آفتاب سوختگی، مشکل پوستی دردناکی است. بدتر از دردناک بودن، آسیب‌هایی است که اشعه های مضر خورشید از دوران کودکی به پوست وارد می‌کنند. این آسیب ها در بزرگسالی می‌تواند باعث سرطان پوست شود. با وجو این که احتمال آفتاب سوختگی در تمام نقاط بدن وجود دارد، اما پوست صورت به علت نازک تر بودن آسیب پذیرتر است. برای همین، پیشگیری و درمان آفتاب سوختگی صورت از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این مقاله راه های پیشگیری و درمان سریع آفتاب سوختگی پوست صورت را نام می بریم.
پیشگیری از آفتاب سوختگی پوست صورت
با رعایت نکات زیر می توان تا حد زیادی از آفتاب سوختگی جلوگیری کرد.
۱. هر روز ضد آفتاب بزنید.
وقتی در فضای باز قرار دارید، با استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF ۳۰ یا ۵۰ از پوست صورت و قسمت‌هایی از بدن محافظت کنید که در معرض نور خورشید هستند. ۱۵ دقیقه قبل از اینکه در معرض نور خورشید قرار بگیرید، از ضد آفتاب استفاده کنید. هر ۹۰ دقیقه، ضد آفتاب را تجدید کنید.
اگر می‌خواهید شنا کنید یا به هر دلیلی (مانند عرق کردن) پوستتان قرار است خیس شود، از ضدآفتاب ضدِآب استفاده کنید.
۲. در فضای باز از کلاه استفاده کنید.
کلاه با لبه‌های بلند (۱۰ سانتی متر) به محافظت از پوست سر، گوش‌ها و گردن در برابر آفتاب سوختگی کمک می‌کند.
۳. از عینک آفتابی استفاده کنید.
از عینک آفتابی با قابلیت حفاظت در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) استفاده کنید. این عینک‌ها می‌توانند از آسیب رساندن نور خورشید به پوست نواحی دور چشم جلوگیری کنند.
۴. مراقب لب‌هایتان باشید.
تحقیقات نشان داده است که پوست لب‌ها هم دچار آفتاب سوختگی می‌شود. بنابراین، همیشه از بالم لبی استفاده کنید که SPF آن، حداقل ۳۰ باشد.
۵. مدت زمان کمتری در معرض نور خورشید قرار بگیرید.
سعی کنید بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر، کمتر در محیط روباز باشید. شدت نور خورشید در این زمان‌ها بیشتر است. در نتیجه، احتمال آفتاب سوختگی در این بازه زمانی بالاتر است.
۶. برای محافظت از پوست تنها از چتر استفاده نکنید.
چتر می تواند از میزان تابش مستقیم نور خورشید به پوست شما کم کند. اما سطح زمین نور خورشید را به پوستتان منعکس می کند. بنابراین، حتی اگر زیر چتر هستید، باید از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.
۷. به‌طور مرتب وضعیت پوستتان را بررسی کنید.
وقتی بیرون هستید، وضعیت پوست خود را بررسی کنید. اگر احساس سوزش کردید یا پوستتان صورتی رنگ شد، احتمالا دچار آفتاب سوختگی شده اید و باید سریعا از زیر آفتاب بیرون بروید.
درمان سریع آفتاب سوختگی صورت
اگر دچار آفتاب سوختگی شدید، برای درمان سریع آن راه های زیر را امتحان کنید.
۱. بلافاصله به مکانی سرپوشیده بروید.
اولین کاری که باید انجام دهید، دور شدن از اشعه خورشید است. به محض احساس سوزش یا صورتی رنگ شدن پوست، باید به مکان سرپوشیده یا محلی بروید که سایه باشد. علائم آفتاب سوختگی ممکن است 4 تا 6 ساعت بعد از بیرون آمدن از زیر آفتاب، ظاهر شوند. با این حال، اگر سریعا از زیر آفتاب بیرون بروید، ممکن است بتوانید از آفتاب سوختگی شدید جلوگیری کنید.
۲. آب بنوشید.
زمانی که متوجه نشانه‌های آفتاب سوختگی شدید، سریعا آب بنوشید. آفتاب سوختگی باعث دِهیدراته شدن پوست می‌شود. با نوشیدن آب می‌توانید به آبرسانی پوست کمک کنید. آفتاب سوختگی می‌تواند منجر به اتساع عروق نیز شود.
پدیده اتساع عروق یا گشادشدن رگ‌های خونی، به سرعت باعث کم آبی بدن و خستگی می‌شود. با مصرف آب کافی و هیدراته ماندن بدن، می‌توانید از عوارضی مانند سردرد جلوگیری کنید.
۳. آب سرد به صورت بپاشید.
اگر در اثر آفتاب سوختگی پوستتان داغ شده است، به صورت‌تان آب سرد بزنید و سپس صورت را به آرامی با یک حوله نرم خشک کنید. کمی صبر کنید و دوباره این کار را تکرار کنید. علاوه بر این، می‌توانید یک لیف پارچه‌ای یا حوله کوچک را با آب سرد خیس کنید و روی پیشانی و گونه‌های خود بگذارید. این کار به خنک شدن پوست کمک می‌کند.
۴. از آلوئه‌ورا یا مرطوب کننده استفاده کنید.
مرطوب کننده‌های حاوی مواد نفتی، بنزوکائین و لیدوکائین را مصرف نکنید. بهتر است از خود گیاه آلوئه ورا یا مرطوب کننده‌های حاوی سویا یا آلوئه ورا استفاده کنید.
اگر در پوستتان احساس سوزش یا تورم می‌کنید، می‌توانید کرم استروئید موضعی (هیدروکورتیزون یک درصد) را بدون نیاز به نسخه از داروخانه تهیه کنید. موقع استفاده از هر داروی بدون نسخه‌ای، حتما راهنمای مصرف و توضیحات دارو را به دقت مطالعه و طبق آن دارو را مصرف کنید.
۵. ایبوپروفن، آسپرین یا استامینوفن مصرف کنید.
وقتی دچار آفتاب سوختگی شدید، برای کاهش درد، التهاب و ناراحتی پوست، از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) استفاده کنید. برای آگاهی از میزان مصرف دارو، حتما برگه راهنمای دارو را مطالعه و طبق دستور آن عمل کنید.
۶. پوستتان را بررسی کنید.
وقتی علائم آفتاب سوختگی روی پوستتان ایجاد شد، برای بررسی میزان و شدت آفتاب سوختگی، پوست را به دقت بررسی کنید. در صورت مشاهده علائم زیر سریعا به پزشک مراجعه کنید:
- تهوع
- لرز
- اختلال در بینایی
- تاول در بخش‌های زیادی از بدن
- تب
درمان خانگی برای آفتاب سوختگی
روش های خانگی زیادی برای درمان آفتاب سوختگی وجود دارد. با استفاده از این راهکارها می‌توانید به طور طبیعی آفتاب سوختگی را درمان کنید.
چای نعنا یا بابونه
ابتدا یک فنجان چای بابونه دم کنید. سپس بگذارید به اندازه دمای اتاق سرد شود. پنبه‌ای را آغشته به چای کنید و به آرامی روی پوست صورت بمالید.
کمپرس شیر
برای تهیه کمپرس شیر، یک لیف نخی یا پارچه پانسمان (گاز) را درون شیر سرد بگذارید تا خیس شود. سپس آن را بیرون آورده و روی پوست صورت قرار دهید. شیر یک لایه محافظ روی پوستتان ایجاد می‌کند. این لایه محافظ به خنک شدن و بهبود پوستتان کمک می‌کند.
ماسک سیب زمینی
سیب زمینی خام را خرد کنید و به شکل پوره در بیاورید. پنبه‌ای را درون پوره بگذارید و اجازه دهید کامل با آب سیب زمینی خیس شود. سپس پنبه را به آرامی روی پوست صورت بمالید.
ماسک خیار
خیار را پوست کنده و پوره کنید. سپس خیار پوره شده را مانند ماسک روی صورت قرار دهید. خمیر خیار به از بین رفتن حرارت پوست کمک می‌کند و دمای پوستتان را پایین می‌آورد.
در طول درمان آفتاب سوختگی به این نکات توجه کنید.
۱. با آبرسانی کافی هیدراته بمانید.
بعد از آفتاب سوختگی برای جبران آب از دست رفته، مقدار زیادی آب بنوشید و دوباره پوستتان را هیدراته کنید. آفتاب سوختگی، باعث کم شدن آب بدن و کم شدن آب بدن هم باعث سردرد و خستگی می‌شود. توجه کنید که در کنار آب، از نوشیدنی‌های ورزشی هم استفاده کنید. آب به هیدراته کردن بدن و نوشیدنی ورزشی به بازیابی الکترولیت‌های از دست رفته کمک می‌کند.
۲. پوست را مرطوب نگه دارید.
بعد از آفتاب سوختگی پوستتان باید همیشه مرطوب باشد. در استفاده از کرم مرطوب کننده مناسب به نکات اشاره شده در بالا توجه کنید.
۳. تاول‌ها و بخش‌های پوسته پوسته شده را نکنید.
کندن تاول‌ها و بخش‌های پوسته پوسته شده، می‌تواند باعث ایجاد جای زخم (اسکار) دائمی روی پوستتان شود. اجازه دهید تاول‌ها و بخش‌های پوسته پوسته شده، به مرور بهبود پیدا کنند.
۴. تا زمان بهبودی نشانه‌های آفتاب سوختگی، در معرض نور خورشید قرار نگیرید.
اگر مجبور به رفتن به محیط باز هستید، حتما از کرم ضد آفتاب خوب با SPF ۳۰ یا ۵۰ استفاده کنید. سعی کنید در فضاهایی باشید که در سایه قرار دارد و کمتر در معرض نور خورشید قرار بگیرید.
شما تاکنون دچار آفتاب سوختگی صورت شده‌اید؟ برای درمان آن چه کردید؟ برای در امان ماندن از آفتاب سوختگی از چه راه‌هایی استفاده می کنید؟ برای ما و سایر خوانندگان از تجربیات خود بنویسید.
منابع:
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003227.htm
http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/sun-poisoning
https://www.aad.org/dermatology-a-to-z/for-kids/about-skin/skin-cancer/treating-sunburn
تیم نویسندگان
دکتر مهدیه بهشادفر
