ناگفته های تهیه کننده شهرزاد از عاشقانه های این سریال
سریال شهرزاد یکی از پرمخاطب ترین سریال شبکه نمایش خانگی بود که دوشنبه گذشته به پایان رسید و انتظارها برای شروع فصل جدید آن دوباره شکل گرفت. اگرچه فصل دوم این سریال کاستی هایی نسبت به فصل اول داشت اما همچنان یکی از پرمخاطب ترین های شبکه نمایش خانگی بود. در ادامه گفتگویی را با سیدمحمد امامی تهیه کننده شهرزاد داشته ایم که قطعا خواندنش برایتان جذاب خواهد بود.
گفتگویی خواندنی با تهیه کننده شهرزاد
تهیه کننده سینما که امروز نامش را با پروژه های بزرگی چون «شهرزاد» می بینیم، حضور در این عرصه را با مجموعه «شاهگوش» به کارگردانی داود میرباقری شروع کرده است، او درباره شروع کارش در این حوزه گفت:«به واسطه رشته تحصیلی و کسب و کاری که داشتم، وارد کارخانه تولید سی دی و دی وی دی شدم و همان جا بود که با شبکه نمایش خانگی آشنا شدم. در آن زمان «قهوه تلخ» در همان کارخانه تولید می شد. آن موقع احساس کردم که می توانم به جای اینکه واسطی برای پخش باشم، خودم هم وارد عرصه تولید محتوا شوم.»
امامی همچنین ادامه داد:«بر اساس همین ایده بود که با سریال «شاهگوش» و آقای داود میرباقری َآشنا شدم. به نظر خودم آن زمان شروع کار خوبی داشتیم و سریال سنگینی را کار کردیم؛ آن هم با کارگردانی که در کارنامه اش «مختار» و «امام علی ع» را داشت.آن زمان برای آقای میرباقری هم فضای نمایش خانگی جدید بود، البته خوشبختانه ایشان به واسطه شناختی که از مخاطب دارند، در هر مدیومی با موفقیت حضور داشته اند.»
سیدمحمد امامی تهیه کننده سریال شهرزاد
این تهیه کننده ماجرای آشنایی خودش با داود میرباقری و آغاز کار را این طور تعریف کرد:«آشنایی من با ایشان توسط آقای مهدی پاکدل اتفاق افتاد که بانی خیری در این زمینه شدند. البته باید بگویم که قبل از جلسه با آقای میرباقری، اولین جلسه برای تولید محتوا را با آقای فتحی داشتم و روی چند طرح از جمله «شهرزاد» صحبت کرده بودیم که چون کار با آقای میرباقری سریع وارد تولید شد، طرح های آقای فتحی باقی ماند که بعد از آن، کار کنیم.»
او اضافه کرد:«آقای فتحی طرح هایی را به تلویزیون داده بودند اما درخواست من این بود که اثری برای شبکه نمایش خانگی شروع کنند. به هر حال این فضا برای همه کارگردان هایی که در تلویزیون کار می کردند، جدید بود و با توجه به محدودیت هایی که تلویزیون چه در ممیزی و بودجه ها داشت، خیلی از کارگردان ها علاقه داشتند فضای جدیدی را امتحان کنند و برای شان این مدیوم جذاب بود.»
حضور در یک مدیوم پرریسک
ورود به یک فضای تازه که برای همه تازگی داشت، ترسناک به نظر می رسید، اما امامی ریسک آن را قبول کرده بود، او درباره حضور در مدیوم نمایش خانگی گفت:«هم «شاهگوش» و هم «شهرزاد» در آغاز با مقاومت های مشاوران و اطرافیان مواجه شد که ممکن است بازار کشش این بودجه و پروداکشن را نداشته باشد و معتقد بودند که احتمال دارد که اثر و خودمان آسیب ببینیم. اما ما معتقد بودیم با اینکه این حوزه خیلی پرریسک است، اگر همکاران را درست انتخاب کنیم، ضریب ریسک خیلی پایین می آید.»
این تهیه کننده ادامه داد:«مخاطب به خوبی جنس باکیفیت را از بی کیفیت تشخیص می دهد. ضمن آنکه این حوزه به شدت رقابتی و بر اساس عرضه و تقاضاست. دقیقا برخلاف تلویزیون که هرچیزی تولید کند، دیده شدن و نشدن آن فرقی نمی کند!در شبکه نمایش خانگی مانند هر کالای تجاری، بحث عرضه و تقاضا مطرح است و اگر مشتری کالا را دوست نداشته باشد، شکست می خورد! این شرایط در همه دنیا وجود دارد و فقط تلویزیون ماست که محصولی را تولید می کند و برایش اهمیتی ندارد که آن اثر دیده می شود یا خیر.»
متن یک اثر همان نقشه راه است
امامی در بخشی از مصاحبه و در پاسخ به این سوال که «به عنوان تهیه کننده و سرمایه گذار چقدر روی اثر اعمال نظر می کند، توضیح داد:«این موضوع بستگی زیادی به کارگردان دارد. به نظرم باید همه وقت و انرژی را برای درست شدن متن گذاشت، وقتی متن درست باشد یعنی نقشه راه آماده است. وقتی شما با آقایان فتحی و میرباقری کار می کنید، خیلی نگران کارگردانی نیستید، باید دغدغه را روی متن بگذارید و وقتی چفت و بست آن درست شد، دیگر از کارگردانی آن خیالتان راحت است و می دانید کار را به کاردان سپرده اید. مگر اینکه اثر اول کارگردان باشد یا با کارگردانی طرف باشید که کارهای قبلی او بحث برانگیز نبوده باشد.در این شرایط گروه تولید بیشتر سعی دارد حمایت کند نه دخالت. شاید بعضی بازیگرها نخواهند با کارگردان اول کار کنند، ما ورود پیدا می کنیم و این امنیت را به آن ها می دهیم تا خیال آسوده تری داشته باشند.»
او ادامه داد:«به شخصه معتقدم در کار باید مالکیت را از مدیریت جدا کرد. تهیه کننده می تواند با دخالت بی جا در کار، باعث لطمه خوردن اثر و در نهایت لطمه به خودش شود. به نظرم وقتی در چیدمان اولیه که به گفته هیچکاک فیلمنامه، فیلمنامه و فیلمنامه است، دقت کنیم، در ادامه مشکلی نخواهیم داشت، مانند فیلمنامه شهرزاد که تکمیل کردن آن سه سال زمان برد. همه اجزایی که امروز در «شهرزاد» کار می کنند، در پروژه های مختلف زیادی حضور داشته اند، خروجی ها را می توان دید اما چیزی که در این مجموعه خودش را به خوبی نشان می دهد و باعث شده «شهرزاد» از تک تک عوامل خودش هم بزرگتر شود، متن درستی است که توانست با مردم ارتباط برقرار کند.»
خوشحالیم که رقیب خودمان شده ایم
این تهیه کننده درباره نقدهایی که نسبت به فصل دوم شهرزاد در مقایسه با فصل اول مجموعه داشت نیز عنوان کرد:«در ابتدا باید بگویم که خوشحالیم رقیب خودمان شده ایم و با فصل اول مقایسه می شویم.به هر حال فصل اول «شهرزاد» یک پدیده در نمایش خانگی بود. مردم به این مدیوم بی اعتماد شده بودند. مجموعه های تولید شده یا به انتها نمی رسیدند و یا به مرور افت کیفیت جدی پیدا می کردند. ما با سریالی که سر و شکل درست و خوبی دارد، آمدیم و اعتماد از دست رفته را برگرداندیم.»
او ادامه داد:«درباره فصل دوم هم باید بگویم که نظراتی که ما از منتقدان گرفتیم، با نظرات مردم کمی تفاوت دارد. در واقع اگر به قصه به شکل مستقل نگاه کنیم، نقد زیادی ندارد چون به قول معروف به داستان آب نبستیم. فصل دوم شهرزاد از لحاظ ریتم، بازی ها و مابقی شاخصه ها امتیاز بالایی می گیرد، باور کنید که سری دوم ساختن خیلی کار سختی است و حفظ موفقیت از رسیدن به خود موفقیت کار سخت تری است.»
امامی همچنین یادآور شد:«نکته ای که می خواهم به آن اشاره کنم این است که مردم آگاه هستند کاری که در سری دوم شده، اصلا کم فروشی نیست. زمانی وجود دارد که مثلا می گویند سری اول اعتماد مردم را جلب کرده اند، اما در سری دوم از آن اعتماد سواستفاده شده است، درباره «شهرزاد» ماجرا این طور نیست و بحث سلیقه مطرح است.»
این تهیه کننده با اشاره به اینکه نتیجه تمام اتفاق های فصل دوم را در فصل بعدی می توان دید، اظهار کرد:«کارهایی را در فصل دوم شهرزاد توسط آقای فتحی انجام شده است، نتیجه آن در فصل سوم برداشت می شود. مطمئن باشید وقتی فصل سوم تمام شود، متوجه علت همه اتفاق هایی که برای شخصیت های مختلف در فصل دوم افتاد، می شوید. کوچکترین مسائل مثل آموزش رانندگی شهرزاد که امروز مورد نقد قرار می گیرد، در فصل سوم کاربرد دارد. با وجود کامنت های ناراضی، من از یک چیز مطمئن هستم و آن هم این است که در پایان فصل سوم، مردم به خاطر فصل دوم از ما تشکر می کنند!»
فصل سوم شهرزاد زمستان 96 می آید
امامی در پاسخ به این پرسش که قصه سریال در فصل سوم تمام می شود یا ممکن است فصل چهارمی هم در کار باشد، بیان کرد:«قصه در فصل شوم تمام می شود. البته قصه «شهرزاد» پتانسیل ادامه دادن را دارد و می توان از دل آن، دیگر کاراکترها را بیرون کشید و سرگذشت آن ها را تعریف کرد اما با چیزی که مخاطب از ما می خواهد، در فصل سوم مشخص می شود و همان جا پایان داستان شهرزاد خواهد بود.»
امامی در بخشی از صحبت هایش درباره تاثیر نظر مخاطبان بر روند داستان نیز توضیح داد:«قطعا کسی که سریال های پرمخاطبی مثل «شب دهم» و «مدار صفر درجه» را برای تلویزیون می سازد، به مخاطب اهمیت زیادی می دهد. در گذشته گرفتن بازخوردها سخت تر بوده، اما امروزه با توجه به شبکه های اجتماعی، بازخوردها را می توان آنلاین و بدون واسطه مشاهده کرد. شبکه های اجتماعی کمک می کند که نظر مردم را درباره نقاط قوت و ضعف خودمان بدانیم و با تاکید بر نظرات، کار بهتری را تولید کنیم.»
زمستان 96 با داستانی عاشقانه تر برمی گردیم
امامی همچنین با بیان اینکه زمان عرضه فصل سوم را زمستان 96 می دانند، درباره فصل سوم داستان گفت:«معتقدم فصل سوم به لحاظ داستانی همانی است که مردم دوست دارند. در واقع تم عاشقانه مشابه فصل اول به فضای کلی سریال باز می گردد.»
این تهیه کننده با بیان اینکه اگر فصل اول و دوم شهرزاد را در معیارهای مختلفی با یکدیگر مقایسه کنیم، این فصل افت نداشته، یادآور شد:«به هر حال بعضی ها از کار خوششان آمده، بعضی ها هم دلشان می خواسته اتفاق دیگری بیفتد اما نیفتاده است. البته این اتفاق ها یک شبه رخ نمی دهد بلکه با استفاده از برخی نظرات که در قالب درست داستان نویسی قرار می گیرند، برخی رویدادها رخ می دهد که مخاطبان می خواسته اند. ضمن آنکه باید بگویم ترکیبی از نظرات درست مخاطبین با همراهی تیم نویسنده ها را در فصل سوم می بینیم.»
حذف بزرگ آقا تصمیمی آگاهانه بود
امامی درباره نبود علی نصیریان و حذف کاراکتر بزرگ آقا نیز اظهار کرد:«در پروژه های مختلف دو نوع خروج کاراکتر داریم، گاهی این خروج بر مبنای یک اجبار اتفاق می افتد و گاهی برمبنای ضروریات. به عنوان مثال، زمانی است که بزرگ یک خاندانی تصمیم هایی می گیرد که آثار آن را در زندگی همه آدم های قصه می توان دید، حالا این اثر زمانی که خود بزرگ خانواده نیست، خودش را بیشتر نشان می دهد. به هر حال قصه درباره استبداد فردی یک شخص است که تصمیم هایی را برای خانواده می گیرد و باید ببینیم حالا که نیست چه اثرات، تبعات و تنش هایی را برای خانواده به وجود می آورد. در حقیقت او نباید باشد تا بتوانیم این اتفاق ها را ببینیم، چون اگر باشد که خودش مشکلات را حل می کند.»
او ادامه داد:«به نظر من با وجود همه پتانسیل و جذابیتی که آقای نصیریان و این شخصیت داشت، حذف بزرگ آقا آگاهانه ترین تصمیمی بود که آقای فتحی گرفتند. بزرگ آقا قطعا یکی از کاراکترهای ماندگاری ست که آقای نصیریان بازی کرده و با وجود منفی بودن نقش، مردم آن را خیلی دوست دارند.»
امامی همچنین اضافه کرد:«چون یک فرد ناکارآمد بر سر کار آمده، فردی که تشدد فکری دارد، حتما نوع مدیریتش با فرد مدبری که قبلا سرکار بوده، فرق می کند. آدمی که هیچ تفکر و هدفی به جز رسیدن به شخصیت شهرزاد ندارد، قطعا تصمیمات بدون فکر و هیجانی می گیرد که نتیجه های مثبتی هم برای خودش و سایران ندارد.»
این تهیه کننده درباره صحبت هایی که درباره برگشت علی نصیریان به مجموعه شده بود نیز توضیح داد:«در سریال های مهم و بزرگ دنیا هم مرگ و زایش قهرمان را می بینیم. در این مورد فکر می کنم بیشتر یک ایده بود که اگر ایده ها هم فقط هیجانی و بدون منطق باشند، می توانند آسیب برسانند. یعنی نقشی به مجموعه برگردد، اما برای آن برنامه ای نداشته باشید، آن وقت لذت و هیجانی که ایجاد شود از بین می رود.»
مردم «شهرزاد» را به یک سرمایه اجتماعی بدل کرده اند
امامی با اعتقاد به اینکه می دانسته مردم از داستان «شهرزاد» خوششان می آید، بیان کرد:«با توجه به اینکه در ابتدا داستان را خوانده بودم، می دانستم که مردم هم با آن ارتباط برقرار می کنند، ولی صادقانه فکر نمی کردم مردم در سراسر دنیا تا این اندازه با سریال ارتباط بگیرند. من بارها در سفرهای خارج از ایران می شنیدم که خیلی ها می گفتند فیلم و سریال ایرانی بعد از انقلاب را دنبال نمی کرده اند، اما حالا برای «شهرزاد» روزشماری و قسمت جدید را پیگیری می کنند. فکر می کنم این تاثیر هم از فیلمنامه نشأت می گیرد.»
