گفتگو با گوهر خیراندیش درباره همسرش
گوهر خیر اندیش از بازیگران قدیمی و صاحب نظر سینما و تلویزیون ایران میباشد که کارهای بسیار فراوانی انجام داده که به نوبه ی خودش همه خوب بوده و استقبال زیادی شده از کارهای او.
گوهر خیراندیش، بازیگر نقش پذیر و منعطفی است که حضور پررنگش در چند دهه در نقش هایی چون جمیله گدا در سریال «سفر سبز»، قدسی در سریال «میوه ممنوعه»، مهندس گوهری در «مکس»، هاجر جنگ زده در «بانو»، مادر بزرگ اشراف زاده در «نان، عشق و موتور 1000»، همسر عامی و مهربان در «دایره زنگی»، زن جنوبی در «ارتفاع پست» و… بخشی از خاطرات جمعی همه ما را تشکیل می دهد.
او بر خلاف خیلی از بازیگران زن، بارها با پذیرفتن گریم های عجیب و سنگین روی صورتش نشان داده عاشق هنر بازیگری است.
گوهر خیراندیش بازیگر سریال دیوار به دیوار
این هنرمند البته همسر مرحوم جمشید اسماعیل خانی هم هست که سال ها با هم نه تنها در کار بلکه در زندگی شخصی شان هم به یک الگوی شایسته و به یادماندنی تبدیل شده بودند. جمعه ای که گذشت، پانزدهمین سالمرگ اسماعیل خانی، بازیگر بااخلاق و دوست داشتنی سینما، تلویزیون و تئاتر بود که گرچه خودش نیست، اما یادش همواره در بین مردم و سینمادوستان باقی است. به این بهانه با گوهر خیراندیش گفت وگویی انجام دادیم که در ادامه می خوانید…
سالی که آغاز کردید تا اینجا چطور بوده؟ بخصوص این که در یکی دو سال گذشته پر کار هم بودید؟
من دو سالی برای مداوای جراحت هایی که بر اثر تصادف سر فیلم «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» برایم پیش آمد خارج از ایران بودم، اما در این دو سال فیلم هایی که قبلا بازی کرده بودم روی پرده رفتند و مورد استقبال مردم و منتقدان هم قرار گرفتند. این اواخر هم وقتی آقای سامان مقدم تماس گرفتند و پیشنهاد بازی در سریال «دیوار به دیوار» را به من دادند از آنجا که تجربه خیلی خوبی را در فیلم «مکس» با ایشان داشتم و اعضای گروه این سریال افرادی شاخص و صاحب نام بودند، پیشنهادشان را پذیرفتم، ولی بالاخره با وجود گروه خیلی خوب، همدل و صبوری که دور هم جمع شده اند، متن به لحاظ کیفی چندان رضایت بخش نیست و همین مساله در روند کار تاثیر گذاشته است! نمی دانم چرا متن ها روزانه نوشته می شود و دقیقا همین روزانه نویسی است که سطح کار را پایین می آورد.
به گذشته برمی گردیم. چه زمانی با همسرتان آقای جمشید اسماعیل خانی آشنا شدید و چطور شد که با هم از شیراز به تهران آمدید؟
سال 1349 من در زادگاهم، شیراز در کلاس نهم مشغول تحصیل بودم که جمشید عزیز به دبیرستان ما آمد و به عنوان کارگردان مرا برای اجرای نمایشنامه «عروس» نوشته خانم فریده فرجام انتخاب کرد و از همانجا آشنایی ما شروع شد. بعد از آن مادرم درخواست کرد که اگر شما همدیگر را دوست دارید با هم عقد کنید، اما چون دبیرستان می رفتم و به لحاظ قوانین مدرسه برایم مشکل پیش می آمد وقتی عقد کردیم در شناسنامه ام قید نشد تا وقتی که دیپلم گرفتم و همزمان با دنیا آوردن پسرم، هم اسم اسماعیل خانی در شناسنامه ام ثبت شد و هم اسم پسرم. بعد از انقلاب هم در دانشگاه تهران قبول شدم و با همسر و فرزندانم به تهران آمدم و از آن موقع در تهران زندگی می کنیم. پس از آمدن به تهران، هنگام درس خواندن همراه با همسرم به کار در تئاتر و سینما و تلویزیون ادامه دادیم.
با همسرتان در آثار مختلفی همراه بودید از تئاتر گرفته تا سینما و تلویزیون. فارغ از رابطه زن و شوهری این همکاری را چگونه ارزیابی می کنید؟
بله! کارهای زیادی را با هم انجام دادیم. اوایل ازدواجمان اسماعیل خانی علاوه بر بازیگری، کارگردانی تئاتر هم انجام می داد و آنجا اغلب در کنار هم بودیم و پس از آن در سینما و تلویزیون هم به عنوان همبازی با هم کار می کردیم. ایشان همیشه سمت استادی برای من داشتند و همیشه برای انتخاب کارهایم از ایشان مشاوره می گرفتم و ایده ها و نظریاتشان را در کارهایم پیاده می کردم. آخرین کاری که با او همبازی بودم «نان، عشق و موتور 1000» ساخته ابوالحسن داوودی بود. من در آن فیلم نقش مادربزرگ خانم بهاره رهنما و مادر خانم آفرین عبیسی را بازی می کردم. در حالی که خانم عبیسی از من بزرگ تر بودند، اما با گریم خوب آقای رادمنش این باورپذیری برای مخاطب رقم خورد. در آن کار خیلی سکانس های مشترک با آقای اسماعیل خانی نداشتم، اما در همان سکانس های محدود هم دیالوگ هایی که با هم داشتیم بعضا خارج از متن بود و باعث جذابیت کار می شد. ایشان البته در پشت صحنه آن کار، حضوری دائم و پرنشاط داشت و تمام اعضای گروه از انرژی تمام نشدنی خود استفاده می کردند.
گوهر خیراندیش همسر مرحوم جمشید اسماعیل خانی
کلا بیشتر نقش های شما متفاوت و نامتعارف بوده؛ از همسر عامی و مهربان «دایره زنگی» گرفته تا جمیله گدای عجیب و غریب سریال «سفر سبز» و… که بخشی از دلیل این تفاوت هم به گریم های سنگینی برمی گردد که برخلاف بعضی از بازیگرها با رضایت به آن تن می دهید. به نظر می رسد با این انتخاب ها و البته گریم ها به نوعی قصد دارید سنت بازی در یک ژانر و شکل ثابت را برای بازیگری بشکنید؟
شما به بنده لطف دارید، ممنون از توجه و دقت شما. استادم جناب عبدالله اسکندری (چهره پرداز مطرح ایرانی) همیشه به من می گفتند تو از این که گریم را روی صورتت می پذیری ما را به شوق می آوری. این چالش بین من و گریمور، من و بازی، من و کارگردان، من و نقش و… را همیشه دوست داشتم.
پیش آمده بود که آقای اسماعیل خانی با ایفای نقشی از جانب شما مخالفت کنند، اما شما اصرار به بازی آن نقش داشته باشید؟
من تقریبا در تمام کارهایم با ایشان مشاوره می کردم و هر کاری که او می گفت نه، آن را کنار می گذاشتم جز یک کار. من قرار بود در سریال «کت جادویی» با جمشید همبازی باشم و صحبت هایی تقریبا قراردادی هم با تهیه کننده انجام داده بودیم، اما در آن بین آقای حاتمی کیا به من پیشنهاد بازی در فیلم «ارتفاع پست» را داد و من ترجیح دادم در این فیلم بازی کنم. اسماعیل خانی آنجا با من مخالفت کرد، نه به این دلیل که نمی خواست در کار حاتمی کیا بازی کنم بلکه به این دلیل که می گفت تو برای بازی در این سریال صحبت کردی، اما به هر حال من نقشم را در «ارتفاع پست» خیلی دوست داشتم و برخلاف خواسته اسماعیل خانی این کار را انجام دادم. آن موقع کمی از هم دلگیر شدیم، اما خاطرم هست بازی در آن فیلم باعث شد دوستی خوبی بین اسماعیل خانی و حاتمی کیا به وجود آید. حتی بعد از آن که برای «ارتفاع پست» دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن را به من دادند و اسماعیل خانی از این که سیمرغ را به من نداده بودند عصبانی بود، حاتمی کیا با او تماس گرفت و ضمن تعریف هایی از من گفت که او (یعنی من) سیمرغ اش را از مردم می گیرد. سال بعد اما، وقتی من برای فیلم «رسم عاشق کشی» سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را از جشنواره فجر دریافت کردم جمشید دیگر نبود و من سیمرغ ام را تقدیم به روحش کردم.
گوهر خیراندیش بازیگر پیشکسوت
در این 15 سالی که از نبود ایشان می گذرد شما چطور نقش یک مادر را در بیرون و داخل خانه ایفا کردید تا فرزندان تان به قول معروف به ثمر بنشینند؟
با رفتن اسماعیل خانی انگار تمام انرژی فیزیکی او وارد کارهای من شد و هر سال یا نامزد جایزه بودم یا آن را می گرفتم. من و بچه هایم هیچ وقت حس نکردیم او نیست و همیشه احساس می کنیم او در کنارمان حضور دارد و مواظب مان است. او برای ما زنده است. حتی چند سال پیش هم تصادف خیلی سنگینی که سر فیلم «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» داشتم، می توانست من را کاملا از بین ببرد، اما من بعد از 25 روز سر فیلمبرداری حاضر شدم که آن را نتیجه دعای خیر مادر و مردم و انرژی و مواظبتی می دانم که اسماعیل خانی همچنان از من دارد. هیچ چیز در این کائنات بی حکمت نیست و من ایمان دارم جمشید می دانسته من هنوز باید بالای سر فرزندانمان باشم و آنها را حمایت کنم.
بعد از این همه سال که از نبود آقای اسماعیل خانی می گذرد چه حسی به او دارید؟
15 سال از مرگ جمشید می گذرد، اما با هر بهار حضور او را بیشتر و قوی تر از قبل حس می کنم. چرا که او در بهار به دنیا آمد، در بهار ازدواج کردیم و در بهار هم از دنیا رفت. یاد و خاطره اش نه تنها از دل و جان و خانه ما نمی رود بلکه در بازخوردهایی که از مردم دارم هنوز با همان قوت حضور دارد و از او به نیکی یاد می کنند. من 32 سال سعادت این را داشتم که در کنار مردی زندگی کنم که نه تنها برای من همسر خوبی بود بلکه پدر شریفی برای فرزندانش و فردی ارزشمند برای جامعه اش بود. اسماعیل خانی اشعاری را سروده که من بارها تصمیم به چاپ شان گرفته ام، اما چون ترسیدم از این که ویراستاری اش آنچه او می خواسته نشود از آن سرباز زدم. او همیشه به مناسبت های مختلف خانه مان را پر از گل و مزین به اشعار خودش می کرد و زمانی که از دنیا رفت خانه مان پر از گل هایش بود و خودش دیگر نبود.
