آیا می‌دانید که کبد مسئولیت بیش از 500 عملکرد مهم در بدن را بر عهده دارد؟ کبد بزرگ‌ترین توده موجود در بدن است که وزن آن در انسان بالغ حدود 2 کیلوگرم برآورد شده است. این عضو نقش‌های حیاتی متعددی را برای زنده نگه‌داشتن و سلامتی شما ایفا می‌کند و نقش بسیار مهمی در دستگاه گوارش دارد که تقریباً 13٪ از کل خون بدن را در خود ذخیره می‌کند که اگر با مشکل مواجه شود، دردسرآفرین خواهد بود. ما در ادامه قرار است بهترین مواد و رژیم های غذایی برای پاکسازی کبد را معرفی کنیم. پس همراه ما باشید.
کارکردهای مهم کبد
با توجه به اهمیتی که کبد در بدن انسان دارد، پیش از پرداختن به رژیم غذایی مناسب کبد خوب است ابتدا با برخی از کارکردهای مهم این عضو آشنا شویم. باید اشاره کنیم که کبد علاوه بر تولید و ذخیره ویتامین‌ها و مواد معدنی (مانند مس و آهن) کارهای دیگری نیز انجام می‌دهد که عبارت‌اند از:
- از بین بردن گلبول‌های قرمز خون آسیب‌دیده و دفع سمومی مانند الکل و نیکوتین از خون
- تبدیل گلوکز قندهای غذایی به گلیکوژن جهت ذخیره‌سازی
- تبدیل مجدد گلیکوژن به گلوکز به‌منظور تامین انرژی موردنیاز بدن
- تبدیل پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه اضافی به ادرار (به‌منظور دفع)
- تولید صفرا و مواد شیمیایی که به تجزیه چربی‌ها در روده کمک می‌کنند.
نقش رژیم های غذایی برای پاکسازی کبد
رژیم‌های غذایی برای پاکسازی کبد به دفع سمومی که موجب انسداد کبد می‌شوند، کمک بسیاری می‌کنند. این پاکسازی منجر به بهبود عملکرد کبد و کاهش وزن خواهد شد. در این میان طیف وسیعی از مواد غذایی و مکمل‌های مخصوص کبدی برای پاکسازی کبد مورداستفاده قرار می‌گیرند. این رژیم‌های غذایی را می‌توان زیرمجموعه‌ای از رژیم‌های غذایی «سم‌زدا» طبقه‌بندی کرد.
محققان اذعان دارند که اعضای بدن به‌خصوص کبد، برای عملکرد بهتر و موثرتر به پاکسازی و سم‌زدایی احتیاج خواهند داشت. رژیم‌های غذایی برای پاکسازی کبد غالبا بر روی از بین بردن سمومی که ما از طریق مصرف غذایی وارد بدن خود می‌کنیم، متمرکز هستند و بدین طریق موجب کاهش وزن و تناسب‌اندام نیز می‌شوند.
توصیه‌های مربوط به رژیم های غذایی برای پاکسازی کبد به‌طورکلی در مصرف مواد غذایی سالم و ارگانیک خلاصه می‌شوند. در این رژیم‌ها معمولاً از مصرف قند، کافئین، الکل و غذاهای چرب پرهیز می‌شود، درحالی‌که مصرف غلات، آب، میوه و سبزی‌های تازه افزایش پیدا می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، این رژیم‌ها بیشتر بر مصرف غذاهای غیر فرآوری شده تمرکز می‌کنند. غذاهای فرآوری شده (مانند سوسیس، کالباس، تنقلات مانند چیپس و پفک و نوشیدنی‌های انرژی‌زا و گازدار مانند نوشابه) شامل افزودنی‌های بیشتری (مانند نمک و شکر) و مواد نگهدارنده هستند که این مواد آسیب‌های جدی به کبد وارد می‌کنند و موجب ایجاد برخی بیماری‌های خطرناک مانند بیماری «کبد چرب» می‌شوند.
معرفی مواد غذایی سالم و ارگانیک در رژیم های پاکسازی کبد
رژیم‌های پاکسازی کبد، گزینه‌ها و پیشنهادهای سالمی را برای تغذیه به شما ارائه می‌دهند که در سبک زندگی‌تان، تغییرات مثبتی به وجود می‌آورند و سموم بدنتان را نیز دفع می‌کنند. همچنین با توجه به اینکه این نوع رژیم‌های شامل غذاهای طبیعی هستند مزایای سلامتی زیادی ازجمله سلامت پوست و مو را نیز به ارمغان می‌آورند و در بلندمدت تاثیر شگفت‌انگیزی نیز بر درمان بیماری‌های کبدی نیز خواهند داشت. ما در ادامه چند نمونه از رژیم های غذایی برای پاکسازی کبد را معرفی می‌کنیم.
چای سبز
مصرف چای سبز عموما برای سلامتی مفید است، اما شواهد علمی نیز نشان داده‌اند که چای سبز می‌تواند فواید بسیاری متعددی برای کبد داشته باشد. یک مطالعه گسترده علمی به این نتیجه رسیده است که نوشیدن 5 الی 10 فنجان چای سبز در روز می‌تواند موجب بهبود سلامت و عملکرد کبد شود. این خاصیت به دلیل وجود نوعی آنتی‌اکسیدان قوی به نام کاتچین است که برای سم‌زدایی کبد بسیار موثر خواهد بود. چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های گیاهی بوده که می‌توانند عملکرد کبد و سایر اعضای بدن را بهبود بخشند.
سبزی های صلیبی یا چلیپایی
یکی دیگر از موادی که در رژیم های غذایی برای پاکسازی کبد استفاده می‌شود، سبزی‌ها هستند. در این میان سبزی‌های صلیبی یا چلیپایی که شامل کلم بروکلی، جوانه بروکسل، کلم، گل‌کلم، تربچه و شلغم هستند، منبع اصلی گلوتاتیون محسوب می‌شوند. این سبزی‌ها باعث خواهند شد، آنزیم‌های پاکسازی موجود در بدن برای دفع سموم تحریک شوند. همچنین مصرف سبزی‌های صلیبی باعث افزایش تولید گلوکوزینولات در بدن شما می‌شود که به دفع عوامل سرطان‌زا و سایر سموم از بدن کمک بسیاری می‌کند.
زردچوبه
زردچوبه علاوه بر استفاده به‌عنوان ادویه و رنگدانه، قرن‌ها است که در هند برای اهداف دارویی مورداستفاده قرار می‌گیرد. کورکومین ماده موثر موجود در زردچوبه است که خواص بیولوژیکی قدرتمندی دارد. این ادویه موجب تحریک آنزیم‌های دفع‌کننده سموم بدن می‌شود و حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که سلول‌های کبدی را ترمیم می‌کنند. زردچوبه همچنین باعث تقویت کبد در سم‌زدایی و درعین‌حال تولید صفرا می‌شود. بنابراین این ماده نیز ماده غذایی ارزشمند دیگری است که به پاکسازی کبد کمک بسیاری می‌کند.
مرکبات
مرکبات علاوه بر تامین ویتامین C و تقویت سیستم ایمنی بدن، موجب تحریک کبد به سم‌زدایی می‌شوند و به‌عنوان یک ماده طبیعی در رژیم های غذایی برای پاکسازی کبد استفاده خواهند شد. گریپ فروت یکی از مرکبات عالی برای دفع سموم کبد است. گریپ فروت حاوی دو آنتی‌اکسیدان مهم و اصلی به نام نارنین و نارژینین است که در پاکسازی کبد نقش مهم و مفیدی دارند. این آنتی‌اکسیدان‌ها با کاهش التهاب و محافظت از سلول‌های کبدی، از کبد در برابر آسیب‌های جدی و ابتلا به بیماری‌های مختلف محافظت می‌کنند.
چغندر
چغندر حاوی مقادیر زیادی ویتامین C و فیبرهای سالم است که هر دو پاک‌کننده‌های طبیعی دستگاه گوارش محسوب می‌شوند. چغندر با پاکسازی خون به افزایش میزان اکسیژن در بدن کمک می‌کند و می‌تواند پسماندهای سمی را تجزیه کند تا سریع‌تر دفع شوند. این سبزی همچنین جریان صفرا را تحریک کرده و فعالیت آنزیمی را نیز تقویت می‌کند. مصرف چغندر نیز می‌تواند به‌عنوان یک ماده غذایی سالم و گیاهی برای پاکسازی کبد مصرف شود.
سیر
سیر سرشار از گوگرد است و یکی از مواد غذایی موثر در رژیم های غذایی برای پاکسازی کبد محسوب می‌شود. گوگرد، آنزیم‌های کبدی موجود در بدن که وظیفه دفع سموم را بر عهده دارند، تحریک کرده و میزان فعالیت آن‌ها را بیشتر می‌کند. این ماده غذایی همچنین دارای مقادیر زیادی سلنیوم است که یک ریزمغذی اساسی محسوب می‌شود و می‌تواند به تقویت سطح آنزیم آنتی‌اکسیدان طبیعی در کبد انسان کمک بسیاری کند. مصرف مکمل سلنیوم نیز مهارکننده‌های بیشتری را برای مبارزه با آسیب‌های ناشی از استرس اکسیداتیو به کبد انسان ارائه می‌دهد.
روغن زیتون
روغن زیتون اگرچه چربی است، اما به‌عنوان یک چربی سالم در نظر گرفته می‌شود. روغن‌های ارگانیک مانند روغن زیتون برای دفع سموم کبد بسیار موثر هستند و مصرف این روغن برای پاکسازی کبد توصیه می‌شود. از روغن زیتون همچنین برای کاهش میزان چربی موجود در کبد نیز استفاده خواهد شد و تاکنون نتایج خوب و مثبتی از مصرف روغن زیتون برای درمان کبد چرب هم گزارش‌شده است.
وعده‌های غذایی پیشنهادی برای پاکسازی کبد
غذاهای پاکسازی کبد باید شامل غذاهای کم‌چرب و کم‌کالری باشند. رژیم های غذایی برای پاکسازی کبد چندان سخت و طاقت‌فرسا نیستند و تنها با مصرف مواد غذایی ذکرشده، می‌توانید در عرض 5 الی 7 روز کبد خود را پاکسازی کنید. به یاد داشته باشید، پس از بیدار شدن از خواب حتما یک لیوان آب ولرم بنوشید تا سیستم گوارشتان شروع به کار کند.
مواد غذایی پیشنهادی برای صبحانه
- چای سبز یا چای بابونه
- آب پرتقال
- املت اسفناج
- میوه‌های تازه به‌خصوص سیب
- شیر بادام
- بلغور جو دو سر جوشیده
مواد غذایی پیشنهادی برای میان وعده
- چای سبز
- سیب
- مغزها
مواد غذایی پیشنهادی برای ناهار
- برنج با عدس
- سوپ سبزیجات
- ماهی سالمون
- سینه بوقلمون
- سالاد با چاشنی روغن زیتون (از لیمو و سرکه سیب نیز می‌توانید استفاده کنید)
مواد غذایی پیشنهادی برای عصرانه
- میوه‌های تازه
- چای سبز
- بادام
مواد غذایی پیشنهادی برای شام
- سالاد با روغن زیتون
- انواع سوپ‌های سبک به همراه لیموی تازه
- مقدار کمی برنج و جوجه‌کباب
موادی که نباید در طول رژیم غذایی پاکسازی کبد مصرف کنید
در طول رژیم غذایی برای پاکسازی کبد به‌هیچ‌وجه نباید محصولات فرآوری شده، فست‌فود، نوشیدنی‌های گازدار و کافئین دار مصرف کنید. همچنین از مصرف مواد غذایی زیر بپرهیزید:
- گوشت قرمز و گوشت گوسفند
- روغن‌های فراوری‌شده
- نوشیدنی‌های گازدار و کافئین دار
- شیرینی‌جات
- نوشیدنی‌های الکلی
- غذاهای کنسروی
- فست‌فود
- کره
سخن پایانی
همان‌طور که خواندید، کبد یکی از اعضای مهم بدن است که کارکردهای مختلفی دارد. بنابراین، سلامت کبد برای سلامت عمومی و کلی بدن، حائز اهمیت است. اما گاهی اوقات کبد انسان سمی شده و دچار بیماری‌هایی مانند کبد چرب می‌شود. اگر چنین مشکلاتی داشتید، باید نسبت به سم‌زدایی و پاکسازی کبد خود اقدام کنید. با مصرف مواد غذایی ارگانیک و سالمی که در این مطلب به شما معرفی کردیم، به‌سادگی می‌توانید کبد خود را پاکسازی کرده و سموم آن را دفع کنید. رژیم های غذایی برای پاکسازی کبد معمولا 5 الی 7 روزه هستند و باید حداقل 3 مرتبه در سال تکرار شوند. آیا شما تاکنون تجربه استفاده از چنین رژیم‌هایی را داشته‌اید؟ اگر بله خوشحال خواهیم شد تجربه‌های خود را با ما و سایر خوانندگان مجله در میان بگذارید.
