رژیم و ورزش تنها مواردی نیستند که بر وزن شما تاثیر می‌گذارد. اگر عادات غذا خوردن خود و ورزش را تغییر نداده‌اید اما همچنان شاهد افزایش وزن ناگهانی هستید، احتمالا مشکلی وجود دارد. البته اضافه وزن در حد چند کیلوگرم خیلی در ظاهر تغییر نمی‌گذارد، اما ممکن است این افزایش وزن ناگهانی یک مشکل پزشکی باشد که باید علت آن را دریابید.
دلایل و شرایط افزایش وزن ناگهانی
افزایش وزن ناگهانی ممکن است یک وضعیت هورمونی یا اختلال خلقی باشد یا عامل دیگری، فیزیولوژیک شما را بدون آنکه متوجه آن شوید تغییر داده است.
تنها راهی که می‌توانید از این بابت اطمینان یابید، مشاوره با پزشک خود است. همچنین در این مقاله از داروخانه آنلاین مثبت سبز ۸ دلیل که این افزایش وزن ناگهانی را برای شما توضیح می‌دهد، بیان کرده‌ایم.
کم کاری تیروئید
جدا از کوچک شدن لباس‌هایتان آیا متوجه تغییرات دیگر در بدن مانند خستگی زیاد، خشکی پوست یا نازک شدن موهایتان شده‌اید؟ این‌ها علائم کم کاری تیروئید هستند، شرایطی که در آن غده تیروئید پروانه‌ای شکل در زیر گلو به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند.
تیروئید غده‌ای است که بسیاری از عملکردهای بدن را کنترل می‌کند، بنابراین وقتی این غده درست کار نمی‌کند، علائم آن در سراسر بدن ظاهر می‌شود.
کارکرد اصلی آن کنترل متابولیسم و سوخت و ساز بدن است. اگر بدن را به عنوان یک ماشین در نظر بگیریم، تیروئید حکم موتور آن را دارد. اگر هورمون تیروئید به اندازه کافی تولید نشود، سوخت و ساز بدن شما مختل شده و به اندازه کافی انرژی نمی‌سوزانید. زمانی که سطح متابولیسم شما کاهش می‌یابد، میزان کالری سوزانده شده در طول روز کم می‌شود.
علائم دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرند، عبارتند از ضعف عضلانی، احساس سردی دائم، نفخ و یبوست.
اگر پزشک شما کم کاری تیروئید را تشخیص داد، احتمالا یک داروی خوراکی برای جایگزین هورمون تیروئید تولید نشده، تجویز کند که می‌تواند در طی چند هفته وزن شما را به وزن قبلی برگرداند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یکی دیگر از شرایطی است که به خاطر اختلال هورمون‌ها به وجود می‌آید و موجب افزایش وزن ناگهانی می‌شود. این اختلال غدد درون ریز با عدم تعادل در هورمون‌های جنسی استروژن و تستوسترون مشخص می‌شود. زنان نیز هورمون تستوسترون تولید می‌کنند، هر چند که مقدار آن بسیار کمتر از مردان است. این عدم تعادل منجر به قاعدگی نامنظم، آکنه و حتی رشد موی صورت می‌شود. این مشکل که در ۱۰٪ زنان در سنین باروری رخ می‌دهد، همچنین باعث اختلال در نحوه استفاده بدن از انسولین، هورمونی که کربوهیدرات را به انرژی تبدیل می‌کند، می‌شود. همین امر موجب افزایش وزن ناگهانی می‌شود چرا که زمانی که بدن در برابر انسولین مقاومت نشان می‌دهد، قندها و نشاسته‌هایی که مصرف می‌کنید به جای تبدیل سوخت به صورت چربی ذخیره می‌شوند.
در حالی که هیچ درمان قطعی برای PCOS وجود ندارد، زنان می‌توانند علائم خود را با تغییر سبک زندگی و همچنین دارو کنترل کنند. پزشک به شما در این زمینه کمک می‌کند.
تغییرات خلق و خو مانند افسردگی و اضطراب
افسردگی و اضطراب شرایطی است که همه ما در برهه‌ای از زندگی درگیر آن بودیم. اما هریک از این اختلالات خلقی ممکن است مانع از کارکرد منظم متابولیسم شود. افسردگی و اضطراب می‌تواند موجب خستگی، تحریک پذری و عدم تمرکز شود. همه این عوامل موجب پرخوری ناسالم و افزایش وزن ناگهانی می‌شود. خلق و خوی خود را در چند هفته گذشته بررسی کنید. اگر بر خودتان فشار روانی زیادی وارد کرده‌اید یا از انجام فعالیت و کاری لذت نمی‌برید یا زمان خواب شما زیاد شده است حتما نزد دکتر روان شناس بروید تا شرایط شما را بررسی کند و در صورت لزوم به شما دارو یا درمان‌های فکری تجویز کند.
بیماری کوشینگ
کورتیزل نام هورمون استرس است که بدن در پاسخ به موقعیت‌های خطرناک و غریب آزاد می‌کند. زمانی که کورتیزول بیش از حد طولانی تولید شود، موجب پیشرفت بیماری کوشینگ می‌شود. یکی از عوارض جانبی ناخوشایند رسوبات چربی غیر طبیعی در ناحیه شکم و اطراف صورت است. اگر به مدت طولانی استروئید مصرف کنید، احتمال پیشرفت بیماری کوشینگ بیشتر می‌شود.
افزایش وزن ناگهانی نشانه مشخصی از کوشینگ است، اما علائم دیگر شامل تغییر رنگ پوست، آکنه و پوست شکننده است. بسته به علت، بیماری کوشینگ را می‌توان با روش‌های مختلف درمان کرد. اگر بیماری کوشینگ دارید، دکتر شما به شما کمک خواهد کرد که بهترین درمان را داشته باشید. یک درمانگر به پایین آمدن این شرایط و بهبود سلامت روانی شما کمک می‌کند و با درمان مناسب از اضافه وزن شما جلوگیری می‌کند.
تومور تخمدان یا رحم
علاوه بر افزایش وزن، علائم تومور تخمدان یا رحم شامل کمردرد، خونریزی واژینال، مقاربت دردناک و یبوست است. اما این علائم برای مشکلات دیگر نیز ممکن است رخ دهد، بنابراین باید با دکتر خود مشورت کنید تا دلیل اصلی این مشکل را پیدا کنید.
یائسگی و دوره پیش از آن
از حدود ۵ سال قبل از یائسگی، علائم آن خود را نشان می‌دهد که تا حدودی به ژنتیک بستگی دارد. یکی از راه‌هایی که تغییرات بدن خود در زمان پیش از یائسگی را متوجه شوید، سوال از مادر خود است تا ببینید او در این دوره چه تغییراتی داشته است. اگر مادر شما در این دوره افزایش وزن داشته است، شما نیز احتمال دارد شاهد افزایش وزن ناگهانی باشید. البته ممکن است تجربه شما متفاوت باشد، این تغییر هورمون‌ها و کاهش آنها باعث افزایش وزن می‌شود.
درمان و داروهای مصرفی
برخی از داروها نیز ممکن است موجب افزایش وزن شود. قرص‌های تنظیم فشار خون با افزایش وزن همراه است. همچنین تزریق انسولین در افراد مبتلا به دیابت موجب اضافه وزن می‌شود. در افراد دیابتی حفظ وزن سالم برای مدیریت بیماری ضروری است. داشتن یک برنامه غذایی صحیح می‌تواند به این افراد برای کمتر کردن عوارض انسولین کمک کند.
بیخوابی
اگر ساعت کاری شما به گونه‌ای باشد که فقط ۴ ساعت زمان خوابیدن داشته باشید، احتمالا به تنقلات روی می‌آورید. کمبود خواب با هورمون‌های تنظیم کننده گرسنگی در ارتباط است. می‌توانید از مکمل‌های ملاتونین برای رفع بی خوابی استفاده کنید.
کمبود خواب بر توانایی تصمیم گیری نیز تاثیر می‌گذارد و زمانی که احساس گرسنگی می‌کنید نمی‌توانید به راحتی از انتخاب مواد غذایی پر کالری مانند شکلات و کوکی دست بکشید.
