علیرضا خمسه|علیرضا خمسه از آقا خان تا پنجعلی

او بعد از اینکه چند سال قبل به خاطر بازی جدی اش در فیلم «بیست» عبدالرضا کاهانی برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد تا همین حالا در نقش جدی دیگری بازی نکرده بود. با اینکه انتظار می رفت موفقیتش در آن نقش جدی، او را بیشتر برای رفتن سراغ این نقش ها ترغیب کند اما چنین کاری نکرد و در تمام این سال ها تمام تمرکزش را روی فعالیت های کمدی گذاشت. حالا بعد از چند سال با نقش «آقاخان» در سریال «میکائیل» یک جورهایی بازی در سریالی پلیسی را تجربه کرده. گفتگوی خمسه را درخصوص تمام فعالیت های اخیرش بخوانید.

 

تجربه ای متفاوت با مقدم

 

– سعید نعمت الله، نویسنده سریال «میکائیل» گفته بود که از ابتدا ضد قهرمان را برای من نوشته و موقع نگارش متن، مدام به بازی من فکر می کرده. بعد با آقای مقدم صحبت می کند و او هم موافقت می کند. موقعی که آماده شد من سر کار دیگری بودم و گفتم شاید نرسم بیایم. وقتی قصه را خواندم آنقدر کشش داشت که نتوانستم قبول نکنم.

 

الان هم که می بینم می فهمم واقعا کشش دارد. بارزترین ویژگی سیروس مقدم این است که اصولا انتخاب های درستی انجام می دهد. وقتی انتخاب اول درست باشد دیگر دست او که انتخاب کرده باز است تا مانورهای شخصی هم بدهد. یکی از اتفاق های مهم این است که نعمت الله معمولا مثل بقیه نویسنده ها نیست که متن را تحویل دهد و برود؛ تا پایان کار همیشه حضور دارد و لحظه به لحظه کنار بازیگران بود. حتی یک بار نزدیک بود در دریا غرق شود.

 

– آقاخان با پدرخوانده ای که در «مرد هزار چهره» کار کردم خیلی متفاوت بود. اینجا نه شخصیت کمیک است و نه بازی ها شبیه هم. به لحاظ حسی من اصلا احساس نمی کردم دارم شبیه آن بازی می کنم. آنجا بیشترین تلاشمان را می کردیم که ماحصل کار مردم را بخنداند و اینجا بیشترین تلاش را می کنیم برای ایجاد رعب.

 

– در میان شخصیت های واقعی، شما کمتر کسی را پیدا می کنید که به این میزان خباثت و تنفر درونش وجود داشته باشد. به همین دلیل هم هست که شاید به نظر برسد شخصیت، نمایشی یا غلوآمیز است. غلوآمیز بودن شخصیت آقاخان، مربوط به خودش نیست. مربوط به رفتارهای پنهان اوست.

 

خود آقاخان، پیرمردی است که حتی یک بار هم سکته کرده و شل می زند. بخشی از بدنش اکتیو و پویا نیست. یک شخصیت کاملا معمولی است. منتها رفتارهایش که باعث می شود مردم و پلیس از او بترسند یک مقدار اگزجره و غلوآمیز است. ولی خود شخصیت را اگر بین جمعیتی که در جنوب کشور رفت و آمد می کنند ول کنید، اصلا ترسناک به نظر نمی رسد.

– به نظرم بهترین مرجع پاسخگویی به این سوال خود سعید نعمت الله است چون ما یعنی مجموعه بازیگران و حتی آقای مقدم به نوعی گوش می کردیم به اینکه آقای نعمت الله چه چیزی در ذهن دارد. مثلا درباره روایت، همه چیز طبق فیلمنامه جلو رفته. الان من اگر بخواهم پاسخی بدهم می شود پاسخ خمسه به عنوان مخاطب. ترجیح می دهم که این سوال را به همین شکل خود نویسنده جواب بدهد. این کار دقیقا سلیقه آقای نعمت الله است. هم نگارش، هم شیوه بازی ها و هم انتخاب بازیگران و …

 

– بستگی به کارهای مختلف دارد. مثلا در پایتخت به معنای واقعی، یک تیم ورک بودیم. از تنابنده و مهرانفر و رامین فر گرفته تا مهران احمدی و … همگی در تحریر موقعیت های سریال شرکت می کردیم و نهایتا گروه بهترین نیتجه را می گرفت. کمتر اتفاق می افتاد که مثلا تنابنده بگوید نه، شماها همگی اشتباه می کنید و آنچه من می گویم درست است. در نهایت اگر کل کل هم می کردیم متقاعد می شدیم. در «میکائیل» هم وضعیت تا حدی همینطوری بود. پیشنهادهای مان را به نعمت الله می دادیم و او هم با مقدم در میان می گذاشت و در نهایت چیزی که به نظر درست تر می آمد اجرا می شد.

 

– بله، مثلا در موقعیتی که کله پاچه می آورند امیر برمی گردد می گوید سرد است. آقاخان می گوید:«سرده داغش می کنم، قهره نازش می کنم و …» این پیشنهاد من بود که آقای نعمت الله هم خوشش آمد. گاهی این اتفاق ها می افتاد اما اکثرا طراحی ها و اجرای شخصیت ها همان چیزی بود که نویسنده می خواست.

 

– زمانی که برای اولین بار به دفتر سیروس مقدم رفتم تا برای نقش باباپنجعلی با آنها صحبت کنم اولین چیزی که به ذهنم رسید این بود که این نقش چرا اینقدر کمرنگ است. نقش پدر خانواده که ساکت و فراموشکار است و هر از چندگاهی یک تک مضرابی می زند. یکی از تخصص هایم بازی در سکوت است. قبلا در تئاتر این تجربه را داشتم. آخرین تجربه من در تئاتر کاری بود به کارگردانی آتیلا پسیانی که رضا کیانیان هم در آن بازی داشت. تئاتر درباره مبارزه مردم آمریکای جنوبی با استعمار پرتغالی ها بود و من نقش یک رهبر شورشی آمریکای لاتین را بازی می کردم.

این رهبر سیاسی، به جای مبارزه های دیگر، مبارزه اش را با سکوت پی می گرفت. علت اینکه آقای پسیانی من را انتخاب کرده بود همین بود که می گفت تو بازی با سکوت را بلدی. وقتی نقش پنجعلی پیشنهاد شد دیدم برای پدر خانواده ای که نقشی ندارد، اکتی ندارد و دیالوگی نمی گوید فقط یک راه نجات وجود دارد و آن هم استفاده از شگرد بازی در سکوت است. جالب این است که هیچ کدام از بچه هایی که با هم همبازی بودند و خود آقای مقدم فکرش را هم نمی کردند که این شخصیت حاشیه ای ممکن است در آینده تا این حد محبوب شود.

طوری شده بود که وقتی «پایتخت 1» پخش می شد همه راجع به پیرمردی حرف می زدند که با کمترین اکت و کمترین دیالوگ، بیشترین تاثیر را داشت. این شد که در قسمت دو هم تصمیم گرفتند باشد و تا همین الان ادامه پیدا کرد.

 

– اگر موقعیت تازه ای نداشته باشد شاید به این سمت و سو برود اما تا الان که چنین اتفاقی نیفتاده. فکر نمی کنم پایتخت 4 هم کار غیرجذابی از آب دربیاید.

 

– من بازیگری هستم که عاشق کارهای نوروزی ام. یعنی اگر یازده ماه بیکار باشم اشکالی ندارد اما باید در نوروز حتما یک کار روی آنتن داشته باشم. امسال هم ابتدا قرار بود با آقای مقدم یک کار نوروزی داشته باشیم اما متاسفانه میکائیل تا آخر بهمن طول کشید و رسما من بدون برنامه نوروزی ماندم و خیلی ناراحت بودم از اینکه در تلویزیون نیستم. شانس آوردم از شبکه دو تماس گرفتند و گفتند یک مسابقه نوروزی داریم که ضبط آن هم از اول فروردین شروع می شود.

 

به من گفته بودند این مسابقه برگرفته از مسابقه ای است که زنده یاد نوذری آن را اجرا کرده. من کلا آدم تلویزیونی نیستم. بیشتر اخبار نگاه می کنم. نه مسابقه می بینم نه سریال. باورم این است که یا باید تولید کنی یا مصرف. برای همین هم «مسابقه هفته» را ندیده بودم. شاید گهگاه بخش هایی از آن را در جاهایی دیده باشم اما مخاطب دائمی آن نبودم. اصلا بحث این نبود که بخواهم از روی آن برنامه الگوبرداری کنم. خیلی ها این چند وقت نوشته اند که «ثانیه ها» کپی دست چندم یا مقلدانه از «مسابقه هفته» است اما اصلا اینطور نبود.

 

– بله. مثلا ایشان یک تکیه کلام داشت «از کی بپرسم» من حتی از این هم استفاده نمی کنم. می گویم خب بروم سراغ کی؟ برای اینکه دوست ندارم کاری را که کسی کرده تکرار کنم. منتها این واقعیت است که ساختار مسابقه همان است. الان کاری که دارم می کنم این است که سر به سر شرکت کننده ها می گذارم و حتی از زبان بدن هم استفاده می کنم.

 

– خب آن را گذاشته ام برای «خندوانه». در سری جدید این برنامه، باز هم با همان شور و هیجان حاضر شدم. نمی توانم مهارتی که در یک جا کسب می کنم، جاهای دیگر هم تکرار کنم.

 

– در مسابقه ثانیه ها یا هر مسابقه دیگری بهتر این است که سوال ها درست پرسیده شود تا اینکه مجری بخواهد معلق بزند. البته من سعی می کنم در همین حوزه هم اجرای شادی داشته باشم اما اجرا به شیوه «خندوانه» را صرفا برای آن برنامه گذاشته ام. خودم را تقسیم کرده ام؛ سکوتم را گذاشته ام برای باباپنجعلی، خباثتم را گذاشته ام برای آقاخان، خنده ها و شیطنت هایم را گذاشته ام برای «خندوانه» و اطلاعاتی هم اگر دارم گذاشته ام برای «ثانیه ها».