داستان از جایی شروع شد که خانواده مرحوم عباس کیارستمی به روند درمان پدرشان اعتراض کردند و از پزشک معالج او به دلیل قصور در درمان شکایت کردند.

حالا حکم صادر شده است. حکمی که هر دو طرف داستان به آن اعتراض دارند. دکتر احمد میر – متخصص جراحی عمومی یکی از دوطرف ماجراست. ماجرایی که حالا و با صدور حکم ابعاد تازه ایی پیدا کرده است. او انتظار چنین حکمی را نداشته است و می خواهد از حقش دفاع کند. سپید بعد از فوت عباس کیارستمی در گزارش های مختلفی این اتفاق را بررسی کرده است. این مصاحبه قطعاً نکات مهم زیادی را از این پرونده جنجالی آشکار می کند.

س:شما حکم را دیده اید؟

میر:حکم را از راه پست دیروز به بیمارستان جم فرستاده اند. هنوز به دستم نرسیده. اماامروز خودم به نظام پزشکی مراجعه کردم و یک کپی از حکمم را گرفتم.

س:انتظار داشتید چنین حکمی صادر شود؟

میر: نه مطلقا چنین انتظاری نداشتم که حکم به این سنگینی برای مشکلات و قصوری که می گویند پیش آمده و من می گویم پیش نیامده برای من صادر کنند. خوشبختانه قانون این اجازه را به من می دهد که از حقوق خودم دفاع کنم و به این حکم اعتراضم را نشان بدهم. البته این اعتراض به این معنی نیست که نظام پزشکی یا کارشناسان کارشان را درست انجام نداده باشند. شاید زبان من قاصر بوده و آن طور که باید و شاید مسائلی که لازم بوده برای پرونده، نتوانستم درست توضیح بدهم و با ابهاماتی روبرو بودند که چنین حکمی را برای من صادر کردند.

احمد میر پزشک عباس کیارستمی

در نتیجه حتما من به این حکم اعتراض می کنم برای اینکه امکان این را داشته باشم که دوباره در برابر کارشناسان نظام پزشکی قرار بگیرم و توضیحاتی که باید بدهم امیدوارم این بار مثمر ثمر باشد و همکاران نظام پزشکی هم بیشتر متوجه شوند که ما قصوری در درمان آقای کیارستمی نکردیم.

آقای کیارستمی با اینکه عوارضی برایشان پیش آمد بعد از عمل جراحی، درمان شدند و به منزل رفتند و بعد از چند وقت به خواست و میل خود و خانواده شان به خارج از کشور سفر کردند و به دلایل ناشناخته ای در فرانسه فوت کردند. من در درمانی که انجام دادم نه برای خودم نه برای بیمارستان نه برای همکاران بیمارستانی در بیمارستان جم و حتی بیمارستان آراد هرگز کوتاهی و خطا یا قصوری نمی بینم. در نتیجه از حق خودم برای اعتراض و دفاع استفاده می کنم تا توضیحات بیشتری برای روشن شدن پرونده بدهم.

س:این ماجرا که در مطبوعات سرو صدای زیادی پیدا کرد که قرار بود اول پدر شما مرحوم کیارستمی را جراحی کنند و بعد قرار شد خود شما عمل جراحی را انجام بدهید، چقدر درست است؟

میر: این ادعا به هیچ وجه صحت ندارد. آقای کیارستمی از قبل با من آشنایی کوچکی داشتند و مرا می شناختند. من هم وی را در حد سلام و علیک می شناختم. وی بعد از بررسی هایی که کردند به نزد من آمدند. اصرار هم داشتند که این عمل تا قبل از عید انجام شود. آقای کیارستمی پدر مرا نمی شناختند. پدر من دکتر علی محمد میر 93 ساله است و بیش از 10 سال است که جراحی نمی کند و اشتباهی نمی تواند رخ بدهد. بین یک فرد 93 ساله و من حتی اگر تشابه اسمی وجود داشته باشد کلی اختلاف هست. پس چنین چیزی اصلا درست نیست.

آقای کیارستمی آمدند و نشستند و با هم توافق کردیم سر تاریخ عمل و قرار شد که عمل جراحی وی را من انجام بدهم. من خودم وی را عمل کردم و تا امروز هیچ وقت اجازه نداده ام فرد دیگری عمل جراحی مرا انجام بدهد، البته هر جراحی کمک جراح دارد، این قانونی است وزارت بهداشت و نظام پزشکی و جامعه جراحان این قانون را گذاشته اند که ما بدون کمک همکار هم تخصص نمی توانیم جراحی کنیم به خصوص جراحی های بزرگ و سنگین، در نتیجه من خودم وی را جراحی کردم و دست هیچ همکاری هم وی را نسپردم.

جراحی دوم را هم خود من انجام دادم. وی خون ریزی می کردند به دلیل دریافت داروهای ضد انعقادی که آن هم جزو روش کار ما و جزو برنامه ما بود و باید داده می شد. متاسفانه این داروها مثل چاقوی دو لبه هستند. شما یک دوز را به یکی می دهید و هیچ اتفاقی نمی افتد و همان دوز را به یک فردی می دهید و آن فرد خونریزی شدید می کند. وی دو دوز این دارو را دریافت کرده بودند. ما 48 ساعت صبر کردیم. اثر این دارو از بدن بیمار برود یا کمرنگ شود. در این دوران به وی فرآورده های خونی و خون هم زدیم. مدام بالای سرشان بودیم. وقتی وی در آی سی یو بودند شبانه روزی هم من و هم آقای دکتر ناصری و همکاران آی سی یو بودند. حتی شبی بود که بیمارستان را به خاطر وی ترک نکردیم و وقتی دیدیم که خونریزی ادامه دارد تصمیم گرفتیم که شکم وی را باز کنیم. در این جور مواقع ما همیشه با خونریزی خیلی مبهمی روبرو می شویم که منشا خاصی شریان یا وریدی ندارد. در این جور مواقع به خاطر استفاده از داروهای غیرانعقادی از همه جا خون می آید. ما همه خونها را جمع کردیم. از آن به بعد هم خونریزی نکردند. بعد از آن عمل بیشتر از یک واحد خون به وی نزدیم.

س:شما پزشک معالج مرحوم عباس کیارستمی بودید و در این دوران هرگز پاسخ و یا واکنشی در جراید از شما ندیده و نشنیدیم. دلیل این سکوت طولانی چیست؟

میر: پیش از هر چیز باید یادآور بشوم که درگذشت عباس کیارستمی ضایعه جبران ناپذیری برای فرهنگ و هنر این مرز و بوم است و فقدان چنین فرد و استعدادی برای همه ما تاثربرانگیز و دردناک است، بنابراین وظیفه خود می دانم که به همه هنرمندان و هنردوستان و تمام جامعه هنردوست ایران تسلیت بگویم.

چرا من تا امروز سکوت اختیار کردم؟ این سکوت به این دلیل بود که گفته ها و نوشته های زیادی درباره بیماری، روند درمان و مرگ مرحوم عباس کیارستمی وجود دارد و پاسخ به آنها نیاز به کارشناسی علمی داشت و هدف من این بود که اجازه بدهم کارشناسان ذی صلاح و کارشناسان نظام پزشکی کشور به این موارد رسیدگی کنند و در کمال استقلال بتوانند رای خود را اعلام کنند. به این دلیل من در مقابل تمام سخنان شایسته و ناشایسته درست و نادرست و حتی اهانت آمیز سکوت کردم تا بتوانیم به نتیجه ای درست و عادلانه ای برسیم. مضافاً اینکه برخی اظهارنظرها به منظور جواب گرفتن و جواب دادن و مطرح بودن به هر قیمت بود. مطلقاً بنده نمی خواستم و نمی خواهم وسیله این فرایند باشم. در ضمن من فکر می کنم که پزشک وظیفه دارد در هر حال و حالتی رفتاری نمونه داشته باشد و بیماران ما نیز از ما چنین انتظاری را دارند وظیفه من سکوت و احترام به مرحوم کیارستمی بود.

ناگفته های احمد میر پزشک عباس کیارستمی از علت مرگ وی

س:مرحوم کیارستمی با چه علائمی به شما مراجعه کردند؟

میر: آقای کیارستمی به دلیل کم خونی در بیمارستان دیگری مورد آزمایش و بررسی قرار گرفته بودند و نتایج این آزمایش ها نشان می داد که به علت کم خونی و نتایجی که از کولونوسکوپی و بافت شناسی حاصل شده بود باید مورد عمل جراحی قرار بگیرند. تمام همکارانی که وی را دیده بودند پیشنهاد عمل را داده بودند. به همین علت وقتی به من مراجعه کردند درباره این مسئله با هم صحبت کردیم و به توافق رسیدیم تا پس از قطع داروهای ضدانعقادی که مصرف می کردند به بیمارستان بیایند و در بیمارستان مورد عمل جراحی قرار بگیرند.

س:بیماری دقیق مرحوم عباس کیارستمی چه بود؟

میر: به عنوان یک پزشک مثل هر پزشک دیگری ما به قسم نامه ای که سوگند خوردیم پایبندیم. افزون بر این قانون هم حفظ اسرار پزشکی را مقرر کرده است. بیماری جزو اسرار پزشکی افراد است، یک بار دیگر این سوال از من شد و از پاسخ به این سوال سرباز زدم چون تا آن زمان آقای کیارستمی چنین اجازه ای را به من نداده بود تا درباره نوع بیماری وی با کسی صحبت کنم. امروز هم به همین قسم نامه و به همین حفظ اسرار پزشکی پایبندم. چنانچه خانواده مرحوم عباس کیارستمی چنین اجازه ای به من بدهند، من با کمال میل نوع بیماری و درجه بیماری و کل مسائلی را که مربوط به بیماری وی است در اختیار همگان قرار می دهم ولی تا قبل از اینکه اجازه به من داده شود من متاسفم. امروز هم درباره نوع دقیق این بیماری اجازه ندارم با کسی صحبت کنم.

س:بیمار در چه تاریخی و به چه علتی بستری شد؟

میر: مرحوم عباس کیارستمی پس از تمهیدات لازم و ویزیت ها و مشاوره های لازم بعدازظهر 17 اسفند مورد عمل جراحی قرار گرفتند. آقای کیارستمی به مشکلی دچار بودند که اگر عمل نمی شدند در آینده ای نزدیک خطرات زیادی تهدیدشان می کرد. در تاریخ 17 اسفند عمل شدند. عملشان با موفقیت به انجام رسید و به بخش مراقبت های ویژه منتقل شدند.

س:عمل دوم بیمار به چه علت بود؟ در کیفرخواست آمده است که شما در این عمل تاخیر کرده اید؟

میر: عمل دوم به علت بروز خونریزی بود. بیمار به مدت 2 روز داروی ضدانعقاد خون دریافت کرده بود و ما مدت 48 ساعت به بیمار فرصت دادیم تا اثر این دارو از بین برود. در طول این مدت من، همکارم دکتر ناصری و همه پزشکان مشاور و مسئولان ICU بر بالین بیمار حاضر بودیم. خون و فراورده های خونی به بیمار تزریق شد و در این مدت هرگز افت فشارخون، کم کاری کلیه یا علائم DIC نداشتیم. بررسی بالینی، سونوگرافی و سی تی اسکن انجام شد و روز 20 اسفند بیمار دوباره عمل شد. خونریزی مهار شد بدون اینکه منشا خونریزی واضحی یافت شود. از آن به بعد نیز دیگر با مشکل خونریزی مواجه نشدیم. توجه بفرمایید که اقدام جراحی در بیماری که داروی انعقاد دریافت کرده است، پیش از قطع دارو امری بسیار خطرناک است.

س:شما در چه شرایطی بعد از عمل دوم به مسافرت رفتید؟

میر: آقای عباس کیارستمی بعد از عمل دوم یک روند بهبودی کاملاً رضایت بخشی داشتند. بعد از عمل دوم فقط یک واحد خون تزریق کردیم و دیگر نیازی برای تزریق خون نشد. هموگلوبین رفته رفته به حد نرمال برگشت و از لحاظ کلیوی، قلبی، ریوی و عملکرد روده کاملا خوب بودند. تغذیه با مایعات شروع شد، راه می رفتند و هموگلوبین 11 داشتند. در چنین شرایطی بود که بعد ازظهر روز 29 اسفند، 9 روز بعد از عمل دوم در حالیکه در موقعیت پایدار و مطلوب قرار داشتند، با وی صحبت کرد. من اعلام کردم فقط با موافقت وی به سفر خواهم رفت و گفتم چنانچه با سفر من موافق نباشند من در کنار ایشان خواهم ماند و این فقط به خاطر ارادت خاص به آقای کیارستمی بود و الا پزشک در صورتیکه جانشین صلاحیت داری به جای خود معرفی کند مکلف نیست برای سفر از بیمار اجازه بگیرد.

آقای کیارستمی و برادر وی و پسرشان با سفر من موافقت کردند. من برای این سفر به جای خود جانشینی انتخاب کردم. آقای دکتر ناصری متخصص جراحی عمومی که از روز اول، از عمل اول و دوم در کنار من بودند و هر روز آقای کیارستمی را دیده بودند، از ریزه کاری بیماری و تحول و پرونده وی مطلع بودند. آقای دکتر ناصری را به عنوان جانشین معرفی کردم و آقای کیارستمی با این جانشینی کوچکترین مخالفتی نشان ندادند و با اجازه بیمار و خانواده و تعیین جانشین به سفر رفتم. تکرار می کنم زمانی که من به مسافرت رفتم شرایط آقای کیارستمی 100 درصد پایدار و خوب بود و خونریزی نداشتند. هیچ جراحی بیمار خود را در شرایط بد رها نمی کند و جایی نمی رود.

س:در غیاب شما چه اتفاقی افتاد؟

میر:روز دوم فروردین با وضعیت خوب از بخش مراقبت های ویژه به بخش منتقل شدند و در وضعیت بسیار خوبی به سر می بردند تا اینکه چند روز بعد آقای دکتر ناصری که همکار و جانشین من، تشخیص می دهند بیمار دچار عفونت کیسه صفرا شده است. عفونت کیسه صفرا هیچ ارتباطی به عمل اول و دوم ندارد و ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد. تشخیص درست گذاشته شد و آقای دکتر ناصری کیسه صفرا را عمل کردند و بعد از عمل هم بیمار روند بهبودی داشتند تا اینکه دوباره دچار تب و دل درد شدند و بعد از مشورت با جراحانی که در آن دوران در تهران حضور داشتند وی دوباره عمل شدند. این بار محل دوخت دچار نشت شده بود. سطح قدامی حالب چپ مشکل پیدا کرده بود البته حالب به هیچ وجه قطع نشده بود به علت خونگیری با وسایلی که حرارت بالا دارند دچار نوعی سوختگی شده بود بدون اینکه قطع شده باشد و نشت نداشت. برای بیمار کولوستومی گذاشته شد و از متخصصان اورولوژی دعوت شده و حالب مورد ترمیم قرار گرفت و این عمل با موفقت به پایان رسید.

با اینکه بیمار عارضه دار شده بود، تیم پزشکی که در آن زمان در تهران حاضر بود تشخیص های درست گذاشت و درمان های درست برای آقای کیارستمی انجام داد. در طول مسافرتم من به صورت مدام و پیوسته از راه تلفن و فضای مجازی از طریق گزارشات دکتر ناصری در جریان لحظه به لحظه روند درمان بوده و هر لحظه درباره هر تصمیم مرا در جریان گذاشته و هر تصمیمی با هماهنگی اینجانب انجام شد.

س:در این دوران آقای دکتر هاشمی وزیر بهداشت و درمان گروهی را برای پیگیری درمان آقای عباس کیارستمی مامور کردند این همکاران چه نقشی در درمان وی ایفا کردند؟

میر:آقای دکتر هاشمی وزیر بهداشت روز 12 فروردین از آقای عباس کیارستمی دیدار کردند و در این دیدار گروهی از متخصصان و همکاران مطرح جراحی، داخلی، آی سی یو و عفونی را انتخاب کردند برای اینکه به نحوه درمان آقای کیارستمی رسیدگی کنند. این همکاران بزرگوار و ارجمند که هر کدام از متخصصان مطرح این مملکت هستند در بیمارستان حضور به هم رساندند و با بررسی هایی که انجام دادند همه متفق القول بودند که درمان آقای کیارستمی به خوبی انجام شده و کوتاهی در این درمان انجام نشده و همه تجهیزات لازم در بیمارستان مهیا بوده است.

