شامپو ضد شوره مناسب موهای خود را چگونه انتخاب کنیم؟

شوره سر در آقایان و خانم‌ها، عارضه‌ای به‌شدت رایج است و همین موضوع باعث شده تا راه‌های زیادی برای درمان آن معرفی و ارائه شوند. راه‌هایی که بدون داشتن اطلاعات درست، انتخاب از بین آن‌ها کار سختی است. مثلاً یک متخصص این را می‌داند که در صورت ابتلا به شوره خفیف تا متوسط، معمولاً درمان به کمک شامپو ضد شوره بدون نسخه، به شما کمک می‌کند تا پوسته‌های سفیدرنگ، تحریک و خارش سر را کنترل کنید، درحالی که اگر خودتان بخواهید دست به اقدام بزنید، قطعاً بین گزینه‌های پیش رویتان سردرگم خواهید شد.

در این مقاله نکاتی را شرح خواهیم داد که بهتر است هنگام انتخاب شامپو ضد‌ شوره مناسب در نظر داشته باشید. بی‌شک دانستن نوع مواد مؤثره موجود در این شامپوها و نحوه اثربخشی آن‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا محصولی را انتخاب کنید که بیش از همه با شرایط‌تان سازگار است. برای یافتن بهترین شامپو برای شوره سر ، ممکن است لازم شود ابتدا چند محصول مختلف را آزمایش و سپس بهترین شامپو ضد شوره را انتخاب کنید.

عوامل ایجادکننده شوره سر

پیش از آنکه به دنبال شامپو شوره سر مناسب بگردید، بهتر است بدانید که شوره سر، در نتیجه ترکیبی از عوامل زیر به وجود می‌آید:

1. وجود نوعی قارچ پوستی به نام مالاسزیا (malassezia) روی پوست سر
2. بروز اختلال در عملکرد غدد چربی پوست سر و ترشح بیش از اندازه چربی
3. پاسخ سیستم ایمنی بدن به وجود قارچ روی پوست سر

در نتیجه، اغلب شامپوهای ضدشوره یا حاوی ترکیبات ضد قارچ روی پوست سر هستند و یا با تنظیم ترشح چربی از غدد چربی پوست سر، مانع ایجاد شوره می‌شوند.

چه ترکیباتی در شامپوی ضد شوره وجود دارد؟

اغلب شامپوهای ضد شوره یا ضد قارچ حاوی حداقل یکی از ترکیبات زیر هستند:

• پیروکتون اولامین: یک ترکیب ضد قارچ و ضد میکروب است. این ترکیب در درمان عفونت‌های قارچی پوست از جمله مالاسزیا (یکی از عوامل شوره) تأثیر دارد.
• کلیمبازول: این ماده نیز یک داروی موضعی ضد قارچ است که اغلب برای درمان عفونت‌های قارچی پوست مانند شوره سر از آن استفاده می‌شود.
• کتوکونازول: این داروی ضد قارچ، به از بین‌بردن قارچ مالاسزیا که باعث تحریک غدد چربی و ایجاد شوره می‌شود، کمک می‌کند.
• سلنیوم سولفید: این ترکیب با تأثیر بر غدد چربی پوست سر، سبب کاهش ترشح چربی می‌شود و همزمان دارای خواص ضد قارچ نیز هست.
• سیکلوپیروکس: سیکلوپیروکس یک عامل ضد قارچ است و رشد قارچ‌های پوستی را متوقف می‌کند.
• زینک پیریتیون: این ماده که گاهی روی لیبل محصولات به اختصار ZPT یا ZnPT نوشته می‌شود، از سویی رشد قارچ‌های پوستی را کاهش می‌دهد و از سوی دیگر، با کمک به کاهش ترشح چربی غدد پوست سر، شوره را کم می‌کند. زینک پیریتیون، همچنین جلوی رشد بی‌رویه سلول‌های پوست که موجب پیدایش پوسته‌های شوره سر می‌شوند را نیز می‌گیرد.

ترکیبات دیگر شامپو ضد شوره شامل چه مواردی است؟

• کول‌تار یا قطران زغال سنگ: حاوی عناصر ضد قارچ است و از رشد و تکثیر بی‌رویه سلول‌های پوست سر جلوگیری می‌کند. البته باید بدانید که استفاده طولانی‌مدت از شامپوی حاوی قطران زغال سنگ ممکن است به موهای رنگ‌ شده، دکلره ‌شده یا موهایی که با استفاده از مواد شیمیایی صاف یا فر شده‌اند آسیب وارد کند و رنگ آن‌ها را تغییر دهد. همچنین این ماده ممکن است حساسیت پوست سر را به نور آفتاب افزایش دهد و فرد مصرف‌کننده را هنگام حضور در معرض نور آفتاب، مجبور به استفاده از کلاه یا روسری کند.
  توجه کنید که قطران زغال سنگ در صورت استفاده در مقادیر بالا می‌تواند سرطان‌زا نیز باشد.
• اسید سالیسیلیک: این بتا هیدروکسی اسید از‌ چسبیدن سلول‌های پوست به یکدیگر جلوگیری کرده و پوسته‌های ایجادشده روی سر را از بین می‌برد.
• روغن درخت چای: این ماده‌ به‌دلیل دارا بودن اثرات ضد قارچ و آنتی‌باکتریال، در بسیاری از شامپوها استفاده می‌شود. نتایج مطالعه‌ای در سال 2002 نشان می‌دهد که استفاده از شامپوی حاوی ۵ درصد روغن درخت چای (tea tree oil) برای رفع شوره سر مفید و بی‌خطر است. البته به دلیل احتمال بروز واکنش آلرژیک، پیش از استفاده از شامپوهای حاوی عصاره درخت چای، بهتر است ابتدا کمی از آن را روی قسمت کوچکی از پوست‌تان امتحان کنید و پس از 24 ساعت، در صورت عدم بروز عوارض جانبی مانند قرمزی یا خارش، شامپو را به موهایتان بزنید.

در هنگام استفاده از شامپو ضد شوره چه نکاتی را باید رعایت کنید؟

1) برای انتخاب شامپوی ضدشوره مناسب خود، شامپوهای مختلف را امتحان کنید

محتویات شامپوهای ضد‌شوره، دقیقاً مشابه هم نیستند؛ چون مشکل شوره سر در افراد، علل زمینه‌ای کاملاً یکسانی ندارد. به همین دلیل، شامپوی ضد‌شوره‌ای که استفاده از آن برای یک نفر بهترین نتیجه را در پی داشته، می‌تواند برای شخص دیگر به همان اندازه مؤثر نباشد.

بنابراین چند مدل گوناگون از شامپوها را روی موهایتان امتحان کنید و مؤثرترین آن‌ها را انتخاب کنید. در عین حال در نظر داشته باشید که:

• طبق مطالعه‌ای که در سال 2011 انجام شده است، به احتمال زیاد شامپوهایی که حاوی کلیمبازول و پیروکتون اولامین به طور همزمان هستند، علاوه بر خاصیت بهبود و درمان شوره، به نرم شدن موها نیز کمک می‌کنند.
• شامپوهای حاوی زینک پیریتیون معمولاً عوارض جانبی کمتری دارند؛ به همین دلیل، این گروه، محبوب‌ترین نوع محصولات ضد شوره مو به‌شمار می‌آیند.
• اگر شما نیز جزء آن دسته از افرادی هستید که موهای تیره دارید، شامپوهای حاوی «کول‌تار» و «سلنیوم سولفید» هر دو به یک اندازه برای رفع مشکل شوره سرتان مفید خواهند بود؛ به این شرط که از دستورالعمل آن‌ها به‌طور کامل و دقیق پیروی کنید. (البته به دلیل اهمیت عوارض بلندمدت کولتار، استفاده از آن دیگر توصیه نمی‌شود.)
• از آنجا که شامپوهای حاوی سالیسیلیک اسید می‌توانند باعث خشکی موها شوند، محبوبیت کمتری دارند. با این حال، استفاده از آن‌ها برای بیشتر افراد ایمن است.
• شامپوهای «کتوکونازول» عموماً زمانی تجویز می‌شوند که سایر شامپوهای ضد‌شوره مؤثر نباشند یا اینکه پس از مدتی مصرف، بی‌اثر یا کم‌اثر شده باشند.

