اینکه بعد از ورزش تا حدودی احساس خستگی کنید، کاملا طبیعی است اما گاهی بعضی از افراد در حین انجام تمرینات ورزشی دچار خستگی بیش از حد می‌شوند؛ به طوری که حتی ممکن است از ادامه تمرینات خود دست بکشند. این اتفاق اصلا طبیعی نیست و علت آن باید مشخص شود تا بتوان مانع از آن شد. احساس بی حالی حین ورزش موضوعی است که در این مقاله به آن می‌پردازیم.
علت احساس بی حالی حین ورزش
اگر در حین انجام تمرینات ورزشی ناگهان احساس خستگی زیاد می‌کنید، علت را باید در یکی از موارد زیر جستجو کنید:
کمبود خواب
یکی از علت‌های احساس بی حالی در حین ورزش ممکن است به کمبود خواب مرتبط باشد.
√ آیا می‌دانید 30 درصد از مردم ایران دچار اختلالات خواب هستند؟ آمارها نشان می‌دهد که 7 تا 10 میلیون از جمعیت ایران از بی‌خوابی رنج می‌برند!
استرس و نگرانی یکی از دلایل اصلی کمبود خواب در افراد است. زمانی که فرد خواب کافی ندارد، بدن کورتیزول و آدرنالین بیشتری ترشح می‌کند. از طرف دیگر ورزش با شدت بالا نیز می‌تواند باعث افزایش ترشح هورمون کورتیزول شود. در این صورت یک حالت استرس پایدار در بدن ایجاد می‌شود که ظرفیت بدن برای ترمیم خود را کاهش می‌دهد و بنابراین فرد در حین ورزش توانایی لازم برای ادامه صحیح تمرینات خود را ندارد و احساس بی حالی حین ورزش آزاردهنده می‌شود.
برای بهبود کیفیت خواب مدیتیشن را به شما پیشنهاد می‌دهیم. هر شب سعی کنید حداقل 7 ساعت خواب مفید داشته باشید. در حالی که کاملا خسته هستید به رختخواب بروید تا مجال فکر کردن به مسائل مختلف را نداشته باشید. قبل از خواب موسیقی آرامش‌بخش گوش دهید. اگر این راهکارها جواب ندهد و باز هم احساس بی حالی حین ورزش شما را اذیت کند، بهتر است با پزشک مشورت نمایید.
اختلالات تیروئید از دلایل احساس بی حالی حین ورزش
احساس بی‌حالی حین ورزش می‌تواند به مشکلات غده تیروئید مربوط باشد.
- بیش از 60% از مبتلایان به مشکل تیروئید خود نمی‌دانند که در این زمینه اختلالی دارند.
هورمون‌های تیروئید در تنظیم متابولیسم نقشی کلیدی دارند. یعنی در فرآیندی که طی آن غذا به انرژی تبدیل می‌شود هورمون‌های تیروئید دخیل هستند. اگر سطح هورمون‌های تیروئید خیلی پایین باشد، بدن نسبت به نیاز خود انرژی کمتری تولید خواهد کرد. اختلال در هورمون‌های تیروئید اگر خیلی شدید باشد، با گذشت زمان ممکن است تجزیه و التهاب ماهیچه‌ها به وجود آید.
برای کمک به عملکرد صحیح غده تیروئید، بهتر است در رژیم غذایی خود از روی، سلنیوم، آهن و ید به مقدار کافی استفاده کنید. به این منظور حتما باید ماهی، تخم مرغ، سبزیجات و نمک خوراکی را در رژیم غذایی خود جای دهید.
کم آبی بدن از علل احساس بی حالی حین ورزش
کم آبی بدن و دهیدراته بودن می‌تواند از علل احساس بی حالی حین ورزش باشد. وقتی بدن با کمبود آب روبرو باشد، قلب سخت‌تر عملکرد خود را انجام خواهد داد. عدم دریافت مایعات به مقدار کافی حجم کل خون را در بدن کاهش می‌دهد. به هنگام ورزش، قلب باید سریع‌تر کار کند تا بتواند مواد مغذی و اکسیژن را به عضلات برساند. از طرف دیگر وقتی ورزش می‌کنید همراه با تعریق، مقداری آب از بدن خارج می‌شود. بنابراین الکترولیت‌هایی مانند سدیم و پتاسیم از بدن دفع می‌شوند. پس طبیعی است که احساس ضعف و خستگی کنید. راه حل چیست؟ به مقدار کافی از آب و دیگر مایعات استفاده کنید.
عدم مصرف کربوهیدرات به مقدار کافی
اگر کربوهیدرات کم مصرف کنید، بعید نیست که انرژی لازم برای انجام فعالیت‌های ورزشی نداشته باشید. در این صورت احساس بی‌حالی حین ورزش کاملا طبیعی به نظر می‌رسد. وقتی افراد تصمیم به کاهش وزن گرفته و می‌خواهند رژیم لاغری بگیرند، معمولا به آنها توصیه می‌شود که مصرف کربوهیدرات را در رژیم غذایی خود محدود کنند. منبع اصلی انرژی در بدن انسان گلوکز است. گلوکز قند ساده‌ای است که از کربوهیدرات‌ها به دست می‌آید. اگرچه بدن می‌تواند از چربی و پروتئین هم برای تامین انرژی استفاده کند اما این منابع به اندازه کربوهیدرات در دسترس نیستند. اگر از رژیم‌های لاغری مثل کتوژنیک استفاده می‌کنید به دلیل مصرف اندک کربوهیدرات ممکن است بدنتان با کمبود سوخت مواجه شده و احساس خستگی زیادی در حین تمرینات ورزشی داشته باشید.
عدم توجه به ریکاوری بدن
وقتی شما به باشگاه می‌روید و نسبت به روزهایی که باید استراحت کنید بی‌توجه هستید، دیر یا زود احساس بی حالی حین ورزش به سراغ شما می‌آید. خستگی عضلانی نشانه این است که بدن به شدت تحت استرس قرار دارد. ورزش باعث ایجاد استرس اکسیداتیو می‌شود. اگر بیش از حد به بدن خود فشار بیاورید، به احتمال زیاد آسیب جدی به شما وارد خواهد شد. تمرینات ورزشی بیش از حد نه تنها بدن شما را خسته می‌کند بلکه به سلامت روان نیز ممکن است آسیب وارد کند.
- تحقیقات نشان داده است که انجام بیش از حد تمرینات ورزشی می‌تواند با خلق و خوی افسرده در ارتباط باشد.
بین تمرینات، زمان لازم برای ریکاوری را در نظر بگیرید و به بدن خود اجازه دهید تا آسیب‌های ناشی از ورزش را جبران کند. حداقل دو روز در هفته هیچ نوع ورزش سنگینی نباید انجام دهید. اما می‌توانید از ورزش‌های سبکی همچون یوگا کمک بگیرید.
کمبود آهن از دلایل احساس بی حالی حین ورزش
آیا هر ماه دچار پریودهای سنگین می‌شوید؟ آیا از گوشت و دیگر مواد پروتئینی در رژیم غذایی خود کم استفاده می‌کنید؟ در این حالت ممکن است کمبود آهن داشته باشید و از کم‌خونی رنج ببرید و حتی خودتان هم آگاه نباشید. کمبود آهن در بدن باعث می‌شود تا اکسیژن کمتری به ارگان‌های بدن برسد و در نتیجه انرژی کمتری برای عضلات و مغز تولید شود. به زبان ساده‌تر وقتی انرژی کافی در اختیار سلول‌ها قرار نمی‌گیرد، امکان اینکه عملکرد ورزشی مطلوب باشد وجود ندارد.
اگر در شما احساس بی حالی حین ورزش به کمبود آهن مربوط می‌شود، باید غذاهای غنی از آهن را در رژیم غذایی خود بیش از پیش جای دهید. مثلا می‌توانید گوشت قرمز، ماهی و گوشت مرغ را بیشتر مصرف کنید. شاید هم لازم باشد با مشورت پزشک برای خرید قرص آهن اقدام کنید. برای اینکه جذب آهن در بدن شما به خوبی صورت گیرد، در کنار منابع غذایی آهن از خوراکی‌های حاوی ویتامین سی نیز استفاده نمایید.
مصرف برخی از داروها و تاثیر آنها در ورزش
استفاده از برخی داروها ممکن است باعث احساس بی حالی در حین ورزش شود. مثلا اگر شما از بتا بلاکر ها استفاده کنید، فشار خون کاهش پیدا می‌کند و هنگام ورزش ضربان قلب نمی‌تواند طبیعی باشد. هنگامی که در حین ورزش خون کافی به مغز یا ماهیچه‌ها پمپاژ نمی‌شود، احساس خستگی خواهید کرد. استاتین‌ها دسته دیگری از داروها هستند که با هدف کاهش کلسترول تجویز می‌شوند. مسدود کردن تولید کوآنزیم Q10 که یکی از مواد مغذی برای تولید انرژی است، یکی از عوارض جانبی استاتین‌ها به شمار می‌آید.
به همین دلیل بعضی از افراد گزارش می‌دهند که در حین مصرف این دارو دچار گرفتگی و خستگی عضلانی شده‌اند. اگر مشکلاتی از این قبیل دارید در مورد تعویض داروهای خود نظر پزشک را جویا شوید یا به هر حال مشکل خود را مطرح کرده و از وی راهکار بخواهید.
برای رفع احساس بی حالی حین ورزش چه کنیم؟
به نکات زیر در مورد احساس بی حالی حین ورزش دقت نمایید:
- رژیم غذایی سالم و مقوی داشته باشید تا با کمبود مواد مغذی از قبیل آهن مواجه نشوید. از کربوهیدرات‌های سالم در رژیم خود استفاده کنید تا انرژی لازم برای بدنتان تامین شود.
- دو ساعت قبل از ورزش حتما یک میان وعده میل کنید. یک ساعت بعد از ورزش نیز مصرف مواد غذایی توصیه می‌شود.
- در طول روز به مقدار کافی آب بنوشید. به عنوان یک ورزشکار ممکن است بیش از حد معمول به مایعات نیاز داشته باشید.
- ظرفیت هوازی خود را با تمرینات اینتروال افزایش دهید.
- تمرینات خود را به شکل صحیح و اصولی انجام دهید.
- به بدن خود استراحت دهید تا ریکاوری به خوبی صورت گیرد.
- هر شب خواب کافی داشته باشید.
- هر سال چکاپ انجام دهید تا از لحاظ پزشکی و سلامتی مشکلی نداشته باشید. همچنین داروهای مصرفی خود را هم چک کنید که عامل احساس بی حالی حین ورزش نباشند.
در نهایت اگر با این راهکارها باز هم احساس بی حالی حین ورزش داشتید، حتما با پزشک مشورت نمایید.
