پسوریازیس ناخن چیست و چگونه درمان می‌شود؟

تغییر رنگ ناخن و لایه‌لایه شدن آن، فقط برخی از مشکلاتی است که مبتلایان به پسوریازیس ناخن با آن مواجه هستند. مراقبت از ناخن‌ها در افراد مبتلا به این بیماری اهمیت بسیاری دارد. زیرا هر عاملی که باعث خشک شدن یا آسیب به ناخن‌ها شود، می‌تواند مشکلات فرد را تشدید کند. اما چگونه باید از ناخن‌های خود مراقبت کنید؟ در این مقاله کوتاه، به این پرسش پاسخ کامل داده‌ایم. همچنین، درمان‌های مختلف پسوریازیس ناخن را بیان کرده‌ایم. پس، اندکی وقت بگذارید و آن را بخوانید تا بهتر بتوانید از خود مراقبت کنید.

پسوریازیس ناخن چگونه ایجاد می‌شود؟

بر‌خلاف باور عمومی، پسوریازیس ناخن بیماری قارچی نبوده و یک بیماری خود ایمنی است. در این اختلال، سیستم ایمنی به اشتباه به بافت سالم ناخن حمله می‌کند.

معمولاً سلول‌های پوستی هر 28 تا 30 روز یکبار بازتولید می‌شوند. افراد مبتلا به پسوریازیس دارای سیستم ایمنی بیش از حد فعال هستند. این پدیده باعث می‌شود که چرخه بازتولید سلول‌های پوستی به 3 تا 4 روز کاهش یابد. در‌نتیجه، بعضی از قسمت‌های قابل مشاهده پوست ضخیم، ملتهب و خارش‌دار می‌شود.

علائم پسوریازیس ناخن

اگر پسوریازیس دارید، یعنی مستعد ابتلا به پسوریازیس ناخن هم هستید، بنابراین خیلی مهم است که ناخن‌های دست و پای خود را بررسی کنید. موارد زیر از علائم شایع این بیماری است:

• وجود فرورفتگی‌های کوچک در ناخن
• تغییر رنگ ناخن به رنگ‌های سفید، زرد یا قهوه‌ای
• شکنندگی یا ترک خوردن و لایه‌لایه شدن ناخن
• جدا شدن ناخن از بستر آن
• تجمع سلول‌های پوست در زیر ناخن
• وجود خون در زیر ناخن

اگر هریک از علائم بالا یا مشکلات دیگری را در ناخن‌های خود مشاهده کردید، به متخصص پوست مراجعه کنید. درمان‌های زیادی می‌توانند به رفع پسوریازیس ناخن و کاهش درد ناشی از آن کمک کنند. متأسفانه، اگر پسوریازیس ناخن را درمان نکنید، بدتر می‌شود. تا حدی که برخی از مبتلایان به این بیماری ناخن‌های خود را از دست می‌دهند. این امر بر توانایی افراد در استفاده از دست‌هایشان یا بر راه رفتن آن‌ها تأثیر می‌گذارد و در اغلب موارد، منجر به مشکلات روحی ناشی از آسیب‌های بدنی نیز خواهد شد. اقدام به درمان، از بروز این مشکلات جلوگیری می‌کند.

بروز تغییرات در ناخن همچنین ممکن است نشانه ابتلا به آرتریت پسوریاتیک (التهاب مفاصل که در افراد مبتلا به پسوریازیس ایجاد می‌شود) هم باشد. برای تشخیص ابتلا به این بیماری باید به متخصص پوست مراجعه کنید. اقدام به درمان آرتریت پسوریاتیک نیز از پیشرفت آن جلوگیری می‌کند.

پسوریازیس ناخن را چگونه درمان می‌کنند؟

شیوه‌های درمانی زیادی برای پسوریازیس ناخن موجود است. این شیوه‌ها برای درمان پسوریازیس خفیف (ابتدای شروع این بیماری که تمام انگشتان درگیر نشده‌اند و علائم شدیدی وجود ندارد) مفیدند. ناخن‌ها به آرامی رشد می‌کنند، بنابراین لازم است تا چند ماه، یک یا دو بار در روز از روش‌های درمانی تجویزشده استفاده کنید. از آنجا که گاهی پسوریازیس ناخن به درمان مقاوم است، احتمال دارد پزشک، چند روش درمانی را برایتان تجویز کند. گاهی اوقات اگر از ترکیب دو دارو برای درمان پسوریازس ناخن استفاده کنید، زودتر مداوا خواهید شد.

برنامه درمانی شما ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:

• کورتیکواستروئید (کورتون) قوی یا بسیار قوی: این داروها بسیاری از علائم یا نشانه‌های پسوریازیس ناخن را درمان می‌کنند. مصرف این داروها یک یا دو بار در روز و تا مدت 9 ماه بی‌خطر است.
• کلسیپوتریول: تحقیقات نشان داده‌اند این پماد به اندازه کورتیکواستروئیدهای قوی مؤثر است و سلول‌های جمع شده در زیر ناخن را از بین می‌برد.
• تازاروتن: مصرف این پماد برای درمان فرورفتگی‌های ناخن، تغییر رنگ و جداشدن ناخن از بستر آن مفید است.

درمان‌هایی که در مطب متخصصان پوست یا کلینیک‌ها انجام می‌شود

اگر به درمان‌های قوی‌تری نیاز داشته باشید، متخصصان پوست ممکن است یکی از شیوه‌های درمانی زیر را به شما توصیه کنند:

• تزریق کورتیکواستروئیدها (یا سایر داروهای پسوریازیس): در این روش دارو را به طور مستقیم به بستر ناخن یا نزدیک آن تزریق می‌کنند. اگر اولین تزریق مؤثر نباشد، احتمالاً لازم است در طی چند ماه، یک بار دیگر آن را تکرار کنید. تزریق کورتیکواستروئیدها، علائم شایع پسوریازیس را درمان می‌کند. این علائم عبارتند از: تجمع سلول‌ها در زیر ناخن، ضخیم شدن ناخن، برآمدگی آن و جدا شدن ناخن دست و پا از بستر آن.
• درمان با لیزر: بعضی از لیزرها در روند درمان پسوریازیس ناخن مؤثرند.
• نور درمانی به روش PUVA (پووا درمانی): در مرحله اول پووا درمانی، بیمار دارویی به نام پسورالن را به صورت موضعی یا خوراکی مصرف می‌کند، در ادامه، بدن فرد در معرض اشعه فرابنفش A (UVA) قرار می‌گیرد. پووا درمانی تغییر رنگ و جدا شدن ناخن از بستر انگشتان دست و پا را مداوا می‌کند. هرچند، این روش در درمان فرورفتگی‌های کوچک سطح ناخن تأثیر کمتری دارد.

درمانی که برای انواع پسوریازیس مؤثر است

اگر به پسوریازیسِ شدید و پسوریازیس ناخن مبتلا باشید، متخصصان پوست ممکن است دارویی را برایتان تجویز کنند که پسوریازیس پوست و ناخن را هم‌زمان درمان کند. مانند سایر درمان‌های پسوریازیس ناخن، گاهی دیدن نتایج این درمان چندین ماه طول می‌کشد.

موارد زیر داروهای پسوریازیس هستند که پوست و ناخن شما را درمان می‌کنند:

• داروهای بیولوژیک
• متوترکسات
• رتینوئید
• سیکلوسپورین
• اپرمیلاست

عفونت ناخن هم نیاز به درمان دارد. پسوریازیس ناخن ممکن است منجر به بروز عفونت ناخن شود. از آنجا که علائم پسوریازیس ناخن و عفونت ناخن بسیار مشابه‌اند، تشخیص اینکه به عفونت ناخن مبتلا شده‌اید یا خیر، اهمیت زیادی دارد. آزمایشی که معمولاً طی آن ناخن شما اندکی خراشیده می‌شود، به تشخیص عفونت کمک می‌کند. اگر عفونت ناخن دارید هم می‌توانید با اقدام به درمان، از آن خلاص شوید.

درمان‌های خانگی پسوریازیس ناخن

برخی درمان‌های خانگی می‌توانند به کنترل علائم این بیماری کمک کنند. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که شواهد علمی کافی برای اثبات عملکرد این درمان‌های جایگزین وجود ندارد. با اینکه درمان‌های خانگی پسوریازیس برای اکثر افراد بی‌خطر هستند، اما بهتر است قبل از استفاده از آن‌ها با پزشکتان مشورت کنید. احتمال بروز واکنش آلرژیک برای بعضی افراد وجود دارد.

• آلوورا: ژل آلوورا یک ماده ضد التهاب است که می‌تواند علائم پسوریازیس ناخن را تسکین دهد. ژل آلوورا را چند بار در روز، از جمله قبل از خواب، به ناخن‌ها و پوست اطراف آن‌ها بمالید.
• نمک دریای مرده: این نمک از دریای مرده در جنوب غربی آسیا استخراج می‌شود و می‌تواند باعث تسکین علائم پسوریازیس ناخن شود. مقداری نمک دریای مرده را به یک کاسه آب گرم اضافه کنید و ناخن‌های خود را حداقل 10 دقیقه در آن قرار دهید. ممکن است مجبور شوید چندین بار در هفته این کار را تکرار کنید.

• زردچوبه: زردچوبه حاوی ماده‌ای شیمیایی به نام کورکومین است. مطالعات نشان داده‌اند که کورکومین دارای خواص ضد التهابی و ضد قارچی است و می‌تواند علائم پسوریازیس ناخن را تسکین دهد. می‌توانید زردچوبه را به عنوان ادویه به غذاهای خود اضافه کنید یا آن را به صورت قرص مصرف کنید.
• کپسایسین: کپسایسین یک ترکیب شیمیایی است که به طور طبیعی در فلفل تند یافت می‌شود. طعم تند و تیز فلفل به دلیل وجود کپسایسین است. کرم یا پماد کپسایسین می‌تواند علائم پسوریازیس ناخن را تسکین دهد. با این حال مراقب باشید پس از استفاده از آن به چشم‌های خود دست نزنید چون می‌تواند باعث سوزش شدید چشم شود.

7 نکته مراقبتی برای تسکین پسوریازیس ناخن

اگر پسوریازیس ناخن دارید، بسیار مهم است که از ناخن‌هایتان بیشتر مراقبت کنید. زیرا هر چیزی که ناخن را خشک کند یا به آن آسیب برساند، پسوریازیس ناخن را تحریک یا تشدید می‌کند.

متخصصان پوست توصیه می‌کنند نکات زیر را رعایت کنید تا از عود این بیماری پیشگیری شود و درمانی که در پیش گرفته‌اید، اثربخش‌تر باشد.

1. ناخن‌های خود را کوتاه نگه دارید. رعایت این موضوع از مشکل جدا شدن ناخن از بستر آن جلوگیری می‌کند. همچنین مانع از تجمع سلول‌ها در زیر ناخن (که یک مشکل شایع در پسوریازیس ناخن است) می‌شود.
2. هنگام انجام کارهایی که دست‌هایتان را زیاد درگیر می‌کند، دستکش بپوشید. این کارها شامل کارهای خانه، کار در حیاط یا انجام تعمیرات اطراف خانه و موارد مشابه است. هر وقت پوست یا ناخن شما تحریک شود، پسوریازیس عود می‌کند. هنگام کار با آب مانند شست‌وشوی ظرف بهتر است زیر دستکش وینیل یا نیتریل، دستکش نخی بپوشید. دستکش لاتکس نمی‌تواند به خوبی از ناخن‌هایتان محافظت کند.
3. دست خود را مرطوب نگه دارید. پسوریازیس ممکن است سبب خشکی پوست و ناخن شود. بنابراین، بعد از هر بار شست‌وشوی دست‌ها و تا سه دقیقه بعد از حمام از مرطوب کننده استفاده کنید تا رطوبت پوستتان تأمین شود. در این موارد، یک کرم یا پماد غلیظ بهترین تاثیر را دارد.
4. به کوتیکول ناخن‌های خود آسیب نزنید. کوتیکل همان نوار پوستی نازک و تقریباً سفتی است که در محل رویش ناخن‌های دست و پای شما قرار دارد. به عقب کشیدن یا کوتاه کردن کوتیکول، ممکن است به پوست شما آسیب بزند یا سبب عفونت آن شود. هرگونه آسیب یا عفونت در افراد مبتلا به پسوریازیس، ممکن است باعث شعله‌ور شدن علائم شود. به این واکنش «پدیده کوبنر» می‌گویند.
5. از جویدن ناخن و کندن پوست اطرف آن بپرهیزید. این کار هم به پوست شما آسیب می‌زند و هم خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد. عفونت ناخن و آسیب رساندن به پوست، پسوریازیس را بدتر می‌کند. اگر نمی‌توانید به راحتی، عادت جویدن ناخن را کنار بگذارید، به راهکارها و توصیه‌هایی که متخصصان پوست در این زمینه ارائه داده‌اند، توجه و به آن‌ها عمل کنید.
6. سلول‌های جمع شده در زیر ناخن‌های خود را نخراشید و آن‌ها را دستکاری نکنید. این کار ناخن‌هایتان را سست می‌کند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد. در عوض، مشکل تجمع سلول‌های اضافه زیر ناخن را با درمان برطرف کنید.
7. از ناخن مصنوعی استفاده نکنید. استفاده از لاک ناخن یا براق‌کننده راهکار کم‌خطری برای پنهان کردن فرورفتگی‌های ناخن مبتلایان به پسوریازیس است، اما استفاده از ناخن مصنوعی، خطر جدا شدن ناخن از بستر آن را افزایش می‌دهد.

نکته: در صورتی که از لاک ناخن برای پوشاندن علائم پسوریازیس استفاده می‌کنید، لازم است حداقل ماهی یک بار ناخن‌های خود را کاملاً پاک کرده و آن‌ها را از نظر هرگونه تغییر علائم بیماری، بررسی کنید. تشدید علائم یا بروز مشکلات جدید، نشانه این است که احتمالاً نیاز دارید برای تغییر روند درمان خود به پزشکتان مراجعه کنید.

همچنین دقت کنید برای پاک کردن لاک ناخن خود، از حلال‌های قوی استفاده نکنید تا ناحیه درگیر بیماری بیشتر تحریک نشود.

سخن پایانی

باز هم تأکید می‌کنیم که اگر پسوریازیس ناخن را درمان نکنید، بدتر و آزاردهنده‌تر می‌شود. پس با مشاهده اولین علائم، هرچه سریع‌تر نزد پزشک بروید و به فکر درمان آن باشید. همچنین، به توصیه‌های مراقبتی ذکرشده در این مقاله عمل کنید تا زودتر بهبود یابید.

نوبت شما

می‌توانید در قسمت «بیان نظر» با خوانندگان دیگر (که احتمالاً مشکلی مشابه شما دارند) ارتباط بگیرید و تجربه‌های خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارید. همچنین اگر در مورد پسوریازیس ناخن پرسشی دارید که پاسخ آن را در متن نیافته‌اید، می‌توانید مطرح کنید تا پاسخگوی شما باشیم.

تیم نویسندگان

دکتر زهرا کلاهدوز

• پرایمر: انواع، مزایا و نحوه استفاده از آن
• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید
• 14 خواص چای سبز برای سلامت پوست و مو
• فشار خون بالا: علل، علائم و راه‌های درمان