برای دریافت پیشنهادات دقیق‌تر و مناسب‌تر برای نوع مو و پوست سرتان بهتر است با پزشک متخصص پوست مشورت کنید.

2) شامپو را روی پوست سرتان ماساژ دهید

به یاد داشته باشید که همیشه باید شامپوها را دقیقاً مطابق دستورالعمل‌شان استفاده کنید، اما روش کلی استفاده از شامپوهای ضد‌شوره این است که ابتدا شامپو را روی موی خیس ریخته و بعد به آرامی با نوک انگشتان روی پوست سر ماساژ دهید.

در اغلب موارد، باید اجازه دهید تا شامپو برای حدود پنج دقیقه روی سر باقی بماند و سپس موها را آب‌کشی کنید؛ البته ممکن است لازم باشد بعضی شامپوها مانند شامپوهای حاوی سلنیوم سولفید را بلافاصله پس از استفاده، آبکشی کنید. به همین دلیل، بهتر است هر نوع شامپو را دقیقاً طبق دستورالعمل روی محصول استفاده کنید.

3) مهم است که حتماً به شکل منظم از شامپو ضد شوره استفاده کنید

برای آنکه بتوانید موارد شدید شوره سر را درمان کنید، باید هر یک تا دو روز یک ‌بار موهایتان را با این شامپوها شست‌وشو دهید. تنها استثناء در این زمینه، شامپوهای حاوی «کتوکونازول» هستند که در طول هفته، می‌بایست تنها دو مرتبه از آن‌ها استفاده کنید.

زمانی که احساس کردید مشکل شوره سر شما کاهش یافته و رو به بهبود است، می‌توانید از دفعات مصرف شامپو بکاهید و آن را به دوبار در هفته، و حتی اگر موهایتان ضخیم است، به یک ‌بار در هفته کاهش دهید.

4) در صورت لزوم، به طور متناوب از دو نوع شامپوی متفاوت استفاده کنید

گاهی اوقات ممکن است استفاده از یک نوع شامپو برای مدتی مؤثر باشد، اما به مرور زمان از تأثیر آن کاسته شود. در صورتی که با چنین اتفاقی مواجه شدید، استفاده متناوب از دو نوع شامپوی گوناگون حاوی دو ترکیب متفاوت ضد‌شوره را امتحان کنید؛ به طوری که در طول هفته حداقل یک ‌بار از هرکدام استفاده کنید.

همچنین ممکن است به این نتیجه برسید که می‌بایست شامپویتان را کنار گذاشته و نوع دیگری را جایگزین کنید. البته این نکته را به یاد داشته باشید که تغییر شامپو نسبت به استفاده متناوب از دو نوع شامپو، می‌تواند تأثیر مثبت کمتری برایتان به همراه داشته باشد.

برای افزایش تاثیر شامپو ضد شوره چه نکاتی را رعایت کنیم؟

1) به نوع موهایتان توجه کنید

بسیاری از شامپوهای ضد‌شوره فقط یک فرمول دارند که برای همه انواع مو قابل استفاده است، اما بعضی از انواع این شامپوها برای نوع خاصی از مو تولید شده‌اند.

برای انتخاب شامپو، اولویت‌تان کاهش میزان شوره ‌سر باشد. اما اگر استفاده از یک شامپو، کیفیت و وضعیت عمومی موهایتان را دستخوش تغییرات نامطلوب مانند خشک یا ضعیف ‌شدن مو کرده است، به‌دنبال شامپوی جدیدی بگردید که علاوه بر داشتن ماده ضد‌شوره مؤثر مشابه، این مشکل جدید را نیز از میان بردارد.

شامپوهای ضد‌شوره دارای رایحه‌های مختلف هستند. توجه داشته باشید که بوی شامپو، باید آخرین دغدغه شما باشد. هدف اصلی، درمان شوره سر و حفظ سلامت عمومی موهایتان است.

2) به جای نرم‌کننده‌های عادی مو، سراغ نرم‌کننده‌های ضدشوره بروید

اگرچه استفاده از نرم کننده مو به‌تنهایی نمی‌تواند یک روش درمانی برای شوره سر به حساب بیاید، اما این موضوع که نرم‌کننده‌‌تان اثر ترکیبات ضد‌شوره شامپو را از روی پوست سر و موها پاک نکند و تلاشتان را بی‌اثر نکند نیز مهم است.

بهترین انتخاب، استفاده از نرم‌کننده‌ای است که برای استفاده هم‌زمان با شامپوی انتخابی شما طراحی شده باشد. اگر در پیدا کردن نرم‌کننده متناسب با شامپویتان موفق نبودید، بهتر است از نرم‌کننده‌ طبیعی مو حاوی ترکیبات طبیعی یا ارگانیک استفاده کنید.

استفاده از نرم‌کننده‌های مرطوب‌کننده ملایم نیز گزینه بسیار مناسبی به‌شمار می‌آید. البته باید از مصرف نرم‌کننده‌های پاک کننده که علاوه بر نرم‌کنندگی، خاصیت پاکسازی نیز دارند، اجتناب کنید.

3) از مصرف شامپوهای حاوی ترکیبات خشن و قوی بپرهیزید

اگر می‌خواهید همیشه از یک شامپوی مشخص برای مراقبت از مویتان استفاده کنید، از مصرف شامپوهای حاوی آمونیوم لوریل سولفات و سایر سورفاکتانت‌های آنیونی که باعث خشکی پوست سر و شدیدتر شدن مشکل شوره سر می‌شوند، اجتناب کرده و ترجیحاً از شامپوهای بدون سولفات استفاده کنید.

همچنین توجه داشته باشید که شستشوی موی سر کم یا بیش از اندازه می‌تواند شوره سر را تشدید کند. پس از کنترل مشکل شوره سر، باید موهایتان را حداکثر یک روز در میان و حداقل دو یا سه بار در هفته بشویید.

4) اگر استفاده از شامپو ضد شوره مفید واقع نشد، به پزشک مراجعه کنید

در شرایطی که استفاده از شامپوهای ضد‌شوره نتواند در درمان این عارضه مفید باشد، بهتر است با پزشک عمومی یا متخصص پوست و مو مشورت کنید و از او بخواهید تا متناسب با نوع مشکل، شامپوی ضد‌شوره قوی‌تری را برایتان تجویز کند. تجویز لوسیون‌های حاوی کورتیکواستروئیدها، یکی دیگر از کارهایی است که پزشک ممکن است انجام دهد.

به یاد داشته باشید با وجود اینکه شوره معمولاً ناشی از عوامل ذکرشده است، اما برخی از بیماری‌های زمینه‌ای نیز می‌توانند در ایجاد آن مؤثر باشند؛ بیماری‌هایی مانند درماتیت سبورئیک (نوعی بیماری پوستی شایع که باعث بروز لکه‌های قرمز و فلس‌مانند، خارش و التهاب پوست می‌شود)، بیماری پسوریازیس (نوعی بیماری پوستی خودایمنی مزمن که با فلس‌های نقره‌ای‌رنگ خود را نشان می‌دهد و باعث بروز لکه‌های زبر، پوسته‌پوسته و قرمز روی پوست به‌ویژه پوست سر، آرنج، زانو و پشت کمر می‌شود)، اگزما یا عفونت‌های قارچی.

پزشک شما حتماً به بررسی علل بروز شوره سرتان خواهد پرداخت و برای یافتن بهترین راه درمان همراهی‌تان خواهد کرد.

تجربه شما در استفاده از شامپو ضد شوره

اگر تجربه مقابله با شوره سر را دارید، برای ما بنویسید که علت آن چه بود و با کدام ترکیب موفق به درمان آن شدید؟

تیم نویسندگان

دکتر مهدیه بهشادفر

• کانسیلر چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟
• پرایمر: انواع، مزایا و نحوه استفاده از آن
• انواع ویتامین‌های گروه ب و نقش آن‌ها در سلامت بدن
• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید