باکتری و ویروس‌ها به آسانی و تقریبا از طریق تمام چیزهایی که به آنها دست می‌زنید، منتقل می‌شوند. به همین دلیل تقریبا غیر ممکن است از ذرات بسیار ریزی که هر روز به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کنند دوری کنیم . به همین دلیل بهترین روش مراقبت از خود، شستن مداوم دست‌هاست. در ادامه با ما همراه باشید…
مدت زمان پیشنهادی برای شستشوی دستها، حداقل ۲۰ ثانیه است. شستشوی کمتر از ۲۰ ثانیه، منجر به انتقال آلودگی و افزایش بیماری می‌شود. بر اساس گزارش انجام شده توسط وزارت کشاورزی ایالت متحده آمریکا (USDA) در سال ۲۰۱۸ ، نزدیک به ۹۷ درصد افراد دستان خود را به درستی نمی‌شویند.
اینکه بدانید چه موقع و چقدر دستان خود را بشویید، در مراقبت از خود و خانواده تان در برابر بیماری‌ها موثر است. در مطالعه انجام شده در یک اداره، به برخی کارمندان روش صحیح شستن و ضدعفونی کردن دستها آموزش داده شد. این کارمندان به دلیل افزایش بهداشت، ۲۰ درصد کمتر بیماری را تجربه کردند.
چه زمانی باید دستهایمان را بشوئیم؟
رفت و آمد در مترو و اتوبوس‌های شلوغ، آشپزی با محصولات حیوانی، ملاقات و دست دادن با دیگران برای اولین بار و مراقبت از کودکان، همگی در یک چیز مشترک هستند و آن، قرار دادن دستان شما در معرض میلیون‌ها میکروب است. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در آمریکا (CDC)، شما باید دستان خود را در موقعیت‌های زیر به طور مداوم بشویید:
- قبل، در حین و بعد از آشپزی؛ مخصوصا زمانی که به مرغ، گوشت گاو، گوشت خوک، تخم مرغ، ماهی یا غذاهای دریایی دست می‌زنید.
- بعد از تعویض پوشک بچه، یا بردن او به سرویس بهداشتی
- بعد از استفاده از سرویس بهداشتی
- بعد از انجام کارهای مراقبتی از حیوان خانگی؛ به طور مثال غذا دادن، نوازش کردن و بردن آن به پیاده روی
- بعد از گرفتن بینی، سرفه یا عطسه
- قبل و بعد از انجام کمک‌های اولیه؛ نظیر درمان بریدگی یا جراحت
- قبل و بعد از غذا خوردن
- بعد از دست زدن به زباله، تفکیک زباله‌ها و بیرون بردن آن
شستن دست و تعویض لباس بعد از رسیدن به خانه، همچنین شستن مرتب دستها در محل کار، روش عاقلانه‌ای برای پیشگیری از آلودگی‌هاست. بر اساس مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا، میز یک کارمند بیشتر از صندلی دستشویی میکرب دارد. حتما بعد از دست دادن با افراد مختلف در جلسههای کاری یا موقعیت‌های اجتماعی دستانتان را بشویید؛ زیرا تماس دستی یک راه شایع انتقال میکرب‌هاست.
مراحل شستن صحیح دستها
در اینجا به شما روش صحیح شستشوی دستها به منظور جلوگیری از انتقال میکرب‌ها را خواهیم گفت:
- ابتدا شیر آب را باز و دستان خود را خیس کنید. بسیاری از افراد، ابتدا به صابون دست می‌زنند، اما خیس کردن دستها در مرحله اول، سبب ایجاد کف بیشتر و در نتیجه تمیزتر شدن دستها می‌شود.
- به دستان خود صابون مایع، صابون قالبی یا پودر صابون بزنید.
- دستها را به هم بمالید تا کف کند. مچ دستتان، بین انگشتان و زیر ناخن‌هایتان را با کف صابون بشویید.
- دستان خود را دست کم ۲۰ ثانیه به هم بمالید.
- دستانتان را به خوبی آبکشی کنید.
- با یک حوله خشک و تمیز یا ترجیحا یک دستمال کاغذی دستانتان را کاملا خشک کنید.
آیا باید موقع آشپزی کردن، دستهایمان را بیشتر از ۲۰ ثانیه بشوییم؟
هنگامی که غذا درست می‌کنید، باید حواستان به باکتری‌ها باشد. دستانتان را به طور منظم، هر چند دقیقه یکبار بشوئید. این به معنی افزایش مدت زمان شستن دستها نیست. اگر دستانتان را به روش صحیح بشویید، ۲۰ ثانیه برای پاکسازی دست‌هایتان از میکرب‌های بیماری‌زا کافی خواهد بود.
دستهایمان را با آب سرد بشوییم یا آب داغ؟
از آنجایی که حرارت باعث از بین رفتن باکتری‌ها می‌شود، می‌توانیم فرض کنیم که آب گرم یا داغ برای شستن دست بهتر است. اما با توجه به نظر متخصصان، هیچ تفاوت قابل توجهی بین شستشوی با آب داغ و آب سرد وجود ندارد.
دمای آب به منظور از بین بردن عوامل بیماری زا باید به حدی باشد که کمی دست را بسوزاند. در واقع چند مطالعهی مختلف نشان داده که هیچ مدرک واضحی مبنی بر بهتر بودن آب گرم در از بین بردن میکرب‌های دست وجود ندارد.
بنابراین دستانتان را با هر درجه حرارتی که می‌خواهید بشویید، و به یاد داشته باشید که شستشوی دستها با آب سرد، سبب صرفه‌جویی در مصرف آب و انرژی می‌شود.
چه نوع صابونی بهتر است؟
پاسخ این سوال ممکن است شما را متعجب کند. صابون‌های ضد باکتری در مقایسه با صابون‌های معمولی، لزوما میکرب‌های بیشتری را از بین نمی‌برند. در واقع صابون‌هایی که حاوی ترکیبات ضد باکتری هستند، ممکن است سبب ایجاد انواع قوی‌تر و مقاوم تر باکتری‌ها شود.
برای شستشوی دست‌هایتان از هر نوع صابونی که دارید، (مایع‌دستشویی، صابون قالبی، یا پودر صابون) استفاده کنید. اگر دستانتان را به تعداد دفعات لازم می‌شویید، بهتر است برای پیشگیری از خشک شدن پوست دست تان، به دنبال صابون‌های مرطوب‌کننده یا صابون‌های ملایم باشید.
اگر صابون را روی سینک دستشویی می‌گذارید، احتمالا استفاده از صابون مایع برای شما راحت‌تراست. بر خلاف باور عموم، احتمال انتقال باکتری از صابون قالبی به دستها وجود ندارد.
اگر برای شستن دست صابون نداشتیم، چکار کنیم؟
حتی اگر صابونتان تموم شد یا در دستشویی عمومی صابون نبود، باید همچنان دستتان را بشویید. روند معمولی شستشوی دست را که در بالا به آن اشاره کردیم، انجام دهید. سپس دست خود را به خوبی خشک کنید.
در یک مطالعه در سال ۲۰۱۱ که در آن شستن دستان با صابون و بدون صابون مقایسه شد، محققان به این نتیجه رسیدند که شستن با صابون بهتر است، زیرا باعث کاهش تعداد باکتری های “ای کلای” به 8 درصد می شود ولی شستشوی دست بدون صابون نیز تعداد “ای کلای” را به 23 درصد کاهش می دهد و همچنان می تواند کمک کننده باشد.
آیا می‌توان به جای صابون از ضد عفونی کننده دست استفاده کرد؟
ضدعفونی کننده‌های دست که حاوی بیش از ۶۰ درصد الکل هستند، در از بین بردن برخی باکتری‌های مضر پوست، مفید هستند. هرچند این ضدعفونی کننده‌ها در صورت کثیف و چرب بودن بیش از حد دستها برای پاکسازی دستها کافی نخواهند بود، همچنین به اندازه شستشو با صابون، در از بین بردن باکتری‌ها مفید نیستند.
اگر در مطب پزشک، ایستگاه شلوغ مترو و قطار، یا پشت میز اداره‌تان هستید، خوب است همراه خود یک ضد عفونی کننده دست داشته باشید تا از شر آلودگی‌های احتمالی خلاص شوید. اما اگر در حال آشپزی، تعویض پوشک بچه، مراقبت از یکی از اعضای بیمار خانوادتان یا استفاده از سرویس بهداشتی هستید، قطعا شستن دستها با آب و صابون بهتر خواهد بود.
نکته پایانی
شستشوی دست به روش صحیح خیلی زود تبدیل به عادت همیشگی می‌شود. مالیدن دستها به هم به مدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه برای از بین بردن باکتری‌های آلوده کافی خواهد بود.
فراموش نکنید دست هایتان را در فصل آنفلوانزا و هنگام مراقبت از بیماران مبتلا به نقص سیستم ایمنی بشویید.
تجربه شما
شستن دست یک راه ساده و موثر برای پیشگیری از گسترش میکروب‌هاست. شما با توجه به شرایط کنونی و شیوع ویروس کرونا، چند بار در روز دست هایتان را می شویید؟ با ما و دیگران در میان بگذارید.
منابع:
cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/faq.html
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2249330
foodsafety.gov/blog/2016/04/handwashing.html
mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/in-depth/hand-washing/art-20046253
تیم نویسندگان
لافارر
