با خواص فوق‌العاده دارچین آشنا شوید

هزاران سال است که بشر از دارچین برای طعم دادن به غذا استفاده می‌کند. البته باید گفت که خواص دارچین محدود به عطر و طعم دادن به غذاها نمی‌شود؛ این ماده خوراکی دارای مصارف درمانی متعددی است. به علاوه، در جشن‌ها و آداب سنتی بسیاری از کشورها نیز کاربرد دارد. در گذشته نیز از این ماده به عنوان دارویی برای درمان بیماری‌های گوارشی و به عنوان رایحه در مراسم‌های آیینی در روم باستان استفاده می‌شده است. امروزه، تحقیقات علمی، ‌خواص دارچین در حفظ سلامتی بدن را تایید می‌کنند.

علاوه بر این موارد، دارچین فواید پرشمار دیگری دارد که شاید تا به حال حتی به گوشتان نخورده باشد. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا با فواید شگفت‌انگیز دارچین بیشتر آشنا شوید!

دارچین چگونه تهیه می‌شود؟

نام علمی ‌دارچین Cinnamomum verum است. این ادویه خوش‌عطر از پوسته‌های درخت دارچین گرفته می‌شود. چوب دارچین، از طریق کندن پوسته‌های تنه درخت دارچین و خشک کردن آن‌ها به دست می‌آید. این چوب‌ها را نیز می‌توان برای به دست آوردن پودر دارچین، آسیاب کرد. قسمت روغنی دارچین که بو و طعم شیرین و تند منحصر به فرد دارچین را به آن می‌دهد، ماده‌ای به نام سینامالدهید است. به نظر می‌رسد همین ماده، بیشترین و مؤثرترین نقش را در اثر و فواید قدرتمند دارچـین برای سلامتی انسان داشته باشد.

انواع دارچین

از این ادویه خوش‌عطر و خوش‌طعم، دو نوع وجود دارد: دارچین کاسیا و دارچین سیلان.

• دارچین کاسیا (Cassia Cinnamon): این دارچین که منشأ آن جنوب چین است، رایج‌ترین و البته نسبتاً ارزان‌ترین نوع دارچین است. شما می‌توانید آن را از فروشگاه‌های مواد غذایی بخرید و برای پخت و پز از آن استفاده کنید.
• دارچین سیلان (Ceylon Cinnamon): این نوع دارچین که منشأ آن سریلانکا و جنوب هند است، مانند نوع کاسیا به وفور در دسترس نیست و به همین دلیل معمولاً این نوع را باید از عطاری یا یک فروشگاه تخصصی ادویه‌جات بخرید.

عطر دارچین سیلان بیشتر از دارچین کاسیا است.

ارزش غذایی دارچین

شاید تا به حال به ارزش غذایی دارچین فکر نکرده باشید! درست است که این ادویه تقریباً فاقد پروتئین یا چربی است و نقش بزرگی در تغذیه کلی شما ندارد؛ اما یک قاشق چای‌خوری دارچـین آسیاب‌شده حاوی موارد زیر است:

• حدود 6 کالری انرژی
• حدود 0.1 گرم پروتئین
• حدود 0.03 گرم چربی
• حدود 2 گرم کربوهیدرات
• حدود 1 گرم فیبر
• حدود 26 میلی‌گرم کلسیم
• حدود 11 میلی‌گرم پتاسیم
• حدود 3 میکروگرم بتا کاروتن
• حدود 8 واحد بین‌المللی ویتامین A

همچنین مقادیر کمی از بسیاری از ویتامین‌های دیگر و سایر مواد مغذی در آن وجود دارد.

البته به این موضوع دقت کنید که چون حتی استفاده بسیار کم دارچین در تهیه غذا، تاثیر زیادی در طعم غذا دارد، به همین خاطر معمولاً از دارچین در برنامه غذایی خود به مقدار بسیار کمی استفاده می‌کنیم. بنابراین با مصرف این مقدار بسیار کم، مواد مغذی قابل‌توجهی از طریق مصرف دارچـین دریافت نمی‌کنیم. به همین دلیل باید حتماً غذاهای متنوع دیگری را که سرشار از ریزمغذی‌ها هستند در رژیم غذایی خود بگنجانیم و طبیعتاً برای دریافت ریزمغذی‌ها تنها به دارچین اکتفا نکنیم.

فواید دارچین برای سلامتی

دارچین یک ماده خوراکی با فواید شگفت‌انگیز و فوق‌العاده است. در ادامه به بررسی خواص مختلف دارچین خواهیم پرداخت.

1) کنترل دیابت

شاید بتوان گفت مهم‌ترین نقش دارچین در سلامتی، تاثیر آن در کنترل دیابت است. این ماده می‌تواند باعث بهبود علائم دیابت نوع دو، از طریق بهبود حساسیت به انسولین و سطح کلسترول شود. به نظر می‌رسد دارچین اثرات انسولین را تقلید کرده و به بدن اجازه خروج گلوکز از جریان خون را می‌دهد.

بررسی 18 مطالعه نشان داده که دارچین ممکن است قند خون را کاهش دهد، اما بر هموگلوبین A1C که نشانگر سطح قند خون در یک دوره زمانی طولانی است تأثیری نداشته است.

همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که این ماده سطح کلسترول خون را کاهش می‌دهد که ممکن است سطح آن در افراد دیابتی نسبت به سایر افراد نامنظم باشد.

2) کاهش کلسترول خون

بررسی ها نشان داده است که رابطه معنی‌داری بین مصرف دارچین و سطح کلسترول خون وجود دارد. به طوری که بررسی 10 مطالعه مختلف، نشان داده است که مصرف روزانه این ماده منجر به کاهش “آماری معنی‌دار” در کلسترول تام و همچنین LDL یا کلسترول بد می‌شود.

با این حال، از آنجایی که مقدار دارچین در هر نوبت مصرف -و نیز مدت زمان مصرف دارچـین در مقادیر بالاتر- در این مطالعات متفاوت است، نمی‌توان به طور قطع گفت که این ادویه می‌تواند به عنوان یک درمان برای کاهش کلسترول بالا استفاده شود. اما با این وجود با توجه به یافته‌های مختلف در مورد تأثیرات دارچین بر سطح کلسترول، ایده خوبی است که این ادویه را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید.

3) سلامت مغز

دارچین می‌تواند تعادل قند را در مغز بهبود ببخشد، که این امر به بهبود عملکردهای شناختی کمک می‌کند. مطالعات روی حیوانات نشان می‌دهد که این ماده به تنهایی از سلول‌های مغز در برابر اثرات مضر رژیم غذایی با قند بالا، از جمله سطوح بالای قند خون و کاهش مصرف قند در سلول‌‌های مغز محافظت می‌کند.

4) لاغری

نتایج یک بررسی نشان می‌دهد که دارچین می‌تواند به کاهش وزن و درمان چاقی کمک کند. حتی در افراد سالم، نوشیدن چای دارچین بعد از شام می‌تواند سطح قند خون را در شب کاهش دهد، که این امر می‌تواند از متابولیسم (سوخت و ساز) بدن محافظت کرده، از بروز بیماری متابولیک جلوگیری کند و باعث کاهش وزن شود. علاوه بر این، به نظر می‌رسد که این ادویه اشتها را کاهش می‌دهد، بنابراین یک راه عالی برای مهار ولع به مصرف میان وعده‌های آخر شب است.

همچنین یک تحقیق در سال 2017 نشان داد که سینامالدهید (یک ترکیب شیمیایی که به طعم دارچین کمک می‌کند) می‌تواند به سلول‌های چربی انسان و موش کمک کند تا انرژی بسوزانند. اما هنوز کاملاً مشخص نیست که پس از هضم نیز داچین می‌تواند این تأثیر را داشته باشد یا خیر. پس پیشنهاد می‌شود که همواره مراقب میزان کالری مصرفی خود باشید.

