با وجود محصولات مختلف رشد مو در بازار شاید توصیه به استفاده از یک محصول دیگر مانند تونیک مو یا هیرتونیک کمی تعجب آور باشد. شامپو، نرم کننده، سرم و ماسک مو می‌توانند برای تقویت موی سر بسیار مفید باشند، اما در نظر داشته باشید که استفاده از تونیک های رشد مو به صورت روزانه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. مواد تشکیل دهندۀ تونیک های رشد مو طبیعی و گیاهی هستند، به راحتی قابل استفاده بوده و زمان کمی برای تهیه آنها لازم است.
در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات مورد نیاز درباره تونیک های رشد مو را با هم بررسی کنیم.
تونیک مو چیست؟
تونیک‌های مو معمولاً به شکل مایع هستند اما گاهی اوقات به صورت کرم یا پماد نیز عرضه می‌شوند که باید آن را روی پوست سر استفاده کنیم. هدف از مصرف تونیک‌ها، رشد سریع موی سر و سالم نگه داشتن پوست سر است.
بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده تونیک‌های رشد مو ادعا می‌کنند که مصرف این محصولات نتایج معجزه‌آسایی خواهد داشت. اکثر این تونیک ها تنها باعث سالم نگه داشتن پوست سر می‌شوند، که این امر به نوبه خود می‌تواند منجر به افزایش رشد مو با سرعت طبیعی شود.
آیا تونیک مو مانع ریزش مو می شود؟
استفاده از تونیک رشد مو برای افرادی که دچار ریزش موی سر هستند، امری منطقی به نظر می‌رسد، اما موضوع ریزش مو امری کاملا پیچیده است و باید موارد بسیاری برای آن در نظر گرفته شود.
عوامل زیادی می‌توانند باعث ریزش مو شوند. یکی از رایج ترین دلایل ریزش مو، ریزش مو با الگوی مردانه است که با نام علمی آلوپسی آندروژنیک نیز شناخته می‌شود. آلوپسی آندروژنیک نوعی بیماری ارثی است که در طول آن فولیکولهای مو به هورمون مردانۀ دی هیدروتستسترون (DHT) حساس می‌شوند.
دلایل دیگر ریزش مو عبارتند از:
- خود ایمنی (به عنوان مثال آلوپسی آره آتا)
- دلایل هورمونی
- استرس
- سوء تغذیه
- بیماری یا جراحت
- مصرف برخی داروها
با این اوصاف سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که چه نوع ریزش مویی را می‌توان به کمک تونیک رشد مو درمان کرد؟
همان‌طور که در بالا گفته شد، هدف اصلی تونیک رشد مو حفظ سلامت پوست سر است. به این ترتیب تونیک مو می تواند برای افرادی که موقتاً به دلایلی مانند استرس، بیماری و مصرف دارو دچار ریزش مو شده‌اند، مفید باشد.
اگر ریزش مو علت زمینه‌ای دائمی داشته باشد، استفاده از تونیک رشد مو نمی‌تواند مفید واقع شود. به عنوان مثال، برای درمان ریزش موی ناشی از آلوپسی آندروژنیک یا اختلالات خود ایمنی، ابتدا باید علت زمینه‌ای آن درمان شود.
نحوۀ عملکرد محصولات موضعی رشد مو
محصولات موضعی رشد مو با روش‌های مختلفی برای درمان ریزش مو و علائم آن و نیز افزایش سرعت رشد مو وارد عمل می‌شوند. بیایید به چند مورد از این ویژگی‌ها نگاهی بیندازیم:
تحریک گردش خون
محصولات موضعی رشد مو نظیر تونیک‌ها، حاوی مواد موثره محرک جریان خون مانند منتول، کورکومین و کپسایسین هستند. اکثر این مواد باعث اتساع عروق یا همان گشاد شدن رگ‌های خونی در موضع مصرف می‌شوند و بدین ترتیب جریان خون افزایش می‌یابد. این‌ها تنها مواردی نیستند که می توانند جریان خون را افزایش دهند.
استفاده از محصولات رشد مو (از طریق تحریک پوست سر) می‌تواند به بهبود گردش خون کمک کند.
تحریک پوست سر با دست باعث می‌شود گردش خون به طور موقت افزایش یابد. در واقع تونیک‌های رشد مو به هنگام مالیدن روی پوست سر و حتی قبل از جذب باعث بهبود سلامت پوست سر می‌شوند.
کاهش تنش پوست سر
پوست سر ساختاری پیچیده با لایه‌های مختلف دارد. این لایه‌ها شامل پوست، ماهیچه، اعصاب و رگ‌های خونی است.
در میانۀ پوست سر لایه‌ای با نام نیام کلاه‌خودی وجود دارد. این لایه رشته ای و ضخیم بوده و لایه‌های عضلانی زیر آن را به لایه‌های نازک تر بالای آن وصل می‌کند.
برخی محققان یکی از علت‌های ریزش مو با الگوی مردانه را تنش پوست سر می‌دانند. البته این نظریه با نظریه حساسیت به هورمون مردانۀ دی هیدروتستوسترون (DHT) به عنوان علت اصلی برای ریزش مو در تضاد است اما آن را نقض نمی‌کند. در واقع نظریه تنش پوست سر، نقش داشتن هورمون دی هیدرو تستوسترون در ریزش مو را تایید می‌کند اما تفاوت میان این دو نظریه در علت زیاد بودن این هورمون در پوست سر افراد مبتلا به ریزش مو است.
چگونه تونیک مو می‌تواند به کاهش تنش پوست سر کمک کند؟
پاسخ این سؤال در مواد تشکیل‌دهنده تونیک نیست بلکه در فرآیند استفاده از آن است. ماساژ پوست سر روشی عالی برای کاهش تنش پوست سر است. حرکت هایی که هنگام استفاده از تونیک مو روی پوست سر خود انجام می‌دهید باعث کشیده شدن آن به خصوص لایۀ ضخیم میانی سر (نیام کلاه‌خودی) می‌شود. انجام این کار، التهاب را کاهش داده و به مرور زمان تنش مزمن پوست سر را از بین میبرد.
این موضوع در هنگام درمان ریزش مو با الگوی مردانه از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا بهترین و موثرترین روش، درمان علت اصلی (تنش پوست سر) و نه صرفا درمان علائم آن است.
بهبود سلامت پوست سر
ترکیبات موجود در تونیک ضد ریزش مو می‌تواند فوایدی بیشتر از افزایش رشد مو داشته باشد. این محصول می‌تواند به شما در داشتن پوست سری سالم و متعادل کمک کند. ترکیباتی که در تونیک رشد مو استفاده می‌شود اغلب دارای خواص مختلفی است. برخی از این خواص عبارتند از:
- ضد التهاب
- ضد میکروب
- آنتی باکتریال
- آنتی اکسیدان
بنابراین تونیک مو اگر به درستی تهیه شود می‌تواند التهاب را کاهش داده و پوست سر را از باکتری‌ها، میکروب‌ها و رادیکال‌های آزاد محافظت کند. البته چنین خواصی به خودی خود باعث افزایش رشد مو نمی‌شوند، بلکه به سلامت پوست سر کمک کرده و برای موفقیت بلند مدت درمان ضروری است.
در تونیک مو باید به دنبال چه مواد تشکیل دهنده‌ای باشیم؟
برای اطمینان از تهیۀ یک تونیک موی خوب، باید به دنبال برخی مواد تشکیل‌دهنده خاص در آن باشید. اگر می‌خواهید از انتخاب یک تونیک موی خوب مطمئن شوید، باید به دنبال مواد تشکیل‌دهنده‌ای که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم، باشید.
1) روغن رزماری
از خواص رزماری می‌توان به کاهش ریزش مو و درمان آن اشاره کرد. این ماده باعث تحریک مو شده و همچنین می‌تواند در پوست سر یعنی در جایی که فولیکولهای مو می‌توانند به مواد مغذی دسترسی پیدا کنند، نفوذ کند.
از آنجایی که رزماری باعث تحریک پوست سر می‌شود، به بهبود گردش خون نیز کمک می‌کند. رزماری همانند سایر مواد تقویت کنندۀ گردش خون دارای فواید داخلی و موضعی است. رزماری با افزایش جریان خون در پوست سر باعث تغذیه بهتر فولیکولهای مو از مواد مغذی موجود در رژیم غذایی می‌شود.
هنگام استفاده از مکمل‌های تقویت کنندۀ مو یا پوست فراموش نکنید که گردش خون برای دریافت خواص این مواد امری بسیار کلیدی است.
2) گزنه (عصاره گزنه)
از خواص گزنه می توان به خاصیت ضد ریزش مو اشاره کرد که سبب شده است در بسیاری از محصولات ضد ریزش مو کاربرد داشته باشد؛ گیاه گزنه علاوه بر افزایش رشد مو، فواید فراوان دیگری نیز دارد. اول از همه این که گزنه حاوی مواد مغذی مهم، از جمله ویتامین‌هایی مانند ویتامین K و مواد معدنی کلیدی است. از آنجایی که کمبود ویتامین K نادر است، معمولا این ویتامین و نقش حیاتی آن برای سلامت نادیده گرفته می‌شود.
استفاده از تونیک‌های حاوی گزنه باعث می‌شود که از مزایای ویتامین K به همراه ویتامین C و D به طور مستقیم روی پوست سر خود بهره‌مند شوید. تنها میزان اندکی از هر ویتامین برای اثربخشی کافی است. گزنه باعث تحریک پوست سر شده و همانند یک قابض ملایم عمل می‌کند.
اگر به گیاهانی مانند پیچک سمی حساسیت دارید، بدانید که مقدار کمی گزنه نیز باعث درخشش و براقی مو می‌شود. گزنه برای درمان شوره سر نیز گزینه خوبی است. گزنه باعث جدا شدن شوره از پوست سر شده و همچنین باکتری‌ها و قارچ‌های موجود روی پوست سر که باعث بروز چنین مشکلی می‌شوند را از بین میبرد.
3) نارون کوهی
نارون کوهی علاوه بر فواید زیادی که برای پوست و مو دارد، نوعی متعادل کنندۀ پوست سر نیز به حساب می‌آید. ناورن کوهی ماده‌ای قابض بوده و برای مقابله با شوره و سایر مشکلات رایج پوست سر بسیار مفید است. این گیاه درخشش و نرمی را به موهای شما بازمی‌گرداند. نارون کوهی باقی مانده محصولات آرایشی و بهداشتی دیگر در مو را نیز از بین میبرد.
یکی از بزرگترین مزایای این محصول برای آن دسته از افرادی است که به طور طبیعی موهای چرب دارند. این چربی را خود مو تولید نمی‌کند. مو از سلول های مرده و بی اثر تشکیل شده است. به همین دلیل هنگام کوتاه کردن مو دردی حس نمی‌کنید. در واقع چربی ایجاد شده روی مو از پوست سر شما به وجود می‌آید.
نارون کوهی و تونیک‌های حاوی آن نه تنها سبوم (چربی طبیعی پوست) اضافی را جذب می‌کنند، بلکه به تنظیم پوست سر نیز کمک کرده تا دیگر چربی اضافی تولید نکنند.
روش صحیح استفاده از تونیک مو
مواد تشکیل دهندۀ تونیک رشد مو بسیار مهم است؛ اما نحوه استعمال تونیک روی پوست سر نیز به همان اندازه اهمیت دارد.
هیچ روش استفاده‌ای وجود ندارد که برای همۀ افراد به یک اندازه مؤثر باشد. بنابراین توصیه می‌کنیم روشی که از آن لذت می‌برید را دنبال کنید. جهت استفاده از محصولات مناسب رشد مو می‌توانید روش زیر را به کار ببرید:
- مقدار کمی تونیک مو را کف دست خود بریزید. نوک انگشتان دست مخالف را درون تونیک فرو کرده و سپس آن را به آرامی روی پوست سرتان بمالید.
- تونیک را به شکل دایره‌های کوچک روی سر خود ماساژ دهید. این کار را از رستن‌گاه مو شروع کرده و به تدریج همه پوست سر را به آن آغشته کنید.
- هنگامی که کل مواد را روی پوست سرتان زدید، از نوک انگشتان دو دست خود استفاده کرده و پوست سرتان را ماساژ دهید. این کار را مجدد از رستن‌گاه مو شروع و به آرامی به سمت فرق سر حرکت کنید.
- پشت سر خود را فراموش نکنید، تونیک باید با همان حرکت های دایره ای به تمامی قسمت های پوست سر برسد.
ماساژ پوست سر به صورت دایره‌ای باعث می شود پخش وجذب محصول افزایش پیدا کند. همچنین این کار به کاهش التهاب و تنش مزمن پوست سر کمک می‌کند. برای دستیابی به بهترین نتیجه باید چند ساعت تونیک روی پوست سرتان باقی بماند. در مورد شست‌وشوی موها پس از این مدت نیز به دستورالعمل استفاده از محصول رجوع کنید. برخی تونیک‌های مو بسته به فرمولاسیون، باید پس از مدت مشخص شسته شوند، اما برخی دیگر مانند تونیک موی لافارر، نیازی به شست‌وشو پس از استفاده ندارند.
تجربه شما
شما چه تجربه‌ای از مصرف تونیک مو دارید؟ با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
تیم نویسندگان
دکتر مهدیه بهشادفر
