همه چیز درباره پروتئین وی: فواید، عوارض و انواع آن

پروتئین وی چیست؟

پروتئین وی (Whey Protein) یکی از محبوب‌ترین مکمل‌های غذایی در دنیای ورزش و بدنسازی است. این پروتئین از آب پنیر، که محصول فرعی تولید پنیر است، استخراج می‌شود. پروتئین وی دارای ویژگی‌ها و مزایای متعددی است که آن را به گزینه‌ای عالی برای بهبود عملکرد ورزشی و سلامت عمومی تبدیل کرده است.

خواص پروتئین وی چیست؟

پروتئین وی خواص مختلفی برای ورزشکاران دارد. برخی از خواص انواع پروتئین وی عبارتند از:

• افزایش رشد عضلات و کمک به حجیم شدن ماهیچه‌ها
• قابلیت هضم آسان و جذب بالا
• کمک به کاهش وزن
• کمک به کاهش فشار خون
• کنترل دیابت
• افزایش ذخایر آنتی اکسیدانی در بدن
• کاهش التهاب
• کاهش چربی خون

اکنون هر یک از خواص پروتئین وی را به طور جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهیم:

افزایش رشد عضلات

استفاده از پروتئین وی در کنار ورزش‌های مقاومتی راه حلی ایده‌آل جهت بهبود سنتز پروتئین عضله بوده و رشد توده عضلانی را بدون داشتن چربی امکان‌پذیر می‌سازد. به همین دلیل است که اکثر ورزشکاران چه خانم و چه آقا با هدف عضله‌ سازی سریع بیش از هر مکملی به سراغ مصرف پروتئین وی ایرانی یا خارجی می‌روند.

آیا پروتئین وی حجم می دهد؟

بله همان‌طور که اشاره کردیم افزایش حجم عضلات یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین خواص پروتئین وی محسوب می‌شود. این پروتئین از تحلیل رفتن ماهیچه‌ها پس از ورزش جلوگیری می‌کند. از طرف دیگر با افزایش سن نیز به طور طبیعی توده عضلانی کاهش می‌یابد و به جای آن چربی در بدن بیشتر می‌شود که به این وسیله خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن بیشتر خواهد شد.

استفاده از پروتئین وی در کنار تمرینات قدرتی ذخیره آمینو اسیدها را در ماهیچه‌ها افزایش داده و در نتیجه از تحلیل عضلات ممانعت به عمل می‌آورد. بر اساس برخی از پژوهش‌ها می‌توان گفت که پروتئین آب پنیر یا همان وی در مقایسه با دیگر پروتئین‌ها مثل کازئین و سویا تاثیرات بهتری روی رشد عضلانی می‌تواند داشته باشد.

قابلیت هضم آسان و جذب بالا

وی چیست؟ یک پروتئین بسیار کامل است که کلیه اسیدهای آمینه ضروری برای بدن را شامل می‌شود. یکی از ویژگی‌های این محصول که آن را تبدیل به یک مکمل ورزشی مطلوب می‌کند، این است که قابلیت هضم آسانی در بدن داشته و فورا نیز جذب اندام‌های مختلف می‌شود در حالی‌که برخی از انواع پروتئین‌ها چندین ساعت زمان لازم دارند تا جذب آنها در بدن صورت گیرد.

کاهش وزن

دیگر فواید پروتئین وی چیست؟ یکی دیگر از چشمگیرترین خواص پروتئین وی تاثیر قابل توجه آن در کاهش وزن و لاغر شدن است. یک استراتژی شناخته شده برای کاهش وزن افزایش مصرف پروتئین در رژیم غذایی به شمار می‌آید. مصرف پروتئین وی از طرق زیر ممکن است در کاهش چربی‌های بدن نقش داشته باشد:

• سرکوب اشتها و کاهش کالری دریافتی
• تقویت متابولیسم و کمک به سوزاندن کالری بیشتر در طی روز
• کمک به حفظ توده عضلانی هنگام کاهش وزن

بر اساس مطالعات احتمالا پروتئین وی نسبت به دیگر پروتئین‌ها تاثیر بهتری در چربی‌سوزی و عدم احساس گرسنگی دارد. آیا می‌دانید مصرف پروتئین وی با شیر بهتر است یا با آب؟

کاهش فشار خون

این مورد که پروتئین وی بتواند سبب کاهش فشار خون و در نتیجه پیشگیری از عارضه‌های قلبی شود، در مطالعات کاملا اثبات نشده است اما تحقیقات متعددی مصرف فرآورده‌های لبنی را با کاهش فشار خون مرتبط دانسته‌اند. این تاثیر به دلیل وجود بازدارنده‌ های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) در لبنیات است. این ماده در پروتئین وی نیز وجود داشته و ممکن است بتواند فشار خون را کاهش دهد. اما با این حال تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.

کنترل دیابت نوع 2 از خواص پروتئین وی

دیگر فواید مکمل وی چیست؟ همان‌طور که می‌دانید اختلال در عملکرد هورمون انسولین و افزایش سطح قند خون، دیابت نوع 2 را به وجود می‌آورد. به عنوان یک درمان مکمل برای دیابت نوع 2 می‌توان از پروتئین وی کمک گرفت. اما در این مورد جهت اثبات این تاثیر نیز به مطالعات بیشتری نیاز است و حتما باید با پزشک نیز مشورت شود.

افزایش ذخایر آنتی اکسیدان در بدن

آنتی اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که از اکسیداسیون در بدن ممانعت کرده، استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهند و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را نیز کم می‌کنند. آنتی اکسیدان‌ها دشمن رادیکال‌های آزاد هستند که مخرب سلول به شمار می‌آیند. یکی از آنتی اکسیدان‌های مهم که بدن خود قادر به تولید آن است، گلوتاتیون نام دارد. تولید گلوتاتیون در بدن در گرو مصرف چندین آمینو اسید است که سیستئین یکی از آنها محسوب می‌شود. از آنجایی‌که پروتئین وی منبعی غنی از سیستئین است می‌تواند قدرت آنتی اکسیدانی بدن را بهبود بخشیده و در دفع رادیکال‌های آزاد موثر باشد.

کاهش التهاب در بدن

یکی دیگر از فواید پروتئین وی ممکن است کاهش التهاب در بدن باشد. التهاب معمولا در پاسخ به آسیبی که به بدن وارد می‌شود، به وجود می‌آید. التهاب کوتاه‌مدت مشکلی را ایجاد نمی‌کند اما اگر مزمن شود، می‌تواند عامل بروز بسیاری از بیماری‌ها بوده و خطراتی را برای سلامتی حاصل کند.

بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که پروتئین وی در دوزهای بالا می‌تواند در کاهش التهاب در بدن موثر باشد. این خاصیت را شاید بتوان به خاصیت آنتی اکسیدانی whey protein مرتبط دانست. بیماری‌های التهابی روده یکی از بیماری‌هایی هستند که پروتئین وی احتمالا تاثیرات بسزایی در بهبود آنها دارد.

کاهش چربی خون

کلسترول بالا به ویژه LDL یکی از عوامل مهم در بروز بیماری‌های قلبی است. در یک مطالعه مشخص شد که افراد دارای اضافه وزن با مصرف روزانه 54 گرم پروتئین آب پنیر به مدت 12 هفته کاهش قابل توجهی را در مقدار کلسترول بد خون خود تجربه کرده‌اند. در این زمینه هنوز به مطالعات بیشتری نیاز است.

انواع پروتئین وی چیست؟

خواص پروتئین وی را شرح دادیم و حالا دیگر می‌دانید که پروتئین وی چیست. در حالت کلی می‌توان گفت که پروتئین وی 3 نوع دارد که در داروخانه‌ها به راحتی می‌توانید آنها را تهیه کنید:

1. ایزوله
2. کنسانتره
3. هیدرولیزه

• آب پنیر (whey) یک مایع غلیظ اما سرشار از مواد مغذی است که بسیاری از ویتامین‌ها، مواد معدنی و 9 اسید آمینه ضروری برای بدن را شامل می‌شود. 

پروتئین وی ایزوله چیست؟

برای تهیه پروتئین وی، پودر آب پنیر را طی فرآیند خاصی قرار می‌دهند تا خالص‌تر شود. بنابراین در نوع ایزوله حدود 90% یا حتی بیشتر پروتئین وجود دارد. از طرف دیگر در پروتئین وی ایزوله میزان چربی نزدیک به صفر و میزان کربوهیدرات به حدود 1 گرم در هر 100 کالری می‌رسد. به همین دلیل اغلب به افرادی که در کنار مصرف پودر پروتئین، قصد لاغر شدن دارند، مصرف پروتئین وی ایزوله توصیه می‌شود. بهترین پروتئین وی برای حجم همین نوع ایزوله است.

پروتئین وی کنسانتره

دیگر نوع پروتئین وی چیست؟ آیا می‌دانید پروتئین وی کنسانتره چیست؟ این پروتئین وی نسبت به ایزوله قیمت پایین‌تری دارد. این نوع از پروتئین وی نسبت به نوع ایزوله محتوای پروتئین کمتر و چربی و کربوهیدرات بیشتر دارد. هم پروتئین وی ایزوله و هم کنسانتره، مقداری لاکتوز دارند اما میزان لاکتوز در نوع کنسانتره بیشتر از ایزوله است.

پروتئین وی هیدرولیزه

پودر آب پنیر برای اینکه به نوع هیدرولیزه تبدیل شود، فرایندهایی روی آن صورت می‌گیرد که جذب آمینو اسیدهای موجود در آن برای بدن بسیار راحت‌تر شود. 80 تا 90 درصد پروتئین به علاوه 28% انسولین در نوع هیدزولیز شده پروتئین وی وجود دارد. اگر به دنبال مکمل پروتئینی هستید که به واسطه آن دچار مشکلات گوارشی نشوید، این نوع را انتخاب نمایید.

فواید پروتئین وی در بدنسازی

خواص پروتئین وی را شرح دادیم. تاثیر پروتئین وی در بدنسازی در موارد زیر خلاصه می‌شود:

• حجم عضلات را افزایش داده و به عضله سازی کمک می‌کند.
• در لاغر شدن و کمک به کاهش وزن موثر است و اشتها را کاهش می‌دهد.
• به ریکاوری کمک کرده و بافت‌های آسیب دیده بدن را ترمیم می‌کند.

برای اینکه تاثیر پروتئین وی در بدنسازی را به خوبی ببینید باید حداقل 3 ماه از این مکمل به طور مداوم در کنار تمرینات ورزشی خود استفاده کنید. قبل از استفاده با مربی ورزشی خود حتما مشورت کنید. دقت کنید که مصرف پروتئین وی بدون ورزش توسط متخصصان پیشنهاد نمی‌شود.

عوارض مکمل پروتئین وی

دانستید که پروتئین وی چیست و چه خواصی دارد. اما آیا در کنار خواص پروتئین وی عوارضی هم وجود دارد؟ مصرف بیش از حد پروتئین وی می‌تواند با علائمی همچون تهوع، درد معده، نفخ، گرفتگی عضلات، نفخ شکم و اسهال همراه باشد. اکثر افراد مقادیر مناسب پروتئین وی را می‌توانند به راحتی در بدن خود تحمل کنند اما برخی از افراد که عدم تحمل لاکتوز دارند ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند زیرا چنانچه گفتیم پروتئین وی حاوی مقادیر اندکی لاکتوز است.

عوارض پروتئین وی در صورت مصرف صحیح اصلا جدی و خطرناک نیست. در این صورت بهتر است از پروتئین وی ایزوله یا هیرولیزه به جای کنسانتره استفاده کرد. افرادی که با مشکل کلیه و کبد مواجه هستند پیش از مصرف پروتئین وی باید حتما با پزشک مشورت نمایند. در صورت حساسیت به پروتئین وی نیز باید از مصرف آن خودداری کنید.

مراحل ساخت پروتئین وی چیست؟

کامل شرح دادیم که پروتئین وی چیست. مکمل وی همان پروتئین آب پنیر بوده و یکی از دو پروتئین موجود در شیر گاو به حساب می‌آید. هنگامی که می‌خواهند از شیر پنیر تولید کنند، مایعی را از شیر جدا می‌کنند که به آب whey یا همان آب پنیر گفته می‌شود.

برای ساخت پودر پروتئین وی، آب پنیر مایع را فیلتر کرده و آن را خشک می‌کنند. پودر پروتئین وی اغلب به عنوان یک مکمل بدنسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به راحتی می‌توانید با آن شیک درست کنید یا آن را به اسموتی‌های خود بیفزایید.

کلام آخر

پروتئین وی چیست؟ یک مکمل ورزشی محبوب که از آب پنیر به دست می‌آید. شیر گاو 2 نوع پروتئین دارد: کازئین و whey. در فرایند تولید شیر از پنیر مایعی حاصل می‌شود که سرشار از آمینو اسیدها و ترکیبات مغذی است. وقتی این مایع را خشک می‌کنند، تبدیل به پودر پروتئین وی می‌شود. برای خرید انواع پروتئین وی اصل و اورجینال در نوع ایرانی یا خارجی می‌توانید از داروخانه آنلاین مثبت سبز اقدام کنید و از کیفیت و اصالت کالا مطمئن باشید.