بنده هم به عنوان پزشک معالج آقای کیارستمی گزارشات مرتبی را به صورت روزانه به دفتر آقای دکتر هاشمی ارسال می کردم و از وضعیت حال آقای کیارستمی وزارتخانه را مطلع می ساختم و بارها از پیشنهادات و راهنمایی های گروه منتخب وزارتخانه استفاده کردم و بسیاری از تصمیمات را با کمک این بزرگواران گرفتیم و تا زمانی که آقای کیارستمی در بیمارستان بودند از راهنمایی های این گروه همیشه بهره مند بودیم. توجه بفرمایید که این فرایند به علت اهمیت خاص فرهنگی و اجتماعی مرحوم کیارستمی بود و برای هر بیماری چنین امکاناتی فراهم نیست.

س:آیا به نظر شما بیمارستان آنچه را که نیاز برای درمان چنین بیماری بوده فراهم کرده بود؟

میر:من با قدرت و قاطعیت اعلام می کنم که هیچ کمبودی در بیمارستان برای درمان آقای کیارستمی وجود نداشته و کادر پزشکی و کادردرمانی و پرستاران و بخش ویژه بیمارستان تمام کوشش خودشان را برای بهبود آقای کیارستمی انجام دادند و فکر می کنم آنچه در کشور می توانست برای چنین بیماری مهیا باشد در بیمارستان جم برای وی مهیا بوده است.

س:آقای کیارستمی تا چه تاریخی بستری بودند و در چه موقعیت روحی و جسمی بیمارستان را ترک کردند؟

میر:بعد از این اعمال جراحی سنگین از بخش مراقبت های ویژه به بخش معمولی منتقل شدند و در این دوران روند درمان خوبی را طی کردند و در تاریخ 7 اردیبهشت از بیمارستان ترخیص شدند. مسلما فردی که 4 جراحی سنگین پشت سر گذاشته و چند روز در بیمارستان بستری بوده با وضع جسمانی طبیعی به خانه بر نمی گردد. از لحاظ جسمانی ضعیف بودند و از لحاظ روحی دوران سختی را گذرانده بودند ولی در ضمن ما با فردی قوی روبرو بودیم از لحاظ روحی و از نظر جسمی مطمئن بودیم در منزل هم می توانند روند بهبود را ادامه بدهند.

راز خونریزی مغزی کیارستمی در فرانسه

س:آیا پس از ترخیص از بیمارستان وی تحت کنترل بودند؟

میر: بله وقتی ترخیص شده و به منزل رفتند پرستاران خصوصی 24 ساعت بالای سر وی بودند. من هفته اول هر روز به دیدنشان رفتم و از هفته دوم هر 3-2 روز یک بار، از هفته سوم و چهارم به بعد هفته ای یکی- دو بار رفتم. در تمام طول مدتی که در منزل بودند روزی 1 یا 2 بار با پرستاران ایشان تماس می گرفتم و جویای حالشان می شدم و دستورات را می دادیم و با همکارانمان به دیدنشان می رفتیم از جمله با پزشک عفونی و همکار جراح به دیدنشان رفتیم و آزمایش ها را پیگیری می کردیم و خوشبختانه روند بسیار خوبی را در منزل طی کردند. در بدو کار ضعیف بودند اشتها نداشتند غذا نمی خوردند به تدریج راه افتادند در منزل حرکت می کردند بعد از چندی برای مدتی به خارج از تهران رفتند و کم کم به کارهای هنری می پرداختند و روند خوبی را طی می کردند.

س:چرا پس از ترخیص بیمار در بیمارستان آراد بستری شد؟

میر:آقای کیارستمی شخصاً علاقه داشتند مشکلات و بررسی های ادراری توسط جناب آقای دکتر سدهی در بیمارستان آراد پیگیری شود. به همین دلیل در همان زمان از آقای دکتر سدهی دعوت کردیم به بیمارستان جم آمدند و بیمار را ویزیت کردند و بعد از ترخیص هم برای بررسی های سیستم کلیوی و ادراری به بیمارستان آراد تشریف بردند. هر بار به بیمارستان آراد رفتند من هم به بیمارستان آراد رفتم و تمام بررسی ها در بیمارستان آراد با هماهنگی بنده انجام شد. جا دارد در همین جا از جناب آقای دکتر سدهی و همه کادر پزشکی و پرستاری بیمارستان آراد و بیمارستان جم که با علاقه احترام و صمیمیت در درمان آقای کیارستمی شریک بودند صمیمانه تشکر کنم. برای آخرین بار به علت تب به بیمارستان آراد مراجعه کردند و تشخیص داده شد که هماتوم پشت شکم عفونت کرده و این هماتوم زیر گاید سی تی اسکن تخلیه شد و تب وی قطع شده و ما از این روند کاملاً رضایت داشتیم.

س:اگر قرار بود دوباره درمان کیارستمی را به عهده می گرفتید چه تغییری در برنامه درمانی خود می دادید؟

میر:ما آنچه را که انجام دادیم از روی قواعد و اصول پزشکی انجام دادیم و آقای کیارستمی در این درمان ها دچار عوارض شدند. ناگفته نماند عارضه در نهاد درمان پنهان است. متاسفانه عوارض زیادی برای مرحوم کیارستمی رخ داد که خوشبختانه ما همه این عوارض را تشخیص دادیم و درمان های درستی را انجام دادیم و بیمار درمان شد و ترخیص شد. راه و روش درمان بیماری و عوارض وی درست و علمی بوده است. بنابراین اگر قرار بود این فرآیند تکرار شود، دقیقاً همان کارهایی را انجام می دادیم که انجام دادیم با همان جدول زمانی.

س:نظرتان درباره سخنانی که بعضی از هنرمندان در جراید به زبان آورده اند چیست؟

میر: بین جامعه هنری و جامعه فرهیخته پزشکی در ایران روابط عمیق و استواری از دیرباز برقرار بوده است که با سخنان تنی چند خدشه دار نخواهد شد. این گفته ها و نوشته ها جامعه خدوم پزشکی ایران را به حق آزرده کرده است. پزشکان این مرز و بوم در سخت ترین شرایط، دوران جنگ تحمیلی و امروز در نقاط دورافتاده این کشور در حال خدمت به مردم شریف ایران هستند. حضور این پزشکان و خدمات صادقانه وی بر هیچ یک از آحاد این مملکت پوشیده نیست و باعث آرامش خاطر و آسایش یک یک هموطنان ماست. پزشکان از هر دسته و تخصصی در هر گوشه از ایران با افتخار به جامعه هنری ایران خدمت کرده اند و هنرمندان ایرانی نیز با احترام متقابل و حق شناسی با پزشکان برخورد کرده اند. این سخنان ناشایست و اهانت آمیز از اقلیتی بسیار کوچک از جامعه هنری ایران بوده است که به وضوح فاقد برخی شرایط برای یک هنرمند – یعنی ادب، فروتنی و خویشتن داری است.

س:گفته شده است که پزشکان مرحوم کیارستمی در توضیح بیماری و روند درمان کوتاهی کرده اند؟

میر: این ادعا از اساس نادرست و اهانت آمیز است. من و همه همکارانم از کوچکترین توضیحی به بیمار و افراد خانواده وی کوتاهی نکردیم و اصولاً امکان ندارد که بیماری در سطح فرهنگی آقای عباس کیارستمی به مدت 3 ماه درمان در بیمارستان و در منزل توضیحی نشنود و سوالی نکند و پاسخی نگیرد. این اتفاق حتی برای عادی ترین بیمار غیرقابل تصور است. چه رسد به مرحوم کیارستمی و خانواده وی. در هر صورت چنین ادعایی هرگز در بیمارستان و سپس در منزل مطرح نشد.

س:قبل از فرستادن به فرانسه خانواده وی با شما مشورت کردند؟

میر:نه.رمشورت نکردند.یک روز پسرشان به بیمارستان جم آمد. گفتند که می خواهیم پدر را به فرانسه بفرستیم. پرسیدم چرا؟ جواب دادند که پدر تب کرده است.گفتند حالا هم بیمارستان آراد است. به همراه پسر وی به بیمارستان آراد رفتیم. دیدم که تب کرده اند و پزشکان بیمارستان دنبال دلیل تب می گردند. سیستم ادراری را بررسی کردند. هیچ نشت و مشکلی در سیستم ادراری وی نبود. سونوگرافی شکم را هم انجام داده بودند هیچ تجمع مایع شکمی یا عفونتی هم نشان نداد.

با این حال من یک لحظه با خودم فکر کردم وی چون یک بار خونریزی کرده بودند و در عضلات خونریزی کرده بودند و یک هماتوم عضله پشت شکم داشتند گفتم شاید این مشکل دلیل تب باشد. اتفاقا سی تی اسکن کردیم با هدایت سی تی اسکن یک آبسه ای در عضله پیدا کردیم و آن آبسه را خالی کردیم و تبشان هم افتاد. من آن لحظه خیلی خوشحال شدم و فکر کردم که موضوع سفر به خارج دیگر منتفی شده است. اما فرزندشان زنگ زدند و گفتند دوستانی که در فرانسه داریم خیلی اصرار دارند که وی تشریف ببرند آنجا و می خواهند هواپیمایی بفرستند و کارهایش انجام شده و هواپیما کرایه شده است و همه چیز برای سفر مهیاست. از بنده هم خواستند که یک خلاصه ای از اتفاق هایی که افتاده بود بنویسم که نوشتم. وی به میل خودشان و درخواست خانواده شان ایران را ترک کردند و به فرانسه رفتند و از لحاظ پزشکی نیازی نبود که این کار را انجام بدهند.

وقتی که وی سوار هواپیما شدند که بروند، پزشک هواپیما به من زنگ زد و گفت من برای فرستادن فردی با این هواپیما باید یک دلیلی بنویسم. عفونت دارد؟ تب دارد؟ خونریزی کرده؟ ضربه مغزی دیده؟ هوشیار نیست؟ گفت شما که همه کار را در ایران کردید و الان مشکلی ندارند من چی بنویسم به عنوان دلیل؟ من گفتم این سوال را از من نباید بپرسید چون من که نمی خواستم وی را به فرانسه بفرستم. باید این سوال را از همانهایی که هواپیما را فرستاده اند بپرسید. از خانواده اش بپرسید. ما پیشنهاد کردیم که بمانند و همین جا درمان ادامه پیدا کند. به خصوص که وی قبل از رفتن مشکل خاصی نداشتند.

س:شما با رفتن وی مخالف بودید؟

میر:من یک روز این حرف را به خود آقای کیارستمی زدم. گفتم یک فرد عراقی را جراحی کردند و با مشکلات زیاد می فرستند تهران تا ما او را ببینیم و مداوا کنیم. مسلم بدانید که آن پزشک که در عراق که بیمار را عمل کرده بهتر به مریضش می رسد تا من. او مسئول بیمارش است.او هر جور شده سعی می کند یک راه حلی برای بیمارش در عراق پیدا کند. وقتی بیمار را می فرستند اینجا هر کاری از دستمان بر بیاید می کنیم و اگر درمان نشد می گوییم ما هر کاری از دستمان بر می آمد انجام دادیم و نشد. در نتیجه پزشکانی که کاری را آغاز می کنند و مسئولیتی را شروع می کنند بیشتر پیگیر درمان بیمارشان هستند. همیشه در همه جای دنیا این موضوع صدق می کند. از هیچ کوشش و تلاشی دریغ نمی کنند. هر پزشکی هر کاری انجام می دهد تا بیمارش حالش خوب شود. این مثال را هم برایشان زدم که شما اگر در تهران بمانید بهتر درمان می شوید. مضاف بر اینکه دلیلی وجود ندارد که شما به خارج بروید خصوصا حالا که رو به بهبود هستید. خود آقای کیارستمی فرد خیلی کم حرفی بودند. بیشتر گوش می کردند تا اینکه حرف بزنند حرف مرا گوش کردند و چیزی هم نگفتند. وقتی که اعلام کردند که می خواهند بروند خودشان به من چیزی نگفتند، پسرشان گفتند که می خواهند بروند.

س:بعد از فوت آقای کیارستمی و قبل ازاینکه فرزندانشان از شما شکایت کنند با شما صحبتی داشتند که شما را مقصر مرگ پدرشان می دانند؟

میر: نه هیچ وقت مرا مقصر مرگ پدرشان ندانستند. اولین باری هم که شکایت کردند گفتند که ما می خواهیم به روند درمان در ایران رسیدگی شود. چون پدرشان که در اینجا فوت نکرده بود. وی حالشان خوب بود و در فرانسه فوت کردند. در منزل راه رفته بودند. به خارج از شهر رفته بودند به لواسان، به کرج و مشکلی نداشتند. حالشان خیلی بهتر بود. تنها باری که وی با من تماس گرفتند یک پیامی برای من فرستادند با این مضمون که موقع آن شده است که شما بیایید و توضیحاتی برای روند درمان بدهید و من فلان شخص از فلان روزنامه را می فرستم تا با شما مصاحبه ای داشته باشد و فیلمبرداری شود که من از این کار سرباز زدم. برای اینکه فکر می کنم که این کار در شأن روابط پزشک و بیمار نیست که خبرنگار بیاوریم و روند درمان بیماری را توضیح بدهیم. همانجا هم پیشنهاد کردم که از دوستان و خردمند و توصیه شده پدرشان افرادی هستند که من می توانم خواهش کنم که در حضور این افراد این کار انجام شود. فرزند آقای کیارستمی هم بیایند و آنجا سئوال شود که اگر شبهه ای در روند درمان وجود دارد توضیح بدهم ولی مثل اینکه نخواستند این اتفاق بیفتد.

س:آقای دکتر از زمانی که وی به فرانسه رفتند شما در جریان روند درمانشان در آن بیمارستان نبودید؟

میر:نه متاسفانه من چندین بار ایمیل زدم و درخواست کردم. خانمی به من ایمیل زد که خلاصه پرونده را بفرستید. من هم خلاصه ای نوشتم و فرستادم. با آن خانم چند بار تماس گرفتم که ما مایل هستیم از حال وی خبر بگیریم و بدانیم که چه اتفاقی می افتد. کسی به ما هیچ جوابی نداد. شماره بیمارستان را گرفتیم.گفتم که می خواهم با آقای کیارستمی صحبت کنم. هرگز کسی ما را وصل نکرد. روز اول گفتند در آی سی یو هستند. روز دوم هم وصل نشد. ما این پیگیری را به صورت مستمر انجام دادیم اما هیچ وقت موفق نشدم با کسی صحبت کنم. من به سوگندی که خورده ام پایبند هستم. یک بار از من پرسیدند که آقای کیارستمی چه مشکلی داشته؟ من گفتم جزو اسرار پزشکی وی است. نمی توانم بگویم. هنوز هم خانواده وی چنین مجوزی نداده اند. من درباره روند درمان می توانم صحبت کنم، اما درباره بیماری اش نمی توانم صحبت کنم. هر وقت فرزندان آقای کیارستمی اجازه بدهند من صحبت می کنم درباره بیماری وی. این یک راز است بین من و بیمار و خانواده اش. آقای کیارستمی هم خودش هیچ وقت اجازه نداد که دقیق اعلام کنم که چه بیماری داشتند. روند درمان هست و مشکلات هم هست. همه چیز روشن است. اینقدر در این مدت ما سکوت کردیم و چیزی نگفتیم که یکبار که می خواهیم صحبت کنیم آنچه فکر می کنیم درست است را کامل می گوییم، یک جایی تاکید مهم است.

وقتی من می گویم زمانی که از ایران رفتم، آقای کیارستمی در شرایط پایدار بوده و فشار خون او خوب بوده، غذا می خورد، راه می رفت، عفونت نداشت و من از او اجازه گرفتم و با اجازه و معرفی جانشین هم حد خودم ایران را ترک کردم و این را دوبار تکرار می کنم برای این است که من را محکوم می کنند. برای این است که جای تاکید دارد. اینکه به من می گویند در عمل دوم تاخیر داشتی و من می گویم ما تنها منتظر شدیم تا شاید اثرات این داروها خونریزی را متوقف کنند و یک فرد 76 ساله را دوباره روی تخت عمل نگذاریم، این تاخیر نیست. این خیلی فرق می کند.

مضاف بر اینکه مگر از این تاخیر مشکلی پیش آمد؟ مگر وی از خونریزی فوت کرد؟ مگر وی کم کاری کلیه پیدا کرد؟ یا مشکل قلبی یا خونریزی قلبی پیدا کرد؟ یا مشکلات انعقادی بیشتری پیدا کرد؟ ما صبر کردیم و بعد هم وی را عمل کردیم و وی به آی سی یو رفتند و بعد به بخش منتقل شدند و بعد هم مرخص شدند. این ماجرا بالا و پایین زیاد داشت. من همیشه این موضوع را به دانشجویان خودم در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) می گفتم، که متاسفانه عارضه در نهاد درمان پنهان است. این عارضه با درمان پیش می آید. مهم تشخیص و درمان عارضه است.

اگر بیماری عارضه پیدا کند، جراح او از هر فرد دیگری بیشتر متاسف می شود که چنین مشکلی پیدا کرده. اگر برعکس این جریان را ببینیم که دکتر میر، عباس کیارستمی را عمل کرده بود، او عارضه پیدا نکرده بود و خوب شده بود و رفته بود خانه و الان در حال تهیه فیلم خود بود. خب من چه می خواهم از این بهتر؟ یا اینکه اینقدر بی عقل باشیم که حتی اگر وی در بیمارستان بستری شود و بنده او را نشناسم و فکر کنم کسی نیست و فقط یک عارضه ای پیدا کرده و من هم کاری به این عارضه ندارم اما اینقدر هم بی عقل نبودیم که وقتی آقای کیارستمی عارضه پیدا کرده، او را رها کنیم و برویم.

س:می گفتند که شما آقای کیارستمی را نمی شناختید؟

میر:آخر مگر می شود؟ من اگر از پشت کوه هم آمده بودم بالاخره فیلم آن بچه ای که از مدرسه به خانه می رفت را دیده بودم اما حالا اسمش را یادم نیست. اسمش چه بود؟

س:خانه دوست کجاست.

میر: بله. من این فیلم را در سوییس دیدم چون آن زمان در سوییس زندگی می کردم و فیلمش را هم در سوییس خریدم. من که از پشت کوه نیامدم که او را نشناسم. گاهی وقت ها حرف هایی زده می شود که آدم تعجب می کند. این حرف ها تاسف بار است و ناخودآگاه روی فکر مخاطبان تاثیر می گذارد. حتی روی ذهن کارشناسان سازمان نظام پزشکی، روی فکر همکاران و ذهن مردم. خوشبختانه بیماران امروز خیلی آگاه تر هستند. بیمارانی که امروز به مطب می آیند این مطالب را حتما خوانده اند اما باز هم به مطب من می آیند و می گویند ما فکر می کنیم شما مقصر نیستی.

بنابراین من فکر می کنم این اعتماد بیماران هنوز از بین نرفته است و نه تنها در مورد من از بین نرفته است بلکه در مورد تمام پزشکان ایران هم از بین نرفته است. شما امشب سرت را راحت روی زمین می گذاری و اگر فرزندت تب کرد او را به درمانگاه نزد پزشک می بری و به او رسیدگی می شود. اگر نه، شما نمی توانی این کار را بکنی. این اعتماد و حضور مداوم پزشک در ایران که آدم باورش نمی شود باید برود خارج زندگی کند تا ببیند که در خارج از کشور اوضاع به چه شکل است.

گوشه هایی از کشور وسیع آمریکا اگر فرزند شما شبانه بیمار شود نمی دانی باید او را کجا ببری و حتی شما را به بیمارستان هم راه نمی دهند چون بیمه ندارید. گوشه ای از کوه های سوییس اصلاً پزشکی حضور ندارد. فرزند دو ساله من در سوییس در زمان تعطیلات تعداد تنفسش حدود 60 شد و به شدت سیاه شده بود و من نمی دانم دو ساعت و نیم چطور رانندگی کردم تا او را به یک بیمارستان رساندم اما در ایران با تمام سختی هایی که وجود دارد پزشکان حضور دارند و در حال خدمت هستند و مردم این را فراموش نمی کنند.

ممکن است عده ای یا یک آقای هنرمندی در روزنامه نتواند احساسش را کنترل کند و افکارش را نتواند جمع کند و تحت تاثیر جوی قرار بگیرد و حرفی بزند اما او یک نفر است. این تلفن من است. حدود 20 تا 30 نفر از تمام ایران به من بد و بیراه گفتند و فحش های بدی به خانواده من دادند. خب اینها تنها 30 نفر هستند اما ایران 80 میلیون جمعیت دارد 30 نفر انسان بی ادب و بی نزاکت هم در این میان پیدا می شود.

س:اتفاقاتی که در این مدت افتاد چه تاثیری در زندگی شخصی شما داشت؟

میر: خیلی تاثیر گذاشته. احساس می کنم که در درون خودم خیلی شکننده تر شده ام. من از خانواده ای پزشک هستم و سومین نسل از این خانواده جراح هستم. پدربزرگم، پدر و عموهایم، همه جراح بودند و همیشه با اعتماد به نفس خیلی زیادی کار می کردم و این پیشه را به شدت دوست داشتم و فکر می کردم من همیشه کار درست را انجام می دهم. ممکن است موقعی یک مشکلی پیش بیاید اما این موضوع برای هر پزشک یا بهیاری ممکن است پیش بیاید و فکر می کردم که پاسخگو خواهم بود و کار اشتباه کم می کنم. چون هیچ کس نمی تواند بگوید کار اشتباه نمی کند. خطای پزشکی نمی کنم. امروز با این جوی که ایجاد شده، نگران می شوم. دیروز خانمی به مطب من آمد به سرطان سرپانکراس مبتلا شده و هیچ کس در تهران حاضر به عمل او نشده است. او اصرار می کرد مرا عمل کن اما دست و پایم می لرزد. چون این عمل عوارض زیادی دارد. از همه بدتر ممکن است نشت روی پانکراس اتفاق بیفتد و به مرگ بیمار منجر شود و این بسیار بالاست اما خیلی تلاش هم که بکنید بیمار نهایتاً یک سال زنده می ماند و بیماری او دوباره تشدید می شود. به همین دلیل من هم به این نتیجه می رسم که بهتر است فرد دیگری او را عمل کند. چرا من عمل کنم که این مشکل را پیدا کردم و دیگر وقتش نیست که یکبار دیگر همین مشکل برایم ایجاد شود.

زمانی که استاد کیارستمی روی تخت بیمارستان بود، علی رغم اینکه او را می شناختم، آقای کیارستمی را عمل نکردم، بلکه یک بیماری را که مثل تمام بیماران دیگر است، جراحی کرده ام. حتی زمانی که پدرم، مادرم، عمویم، پسرم و همسرم را جراحی کردم، زمانی که جراحی می کردم به خودم نمی گفتم این زن من است یا این پدر من است و ممکن است هر لحظه برایش مشکلی پیش بیاید. بلکه فکر می کردم او هم یک بیمار است مثل تمام بیماران دیگر و هر کاری که برای بهبود این بیماران از دستم بر می آمد انجام دادم. اینها هم ممکن بود دچار عارضه بشوند. دیروز کسی از من سوال می کرد که شما چقدر به آقای کیارستمی رسیدگی کردی؟

س:شما پرونده استاد کیارستمی در فرانسه را دیدید؟

میر: نه راستش. اصلاً پرونده ای نفرستاده اند که ما ببینیم. اصلاً هیچ مدرکی نفرستاده اند که ما ببینیم و تنها به برخی صحبت های گوشه و کنار اکتفا شد. من چند بار که از برخی از دوستان پرسیدم می گفتند گویا سازمان نظام پزشکی فرانسه هیچ گاه مدرک پزشکی برای کسی نمی فرستد اما من دقیق نمی دانم چون در فرانسه کار نکرده ام. شاید اگر فرزندان وی درخواست کنند به آنها گزارشی ارائه شود اما اینکه بخواهند نامه نگاری کنند خیلی کم اتفاق می افتد و من هیچ وقت در خارج ندیدم که این اتفاق بیفتد. مگر اینکه شکایتی مطرح شود و پزشکان به نظام پزشکی آن کشور مجبور به پاسخگویی باشند. به گفته ای وی سرشان به یک جایی برخورد کرده بود و از آنجا که داروی ضد انعقاد هم مصرف می کردند خونریزی مغزی کردند و فردا صبح فوت شده پیدایشان کردند. اگر واقعاً خونریزی مغزی دلیل مرگ بوده، نباید آن بخش از پرونده مورد بررسی قرار بگیرد؟ حالا این پزشک و این نظام پزشکی در این شرایط چه بنویسد؟

س:یعنی کیارستمی قبل از فوتش زمین خورده بود؟

میر:می گویند. اینها همه شنیده های ماست. آن زمان که من برای پیگیری پرونده وی با فرانسه تماس می گرفتم و کسی نبود که جوابی به من بدهد، به دکتر شجاعی – متخصص اعصاب بیمارستان آراد زنگ زدم و پرسیدم که چه شد؟ اینها در فرانسه دارند چکار می کنند؟ که او به من پاسخ داد:«اصلا نگران نباش. وی از آی سی یو مرخص شده و به بخش آمده و قرار است تا دو روز آینده مرخص شود. » یک عکسی هم از استاد کیارستمی که روی تختی دراز کشیده و حالش خوب است، برایم فرستادند.

فردای آن روز ساعت 11 شب، امید روحانی به من زنگ زد و گفت:«شنیدی، آقای کیارستمی فوت کرد؟» من گفتم نه آقا دروغ است. قرار بوده فردا از بیمارستان مرخص شود. و دوباره پاسخ داد:«برو در فضای مجازی خبرش منتشر شده.» ما هم رفتیم و دیدیم خبر فوت وی منتشر شده اما کسی به من گزارشی نداد.

س:بعد از این اتفاقات، آیا از مسئولان وزارت بهداشت یا نظام پزشکی، فردی با شما صحبت کرد؟

میر:نه.

س:شما هم نخواستید؟

میر:نه. من هم نخواستم. اولین سازمانی که ادعا کرد به این موضوع رسیدگی خواهد کرد نظام پزشکی بود و فرزند آقای کیارستمی در بدو امر از ما شکایت نکرد. من هم فکر کردم که از نظر اخلاقی این کار درست نیست. برعکس آنچه گفته شد و در عکسی که منتشر شد که من دارم با آقای وزیر دست می دادم، من هیچ آشنایی با وزیر ندارم. نه هم رشته ایم، نه همکاریم و نه من پست وزارتی داشتم. من برای اولین بار وی را بالای سر استاد کیارستمی دیدم. دومین بار که آقای هاشمی به دیدن آقای کیارستمی آمدند من در بیمارستان وی را دیدم و سومین بار هم در بیمارستان آراد بود و تمام این سه بار دیدار ما در حد ارائه گزارش و صحبت در مورد روند درمان بود و من هیچ رابطه ای با وی ندارم. ضمن اینکه از آنجا که من در ایران تحصیل نکردم، روابط داخلی که برخی از اعضای میر در ایران دارند را ندارم. پدرم و عمویم هم برای دوران قبل از انقلاب هستند و اگر با وزیر بهداشت رابطه ای داشته باشند با دکتر شیخ الاسلام زاده و دکتر شاه قلی ارتباط داشتند و در این مدت با سیستم دولتی ارتباطی نداشتند و در بخش خصوصی کار می کردند تا زمانی که سالخورده شدند و کار را تمام کردند. بنابراین من هیچ وقت برای این پرونده به نظام پزشکی، پزشکی قانونی یا وزارت بهداشت مراجعه نکردم که در روند پرونده دخالتی کنم. حتی اگر تا امروز هم مصاحبه ای نکردم برای این بود که فضا تحت تاثیر قرار نگیرد.