تاثیر آلودگی هوا بر ریزش مو

تحقیقات اخیر، خبر از تاثیر آلودگی هوا بر ریزش مو می دهد. در آمریکا نزدیک بیش از 60 درصد مردانِ زیر 35 سال دچار ریزش مو می‌شوند. همچنین حدود 85 درصد از آن‌ها میزان قابل توجهی از ریزش مو را پس از 50 سالگی تجربه می کنند. زنان نیز دچار ریزش و طاسی مو می‌شوند. در حقیقت، بیماری آلوپسی آندروژنیک (طاسی با الگوی مردانه) چیزی در حدود 30 میلیون نفر از زنان و 50 میلیون نفر از مردان آمریکا را درگیر خود کرده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود این که ژن ها نقش مهمی در ریزش مو دارند، عوامل محیطی نیز در این عارضه بی‌تاثیر نیستند. آلودگی هوا به عنوان عاملی بالقوه که موجب ریزش موها می‌شود، به تازگی مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه مکانیزم اثر آلودگی هوا بر ریزش مو را باهم بررسی می‌کنیم.

آلودگی هوا چگونه به موها آسیب می‌زند؟

ذرات آلاینده روی سلول‌های ریشه فولیکول‌های مو تاثیر می‌گذارند. این سلول‌ها، پاپیلای درمی فولیکول انسانی (HFDPCs) نام دارند. ذرات معلق در هوا یا ذرات آلاینده، به ترکیبی از ذرات جامد و قطرات مایع کوچک (تشکیل شده از مواد شیمیایی مختلف) گفته می‌شود که توسط انسان تنفس می‌شوند. برخی از این ذرات، خطری جدی برای سلامتی به همراه دارند.

اگر سلول‌های HFDPC در معرض ذرات گرد و غبار قابل استنشاق با قطر 10 میکرومتر یا کمتر (PM10) و گازوئیل قرار گیرند سطح نوعی پروتئین بسیار مهم برای رشد مو را کاهش می‌دهند. به این پروتئین بتا-کاتنین گفته می‌شود.

با اینکه ارتباط آلودگی هوا با بیماری‌های جدی نظیر سرطان، بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) و بیماری‌های قلبی عروقی به خوبی به اثبات رسیده است، پژوهش‌های اختصاصی بسیار کمی در مورد اثر ذرات معلق در هوا روی پوست و مو انجام شده است.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سالانه در دنیا حدود 4.2 میلیون نفر در اثر آلودگی هوای بیرون از خانه جان خود را از دست می‌دهند. این سازمان همچنین تخمین می‌زند که بیش از ۹۰ درصد جمعیت جهان در مناطق بیش از حد آلوده زندگی می‌کنند. حمله‌ قلبی، تشدید آسم ، ضربان نامنظم قلب و نارسایی ریوی تنها برخی از مشکلاتی است که در نتیجه قرار گرفتن بیش از حد در معرض آلودگی هوا به وجود می‌آیند. در این بین، تاثیر آلودگی هوا بر ریزش مو هم کم اهمیت نیست.

با این روش‌ها از موهایتان در هوای آلوده محافظت کنید

ذرات آلاینده (ریزگرد های دوده، گرد و خاک و ذرات دیگر)، دود و آلاینده‌های گازی، همگی می‌توانند روی پوست سر و موهای شما بنشینند و باعث تحریک و آسیب آن‌ها شوند. این آسیب‌ها می‌توانند از هر نوعی باشند از جمله خشکی و شکنندگی موها و خارش پوست سر.

به طور کلی هر زمان که بیرون از خانه باشید، برای مثال، هنگام رفت وآمد یا ورزش در فضای باز، موها در معرض آسیب هستند. اما شهرنشین‌هایی که در مناطق بسیار آلوده زندگی می‌کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. خوشبختانه راه‌های ساده‌ای برای محافظت از مو وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می پردازیم.

1) کلاه بپوشید

استفاده از کلاه تنها برای زیبایی و مد نیست، بلکه می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد. پوشاندن موها و پوست سر، راه خوبی برای محافظت در برابر ذرات معلق سمی و مضر موجود در هواست. کلاه همچنین از صورت و چشمان شما در مقابل اشعه‌های فرابنفش مضر خورشید مراقبت می‌کند.

2) موهایتان را آبرسانی کنید

بدون شک رطوبت نقش مهمی در سلامتی بدن و موهای شما دارد. آلودگی و سایر محرک‌های محیطی باعث خشکی ساقه مو می‌شود و راه حل سریع آن استفاده از محصولات نرم کننده و آبرسان مو مانند ماسک مو رطوبت رسان و سرم مو است.

روغن جوجوبا گزینه بسیار مناسبی برای این کار است؛ این روغن ضمن داشتن خاصیت مرطوب‌کنندگی، لایه هیدرولیپیدیِ طبیعیِ پوشاننده موها را نیز تقویت می‌کند. این امر باعث حفاظت از موها و مرطوب نگه‌داشتن آن‌ها می‌شود.

اگر از ماسک مو استفاده می‌کنید، برای نتیجه بهتر از ماسک مو، پس از استفاده از آن، موهایتان را در حوله‌ای که به آب داغ آغشته شده (آب اضافه آن را بگیرید) بپیچانید. این کار مانند بخار درمانی عمل می‌کند، به نحوی که کوتیکول‌های مو را باز کرده و مواد موثره ماسک، کاملا وارد موهایتان می‌شود.

