تلنگرهای روان شناختی یک سریال

در زندگی روزمره افراد مشکلات و دغدغه های کوچکی وجود دارد که گاهی از دید انسان ها پنهان می ماند اما ریشه در واقعیات اجتماعی دارد و ممکن است خود افراد از عاقبت آن غافل باشند. به همین منظور رسانه به عنوان ابزاری در اختیار هنرمند است تا بتواند این مسائل را درشت و قابل دیدن برای مخاطب عرضه کند.

آیا تلویزیون رسالتی در خصوص نشان دادن این خرده ستم ها ندارد؟ آیا نشان دادن دردها و مشکلات سیاه نمایی و منفی گرایی به شمار می آید یا گریزی از بازتاب این واقعیات نیست؟

پاسخ این سوالات را می توان در مضامینی جست و جو کرد که سریال خرده ستمگران که اخیرا از تلویزیون پخش شد، به آن پرداخت.

در این سریال که به مناسبت ماه محرم از شبکه سه پخش شد، ایده ها و نگاه هایی تازه وجود دارد؛ تلاش نویسنده و کارگردان با رویکردهای روان شناسانه برای ایجاد نوعی کاتارسیس(پالایش روحی) در مخاطب سطح کیفی سریال را ارتقا داده است.

هر چند ممکن است برخی موضوعات یا پرداخت شان گاهی ساده به نظر برسد اما تم های روانشناختی که تنوع و گوناگونی در آنها وجود دارد (خود شیفتگی، اختلال، لجبازی، استرس، وابستگی های شدید، افسردگی، نابسامانی های روانی کودکان، کودک آزاری و…) شکل موجهی به سریال داده است.

تلنگرهای کوچک اما تاثیر گذار داستان ها، نوعی تعمیم پذیری در کلیت اثر ایجاد می کند و تبعاتش در نهایت مثبت و تاثیر گذار است. پیام های اخلاقی ظریف و پرهیز از شعارزدگی زیرکانه داستان ها از نکات قابل توجه سریال است چرا که کسانی پیدا شده اند که این ظلم های کوچک را مهم بدانند و درباره شان داستان بگویند.

با وجود آن که ممکن است ریتم بعضی قسمت های کمی کشدار به نظر برسد اما تاکید درست و فراوان کارگردان که هوشمندانه داستان ها را به سمت تصویری شدن ( و در نتیجه تلویزیونی تر شدن) می برد، سریال را از بسیاری آثار دیگر که شکل رادیویی دارند، جدا می کند.

زمان پخش این سریال هم سنخیت زیادی با محتوای سریال دارد؛ با توجه به فضایی سنگین روزهای محرم به هر حال شکل چنین داستان ها و روایت هایی بسیار مناسب است چه این که دیگر از آن شکل تکراری همیشگی سریال های ماه محرمی با نشانه ها و نمادهای تکراری اش (روضه، تکیه، تعزیه، مرگ و میرهای تحمیلی و…) دور شده و دارای داستان هایی تازه و متفاوت است که می تواند به دلیل همزمانی اش با محرم تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.

البته باید گفت که ماهیت اپیزودیک سریال (تک قسمتی بودن داستان) هم به این روند تاثیرگذاری کمک زیادی کرد تا این سریال به یک اتفاق کوچک و قابل تامل در عرصه سریال سازی تبدیل شود.

سریال خرده ستمگران در ده قسمت 60 دقیقه ای به کارگردانی مسعود شاه محمدی از سیمای جمهوری اسلامی در ایام دهه محرم پخش شد.این سریال به صورت اپیزودیک بود و در هر قسمت داستان خاصی را روایت کرد.