همه ما در طول زندگی خود با جوش سر و کار داشته‌ایم. اما گاهی اوقات اثر باقیمانده از آن ضمن آسیب رساندن به پوست، ممکن است اعتماد به نفس‌مان را نیز پایین بیاورد. نهراسید، چون جای آکنه در برابر لیزر شانسی ندارد. نگرانی‌های زیادی درباره لیزر وجود دارد که باعث می‌شود بسیاری از آن فرار کنند. در این مقاله سعی شده به تمام نگرانی‌ها درباره لیزر جای جوش پرداخته شود.
چگونگی شکل‌گیری آکنه و جای جوش
انواع جوش صورت زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های مرده پوست و چربی همراه با باکتری‌ها در منافذ پوست انباشته شوند. این موضوع باعث ایجاد تورم و زخم می‌شود. بدن شما برای رویارویی با این آسیب مکانیسم خود را دارد و با تشکیل کلاژن بیشتر سعی می‌کند که این مشکل را حل کند. این امر سبب ایجاد برآمدگی‌هایی مانند گوشت اضافه (اسکار کلوئید) یا اسکار هایپرتروفیک بر روی پوست می‌شود که در نهایت موجب ایجاد اسکار می‌شود.
به عبارت دیگر شما زمانی اسکارهای آکنه را می‌بینید که پوست‌تان در حال درمان است. بر اساس مقدار کلاژنی که پوست شما تولید کرده و یا از دست داده است.
انواع اسکارهای آکنه
اسکارهای آکنه به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- اسکارهای آتروفیک
این نوع اسکار زمانی شکل می‌گیرد که در فرآیند ترمیم جوش، بافتی از بین برود. آتروفیک سبب افسردگی پوست می‌شود. اسکارهای یخ شکن یا icepick (اسکار عمیق)، اسکار چرخشی (معمولا به شکل M)، اسکار مربعی-واگنی (به شکل U و پهن) سه نوع اسکارهای معمول آتروفیک هستند.
- اسکارهای کلوئید و هایپرتروفیک
پوست شما زمانی درگیر این نوع اسکارها می‌شود که کلاژن زیادی تولید کند و در نتیجه سبب ایجاد برآمدگی‌هایی بر روی سطح پوست شود. در محل جوش‌ها کلاژن زیادی وجود دارد. اسکارهای هایپرتروفیک برآمدگی‌هایی هستند که در قسمت پوست آسیب دیده ایجاد می‌شوند. آنها ضخیم و پهن بوده و معمولا در طول فرآیند ترمیم پوست ایجاد می‌شوند.
از طرف دیگر کلوئیدها برآمدگی‌های بنفش قرمزی هستند که می‌توانند در ناحیه‌ی درگیر جوش پخش شوند و قسمت‌های بیشتری را درگیر کنند. اسکارهای کلوئید یا هایپرتروفیک در افرادی که پوستی تیره دارند شایع تر است. این اسکارها بیشتر بر روی تنه ظاهر می‌شوند.
لیزر جای جوش چگونه عمل می‌کند؟
لیزرها، نورهای قوی تک‌رنگی هستند که به یک بازه‌ی باریک طول موج، محدود می‌شوند. این نورهای تک‌رنگ روی پوست شما تابیده می‌شوند تا فیبروپلاست‌های پوست (سلول‌هایی در پوست که قادر به تشکیل بافت همبند بوده و درمان زخم‌ها را تسهیل می‌کنند) را تحریک کنند. این فیبروپلاست‌ها کلاژن و الاستین را که در اثر تشکیل اسکار از بین رفته‌اند، بازسازی می‌کنند.
انواع لیزر جای جوش برای درمان و از بین بردن اسکار آکنه
معمولا از لیزرهای تخریبی و غیر تخریبی برای رفع جای جوش استفاده می‌شود. در ادامه به شرح این دو نوع لیزر می‌پردازیم. لیزرهای کاربردی در این زمینه به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1) تخریبی(ablative)
این نوع لیزر در بهبود جای جوش تاثیر به سزایی داشته و قابلیت بخار یا ذوب کردن بافت‌های آسیب‌دیده را دارد. معمول‌ترین لیزر تخریبی لیزر Erbium YAG و لیزر دی‌اکسید کربن می‌باشد. این لیزرها باعث فرسایش سطح آسکار شده و بافت کلاژن زیر پوست را سفت می‌کنند. لیزر تخریبی دوره نقاهت طولانی‌تری دارد.
2) غیرتخریبی(non-ablative)
اگرچه این نوع لیزر دوره نقاهت کوتاهتری دارد اما در مقایسه با لیزر تخریبی تاثیر کمتری هم بجای می‌گذارد. لیزر غیر تخریبی باعث از بین رفتن هیچ بافتی از پوست شما نمی‌شود، اما تولید کلاژن را افزایش داده و پوست را سفت می‌کند. معمول‌ترین نوع لیزر جای جوش برای درمان جوش لیزر دیود و لیزر NdYAG می‌باشد.
انواع درمان‌های لیزر جای جوش
حال به بررسی اجمالی انواع درمان‌های لیزر جای جوش برای رفع جای جوش می‌پردازیم:
1) لیزر فرکشنال برای از بین بردن اسکار آکنه
لیزر فرکشنال CO2 از میکرو پرتوها در اندازه و تراکم های مختلف، متناسب با نیاز بیمار استفاده می کند. این سیستم لیزر فرکشنال CO2 را می‌توان علاوه بر پوست صورت برای پوست دیگر بخش‌های بدن نیز به کار برد. این روش درمانی به از بین رفتن اسکار آکنه‌های موجود کمک می‌کند و مانع از تشکیل موارد جدید می‌شود. اولین لیزر فرکشنال (تحت عنوان دستگاه Fraxel ) طول موجی برابر با 1550 نانومتر منتشر کرد. استفاده عمده این نوع لیزر جای جوش در درمان چین و چروک، خطوط نازک، لکه های پوستی و تیرگی‌های مربوط به پیری پوست (ناشی از اشعه ی خورشید) است.
2) نور شدید پالسی (IPL)
اساس کار این نوع لیزر، آسیب به محل مورد نظر به وسیله‌ی گرما است. این دستگاه، نورهای پالسی پلی کروماتیک ، ناپیوسته و با تراکم بالا را در محدوده ی طول موجی وسیع ساطع می‌کند. با تغییر در طول‌موج ها، زمان هر پالس و فاصله ی بین پالس ها، می توان در درمان بیماری‌های پوستی متعددی از آن استفاده کرد. این روش برای رفع مشکلاتی از قبیل روزاسه، تلانژکتاسی (مشخص شدن خطوط ظریف قرمز رنگ با ظاهری شبکه ای یا عنکبوتی)، لکه‌های قهوه‌ای و آسیب های ناشی از آفتاب سوختگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طبق مطالعات صورت گرفته، این روش تاثیر بسزایی در درمان اسکارهای کلوئید و هایپرتروفیک دارد. درمقایسه IPL با کرایوتراپی (سرما درمانی) باید گفت که هر دوی این روش‌های درمانی نتایج قابل قبولی در درمان جای جوش داشته‌اند، اما این نکته را به یاد داشته باشید که IPL عوارض و مشکلات جانبی کمتری دارد.
3) لیزر (pulsed dye laser) (PDL)
این نوع لیزر جای جوش برای درمان اسکار همراه با اریتما و قرمزی کاربرد موثری دارد. در نتیجه یک مطالعه، 20 بیمار با آکنه و اریتما از طریق PDL درمان شدند (دو جلسه با لیزر 595 نانومتر)، نتیجه ی آنالیزها نشان داد که 90 درصد این بیماران نتایج مطلوبی در بهبود اسکار خود داشتند.
این روش همچنین برای درمان اسکارهای آتروفیک، یخ شکن و مربعی واگنی نیز کارآمد است.
4) لیزر Smooth beam برای درمان اسکار آکنه
در این روش از لیزر کم توان دایود (غیر تخریبی) با طول موج 1450 نانومتر استفاده می شود. این دستگاه بخش خنک کننده‌ای دارد که با اسپری کردن مواد خنک کننده به ناحیه مورد نظر، سبب سرد شدن محل می‌گردد. این فرایند از خارجی‌ترین لایه پوست یعنی اپیدرم محافظت می‌کند. بعد از این مرحله، یک اشعه‌ی لیزر که هدفش سطح بالایی درم است به محل تابانده می‌شود. گرمای حاصله از مرحله دوم سبب افزایش تولید کلاژن در لایه ی عمیق‌تر شده و همین امر به بهبود ظاهر جای جوش کمک می‌کند.
لایه برداری توسط اسید تری کلرواستیک (30 درصد) به همراه این نوع لیزر جای جوش در از بین بردن جای جوش تاثیرات چشمگیری داشته است. به هرحال این روش برای کاهش عوارض نیاز به اصلاح و بهبود دارد. به صورت آزمایشی 30 نفر که دارای زخم ناشی از جوش بودند به مدت 18 ماه مورد معالجه قرار گرفتند، نتایج نشان داد که فقط 53.3 درصد نتیجه مطلوبی کسب کرده اند و 66.7 درصد بعد از کاهش التهاب در محلی که لیزر انجام شده بود، دچار لک شدند.
5) روش PRP و میکرونیدلینگ برای درمان جای جوش
در این روش متخصص پوست با استفاده از دستگاه مخصوصی، سوراخ های ریزی در پوست ایجاد می‌کند تا تولید کلاژن را افزایش دهد؛ به همین دلیل میکرونیدلینگ تحت عنوان درمان القای کلاژن سازی هم شناخته می شود. میزان اثر مثبت این روش بستگی به عمق سوراخ‌های ایجاد شده دارد. عموما ایجاد عمق حداقل 2 میلی متری در پوست، برای مشاهده‌ی آن مورد نیاز است. اگرچه این روش می تواند خیلی دردناک باشد.
گاهی اوقات در طول این فرایند، پزشک از روش PRP (تزریق پلاسماهای غنی از پلاکت) نیز استفاده می‌کند. ترکیب این دو روش برای درمان اسکارهای مربعی واگنی و پیچشی مناسب است اما برای اسکار یخ شکن یا Icepick چندان موثر نیست. در این زمینه 30 بیمار مورد آزمایش قرار گرفتند که از بین آنها 23 نفر، یک یا دو درجه بهبود یافتند و 5 نفر نتایج فوق‌العاده‌ای کسب کردند. در یک بررسی دیگر روی یک گروه 37 نفره، محققان دریافتند که 36 نفر از آنها با این روش در درمان اسکار آتروفیک به نتیجه مطلوبی رسیده اند.
6) جوان‌سازی پوست برای درمان جای جوش
این روش پوست را احیا کرده و بافت آن را به واسطه کاهش و رفع جای جوش و چین و چروک بهبود می‌بخشد. در این روش فرکانس رادیویی (پالس‌های الکتریکی) برای صاف و یکدست کردن پوست استفاده می‌شود. هر پالس وارد شده به پوست سبب فعال شدن فیبروپلاست‌ها و در نتیجه بازسازی کلاژن ها در منطقه هدف می‌شود. بافت‌های مجاور (محل درمان) هم فرآیند ترمیم را پشتیبانی می‌کنند.
7) روش اربیوم در درمان اسکار آکنه
در این روش از اشعه مادون قرمز با طول موج 2940 نانومتر (که به پوست نفوذ کرده و بافت را تخریب می‌کند) استفاده می‌شود. به هر حال در مقایسه با دیگر روش‌های لیزر جای جوش، میزان تبخیر و خشک شدن پوست در این روش کمتر است. کلاژن موجود در پوست، لیزر را جذب کرده و فرایند درمان و بازسازی پوست را در لایه‌های مختلف پشتیبانی می‌کند.
8) لیزر فرکشنال برای از بین بردن جای جوش
این لیزر نیز یک اربیوم است؛ لیزر YAG با ایجاد میکروکانال‌های متعدد در بافت پوست و به دنبال آن افزایش تولید کلاژن، جای زخم آکنه را بهبود می‌بخشد. طبق تحقیقات کتابخانه ملی پزشکی آمریکا این نوع لیزر، نه تنها موجب درمان اسکار می شود بلکه پوست را سفت کرده، چین وچروک ها را کم می‌کند، بافت پوست را بهتر و آسیب‌های ناشی از آفتاب را نیز کاهش می‌دهد.
درمان‌های لیزری یک روش غیرتهاجمی بوده و معمولا تاثیرات مثبتی دارند. به هرحال این روش درمانی هم دارای خطرات مخصوص به خود است. قبل از انجام هر نوع درمان لیزری مزایا و معایب آن را بررسی کنید.
این نکته را به یاد داشته باشید که بعد از درمان با لیزر، باید برای مراقبت از پوست خود وقت بیشتری بگذارید زیرا که پوست شما در برابر اشعه های مضر خورشید آسیب پذیرتر خواهد شد. بنابراین، استفاده از کرم ضد آفتاب در طول روز را فراموش نکنید.
تجربه شما
تجربیات خود و یا دوستانتان را از انجام لیزر جای جوش و انواع آن، با ما در میان بگذارید.
منابع:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5653718/
https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/laser-treatment-for-acne-scars
تیم نویسندگان
لافارر