او ادامه داد:«خیلی از مجموعه های مشابه، اول بازیگر و کارگردان را انتخاب و بعد به فیلمنامه فکر می کنند، همین دلیل می شود که اثر برای مخاطب جذابیت نداشته باشد، آن هم در روزگاری که سریال های مختلف با سطح کیفی بالا به راحتی قابل دسترسی است، فکر می کنم همه موفقیتی که مجموعه تصویر گستر پاسارگاد در محصولاتش داشته، به دلیل این بوده که بیشترین زمان را برای فیلمنامه می گذارد. ما ادبیات نمایشی غنی داریم که اگر روی آن ها کار شود، سریال هایی ساخته می شود که می تواند خیلی موفق باشند، حتی موفق تر از «شهرزاد». چون مردم ما قصه گویی به سبکی که در «شهرزاد» اتفاق افتاد را دوست دارند. تنها باید با آن ها صادق بود و آن ها قطعا از شما حمایت می کنند.»
امامی با تاکید بر اینکه «شهرزاد» هیچ حامی دولتی ندارد، اظهار کرد:«امروز مردم آن را به یک سرمایه اجتماعی بدل کرده اند. اتفاقا به همین دلیل هم زیاد نقد می شویم، چون خیلی دیده می شویم؛ اتفاقی که هم ترسناک است هم جذاب.»
قاچاق تنها با فرهنگ سازی حل می شود
یکی از مسایل مهم در شبکه نمایش خانگی بحث قاچاق و دانلود غیرقانونی آثار است که دست اندر کاران مجموعه «شهرزاد» برای مقابله با آن تلاش زیادی کردند، امامی نیز در این باره توضیح داد:«آقای علی اسدزاده، مدیرعامل تصویرگستر پاسارگاد به دانشی در این زمینه دست پیدا کردند که خوب است آن را در اختیار سایر موسسه ها هم بگذارنند.ما توانستیم این روند را تا جایی کنترل کنیم، اما این کنترل کامل نیست و علی رغم اینکه سازمان های بزرگی برای صیانت از این نوع کالا ها وجود دارد، اما نتیجه آن چنان حاصل نمی شود.»
او همچنین افزود:«این موضوع تنها با فرهنگ سازی کاملا کنترل می شود. مردم باید بدانند این دانلود رایگان، دزدی است. در تمام دنیا هم سعی کردند فرهنگ سازی استفاده از نسخه های اصلی را به وجود بیاورند. این فرهنگ باید در مردم ایجاد شود که این سی دی هم مانند تن ماهی است که اگر بدون پرداخت هزینه اش از مغازه بردارند، دزدی محسوب می شود. البته این فضا هم وجود دارد که همه فکر می کنند تهیه کننده می خواهد برای خودش درآمدزایی کند، در صورتیکه کافی است تیراژ سریال را ببینند که برای یک مجموعه چه تعداد آدم درگیر هستند و از آن ارتزاق می کنند و با این کار چند شغل در معرض خطر قرار می گیرد.»
امامی همچنین با اشاره به اینکه به نسخه سینمایی «شهرزاد» فکر کرده اند، گفت:«داستان «شهرزاد» قابلیت سینمایی شدن را دارد، اما باید فصل سوم تمام شود و سپس درباره اش فکر کنیم.»
رسانه ها تهیه کننده اصلی مجموعه را بشناسند
تهیه کننده مجموعه «شهرزاد» در پایان صحبت هایش با گله از اینکه برخی رسانه ها با افرادی که خودشان را تهیه کننده این مجموعه جا می زنند، صحبت می کنند؛ عنوان کرد:«متاسفانه برخی مواقع رسانه ها با افرادی مصاحبه می کنند که خودشان را تهیه کننده شهرزاد جا می زنند، در صورتیکه اگر یک بار به تیتراژ مجموعه یا پروانه ساخت آن مراجعه کنند، تهیه کننده اصلی را می شناسند.»
او ادامه داد:«به هر حال مرجع اصلی اطلاع رسانی مجموعه شهرزاد روابط عمومی است و اطلاعات و مصاحبه ها هم از این طریق اعلام می شوند، گاهی از اهالی رسانه تعجب می کنم که با وجود اینکه می توانند از مراجع مختلف اطلاعات کسب کنند با این حال دقت ندارند و متن ها و مصاحبه هایی از دیگران را با نام تهیه کننده شهرزاد منتشر می کنند.»
