افرادی که به دلایل گوناگون با چاقی مفرط مواجه هستند و با تغییر رژیم غذایی و ورزش به کاهش وزن نمی‌رسند، به جراحی‌های لاغری روی می‌آورند. یکی از روش‌های محبوب در این زمینه، عمل بالون معده نام دارد. بالن معده که یکی از راهکارها برای کوچک کردن حجم معده است، پزشک متخصص با استفاده از یک دستگاه آندوسکوپ، بالنی را به داخل معده فرد وارد می‌کند. پس از ورود آندوسکوپ با استفاده از یک محلول به نام “استریل سالینی”، بالن را پر می‌کند تا به حجم مطلوب برسد.
این عمل بدون ایجاد هیچ شکاف یا دردی صورت می‌گیرد و فرد پس از انجام عمل به‌سرعت به خانه باز می‌گردد. در این میان، کسانی هم هستند که با وجود تلاش‌های فراوان در تغییر رژیم غذایی و ورزش، به کاهش وزن مطلوب نمی‌رسند؛ بنابراین به روش‌های جراحی لاغری متوسل می‌شوند. عمل بالون معده یکی از این روش‌ها است که در ادامه به بررسی جزئیات آن پرداخته خواهد شد.
معرفی انواع مختلف بالن معده
انواع مختلف بالون معده بر اساس متریال‌ها و تکنولوژی‌های مورداستفاده تفاوت‌هایی دارند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
بالن معده Spatz
این نوع بالن، با توانایی ماندگاری حداکثر تا 1 سال، از ویژگی آندوسکوپی برخوردار است که به پزشک این امکان را می‌دهد تا ابتدا بالن را با حجم کمتری از مایع پر کند و سپس در طول 1 سال، با توجه به اشتهای بیمار، حجم آن را به وسیله آندوسکوپ کاهش یا افزایش دهد. این ویژگی به علت تنظیم انعقاد و انبساط بالن باعث کاهش حداقل عوارض ابتدایی مانند تهوع و درد می‌شود. علاوه بر این، بیمار قادر است در هر زمان که حس کند معده‌اش به حجم اولیه بالن عادت کرده است، از طریق آندوسکوپی به افزایش یا کاهش حجم آن اقدام کند.
بالن معده با قابلیت تنظیم از طریق پورت
این نوع بالن‌ها از هوا پر شده، از طریق روش آندوسکوپی به معده وارد می‌شوند، و از طریق یک پورت زیر پوستی، امکان تنظیم حجم را فراهم می‌کنند. علاوه بر این که بدون تهوع، استفراغ و درد هستند، به دلیل ماندگاری طولانی، این بالن‌ها امکان کاهش وزن بیشتری را فراهم می‌آورند. پزشک قادر است بر اساس تحمل و اشتهای بیمار، از روی پوست حجم بالن را تنظیم کرده و به‌دلخواه آن را کاهش یا افزایش دهد.
بالن معده Endball (بالون مخلوط مایع هوا)
این نوع بالن‌ها قادرند تا حداکثر 9 ماه ماندگاری داشته باشند و از ویژگی پر شدن همزمان با مخلوط مایع و هوا برخوردارند. این ویژگی باعث کاهش عوارض ابتدایی از جمله تهوع، استفراغ و درد می‌شود، که در نتیجه تحمل آن برای بیماران راحت‌تر می‌گردد.
برای خرید مکمل گوارش و معده کلیک کنید.
چه افرادی می‌توانند از بالن معده استفاده کنند؟
بالون معده به‌عنوان یک روش غیرجراحی بسیار مؤثر برای افرادی شناخته می‌شود که با روش‌های دیگر برای کاهش وزن نتیجه نگرفته‌اند. بااین‌حال، این روش برای همه افراد مناسب نیست و به‌خصوص برای افرادی که قصد دارند تغییرات بلندمدتی در رژیم غذایی و سبک زندگی خود ایجاد کنند، مناسب است. بیماران باید به تعهد خود عمل کنند که همزمان با داشتن بالن در معده و بعد از حذف آن، یک رژیم غذایی و کنترل شده را رعایت کنند. از دید کلی، افرادی با شاخص توده بدنی BMI بین ۲۷ تا ۳۵ می‌توانند از بالن معده بهره‌مند شوند. حتی افراد با BMI بالاتر نیز ممکن است در صورت ابتلا به بیماری‌های مرتبط با چاقی، کاندیدای مناسبی برای این روش باشند.
به طور خاص، بالون معده برای افراد زیر مناسب است:
- افرادی که قبل از جراحی‌های لاغری دیگر، نیاز به کاهش وزن دارند. این کمک به کاهش ریسک جراحی می‌کند.
- افرادی که قصد دارند از روش‌های غیرجراحی برای کاهش وزن استفاده کنند.
- افرادی که به دنبال یک روش کاهش وزن قابل‌برگشت هستند.
اقدامات پیش از عمل بالن معده
قبل از انجام عمل بالون معده، همانند بسیاری از جراحی‌های دیگر، لازم است فرد آزمایشات متعددی را تحت‌نظر دکتر گوارش و کبد بالغین انجام دهد تا وضعیت درونی بدن بررسی شود. آزمایش خون که شامل اجزایی نظیر میزان گلبول‌های سفید و قرمز خون، قند خون، پتاسیم، سدیم، تری‌گلیسرید، کراتینین سرم، آلبومین و تست‌های انعقادی است، از جمله مهم‌ترین آزمایشات موردنیاز برای این عمل محسوب می‌شود.
مرحله بعدی شامل تست‌های قلبی است که شامل عکس رادیوگرافی از قفسه سینه و نوار قلب می‌شود. انجام تست ریه نیز در صورت نیاز به‌خصوص برای افراد دچار بیماری‌های ریوی ضروری است. همچنین، اجرای آندوسکوپی از مری، معده و دوازدهه به همراه بررسی میکروب H پیلوری از جمله آزمایشات اساسی برای این جراحی به‌حساب می‌آید.
در مرحله آخر، سونوگرافی از شکم و انجام تست‌های روان‌شناسی به‌عنوان بخش مهمی از مراحل آزمایشات موردنیاز برای انجام این عمل در نظر گرفته می‌شوند. با انجام این آزمایشات و بررسی‌های فیزیولوژیک و روانی، همچنین ارزیابی میزان اضافه‌وزن فرد، می‌توان تصمیم‌گیری نمود که آیا این فرد برای انجام این جراحی مناسب است یا خیر.
عوارض استفاده از بالون معده
اولاً باید توضیح داد که در ابتدا بالن‌گذاری به علت کمبود مطالعات در این زمینه به‌عنوان یک روش کم‌خطر تلقی می‌شد. اما با گذر زمان، متوجه شدیم که این روش همراه با عوارض مختلفی است که نشان‌دهنده این است که علاوه بر این که به‌عنوان یک راهکار مؤثر برای کاهش وزن مطرح می‌شود، عوارض زیادی نیز دارد. برخی از عوارض شناخته شده عبارتند از:
کاهش وزن نه‌چندان زیاد
نسبت به روش‌های نوین کاهش وزن، مانند انواع عمل لاغری بالون معده، مشاهده شده است که کاهش وزن حاصل از این روش کمتر است. درحالی‌که با انجام عمل اسلیو معده می‌توان به طور مؤثر تا ۹۰ درصد از اضافه‌وزن را کاهش داد، اما با استفاده از روش بالن، مقدار کاهش وزن بسیار محدودتر است (کمتر از ۳۰ درصد). درصورتی‌که میزان اضافه‌وزن شما زیاد نیست، توصیه می‌شود به‌جای استفاده از بالن، از روش‌های سالم‌تر کاهش وزن مانند رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم بهره‌مند شوید.
مشکلات معده
به علت حضور یک جسم خارجی در داخل معده، ممکن است افراد احساس ناراحتی کنند. حضور بالن در معده با جابه‌جایی و تغییر جهت همواره وجود دارد و شما احساس خواهید کرد که دچار سوءهاضمه هستید، و همیشه بخشی از غذاها در داخل معده حضور دارند. بالون معده برای افرادی که با مشکلات ناراحتی معده روبرو هستند، به‌هیچ‌وجه مناسب نیست و با اجرای این روش، شدت عوارض و ناراحتی معده افزایش خواهد یافت.
استفراغ و حالت تهوع
حضور بالن در داخل معده ممکن است با تهوع و استفراغ فراوان همراه باشد. حتی با مصرف مقدار کمی غذا، این میزان اندک نیز ممکن است حس ناراحتی تهوع و استفراغ را ایجاد کند.
شکم‌درد
اگر مقدار زیادی غذا مصرف کنید یا ورزش و فعالیت زیادی انجام دهید، ممکن است علائمی همچون درد شکم را تجربه کنید. گاهی اوقات ممکن است حین خواب نیز دچار درد و ناراحتی در منطقه معده شوید.
رفلکس اسید
در بیش از ۸۰ درصد از موارد افرادی که روش بالن را به‌عنوان برنامه درمانی انتخاب کرده‌اند، گزارش شده است که رفلاکس اسید معده در طول شبانه‌روز اتفاق می‌افتد. افراد چاق معمولاً به‌شدت به این نوع رفلاکس اسید معده مبتلا هستند و با اجرای فرآیند بالون معده، ممکن است میزان و شدت آن نیز افزایش یابد.
مزایای بالون معده
بالون معده به افراد کمک می‌کند تا یک کاهش وزن پایدار داشته باشند. این کاهش وزن می‌تواند به چندین فایده منجر شود که عبارتند از:
- افزایش اعتمادبه‌نفس.
- بهبود خلق‌وخو.
- افزایش سطح انرژی.
- تحرک بهتر و راحت‌تر.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با چاقی، از جمله دیابت نوع دو، بیماری‌های قلبی، فشارخون بالا، آپنه خواب و سایر بیماری‌ها.
لطفاً توجه داشته باشید که با استفاده از بالن، کاهش وزن چندانی در عرض یک ماه انتظار نداشته باشید و این فرآیند به‌مرورزمان انجام می‌پذیرد.
رژیم غذایی بعد از گذاشتن بالون معده
محدودیت‌های غذایی در تمام مدت استفاده از بالون معده از زمان تصمیم‌گیری برای انجام این عمل تا پس از آن وجود دارد.
در طول ماه اول پس از عمل، محدودیت‌ها بیشتر است و باید به مصرف غذاهای سبک توجه شود. توصیه می‌شود که غذا به‌آرامی مصرف شود و از لقمه‌های کوچک استفاده کنید. جویدن کامل غذا و استفاده از لقمه‌های کوچک اهمیت دارد. هنگام صرف غذا، بهتر است از نوشیدن مایعات خودداری کنید. ولی در طول روز نیاز به مصرف تقریبی ۱۰ لیوان آب دارید.
بعد از دوران عمل بالون معده، از نوشیدن مایعات گازدار، مشروبات الکلی، قهوه و آبمیوه‌های صنعتی پرهیز شود. همچنین از مصرف غذاهای پرادویه و غذاهای تند خودداری کنید. غذاهایی که به‌سختی جویده می‌شوند ازجمله گوشت قرمز نیز باید بااحتیاط مصرف شوند.
سبزیجات حاوی فیبر نیز باید به دلیل مشکلات گوارشی در این دوره به‌صورت خام مصرف نشوند. برای استفاده از این مواد، آن‌ها را کاملاً بپزید و هنگامی که سبزیجات کاملاً نرم شده‌اند، می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
مراقبت‌های بعد از عمل بالون معده
پس از قرارگرفتن بالون معده، حتماً مراجعات مرتب به پزشک معالج داشته باشید. لاغرشدن با بالن دارای نکات ظریفی است که ممکن است بیماران از آن بی‌اطلاع باشند.
وضعیت قرار گرفتن در هنگام خواب و استراحت
- حتماً به شانه چپ بخوابید و از خوابیدن به حالت طاق‌باز، به شانه راست یا در حالت دمر پرهیز کنید.
- حین خوابیدن، سر خود را باید به سمت چپ بگذارید تا شانه از سطح بدن کمی بالاتر باشد. این امر به شما احساس راحتی بیشتری می‌دهد.
شیوه تغذیه
- بهتر است در ماه اول غذاهای سبک مصرف کنید.
- به‌آرامی غذا میل کنید، هنگام میل‌کردن غذای جامد از لقمه‌های کوچک و جویدن کامل لقمه استفاده کنید.
- در طول غذا مایعات ننوشید؛ اما در طول روز تقریباً 10 لیوان آب مصرف کنید. همیشه یک ساعت بین غذا و نوشیدنی فاصله بگذارید.
- از نوشیدن مایعات گازدار پرهیز کنید.
- از مصرف انواع مشروبات الکلی، قهوه، نوشیدنی‌های شکلاتی، آبمیوه‌های مصنوعی، نوشابه‌ها و حتی نوع رژیمی آن خودداری کنید.
- وعده‌های غذایی را به سه وعده اصلی تقسیم کنید و بین وعده‌های غذایی چیزی نخورید.
- گوشت، ماهی یا مرغ (بدون استخوان) مصرف نمایید.
- در هر وعده از روز، سبزیجات و میوه را به میزان مناسب مصرف کرده و تا جای ممکن انواع مختلف آن‌ها را باتوجه‌به فصل میل کنید.
- بلافاصله بعد از غذاخوردن دراز نکشید.
- از مصرف غذاهایی با چربی بالا نظیر ماکارونی، پیتزا، سوسیس، کالباس، شیرینی‌ها، به‌ویژه شیرینی‌های خامه‌ای، شکلات، بستنی، گوشت با چربی زیاد و سس‌های مایونز خودداری کنید.
- از شیرین‌کننده‌های رژیمی متنوع مانند کاندرل برای شیرین‌کردن مایعات استفاده کنید.
- گوشت سفید (سینه مرغ یا ماهی) فیله شده یا آب‌پز ترجیح داده می‌شود.
- از لبنیات کم‌چرب استفاده شود.
- استفاده از نان‌های رژیمی سبوس‌دار را اولویت قرار دهید.
- بجای آبمیوه از میوه‌های طبیعی استفاده شود.
- مصرف دو عدد قرص مولتی ویتامین به‌صورت روزانه ضروری است.
با عمل بالون معده چه مقدار کاهش وزن اتفاق می‌افتد؟
بعد از عمل بالون معده، شما در ۶ ماه اول %۷ الی %۱۵ از وزن خود را از دست می‌دهید، اما به‌صورت کلی، اگر نتایج عمل‌ها را بررسی کنید، می‌بینید که %۳۰ الی %۴۷ وزن شما به‌میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. این نتایج به میزان وزن اضافی هر فرد و ویژگی‌های جسمانی او بستگی دارد. همچنین، اهمیت رعایت رژیم غذایی و تغییر در سبک زندگی پس از این عمل بسیار حائز اهمیت است تا به‌دست‌آوردن نتایج مطلوب ادامه یابد.
سخن پایانی
در نهایت، بالون معده به‌عنوان یک روش غیرجراحی برای کاهش وزن، می‌تواند یک گزینه مؤثر باشد، اما حائز اهمیت است که هر فرد برای انتخاب این راه، باید با پزشکان و تیم درمانی متخصص مشورت کند. تأثیرات بالن نه‌تنها به میزان اضافه‌وزن فرد بستگی دارد؛ بلکه از تعهد و همکاری او در ایجاد تغییرات زندگی به‌عنوان بخشی اساسی از درمان نیز تبعیت می‌کند.
با رعایت رژیم غذایی مناسب، تمرینات فیزیکی و رعایت توصیه‌های لازم، این روش می‌تواند به کاهش وزن ماندگار و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. به همین دلیل، اطلاعات دقیق و شناخت کامل از مزایا و محدودیت‌های این روش، کمک مهمی در اتخاذ تصمیم مناسب برای بهبود وضعیت سلامتی و کاهش وزن افراد می‌تواند باشد.
