ریشه شیرین بیان خواص اعجاب‌انگیزی دارد. روشن کردن پوست، جلوگیری از آسیب نور خورشید، از بین بردن لکه‌های پوستی، درمان بیماری‌های پوستی، کاهش التهاب، درمان آکنه، از بین بردن عفونت قارچی پوستی، التیام زخم‌ها و عفونت‌های پوستی، حفظ رطوبت پوست و آبرسانی به آن و بالاتر از همه جلوگیری از چین‌وچروک، از جمله خواص شیرین بیان برای پوست شماست. هر کدام از این خواص را در این مقاله برای شما شرح داده‌ایم. با ما همراه باشید.
شیرین بیان گیاه شگفت‌انگیزی است که فواید متعددی برای پوست شما دارد. شاید باور کردنش سخت باشد اما با خواندن ویژگی‌های منحصربه‌فرد این گیاه شگفت‌انگیز، شما هم محصولات حاوی شیرین بیان را وارد برنامه مراقبت از پوست و زیبایی روزانه خود اضافه خواهید کرد.
1) خاصیت روشن‌کنندگی پوست
اگر به هایپرپیگمانتاسیون مبتلا هستید، یعنی شرایطی که در آن ناحیه‌ای از پوست بر اثر تجمع ملانین اضافه نسبت به نواحی اطراف تیره‌تر می‌شود، استفاده روزانه از گیاه شیرین‌بیان (Liquorice) می‌تواند رنگ پوست این نواحی تیره را روشن‌تر کند.
امروزه، درمان اصلی هایپرپیگمانتاسیون و لکه‌های تیره پوستی، ماده‌ای شیمیایی به نام هیدروکینون است. شیرین بیان یک درمان طبیعی و جایگزین شگفت‌انگیز برای افرادی است که نمی‌خواهند از داروهای شیمیایی روی پوست‌شان استفاده کنند.
کمک به درمان ملاسما، یکی از خواص شیرین بیان برای پوست است. اگر شما به ملاسما (که از آن به عنوان ماسک بارداری یاد می‌شود) مبتلا هستید، این درمان طبیعی به روشن شدن رنگ پوست در نواحی تیره و دارای لک کمک می‌کند.
2) کم‌رنگ کردن آسیب نور خورشید
لکه‌های تیره، سن شما را بر ملا می‌کنند. با بالا رفتن سن‌تان و در اثر تابش نور خورشید، لکه‌های پوستی می‌توانند در نقاطی از بدن آسیب شدیدی ایجاد کنند.
از آنجا که آسیب‌های ناشی از نور خوشید عامل اصلی تغییر رنگ پوست است، آنزیم‌های بازدارنده اشعه فرابنفش خورشید (UV) موجود در گیاه شیرین‌بیان، از پوست شما در برابر این آسیب‌ها محافظت می‌کند.
استفاده موضعی از شیرین بیان، به علت داشتن گلابریدین، کمک می‌کند تا پوست شما، نرم و روشن‌تر شود. در صورت قرار گرفتن در معرض نور خورشید، گلابریدین از تیره شدن رنگ پوست جلوگیری می‌کند.
3) محو کردن اسکارهای تیره
هایپرپیگمانتاسیون یا لکه‌های تیره، شایع‌ترین عارضه‌ای است که پس از بروز جوش‌های آکنه، شعله‌ور شدن اگزما یا آفتاب سوختگی به وجود می‌آید. عصاره ریشه شیرین بیان یکی از مواد تشکیل‌دهنده در اغلب محصولات مراقبت از پوست است که به روشن‌تر شدن نقاط تیره یا تغییر رنگ‌دادۀ پوست کمک می‌کند.
ثابت شده است که گلابریدین، ماده مؤثره موجود در ریشه گیاه شیرین بیان، اثرات ضدالتهابی داشته و تیروزیناز، آنزیم اصلی تولید رنگ‌دانه در پوست را مهار می‌کند.
لیکوئیریتین ماده مؤثره دیگری است که تیروزیناز را مهار نمی‌کند اما به پخش شدن و محو شدن ملانین و رنگدانه‌های موجود در پوست کمک می‌کند. به علت این خاصیت، ریشه شیرین‌بیان در بسیاری از محصولات مراقبتی روشن و شفاف‌کننده پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4) کمک به درمان بیماری‌های پوستی
بیماری پوستی پسوریازیس و درماتیت آتوپیک (که به آن اگزما نیز گفته می‌شود) بیماری‌های پوستی هستند که موجب بروز تکه‌های فلس‌مانندی در نقاط مختلف پوست می‌شوند.
یکی دیگر از خواص شیرین بیان برای پوست کمک به درمان این نوع از بیماری‌های پوستی است. ریشه گیاه شیرین بیان به دو شکل خوراکی و موضعی برای بهبود این اختلالات پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریشه این گیاه حاوی موادی است که با دارا بودن خواص ضدالتهابی به کاهش ورم و خارش یا سوزش پوست در ناحیه آسیب‌دیده کمک می‌کند.
البته با وجود اینکه این گیاه ایمن است و عوارض جانبی خفیفی دارد، نباید در مصرف آن افراط کرده یا عصاره ریشه آن را به صورت نوشیدنی استفاده کرد؛ زیرا می‌تواند فشار خون فرد را بالا ببرد.
5) کاهش التهاب
عوامل بسیاری وجود دارند که می‌توانند ساختار پوست را به هم بزنند و سبب بروز ضایعات پوستی، ایجاد خارش، تورم و لکه‌های قرمزرنگ روی پوست شما شوند.
ما معمولا برای تسکین خارش و سوزش حاصل از تماس پوست با پیچک سمی، نیش حشرات و …، از کرم هیدروکورتیزون استفاده می‌کنیم. در تسکین قرمزی التهاب و تورم پوست، گلیسیریزین موجود در گیاه شیرین بیان همانند هیدروکورتیزون عمل می‌کند.
6) پوست صاف و بدون منافذ باز
دوست دارید پوست بدن‌تان مانند پوست کودکان نرم و لطیف باشد؟ یکی دیگر از خواص شیرین بیان برای پوست شما این است که به بازسازی الاستین و کلاژن در پوست کمک می‌کند تا پوست‌تان نرمی و انعطاف خود را بازیابد. این گیاه همچنین حاوی اسید آمینه‌هایی است که از دیرباز به عنوان مرطوب‌کننده و آبرسان پوست شناخته شده‌اند.
7) کمک به درمان آکنه
آکنه عارضه پوستی است که با جوش‌های قرمز رنگ قابل تشخیص است. این جوش‌ها به علت تولید بیش از حد چربی در غدد پوستی، ایجاد می‌شود.
قرمزی پوست شما احتمالاً ناشی از رزاسه است که باعث می‌شود پوست‌تان برافروخته و با لکه‌های قرمز به نظر برسد. گیاه شیرین‌بیان در کنترل تولید چربی و کاهش قرمزی پوست شما کمک می‌کند و بدین ترتیب در درمان آکنه نیز مؤثر است.
8) از بین بردن عفونت قارچی بیماری پای ورزشکاران
بیماری پای ورزشکاران (تینه‌آ پدیس) یک عفونت قارچی است که معمولاً از بین انگشتان پا شروع می‌شود. این بیماری در افرادی شایع است که پاهایشان زیاد عرق می‌کند و کفش‌های تنگ می‌پوشند. علائم و نشانه‌های این بیماری شامل بثورات پوستی است که به حالت پوسته‌پوسته بوده و معمولاً با التهاب، خارش و سوزش همراه هستند.
ممکن است افراد به دلیل نپوشیدن دمپایی یا صندل در حمام هتل‌ها یا مکان‌های مرطوب و عمومی دیگر هم به این عفونت قارچی دچار شوند. اگر از خارش و درد پا کلافه شده‌اید، استفاده از یک کرم موضعی شیرین‌بیان می‌تواند به از بین بردن علائم عفونت قارچی بیماری پای ورزشکاران و درمان آن کمک کند.
9) التیام زخم‌ها و عفونت‌های پوستی
گیاه شیرین بیان خواص ضدمیکروبی و ضدقارچی دارد و برای تمیز کردن زخم بسیار مناسب است. همچنین این گیاه کمک می‌کند تا ورم و قرمزی پوست به حداقل برسد. استفاده از شیرین‌بیان، موجب کاهش تعداد باکتری‌ها در پوست می‌شود و به بازسازی سریع‌تر آن کمک می‌کند.
10) مبارزه با چین و چروک
همه افراد از خطوط و چین و چروک‌های اطراف چشم یا خطوط پنجه کلاغی (Crow’s Feet) متنفرند. با این همه، آسیب‌های ناشی از نور خورشید حتی با وجود استفاده از ضد آفتاب هم می‌تواند در پوست‌تان چین و چروک ایجاد کند.
یکی دیگر از خواص شیرین بیان برای پوست شما، مبارزه با چین و چروک است. خوشبختانه، آنزیم‌های بازدارنده اشعه فرابنفش موجود در ریشه شیرین‌بیان، به کاهش آسیب‌هایی کمک می‌کند که در اثر اشعه‌های نور خورشید ایجاد می‌شوند و بر این اساس می‌تواند در کاهش روند ایجاد چین و چروک پوست موثر باشد.
همچنین شیرین بیان سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که رادیکال‌های آزاد را مهار می‌کنند و از پیری زودرس پوست جلوگیری می‌کنند.
11) حفظ رطوبت پوست و آبرسانی به آن
استفاده مداوم و منظم از محصولات مراقبت از پوست که حاوی عصاره شیرین بیان هستند، به حفظ رطوبت و آبرسانی به پوست کمک می‌کند.
ریشه گیاه شیرین بیان حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی است که می‌توانند رادیکال‌های آزاد را خنثی کنند. رادیکال‌های آزاد در اثر عوامل استرس‌زای خارجی محیطی از جمله نور خورشید و آلودگی هوا و عوامل استرس‌زای درونی حین مکانیسم‌های تولید انرژی در بدن ایجاد می‌شوند.
همچنین وجود «لیکوچالکون» برای افرادی مناسب است که پوستی چرب دارند؛ زیرا ثابت شده است که این ماده چربی موجود در پوست را کنترل می‌کند.
12) محافظ طبیعی در برابر نور آفتاب
یکی دیگر از خواص شیرین بیان برای پوست شما این است که می‌تواند آسیب‌های ناشی از آفتاب را کاهش دهد. محصولات مراقبت از پوست حاوی عصاره گیاه شیرین بیان، این قابلیت را دارند که ناراحتی، درد و التهاب ناشی از آفتاب سوختگی را تسکین دهند.
تحقیقات جدید نشان داده است که لیکوچالکون A، مولکولی که در ریشه گیاه شیرین بیان وجود دارد، می‌تواند سبب مهار آنزیم سیکلواکسیژناز 2 (COX-2)، و پروستاگلاندین E2 شود. این پروتئین‌ها پس از اینکه پوست در معرض نور خورشید قرار گرفت، بیان می‌شوند. در واقع، سیکلواکسیژناز 2 (COX-2) و پروستاگلاندین E2، آنزیم‌های التهابی هستند که در ایجاد واکنش التهابی پوست نقش دارند و مسئول احساس درد ناشی از آفتاب سوختگی هستند.
افزون بر این، ترکیب ریشه گیاه شیرین بیان با سایر گیاهان ضدالتهابی مانند آلوئه ورا و خیار خرد شده، ضمن التیام بخشی فوق العاده آسیب دیدگی ناشی از آفتاب سوختگی شدید پوست، می‌تواند به حفظ مواد مرطوب کننده موجود در پوست کمک کند.
موارد دیگری که باید درباره ریشه گیاه شیرین بیان بدانید
شیرین بیان، یک گیاه چند ساله علفی به نام «گلیسیریزا گلابرا» است که معمولا در مناطق جنوبی اروپا و آسیا یافت می‌شود. بلندی این گیاه به یک تا دو متر می‌رسد و گل‌های آن بنفش یا آبی‌رنگ هستند. این گیاه محیط بسیار مرطوب و پر باران را به همراه مقدار زیادی نور آفتاب می‌پسندد.
برای تهیه عصاره این گیاه، ریشه شیرین بیان را در آب می‌جوشانند تا حدی‌که بیشتر آب آن تبخیر شود و شربت غلیظی به جا ماند. این شربت حاوی «گلیسیریزین» است که 30 تا 50 برابر شیرین‌تر از شکر است.
خواص شیرین بیان برای پوست به حضور ترکیب گلیسیریزن، ترکیبات فلانوئیدی و روغن‌های فرار نسبت داده می‌شود که برای پوست مفید هستند. افزون بر این، سایر مواد تشکیل‌دهنده آن مانند گلیکوزیدها، اسید گلیسریزیک، کومارین‌ها، چالکون‌ها و استرول‌های گیاهی به دلیل فواید گوناگون پزشکی و دارویی‌شان شناخته‌شده هستند.
بر اساس تحقیقات گوناگون، ریشه شیرین بیان می تواند به تسکین سوزش سر دل، پوسیدگی دندان، زخم معده و سوء هاضمه کمک کند. شیرین بیان یکی از گیاهانی است که به طور گسترده در طب سنتی چینی کاربرد دارد و یکی از گیاهان پُرکاربرد و مهم است که پزشکان آن را برای درمان بسیاری از بیماری‌ها تجویز می‌کنند.
با وجود فواید فراوانی که شیرین بیان دارد، در مصرف خوراکی ریشه‌های این گیاه نباید افراط کرد؛ زیرا سطح بالای اسید گلیسریزیک موجود در ریشه آن، به ویژه برای افرادی که به بیماری کلیوی یا قلبی دچارند، می‌تواند موجب افزایش فشار خون، ضعف عضلات و هیپوکالمی (کاهش سطح پتاسیم در خون) شود.
سخن آخر
پوست سالم، پایه و اساس ظاهری زیبا و جوان است. داشتن پوست شاداب و درخشان ممکن نیست مگر با مراقبت مناسب از آن. بنابراین، دفعه بعد که قصد خرید یک محصول مراقبت از پوست را داشتید، محصولی را انتخاب کنید که حاوی عصاره ریشه شیرین بیان باشد. مطمئن باشید پوست شما برای این انتخاب مدیون‌تان خواهد بود.
تجربه شما
آیا شما تاکنون از محصولات مراقبت از پوست یا زیبایی حاوی شیرین بیان استفاده کرده‌اید؟ برای ما و خوانندگان دیگر از تجربه خود یا دوستان‌تان در این زمینه بنویسید. اگر فکر می‌کنید موارد دیگری است که در این مقاله در مورد خواص شیرین بیان برای پوست به آن اشاره نشده است، آن را در قسمت نظرات با ما و سایر خوانندگان در میان بگذارید.
منابع:
https://www.dermascope.com/blogs/licoriceroot
https://www.facetheory.com/blogs/news/10-reasons-why-licquorice-is-great-for-skin
تیم نویسندگان
دکتر زهرا کلاهدوز