5) خواص ضد التهابی دارچین و سلامت قلب

گیاهان و ادویه‌‌ها اغلب حاوی آنتی اکسیدان هستند. آنتی اکسیدان‌ها ترکیبات قدرتمندی هستند که می‌توانند خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهند. در واقع، همان‌طور که قبلاً ذکر شد، به نظر می‌رسد که مزایای دارچین در نتیجه وجود یکی از ترکیبات آنتی اکسیدانی آن، یعنی سینامالدهید است، که به دارچین عطر و طعمی ‌غنی داده و التهاب را کاهش می‌دهد.

دارچین همچنین جزء اصلی رژیم غذایی مدیترانه‌ای است. این رژیم غذایی یک روش آشپزی سالم برای سلامت قلب است که بر استفاده از گیاهان و ادویه‌ها تاکید دارد.

سایر خواص

بررسی‌ها نشان می‌دهند که دارچین می‌تواند سفتی شریان‌ها و همچنین التهاب را کاهش دهد و به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کند. البته هنوز مشخص نیست که دقیقاً مصرف چه مقدار از این ماده می‌تواند چنین تاثیری در بدن داشته باشد. به همین دلیل تحقیقات بیشتری برای تعیین اثر کامل ترکیبات دارچین بر بدن مورد نیاز است. با این وجود، مطالعات نتایجی امیدوارکننده برای استفاده از دارچـین به عنوان یک محصول طبیعی درمانی را نشان می‌دهند.

دارچین همچنین در درمان سندرم روده تحریک‌پذیر یا سایر مشکلات معده و روده استفاده می‌شود. اما روش اثر آن هنوز مشخص نیست.

علاوه بر این موارد، تحقیقات نشان داده‌اند که دارچین می‌تواند در بهبود این بیماری‌ها نیز موثر باشد:

• بیماری آلزایمر
• پارکینسون
• سرطان
• اچ‌آی‌وی (HIV)
• عفونت
• پوسیدگی دندان
• آلرژی (حساسیت‌‌ها)
• سندرم متابولیک
• فشار خون بالا

البته لازم به ذکر است که بسیاری از این مطالعات فقط در سلول‌ها یا حیوانات انجام شده است. و برای نظر قطعی در خصوص نقش دارچین بر بهبود این بیماری‌ها به تحقیقات بیشتری نیاز است.

دارچین دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌بیوتیکی نیز است، اما در حال حاضر، مطالعات کافی برای اثبات اینکه این خواص در انسان نیز به خوبی عمل می‌کند، وجود ندارد. البته این به آن معنا نیست که این ماده بی فایده است، بلکه به این معنی است که ما هنوز نمی‌توانیم به این ادویه به عنوان یک روش قطعی برای درمان بیماری‌های خود تکیه کنیم. اما در حالی که منتظر مطالعات علمی ‌بیشتر برای بررسی و اثبات اثرات آن هستیم، می‌توانیم هم از عطر و هم از فواید آن که قبلاً توسط علم ثابت شده است، استفاده کرده و لذت ببریم.

مقادیر مجاز مصرف روزانه

مصرف مقادیر معمولی دارچـین به ندرت می‌تواند تأثیر زیادی در درمان بیماری‌ها داشته باشد. همچنین خوردن مقدار زیادی از آن نیز ایده خوبی نیست. از آنجایی هم که مصرف این ماده به عنوان یک عنصر درمانی هنوز به اثبات نرسیده است، دوز مشخصی هم برای مصرف آن تعیین نشده است.

میزان دارچین مورد نیاز برای تاثیرگذاری در مطالعات انجام شده از چند میلی‌گرم تا 3 گرم متغیر است. برخی از متخصصان مصرف نصف تا 1 قاشق چای‌خوری (4-2 گرم) پودر آن را در روز پیشنهاد می‌کنند. در برخی مطالعات دیگر نیز مصرف بین 1 تا 6 گرم از این ماده پیشنهاد شده است. از آنجایی که مقادیر بالای مصرف ممکن است باعث مسمومیت شود، بهتر است از مصرف دارچین بیش از مقادیر ذکر شده خودداری کنید.

عوارض جانبی دارچین

تا به اینجا در مورد فواید و تاثیرات مثبت دارچین صحبت کردیم اما باید بدانید این ماده خوراکی نیز مانند همه مواد موجود در طبیعت ممکن است عوارض و اثرات نامطلوبی هم داشته باشد. از جمله این اثرات می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• تحریک و آلرژی. دارچین معمولاً عوارض جانبی ندارد. اما استفاده زیاد از آن می‌تواند پوست و مخاط لب و دهان را تحریک کند و باعث ایجاد زخم شود. برخی افراد هم به آن حساسیت دارند. گاهی نیز اگر این ماده را روی پوست خود قرار دهید ممکن است در بعضی موارد باعث قرمزی و سوزش شود.
• مسمومیت. خوردن مقدار زیادی دارچین کاسیا می‌تواند باعث ایجاد مسمومیت شود، به‌خصوص اگر مشکلات کبدی داشته باشید. گاهی نیز کومارین، که یکی از مواد تشکیل‌دهنده برخی از محصولات حاوی دارچـین است، می‌تواند باعث ایجاد مشکلات کبدی شود، اما مقدار کومارینی که از این محصولات دریافت می‌کنید آن‌قدر ناچیز است که احتمالاً مشکلی ایجاد نخواهد کرد پس نگران نباشید. با توجه به نبود شواهد درباره ایمنی مصرف دارچین در کودکان، زنان باردار و زنان شیرده، در این افراد باید از مصرف این ماده به عنوان یک عنصر درمانی اجتناب شود.
• کاهش قند خون. این چوب ممکن است بر قند خون شما تأثیر بگذارد، بنابراین اگر دیابت دارید و از مکمل‌های دارچین استفاده می‌کنید، باید برنامه درمانی خود را مجدداً بازنگری کنید.
• تداخلات. اگر دارویی را به طور منظم مصرف می‌کنید، قبل از شروع استفاده از مکمل‌های حاوی دارچین با پزشک خود صحبت کنید. این مکمل‌ها می‌توانند بر نحوه عملکرد آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای دیابت، رقیق‌کننده‌های خون، داروهای قلب و برخی داروهای دیگر تأثیر بگذارند.

طرز تهیه چای دارچین

روش‌های مختلفی برای تهیه انواع دمنوش دارچین وجود دارد. طرز تهیه چای سیاه همراه دارچین در ادامه گفته شده است.

مواد مورد نیاز:

• یک عدد چوب دارچین
• یک لیوان آب
• یک عدد چای کیسه‌ای

برای تهیه چای دارچین:

1. چوب دارچین را داخل لیوان قرار دهید.
2. آب جوش را به لیوان اضافه کنید.
3. در لیوان را بسته و به چوب دارچین غوطه ور در آب جوش، 10 دقیقه زمان دهید.
4. چای کیسه‌ای را به لیوان اضافه کرده و 1 تا 2 دقیقه زمان دهید.
5. چوب دارچین و چای کیسه‌ای را خارج کرده و چای را میل کنید.

سخن آخر

همان‌طور که در این مقاله خواندید، دارچین دارای برخی فواید اثبات‌شده علمی ‌و همچنین برخی مصارف سنتی است که البته حداقل تا به امروز پشتوانه علمی ‌نداشته‌اند. و با همه این تفاسیر در نهایت می‌توان به این نتیجه رسید که مصرف این ماده برای سلامتی بدن خوب و البته مفید است، به شرطی که از میزان توصیه‌شده برای مصرف روزانه تجاوز نکنید و مراقب تداخلات احتمالی باشید.

تجربه شما

شما چه تجربه‌ای از مصرف دارچین دارید؟ آیا تا به حال توانسته‌اید از فواید این ماده خوراکی در کنترل بیماری خاصی استفاده کنید و یا تا به حال گرفتار مضرات استفاده بیش از حد آن شده‌اید؟ تجربیات خود را اینجا با ما و خوانندگان دیگر در میان بگذارید.

تیم نویسندگان

دکتر زهرا کلاهدوز

• پرایمر: انواع، مزایا و نحوه استفاده از آن
• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید
• 14 خواص چای سبز برای سلامت پوست و مو
• فشار خون بالا: علل، علائم و راه‌های درمان