3) تعداد دفعات شستن موهایتان با شامپو را کاهش دهید

در نهایت بهترین کار برای خلاصی از شر آلودگی‌ها، شست و شو است، اما در این مورد به خصوص، راه حل درستی نیست. بله، تاثیرات مخرب شستشو و وسواس بیش از حد بیشتر از اثرات مفید آن است. قرار گرفتن در معرض آلودگی (همچنین اشعه‌های فرابنفش) موهای شما را خشک و ضعیف می‌کند. شامپو زدن بیش از حد نیز این شرایط را تشدید خواهد کرد. پس تا حدی که می‌توانید برای جلوگیری از شکستگی موها و کاهش تاثیر آلودگی هوا بر ریزش مو ، فاصله شست و شوهایتان را افزایش دهید. در بهترین حالت، حداکثر یک روز در میان به موهایتان شامپو بزنید.

اگر خانم هستید و مجبورید هر روز موهایتان را بشویید، از شامپو ملایم روانه استفاده کنید و تنها ریشه موهایتان را بشویید؛ چرا که انتهای مو خشک‌ترین و آسیب‌پذیرترین نقطه آن است. همچنین می‌توانید شامپوی خود را با آب یا آب نارگیل (که خود ماده‌ای آبرسان است) رقیق کنید، این کار شامپو را ملایم‌تر کرده و باعث می‌شود چربی موها کمتر از دست برود؛ در نتیجه موهایتان کمتر خشک می‌شوند.

البته دقت کنید تنها همان مقدار از شامپو را که می‌خواهید در همان نوبت استحمام استفاده کنید رقیق نمایید. هیچ‌گاه کل محتویات بطری شامپو یا هر محصول آرایشی بهداشتی دیگری (مانند ریمل) را رقیق نکنید، زیرا این کار باعث می‌شود درصد نگهدارنده‌های محصول از مقدار مورد نیاز در کل محصول، کمتر شود و احتمال رشد قارچ و باکتری بالا رود.

4) از نرم کننده‌های عمیق استفاده کنید

نرم‌کنندگی عمیق موها را به صورت یک روتین هفتگی آغاز کنید. نرم کننده‌های عمیق به موهای آسیب دیده کمک کرده و با نفوذ به عمق آن‌ها، باعث آبرسانی و ترمیم می‌شوند. رنگ کردن مرتب موها و حالت دادن بیش از حد آن‌ها با حرارت، در کنار اثرات آلودگی و شرایط محیطی دیگر، به موهایتان آسیب زیادی می‌زند. کرم نرم کننده و ترمیم کننده، یکی از بهترین روش‌های ترمیم و حفظ سلامت مو به شمار می‌رود.

5) استفاده از ابزارهای حالت‌دهنده مو را کاهش دهید

موهایی که در اثر قرار گرفتن در معرض انواع آلودگی‌های شدید هوا آسیب دیده‌اند، به احتمال قوی، شکننده و دارای موخوره خواهند بود. بهتر است هنگام استفاده از سشوار، اتوی مو یا دستگاه فرکننده (که حرارت را به موهایتان انتقال می‌دهند)، این موضوع را به خاطر داشته باشید. درنتیجه، موهایتان را در معرض حداقل گرما قرار دهید و یا از محصول محافظ حراتی مو  استفاده کنید.

6) حالت دهنده‌های مو را به دقت انتخاب کنید

محصولات قوی و سنگین مانند موس‌، ژل و کرم‌های حجم دهنده، ذرات آلاینده بیشتری را به مو جذب می‌کنند. اگر در مناطقی با آلودگی بسیار بالا زندگی می‌کنید، این مواد را از روتین روزانه خود حذف کنید و در عوض از محصولاتی سبک و چند منظوره مانند اسپری نرم کننده استفاده کنید.

7) مراقب شانه زدن و حالت دادن موهایتان باشید

اگر حجم بیشتری از موهایتان در شانه گیر می‌کند، علت اصلی آن می‌تواند آلودگی باشد. دود و هوای آلوده، ساقه مو را ضعیف کرده و باعث شکنندگی و موخوره می‌شود. حتما هنگام حالت دادن موهایتان، با ملایمت رفتار کنید.

هنگام شانه زدن، همیشه از انتهای موها شروع کنید و سپس به سمت بالا بروید. آسیب رساندن با گرمای ناشی از سشوار یا اتو مو، هیچ سودی برای ساقه مو ندارد. از دیسپانسر روی شسوار استفاده کنید تا مواجهه با حرارت را به حداقل برسانید. همچنین از اتوی مو و فرکننده‌ها، با دمای کمتر از 360 درجه (در صورت داشتن موهای نازک) یا کمتر از 410 درجه (در صورت داشتن موهای ضخیم) استفاده کنید. گرچه راه درست برای حفظ سلامت مو، کنار گذاشتن تمام وسایل حالت‌دهی حرارتی است.

تجربه شما

شما چه راهکاری را برای مراقبت از مو و کاهش تاثیر آلودگی هوا بر ریزش مو ، پیشنهاد می‌کنید؟ تجربیات‌تان را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.

تیم نویسندگان

دکتر مهدیه بهشادفر

• کانسیلر چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟
• پرایمر: انواع، مزایا و نحوه استفاده از آن
• انواع ویتامین‌های گروه ب و نقش آن‌ها در سلامت بدن
• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید