توزیع می شود و کسانی که دنبال اثری هستند به محض ارائه آن را می خرند و می بینند. منتهی آن کار سیستم توزیع و پخش منظمی می خواهد که ما واقعا آن را در ایران نداریم. کسانی که در بدو تولید چنین آثاری در شبکه نمایش خانگی مقوله توزیع آن را در دست گرفتند، کار اصلی شان توزیع مواد غذایی و شوینده و اینها بوده، نه محصولات فرهنگی. باید این مساله را در نظر بگیریم. البته آنها هم گناهی ندارند، چون با این فضا آشنایی نداشتند.
چرا کمدین ها در ایران دوست دارند بازی در نقش های جدی را هم تجربه کنند؛ مثلا رامبد جوان، رضا عطاران و خود مهران مدیری این کار را کرده اند. تصور نمی کنید این اتفاق به خاطر این می افتد که کمدین ها با این که کارشان را خوب انجام می دهند بخصوص در داوری جشنواره ها جدی گرفته نمی شوند؟
چرا از خودشان نمی پرسید؟!
از شما می پرسم که یکی از کمدین ها هستید.
من که نقش های جدی هم بازی می کنم.
بله. می دانم که اصلا بازیگری را با نقش های جدی شروع کردید، ولی بیشتر به عنوان یک کمدین شناخته می شوید.
من از جانب این بازیگرانی که نام بردید چیزی نمی گویم، اما از طرف خودم در پاسخ شما می گویم کمدی انتخاب خودم بوده است، چون به آن علاقه دارم. اصلا هم دنبال بازی کردن در فیلم ها و نقش های جدی هم نبوده و نیستم، اما گاهی که به من پیشنهاد می شود بازی در آنها را قبول می کنم.
«دعوت» و «جرم» دو تا از بازی های خوب، جدی و متفاوت شما در سینماست. فکر نمی کنید انتخاب کمدینی چون شما برای کارگردانانی چون حاتمی کیا و کیمیایی نوعی ریسک بوده باشد؟
چه ریسکی؟
که نقش را به یک کمدین می دهند و این خطر وجود دارد که به دلیل حضور شما تماشاگر به جای مواجهه جدی با آن لحظه جدی بخندد و کار خراب شود.
شما فکر می کنید انتخاب من برای آقای کیمیایی خطر بوده؟
نه، شما که خوب بازی کردید. منظورم امکان برداشت تماشاگر است که با توجه به ذهنیت کمدی که از شما دارد، آن حضور را جدی نگیرد.
(کمی مکث می کند و با چشمانی درشت به من خیره می شود).
خیالتان راحت باشد، «من باهاتم».
(اشاره به تکیه کلام «منم باهاتم» او در فیلم «جرم»).
(می خندد) حرفتان را تا حدودی قبول دارم. ممکن است تماشاگر بخندد، اما مگر در سینما به من خندیدند؟ چون من نرفتم فیلم را ببینم.
واقعا؟! چرا؟
چون بازی هایم را نمی بینم!
وقت نمی کنید یا می ترسید؟
اصولا چند سال بعد آنها را می بینم. مثلا تازه الان بعضی وقت ها شب های برره و قهوه تلخ را می بینم.
برای این نمی بینید چون ممکن است حسرت و حرص بخورید و فکر کنید که می توانستید جایی از نقش را بهتر بازی کنید؟
بله، اصلا در مخیله ام نمی گنجد که بتوانم همزمان با فیلمبرداری و موقع پخش آن را ببینم.
کدام یک از نقش های سینمایی تان را دوست دارید؟
«بی پولی» (حمید نعمت الله) را از همه بیشتر دوست دارم. همه چیز آن شرکت و آن گروه بازیگری خوب بود.
یادی هم از زنده یاد رسول ملاقلی پور کنیم که شما را وارد سینما کرد و چهار فیلم اولتان با او بود. در «سفر به چزابه»، «کمکم کن» و «نسل سوخته» بازی کردید و در «هیوا» و نسل سوخته دستیار او بودید.
خدا رحمتشان کند. من در دانشگاه آزاد هنر و معماری تئاتر می خواندم و ایشان طی تستی من و چند نفر دیگر از دوستانم را برای سریال سفر به چزابه انتخاب کرد که این شروع کار با خدابیامرز رسول ملاقلی پور بود.
با شما که تازه وارد و جوان بودید، مهربان بود؟
خیلی. او بدون هیچ خساستی هر آنچه را خودش به طور تجربی می دانست در اختیار دستیاران و اطرافیانش می گذاشت. او هرچه را بصورت غریزی در درونش بود به بهترین شکل به تصویر می کشید.
به امید این که روزی کارگردانی کنید، دستیار کارگردان شدید؟
نه واقعا، نمی دانم. قصدم فعالیت در سینما و تلویزیون بود. لزوما خیلی به دنبال کارگردانی نبودم.
تنها تجربه کارگردانی تصویری تان یعنی «فضانوردان» چندان موفق نبود. چرا؟
فضانوردان که آن را با پیمان قاسم خانی ساختم، اولین محصول شبکه نمایش خانگی در ایران بود. یکی از مشکلات آن کار این بود که توزیع درستی نداشت و کسانی که تهیه و پخش آن را به عهده داشتند، می خواستند مجموعه را با یکسری اسپانسر و تبلیغ شامپو، سرشور و روشور و اینها توزیع کنند! برای همین آن 600 دقیقه آیتم نابود شد و رفت. ولی همین که بعضی از آنها هنوز دیده می شود، خوب است دیگر.
شما هم اعتقاد به بی رحمی سینما دارید؟
بی رحم است؟! چطور؟
که در 20 سال فقط 10 فیلم بازی کرده اید. مجال و پیشنهاد بازی به شما داده نمی شود یا خودخواسته جایی برای خود در سینما دست و پا نکرده اید؟
آخر شغل من اصلا سینما نیست.
به هر حال شما کارنامه ای هم در سینما دارید. ضمن این که بازیگری که تفکیک پذیر نیست که بگوییم شما فقط متعلق به تلویزیون هستید و به سینما نه، شما بازیگرید.
من بازیگر تلویزیونی ام.
شما اینجوری نگاه می کنید؟
بله. بعضی اوقات که پیشنهاد بازی در سینما می شود، می روم بازی می کنم، اما سینمایی نیستم. اصلا چرا وقتی آدم در کاری نسبتا موفق است، کارش را عوض کند؟
