نکات مهمی که باید برای انتخاب یک مرطوب کننده پوست خشک بدانید

تقریباً همه‌ی ما خشکی پوست را تجربه کرده‌ایم؛ حالتی آزاردهنده که گاهی با ترک خوردگی و خارش پوست همراه است. حتماً می‌دانید که مصرف مرطوب کننده پوست خشک به بهبود خشکی پوست کمک می‌کند، اما آیا این همه‌ی کاری است که ما می‌توانیم برای مقابله با خشکی پوست انجام دهیم؟ اصلاً چرا پوست خشک می‌شود؟ و چگونه می‌توانیم از آن جلوگیری کنیم؟

مقاله‌ی زیر را بخوانید تا پاسخ علمی پرسش‌های خود را بیابید.

دلایل خشکی پوست

خشکی پوست مسئله‌ای شایع است. این مسئله به دلیل کمبود میزان آب در سطحی‌ترین لایه پوست (اپیدرم) رخ می‌دهد. خشکی پوست معمولاً ناراحت کننده است. پوسته پوسته شدن، خارش و ترک خوردگی از مشخصه‌های پوست خشک است.

خشکی پوست به دلایل مختلفی بروز می‌یابد؛ ممکن است پوست شما به طور طبیعی و یا عدم استفاده از مرطوب کننده پوست خشک دچار خشکی شود. اما، حتی اگر پوست شما چرب باشد، ممکن است گاه به گاه خشک شود.

خشکی پوست در زنان و مردان

بد نیست بدانید، خشکی پوست مختص زنان نیست و مردان را نیز به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما معمولاً افراد مسن بیشتر مستعد خشکی پوست هستند. زیرا پوست بیشتر افراد سالخورده، چربی‌ها و روان کننده‌های طبیعی کمتری دارد.

عوامل محیطی مانند رطوبت و دما، بر میزان آب باقی مانده در پوست تأثیر زیادی دارند. مثلاً، هوای سرد و خشک، رطوبت پوست را تبخیر می‌کند، در نتیجه، در فصل زمستان یا پاییز پوست بیشتر خشک می‌شود. استفاده مکرر از کرم مرطوب کننده می‌تواند به بهبود این امر کمک کند.

اگر دست‌های خود را به طور مکرر بشویید یا آنها را ضدعفونی کنید، رطوبت آن از بین می‌رود و پوستتان خشک می‌شود. افزون بر این، خشکی پوست ممکن است عارضه‌ی جانبی برخی از داروها و نتیجه‌ی جانبی برخی از بیماری‌های پوستی باشد.

چرا پوست خشک می‌شود؟

سطحی‌ترین لایه‌ی پوست (اپیدرم) از چربی (لیپید) و پروتئین تشکیل شده است. بخش چربی اپیدرم به همراه پروتئین‌های خاص اپیدرمی کمک می‌کنند تا رطوبت پوست حفظ شود. اگر میزان پروتئین‌ها یا لیپیدهای پوست کم باشد، رطوبت آن آسان تر تبخیر می‌شود. همچنین، این 7 اشتباه رایج در مرطوب کردن پوست موجب خشکی پوست می‌شود.

خشکی پوست آن را حساس‌تر می‌سازد. بنابراین، پوست خشک مستعد ابتلا به بثورات و آسیب‌های پوستی می‌شود. اصطلاح پزشکی برای خشکی پوست زروسیس (xerosis) است.

اگر خشکی پوست درمان نشود، ممکن است به عوارضی مانند درماتیت اگزمایی، عفونت های باکتریایی ثانویه، سلولیت و تغییر رنگ پوست مبتلا شوید. خوشبختانه، خشکی پوست معمولاً خفیف است و به راحتی با استفاده از مرطوب کننده پوست خشک درمان می‌شود.

نشانه‌های خشکی پوست چیست؟

نشانه اصلی خشکی پوست و عدم استفاده از مرطوب کننده پوست خشک، خارش آن است. افرادی که پوست خشکی دارند، اغلب می‌توانند لکه‌های زبر، خشک و قرمزی را روی پوست خود پیدا کنند.

این لکه‌ها اغلب می‌خارند. نواحی پوستی درگیر معمولاً شامل بازوها، دست‌ها، قسمت پایینی پاها، شکم و نواحی سایش مانند مچ پا و کف پاست. هرچه خشکی پوست شدیدتر باشد، ترک‌ها و شکاف‌ها گسترده تر می‌شوند.

موارد زیر از علائم خشکی پوست است:

• خارش
• پوست زبر و خشک
• پلاک‌های قرمز اگزمایی پوست (اگزمای غیرعادی)

احساس خارش پوست، خشکی آن را شدیدتر می‌کند. به این ترتیب که اگر پوست خود را بخارانید، ممکن است در چرخه‌ی «خارش-خاراندن» گرفتار شوید؛ یعنی پوستتان احساس خارش دارد، آن را می‌خارانید، بنابراین خارش تشدید می‌شود و این چرخه ادامه می‌یابد. این چرخه‌ی آزاردهنده، بیشتر هنگامی پیش می‌آید که کنترل آگاهانه‌ی خاراندن، کم یا غایب باشد، مثلاً در هنگام خواب.

خراشیدن و مالش مداوم پوست و عدم استفاده از مرطوب کننده پوست خشک آن را ضخیم و زبر می‌سازد؛ بدتر اینکه، با این کار، ظاهر پوست «چرمی» می‌شود. البته، ممکن است برخی افراد برآمدگی‌های کوچک، قرمز و متورمی را روی پوست خود ببینند. این لکه‌های برآمده ممکن است با خاراندن، تحریک و باز شوند و عفونت کنند.

مناطق زیر بیشتر ممکن است به خشکی پوست دچار شوند:

• قسمت‌های پایینی پاها
• دست‌ها
• بازوها

چگونه مرطوب کننده‌ای مناسب برای پوست خشک انتخاب کنیم؟

مرطوب‌ کننده صورت نقش مهمی در حفظ سلامت پوست شما بازی می‌کند. حفظ رطوبت پوست و رطوبت‌رسانی به آن از وظایف عمده آن است.

استفاده از مرطوب کننده‌ پوست خشک برای درمان خشکی پوست ضروری است. زیرا مرطوب کننده، لایه‌ی سطحی هیدرولیپیدی نگهدارنده‌ی آب در پوست را بازسازی می‌کند. کرم مرطوب کننده‌ بعد از مالیدن به پوست ناپدید می‌شود. به همین دلیل، نسبت به درمان‌های دیگر، محبوب تر است.

مرطوب کننده‌ پوست خشک از پوست آسیب دیده و حساس محافظت و آن را نرم تر و صاف‌تر می‌کنند. همچنین، چربی‌های طبیعی پوست را حفظ می‌کنند. مرطوب کننده‌ها آب را در لایه‌ی شاخی پوست به دام می‌اندازند و آن را حفظ می کنند. بنابراین، با مصرف این محصولات، پوست رطوبت کمتری را از دست می‌دهد.

می‌توانید از کرم‌های صورت و دست حاوی محصولات عطری بپرهیزید یا فقط از محصولات طبیعی استفاده کنید؛ تصمیم با خودتان است. اما، مهمترین نکته این است که ترکیبات مرطوب کننده‌ی شما باید با کیفیت و با پوستتان سازگار باشد. گاهی، یافتن محصولات سازگار با پوستتان، کمی به آزمون و خطا نیاز دارد.

متخصصان توصیه می‌کنند، مرطوب کننده‌ای را بخرید که حداقل برخی از مواد زیر را داشته باشد:

1. هیالورونیک اسید
2. گلیسرین
3. اوره
4. کره‌ها و روغن های گیاهی

چگونه پوست خود را مرطوب کنیم؟

ممکن است مرطوب کننده‌ پوست خشک مناسبی برای پوست خود انتخاب کرده باشید، اما هنوز به نتیجه‌ی دلخواه خود نرسید. باید بدانید سلامت پوست به نحوه‌ی استفاده از مرطوب کننده نیز بستگی دارد.

پس، برای دستیابی به نتیجه‌ی بهتر، حتماً به توصیه‌های زیر عمل کنید:

• بعد از استحمام، هنگامی که پوستتان هنوز کمی نمناک است، از مرطوب کننده استفاده کنید.
• اگر پوستتان حساس است، از مرطوب کننده‌ پوست خشک که حاوی مواد تسکین دهنده و عاری از اسید، عطر و رنگ استفاده کنید.
• قبل از مصرف یک محصول جدید، آزمایش حساسیت پوستی آن را انجام دهید.
• از آب خیلی گرم برای دوش گرفتن و شستن صورت خود استفاده نکنید.
• با نوشیدن 8 لیوان 250 گرمی آب در روز هیدراته بمانید.
• شب‌ها از دستگاه بخور استفاده کنید، یا در طول روز یک نمونه‌ی کوچک آن را روی میز خود نگه دارید.
• حداقل دو بار در روز پوست خود را مرطوب کنید. (وقتی پوست شما به طور ویژه خشک است این کار را بیشتر انجام دهید).
• برای داشتن مزایای بیشتر، ابتدا از یک سرم محافظ صورت و سپس از مرطوب کننده پوست خشک استفاده کنید.
• اگر پوست شما به شدت خشک است، یک روغن مانند جوجوبا یا روغن گل رز را با مرطوب کننده خود مخلوط کنید. (این روغن‌ها برای استفاده دائم خیلی سنگین هستند)

پیشگیری از خشکی پوست

برای جلوگیری و رفع خشکی پوست، علاوه بر استفاده از کرم مرطوب کننده پوست خشک، محیط خانه‌ی خود را مرطوب نگه دارید. (به ویژه، در زمستان که هوا خشک تر است و از وسایل گرمایشی استفاده می‌کنید.) گاهی، کاهش دفعات حمام کردن، دوری از صابون‌های قوی و کاهش مواجهه با مواد شوینده نیز، در بهبود خشکی پوست مؤثر است.

پاک کننده‌های قوی، چربی‌های طبیعی و سبوم را از پوست جدا می‌کنند. محدود کردن تماس با مواد تحریک کننده‌ای نظیر حلال‌ها و پوشاک پشمی، از بدتر شدن شرایط خشکی پوست جلوگیری کند.

بنابراین:

1. از مرطوب کننده پوست خشک استفاده کنید.
2. از صابون‌ها و مواد شوینده قوی بپرهیزید.
3. از دستگاه های بخور خانگی استفاده کنید.
4. تماس با مواد تحریک کننده‌ای نظیر حلال‌ها را محدود کنید.
5. لباس پشمی نپوشید.
6. لباس‌های نخی و الیاف طبیعی بپوشید.
7. به محیطی فوق‌العاده مرطوب منتقل شوید.

دانستید که خشکی پوست ممکن است بر هر بخشی از بدنتان تأثیر بگذارد، اما دست‌ها، بازوها و پاها را بیشتر درگیر می‌کند. معمولاٌ، درمان پوست خشک بسیار ساده است؛ گاهی تغییر در شیوه‌ی زندگی و مصرف مرطوب کننده‌های بدون نسخه ممکن است، تمام آن چیزی باشد که شما برای درمان آن نیاز دارید.

متأسفانه، اگر به خشکی پوست خود بی‌توجه باشید، در طولانی مدت آزارتان خواهد داد. بنابراین، بهتر است، مصرف مرطوب کننده پوست خشک را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود بگنجانید و به توصیه‌های دیگری که در این مقاله اشاره شد، عمل کنید. برای دریافت راهنمایی‌های بیشتر، پرسش‌های خود را در قسمت نظرات مطرح کنید.

تیم نویسندگان

دکتر مهدیه بهشادفر

• کانسیلر چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟
• پرایمر: انواع، مزایا و نحوه استفاده از آن
• انواع ویتامین‌های گروه ب و نقش آن‌ها در سلامت بدن
• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید