اگر دچار هیپرپیگمانتاسیون هستید، نگران نباشید چون در حال حاضر افراد زیادی این لک‌ها را روی پوست خود دارند و شما تنها نیستید. هیپرپیگمانتاسیون یا لکه های پوستی نوعی عارضه شایع پوستی است و روش‌های درمانی مختلفی برای از بین بردن لک صورت و بدن در دسترس است.
هایپرپیگمانتاسیون اصطلاحی پزشکی است که برای توصیف لک‌های تیره پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد. جالب است بدانید که این لک‌ها به دلیل تولید بیش از حد ملانین شکل می‌گیرند. از طرفی این لک‌ها می‌توانند در اثر مواردی چون اسکار (جای جوش) و آسیب‌های ناشی از اشعه مضر آفتاب تا تغییرات هورمونی نیز ایجاد شوند.
ما در این مقاله به روش‌های درمانی هیپرپیگمانتاسیون و رفع لکه های صورت خواهیم پرداخت پس به خواندن ادامه دهید تا در مورد انتخاب بهترین روش درمانی برای پوست خود، اطلاعات بیشتری کسب کنید. در این بین ما به شما می‌گوییم که نتیجه روش‌هایی مانند میکرودرم ابریژن و روش‌های دیگر چه خواهد بود. با ما همراه باشید…
1) کرم های روشن کننده
استفاده از کرم ضد لک یا روشن کننده، در واقع نوعی درمان بدون نسخه (OTC) است که با ترکیبات تشکیل دهنده انتخابی عمل می‌کند و در نتیجه باعث کاهش رنگدانه‌های تیره پوست خواهد شد.
بسیاری از انواع قوی تر این کرم‌ها توسط پزشکان نیز تجویز می‌شوند. برای روشن شدن پوست می‌توانید از این کرم‌ها 1 یا 2 بار در روز استفاده کنید. محصولات موضعی دیگری نیز برای روشن شدن پوست وجود دارد که به صورت ژل هستند.
از جمله ترکیبات معمول موجود در انواع محصولات روشن‌کننده بدون نسخه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هیدروکینون
- عصاره شیرین بیان
- N-استیل گلوکوزامین
- ویتامین B3 (نیاسینآمید)
آیا استفاده از کرم های روشن کننده پوست انتخاب درستی است؟
ژل یا کرم‌های روشن‌کننده برای نقاط تیره مانند ملاسما یا لک‌های پیری بهترین کاربرد را دارند. در واقع می‌توان گفت که آن‌ها می‌توانند برای از بین بردن لک صورت و تغییر رنگ در انواع پوست‌ها مؤثر واقع شوند.
محصولات بدون نسخه مختلفی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها برای درمان قطعی لک صورت استفاده کنید. این محصولات به راحتی در دسترس بوده و گاهی اوقات نیز مقرون به صرفه‌تر از هر روش درمانی دیگری ست. اما طول درمان ممکن است کمی طولانی‌تر از روش‌های حرفه‌ای باشد.
2) اسیدهای صورت
اسیدهای صورت یا اسیدهای پوستی، مانند لایه بردارها عمل کرده و باعث جدا شدن سلول‌های مرده و قدیمی از لایه‌های بالایی پوست می‌شود. هر زمان که پوست خود را لایه برداری می‌کنید، در واقع سلول‌های جدید جای سلول‌های قدیمی را می‌گیرد و به همین دلیل پوست شما ظاهر دیگری پیدا خواهد کرد. این عمل به روشن‌تر شدن رنگ پوست کمک کرده و حتی باعث نرم و لطیف‌تر شدن آن نیز می‌شود.
بسیاری از اسیدهای صورت در فروشگاه‌های لوازم آرایشی و بهداشتی و داروخانه‌ها به صورت بدون نسخه OTC موجود است و می‌توانید آن‌ها را به راحتی تهیه کنید. از جمله رایج‌ترین این محصولات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اسیدهای آلفا هیدروکسی (AHA)، مانند گلایکولیک، لاکتیک، سیتریک، مالیک یا تارتاریک اسید
- آزلائیک اسید
- کوجیک اسید
- سالیسیلیک اسید
- ویتامین C (به صورت L – آسکوربیک اسید)
آیا استفاده از اسیدهای صورت برای پوست انتخاب درستی است؟
اگر رنگ پوست شما روشن است، اسیدهای صورت می‌توانند در درمان هیپرپیگمانتاسیون خفیف، خوب عمل کنند.
3) رتینوئیدها
رتینوئیدها از مشتقات ویتامین A و یکی از قدیمی‌ترین ترکیبات بدون نسخه مورد استفاده در مراقبت‌های پوستی هستند. ساختار مولکولی کوچک آن‌ها اجازه می‌دهد تا به عمق پوست نفوذ کرده و لایه‌های زیرین اپیدرم را درمان کنند.
رتینوئیدها توسط پزشکان متخصص پوست و مو نیز تجویز می‌شوند؛ البته آن‌ها را می‌توانید بدون نسخه پزشک هم از داروخانه ها تهیه کنید. با این حال، نوع بدون نسخه آن معمولاً ضعیف‌تر عمل می‌کند. اگر بعد از چند ماه استفاده از ریتوئیدها نتیجه مطلوبی نگرفتید، با متخصص پوست خود در مورد رتینوئید تجویزی صحبت کنید.
آیا استفاده از ریتوئیدها برای پوست انتخاب مناسبی است؟
رتینوئیدهای بدون نسخه ممکن است برای انواع تناژهای پوستی مختلف بی‌خطر باشد. اما اگر پوستی تیره دارید و می‌خواهید از این محصولات برای مدت طولانی استفاده کنید، باید با متخصص پوست خود در مورد میزان و مدت استفاده آن مشورت کنید.
توجه به این نکته نیز بسیار حائز اهمیت است که رتینوئیدها بیشتر از آنکه برای از بین بردن لک صورت مصرف شوند، برای درمان چروک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این موضوع بدان معنی است که رتینوئیدها ممکن است بهترین روش برای درمان لک صورت و بدن نباشند.
4) لایه برداری شیمیایی پوست
یک لایه بردار شیمیایی معمولاً از اسیدهایی با غلظت بیشتر برای درمان نواحی درگیر لک‌های پوستی استفاده می‌کند. مکانیسم لایه بردارهای شیمیایی به این صورت است که با از بین بردن لایه اپیدرم پوست، هیپرپیگمانتاسیون را کاهش می‌دهند. لایه‌بردارهای قوی‌تر می توانند به لایه میانی پوست یعنی لایه درم نیز نفوذ کرده و نتایج چشمگیرتری را به همراه داشته باشند.
اگرچه بسیاری از لایه‌برداری‌های شیمیایی بدون نسخه در دسترس هستند، اما بهتر است در مورد انتخاب و نحوه استفاده از آن‌ها با متخصص پوست خود مشورت کرده و اجازه دهید او این کار را در مطب خود و به صورت حرفه‌ای برایتان انجام دهد. این روش لایه برداری قدرتمندتر بوده و موجب درمان سریع لک صورت یا بدن شما خواهدشد.
عوارض لایه برداری شیمیایی
لازم به ذکر است که به دلیل قوی بودن این نوع از لایه برداری پوست که در مطب پزشک انجام می‌شود، ممکن است خطر بروز عوارض جانبی نیز افزایش پیدا کند. بنابراین قبل از انجام هر کاری در مورد بروز این عوارض با متخصص پوست خود صحبت کنید.
خطرات احتمالی که ممکن است در اثر لایه بردارهای شیمیایی چه در منزل و چه در مطب بروز پیدا کند، بیشتر شامل قرمزی، سوزش و تاول می‌شود. البته بسته به مواد بکار رفته برای لایه برداری، ممکن است عوارض دیگری نیز مشاهده شود. در صورت استفاده نادرست از این مواد، حتی ممکن است تاول‌ها یا اسکارها بیش از اندازه افزایش پیدا کنند.
اگر در طول روز زیاد در معرض نور خورشید قرار می‌گیرید، لایه برداری شیمیایی گزینه خوبی برای درمان هیپرپیگمانتاسیون نخواهد بود. استفاده از لایه بردارهای شیمیایی باعث می‌شود پوست شما نسبت به اشعه خورشید حساس‌تر شود.
لازم است بدانید که اگر به اندازه کافی از یک کرم ضد آفتاب و دیگر روش‌های حفاظتی در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) استفاده نکنید، قرار گرفتن در مقابل نور خورشید هیپرپیگمانتاسیون پوست شما را بدتر خواهد کرد.
حداقل یک هفته پس از آخرین لایه برداری شیمیایی، اقدامات احتیاطی بیشتری را برای محافظت از پوست خود انجام دهید.
آیا استفاده از لایه بردارهای شیمیایی برای پوست انتخاب مناسبی است؟
در صورتی‌که روی پوست خود مواردی را مشاهده کردید که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، استفاده از لایه برداری شیمیایی می‌تواند برای از بین بردن لک صورت شما مؤثر و مناسب باشد:
- لک‌های پیری
- آسیب‌دیدگی از نور آفتاب (چقدر درباره مضرات آفتاب برای پوست تان می‌دانید؟)
- ملاسما
- پوست لک‌دار
علاوه بر این اگر پوست تان روشن است، این لایه بردارها می‌توانند برای شما کارآمدتر باشند و سریع‌تر از اسیدهای صورت، نتایج بهبودی و ترمیم را نشان دهند.
5) از بین بردن لک صورت با لیزر
لایه برداری توسط لیزر (یا بازسازی پوست) نوعی روش درمانی است که در آن از پرتوهای هدفمند نور برای کاهش هیپرپیگمانتاسیون استفاده می‌شود.
به طور کلی لیزرها به 2 نوعablative (تخریبی) و non-ablative (غیر تخریبی) تقسیم بندی می‌شوند. لیزرهایablative بسیار قوی هستند و در نتیجه لایه‌های پوست را از بین می‌برند. از طرف دیگر، لیزرهای non-ablative، تنها لایه درم را هدف قرار می‌دهند تا کلاژن‌سازی را تحریک کنند.
همانطور که اشاره کردیم لیزرهایablative قوی‌تر هستند و به همین دلیل عوارض جانبی بیشتری نیز ایجاد می‌کنند. به صورت کلی می‌توان گفت که هر نوع لیزری، عناصر پوستی را از بین می برد تا اطمینان حاصل شود که با از بین رفتن سلول‌های قدیمی و مرده، سلول‌های جدید پوست رشد کرده و باعث سفتی و یکنواختی رنگ آن خواهند شد.
آیا استفاده از روش درمان لایه برداری با لیزر برای پوست انتخاب مناسبی است؟
در مورد لایه‌برداری با لیزر یا بازسازی پوست، رویکرد یکسانی برای همه افراد وجود ندارد. به عنوان مثال اگر دارای پوست روشنی هستید لیزرهای فرسایشی ممکن است برای شما بهتر از هر نوع پوست دیگری عمل کند.
اما برای برخی افراد، استفاده از لیزر غیرفرسایشی یاnon-ablative ممکن است به جای از بین بردن لک صورت و روشن کردن پوست، منجر به تیره‌تر شدن آن شود. به همین دلیل لازم است به متخصص پوست و مو مراجعه کنید تا تناژ رنگی پوست شما را تشخیص داده و بهترین روش لایه‌برداری با لیزر را به شما پیشنهاد دهد.
6) درمان با پالس شدید نور (IPL)
پالس شدید نور یاIPL نوعی درمان با لیزر غیر تخریبی (non-ablative) یا فرکشنال است. درمان IPL همچنین با نام فوتوفیشیال نیز شناخته می‌شود و باعث تحریک تولید کلاژن در لایه درم پوست می‌شود. این شیوه معمولاً به چندین جلسه درمان نیاز دارد.
روشIPL بیشتر برای درمان پیامدهای تغییر در رنگدانه‌های پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما لک صورت و بدن سطحی را نیز می‌تواند از بین ببرد. علاوه بر این استفاده ازIPL در کاهش عمق چین و چروک صورت، از بین بردن رگ‌های عنکبوتی (واریس) و ترمیم منافذ باز پوست نیز می‌تواند مفید واقع شود.
آیا استفاده از روش درمان با پالس شدید نور (IPL) برای پوست انتخاب مناسبی است؟
طبق اطلاعات مراقبت‌های بهداشتی، اگر پوست روشنی دارید، روش درمان با پالس شدید نور یا همانIPL می‌تواند بیشترین میزان کارایی را برای شما داشته باشد.
7) میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن روشی است که برای درمان هیپرپیگمانتاسیون در کلینیک‌های زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و تنها روی لایه اپیدرم پوست (اسکارهای سطحی) تأثیر می‌گذارد.
برای انجام این روش، متخصص پوست از یک ابزار دستی مته مانند و دارای برس که به برق متصل است استفاده می‌کند. البته ممکن است از وسایل جانبی دیگری که سایشی هستند نیز استفاده کند.
متخصص پوست این وسیله را به سرعت اما به آرامی و در عمق کم، روی پوست شما می‌کشد تا لایه‌های خارجی و ناخواسته از بین بروند و اپیدرم پاکسازی شود. بر اساس تشخیص متخصص و برای رسیدن به بهترین نتیجه، حتی ممکن است نیاز باشد چندین جلسه میکرودرم ابریژن انجام دهید.
آیا استفاده از روش میکرودرم ابریژن برای پوست انتخاب مناسبی است؟
میکرودرم ابریژن بهترین کارایی را برای از بین بردن لک صورت سطحی دارد. متخصص پوست و مو با بررسی پوست شما و لک‌های آن می‌تواند تشخیص دهد که آیا این روش درمانی برای شما مناسب است یا نه. اگر پوست روشنی دارید میکرودرم ابریژن روش بسیار مناسبی برای شما خواهد بود.
8) درم ابریژن
درم ابریژن نیز روش دیگری برای پاکسازی لایه اپیدرم پوست است، اما بیشتر روی نواحی عمیقی از لایه درم پوست تاثیر می‌گذارد. جالب است بدانید که گاهی از درم ابریژن برای صاف کردن چین و چروک‌های سطحی نیز استفاده می‌شود. این روش از قدیم برای بهبود و درمان عارضه‌های بافت پوست از جمله موارد زیر بکار می‌رفته است:
- جای جوش (اسکار)
- لک‌های پیری
- جای بیماری آبله مرغان
- جای زخم
- آسیب‌های ناشی از اشعه نور خورشید
مانند روش میکرودرم ابریژن، در این روش نیز متخصص پوست و مو از یک ابزار دستی مته مانند دارای براش که به برق متصل است استفاده می‌کند. البته ممکن است از وسایل جانبی سایشی دیگری نیز استفاده کند. پزشک متخصص این وسیله را به سرعت اما به آرامی روی پوست صورت شما می‌کشد تا کل لایه اپیدرم و قسمت بالای لایه درم را پاکسازی کند.
آیا استفاده از روش درم ابریژن برای پوست انتخاب مناسبی است؟
اگر به دنبال روشی هستید که تجمع رنگدانه‌ها در بافت پوست تان را با سرعت بیشتری نسبت به روش میکرودرم ابریژن کاهش دهد، درم ابریژن گزینه مناسبی خواهد بود.
بررسی ها نشان داده است که روش درم ابریژن، روی پوست‌های روشن بهتر جواب می‌دهد. اگر پوست شما دارای تناژ رنگی میانه‌ای است، این روش ممکن است به بیشتر شدن لک‌های تیره پوست تان منجر شود. با استفاده از درم ابریژن، لک پوست جدید بعد از حدود 8 هفته از بین خواهد رفت.
برای چه مواردی باید با متخصص پوست مشورت کنید؟
متخصص پوست و مو می‌تواند در تشخیص علت بروز لکه صورت یا هیپرپیگمانتاسیون و انتخاب یک برنامه درمانی مناسب برای آن، به شما مشاوره دهد. مهم نیست که نهایتاً شما کدام روش درمانی را انتخاب می‌کنید، مهم این است که از این به بعد از پوست خود در برابر اشعه مضر آفتاب محافظت کنید تا از بروز مجدد هیپرپیگمانتاسیون جلوگیری شود. استفاده روزانه از کرم ضد آفتاب امری ضروری است و به همین دلیل توصیه می‌کنیم هر روز قبل از خروج از خانه، حتماً از ضد آفتاب استفاده کنید، حتی اگر هوا ابری باشد!
فراموش نکنید که در صورت نیاز و در طول روز مجدداً از آن استفاده کنید. لازم به ذکر است که کرم ضدآفتاب شما باید دارای SPF 30 یا بالاتر باشد.
تجربه شما
در این مقاله تلاش کردیم تا به علل بروز هیپرپیگمانتاسیون یا لک‌های پوستی بپردازیم و چندین روش بدون نسخه و خانگی نیز برای از بین بردن لک صورت و بدن ارائه دهیم. بنابراین اگر روی پوست خود لک‌های تیره‌ای دارید که شما را آزار می‌دهند می‌توانید یکی از روش‌های این مقاله را بکار ببرید و در صورت تمایل نتیجه را با ما در میان بگذارید…
منبع:
https://www.dermnetnz.org/topics/dermabrasion/
https://www.emoryhealthcare.org/centers-programs/aesthetic-center/non-surgical-services/photofacial-ipl.html
https://www.aad.org/public/skin-hair-nails/anti-aging-skin-care/age-spots
https://my.clevelandclinic.org/health/articles/10980-understanding-the-ingredients-in-skin-care-products
تیم نویسندگان
دکتر زهرا کلاهدوز
